صمصامی: بالا رفتن نرخ ارز به تولید داخلی ضربه می‌زند/ بانک مرکزی عامل افزایش قیمت دلار

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو،دومین نشست اقتصادی «نرخ ارز» به همت انجمن اسلامی مستقل دوشنبه ۲۸ ام، آبان ماه در تالار ناصر خسرو- دانشکده ادبیات دانشگاه شهید بهشتی با سخنرانی «حسین صمصامی»، استادیار دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی، سرپرست اسبق وزارت اقتصاد و رییس کمیسیون اقتصاد دولت نهم با تاکید به روی بحث‌هایی چون: تغییرات نرخ ارز و افزایش قیمت کالاها، سیاست‌های اتخاذ شده بانک مرکزی، تحریم‌های ۱۳ آبان، پولشویی و افزایش تولید داخلی و… برگزار شد.   صمصامی با بیان اینکه حال، تولیدکننده بلاتکلیف، مواد اولیه با چه نرخی وارد کند؟ معتقد بود، بازار ثانویه اینقدر ارز ندارد که بخواهد وارداتی انجام دهد و سپس با نرخ ۸ تومانی این بلاتکلیفی در تولیدکننده ماند، این‌که نرخ ارز بالا می‌رود و ضربه اش به تولید کننده می‌خورد و قیمت همه کالا‌ها از لبنیات گرفته تا پوشاک و… شروع به افزایش قیمت کردند و این همان برنامه ریزی بود که انجام دادند و با شناخت دقیقی که از اقتصاد ما داشتند به هدف زدند؛ و اطلاعیه‌های تنبیه‌کننده بانک مرکزی مبنی بر این‌که اگر شما صادر کنندگان غیر نفتی ارزتان رو وارد سیستم نکنید از معافیت‌های مالیاتی و خط سبز گمرکی حذفش می‌کنم و کارت بازرگانی به او نمی‌دهم به نتیجه‌ای نرسید مانند زمانی که وزیر نفت اعلام کرد آقایان پتروشیمی، که در سال ۹۶، ۱۵ میلیارد دلار صادرات پتروشیمی داشتید و الان هم افزایش یافته است شده اگر ارز را وارد سامانه نیما نکنید مدیرعامل‌هاو اعضای هیات مدیره‌ها رو عزل می‌کنیم، اما چون، در واقع این سیاست اجرا نشد چند تا مدیرعامل حذف شد؟ و تا امروز که بانک مرکزی اعلام کرده افرادی که تا ۱ میلیون دلار صادر می‌کنند از پیمان سپاری معاف هستند عملا اتفاقی نیفتاده و این قصه ادامه دارد.

چرا دلار در بازار در روز‌های اخیر کاهش یافت؟ چون بانک مرکزی پول تزریق کرد و در این حالت نرخ پایین می‌آید و وقتی پولی تزریق نمی‌شود نرخ بالا می‌رود، یعنی به هیچ کدام از موانع اصلی که باعث می‌شود که دلار بالا برود اصلا آن‌ها توجه نمی‌کند، بانک مرکزی می‌خواهد نرخ را پایین بیاورد، در حالی که بازار آزاد ساختارش به گونه‌ای دیگر است. وقتی می‌گوییم بازار دو طرف دارد یک طرف عرضه و یک طرف تقاضا است و طرف عرضه آن کالا قاچاق می‌کند و ارز را در این بازار می‌فروشد و صادرکننده غیرنفتی ارز را باید به دولت بدهد، اما نمی‌دهد! و در این بازار با نرخ بالا آن‌را بصورت غیر قانونی می‌فروشد.  

