نگاهی به حوزه صنایع دستی از دیدگاه رهبری

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از ایکنا از خراسان‌جنوبی، سال جاری از سوی مقام معظم رهبری با عنوان سال حمایت از کالای ایرانی نامگذاری شد؛ با این وجود صنایع دستی به عنوان ایرانی ترین کالا در جامعه مورد توجه مردم و هنرمندان و صنعتگران بوده که عمده فعالیت‌های اقتصای خانواده‌ها بویژه روستاییان و مرز نشینان در خراسان‌جنوبی در حوزه کسب و کارهای خانگی و کارگاه‌های خرد با محوریت صنایع دستی پیگیری می‌شود.
نظر رهبر معظم انقلاب با این مضمون که «هیچ تفکری در تاریخ ثبت نمی‌شود مگر اینکه با هنر آمیخته شود»، لزوم حساسیت توجه به مقوله هنر را دو چندان می‌کند.
حوزه فرهنگ و هنر همیشه از دغدغه‌های اصلی ایشان بوده و است. در این میان صنایع دستی و هنرهای سنتی به عنوان ستون فرهنگ این سرزمین که علاوه بر ارزش‌های فرهنگی به عنوان ستون استقلال اقتصادی نیز مطرح است، از اهمیت بالایی برخوردار است.
نامگذاری سال جاری با عنوان سال «حمایت از کالای ایرانی»، نشانگر نگاه ویژه ایشان به این مقوله است. به طور قطع صنایع دستی به دلیل داشتن ظرفیت‌های عظیم اقتصادی و فرهنگی می‌تواند نقش موثری در تحقق منویات معظم له داشته باشد. بنابراین نگاه ویژه به این مهم باید بیش از پیش در راس توجه آحاد مختلف جامعه، به ویژه مسئوولان امر باشد.
صنایع دستی، از دیرباز عامل ایجاد اشتغال و درآمد به ویژه در مناطق روستایی و عشایری و همچنین برای بعضی شهرنشینان بوده است. امروزه نیز به رغم گسترش محصولات صنعتی در تمام کشورها، صنایع دستی نه تنها ارزش خود را از دست نداده است، بلکه هر روز بیشتر مورد توجه قرار می گیرد.
در کشور ما نیز صنایع دستی با اتکا به پشتوانه غنی فرهنگ ایران اسلامی، در سه دهه اخیر، به نحو چشم‌گیری گسترش یافته است؛ به گونه‌ای که در زمینه سیاست گذاری و هدایت صنایع دستی، از ایران به عنوان یکی از کشورهای بسیار موفق در مجامع بین المللی یاد می‌شود .
سفره رنگین صنایع دستی ایران، هم اکنون هنرمندان بی شماری را مستقیم و غیر مستقیم گرد خود آورده است. جالب اینکه بیش از هفتاد درصد از فعالان صنایع دستی ایران را زنان تشکیل می‌دهند. از این رو، می‌توان گفت زنان هنرمند ایرانی، بالاترین سهم را در تولید آثار صنایع دستی کشور بر عهده دارند.
بدون تردید یکی از دلایل مهم در توجیه جنبه‌های مثبت صنایع دستی، به اثرات آن در مبارزه با انواع بیکاری مربوط می‌شود. بیکاری، یکی از مسائل پیچیده کشورهای رو به رشد است که از افزایش سریع جمعیت سرچشمه می‌گیرد.
در بین انواع بیکاری، شایع‌ترین آن در کشورهای در حال توسعه، بیکاری پنهان است. به ویژه در آن دسته از کشورها که هنوز ساختار جامعه کشاورزی و روستایی به صورت سنتی و کهن باقی مانده است، بیکاری پنهان بیشتر به چشم می‌خورد.
صنایع دستی با قابلیت‌ها و خصوصیات ویژه خود، می‌تواند نقش مهمی در حل معضل بیکاری و ایجاد اشتغال برای بیکاران ایفا کند. در شرایط حاضر که بیکاری از معضلات اصلی جامعه محسوب می‌شود و همچنین وابستگی به درآمد حاصله از نفت بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود حمایت و سیاست گذاری صحیح در عرصه صنایع دستی و هنرهای سنتی می‌تواند یکی از راه‌های برون رفت از بحران باشد.
رهبر انقلاب نیز به سیاست گذاری صحیح در عرصه صنایع دستی اشاره داشته و تاکید دارند که «باید با سرمایه گذاری جدی صنایع دستی را رونق کامل داد و با سیاست گذاری صحیح راه ورود گسترده تولیدات هنرمندان ایرانی را به بازارهای جهانی هموار ساخت». ( ۱۹ / ۴ / ۱۳۸۳ )
مقام معظم رهبری درجای دیگر با اشاره به تکیه بر توانمندی‌های داخلی و بهرمندی از گنجینه‌های میراث فرهنگی می‌فرمایند:« ما احتیاج داریم به امید به شوق به کار، به اعتماد به نفس، به کم کردن تکیه بر بیگانگان و فرهنگشان، رفتارشان، بخشنامه‌های فکری و فرهنگی‌شان، ما احتیاج داریم به جوشیدن از درون به استخراج گنجینه‌هایی که در میراث فرهنگی ما است» ( ۱۸ / ۲ / ۱۳۸۷ ).
هیچ هنری به خوبی هنر صنایع دستی نمی‌تواند امید به شوق به کار، به اعتماد به نفس، به کم کردن تکیه بر بیگانگان و فرهنگشا ، رفتارشان، بخشنامه های فکری و فرهنگی شان، را انتقال دهد و تداوم بخشد. در حقیقت صنایع دستی، دمیدن روح زیبایی و طراوت به زندگی انسان ها است و این تکیه بر خود و این جوشش ازدرون دست یافتنی است با توسعه صنایع دستی ملی .
رهبر معظم انقلاب با اشاره به این موضوع که ما صنایع دستی داریم که قابل تقلید نیست. چون این صنایع دستی اختصاصی است و ترکیبات ذهنی، روحی و اقلیمی در این مصنوعات اثر دارد بی همتایی صنایع دستی ایران می‌ستایند.
در صنایع دستی ایران، ذوق هنری و بردباری و وسواس هنرمندان ایرانی، در ریزه کاری فنون هنری دیده می‌شود و آن‌ها همیشه در این هنر پیشتاز بوده‌اند.
به نحوی اسرارآمیز، در صنایع دستی ایران، تصویر یک زندگی نهفته است؛ یک زندگی با رنج‌ها و شکل‌های بسیار، همراه با شوق و زیبایی. به گفته مقام معظم رهبری «صنایع دستی تنوعی که دارد، تجملی که دارد و ذوقی که در آن به کار رفته، زیبا و همه کس پسند است».
رهبر معظم انقلاب با اشراف و دقت نظری که در این زمینه دارند به روشنی به ابعاد گسترده و متعدد علمی و هنری و فرهنگی صنایع دستی اشاره کردند که می‌تواند زمینه ساز توسعه همه جانبه اقتصادی ایران و بویژه اقتصاد استان خراسان‌جنوبی که با خشکسالی‌های پیاپی مواجه است را فراهم کند. امید که فرمایشات ایشان همواره چراغ راه برنامه ریزی و توسعه همه جانبه استان کما فی السابق باشد.
یادداشت از حسین عباس‌زاده
انتهای پیام