از نظر صمصامی باید این در نظر داشت که: تقاضاکنندگان ما چه کسانی هستند؟ تقاضاکنندگان ما فرار سرمایه هستند، وی خانه‌اش را به فروش می‌رساند و می‌خواهد آن‌را به دلار تبدیل کند و از کشور خارج کند، اما بانک مرکزی که چنین دلاری به او نمی‌دهد. فردی هم می‌خواهد به مسافرت خارج از کشور برای مثال: بیماری یا تخصیل دانشجویی که نرخ ارزَش را تا حدودیبانک مرکزی تامین می‌کند برود که سفری توجیه شده است؛ و دیگر افرادی مانند: سفته باز‌هایی که می‌خواهند بخرند و بفروشند ارزش پول خودشان را حفظ می‌کند. یا آن عربستانی که می‌آید منابع را در اختیار افراد خاصی که از بازار ارز می‌خرند و قیمت دلار و ارز را بالا می‌برند قرار می‌دهد و این این بازاری است که ما به اسم بازار آزاد درست کردیم و این بازار آزاد که بانک مرکزی به آن ارز تزریق می‌کند و قاچاقچی ارز را می‌خرد و …، اما حواست نیست داری منابع مملکت را بر باد می‌دهی و تو را باید زودتر اعدام کنند به همان دلیلی که اگر فردی به دلیل خرید و فروش سکه اعدام شد تو را هم باید اعدام کنند.  
اما مشکل این مجموعه سیاست‌هایی که نتیجه مطلوب نمی‌دهد از دید صمصامی این بود که وقتی: پیمان سپاری می‌کنند و یک زمانی پیمان سپاری را حذف می‌کنند، نرخ سود زمانی بالا و یک زمانی به پایین آورده می‌شود، در واقع صادر کننده می‌داند که نباید ارزَش را وارد سیستم کند و به هر حال به جایی می‌رسد که بخشنامه‌ای می‌آید که مجموع سیاست‌های دولت در مقابل مجموعه هماهنگ در بازار ارز انجام فعالیت می‌کند که تمام بخش‌نامه‌های آن هم موجود است.  

اما با وجود اجرا شدن برخی سیاست‌های ناهماهنگ به وسیله بانک مرکزی، صمصامی می‌گوید: بهتر است در شرایط فعلی با وجود بازار غیرقانونی، منابع را در بازار اتلاف نکنی، اما چرا این بازار رونق دارد؟ چون قاچاق را آزاد گذاشتی، شرایط نامطمئنی در اقتصاد ایجاد کردی و طرف می‌آید ایران می‌گوید: چرا باید در ایران که هر روز ارزش پول ملی‌َام کمتر می‌شود زندگی کنم؟! پس ثروتش را میفروشد و می‌رود خارج از کشور زندگی می‌کند بخاطر نوسانات نرخ ارز. از سوی دیگر اگر به بازار سر بزنیم می‌بینیم یک‌سری افرادی هستند که از کارخانه‌ها اخراج و بیکار شد‌ه‌اند و آمده‌اند آمده اینجا ۱۰-۲۰-۳۰ میلیون دلار می‌خرند و می‌فروشند. اما اگر شما تولید و اشتغال را درست کنید و به تولید ارز اختصاص دهید کارخانه دار تعطیل نمی‌کند، اما می‌خواهی با تزریق ارز در بازار آزاد نرخ را کنترل کنی، این‌گونه نمی‌شود و راهی نداری جز این‌که جلوی قاچاق را بگیری و ارز را به تولیدکنندگان واقعی بدهی و نظارت کنی و راهی جز این نداری که صادرکننده را ملزم کنی که ارزَش را وارد کشور کند. درست همان چیزی که در اطلاعیه شماره یک بانک مرکزی است و باید میخ این سیاست را محکم در زمین بکویبم و گسترش بازار ثانویه به اسم این که صادرکننده از پیمان سپاری معاف می‌شود و چیزی جز وضعیت فعلی ندارد اشتباه است؛ بنابراین الان به عنوان اقتصاد ارزی بلاتکلیفی داریم و تولیدکننده نمی‌داند چه کند، وضعیت تولید ما خوب نیست و نرخ دلار در بازار با این شرایطی که بانک مرکزی ایجاد می‌کند همچنان نوسان ایجاد می‌شود و ارز بالا و پایین می‌آید؛ و اگر وضعیت به این شکل ادامه پیدا کند اثرش را می‌گذارد روی جیب من و شما می‌گذارد و یعنی قیمت‌ها روند افزایشی پیدا می‌کند، همتنطور که من ۳ ماه پیش هم گفتم که تورم بالایی در پیش داریم و رخ داد و در حال حاضر تورمِ نقطه به نقطه به جایی رسیده که بانک مرکزی اعلام می‌کند تورم امسال ۴۰ درصد است و تمام تور‌های بعد از انقلاب را می‎‌شکند؛ و آثارش را روی من و شما می‌گذارد بصورتی که درآمدمان یک سوم و یک چهارم شد و اگر جلویش گرفته نشود به بحران اجتماعی تبدیل می‌شود.