کولبری شغل نیست / لزوم تغییر سیاست‌های کلان کشور در قبال کولبران

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از خبرگزاری دانشجو، هانا چراغی؛* آمار‌های رسمی حاکی از این است که تعداد کولبران در استان‌های مرزی کردستان، ایلام، کرمانشاه و آذربایجان غربی به بیش از ۵۰ هزار نفر می‌رسد.
مرزنشینان غرب کشور از سر ناچاری و برای گذران معیشت خود، به کولبری روی آورده‌اند و حاضر شدند در سرما و گرما سختی‌های آن را تحمل کنند تا نیاز‌های خانواده‌شان را تأمین کنند وگرنه کولبری شغل نیست و هیچکس از سر رضایت در این عرصه فعالیت ندارد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که اولین بازارچه مرزی در سال ۶۷ و در منطقه‌ای بین آذربایجان غربی و ترکیه تاسیس شده و به مرور بر تعداد این بازارچه‌ها افزوده شده است. کُرد‌های مرزنشین در این بازارچه‌ها مشغول فروش کالا‌های تولیدی خود بدون پرداخت حقوق گمرکی بودند و یا اجناس مورد نیازشان را بدون پرداخت حقوق از آن طرف مرز خریداری می‌کردند و از این طریق، روزگار می‌گذراندند. 
هدف از ایجاد این بازارچه‌ها، توسعه اقتصادی و مشارکت مردم در اقتصاد و ایجاد امنیت پایدار در نقاط مرزی و اشتغالزایی برای مرزنشینان و… بوده تا اینکه در مرداد سال ۹۶ با اینکه تعداد این بازارچه‌ها در مناطق مرزی افزایش چشم‌گیری داشته و بر تعداد مرزنشینانی که در این بازارچه‌ها فعالیت داشتند افزوده شده بود، به دلایل نامشخص بازارچه‌های مرزی بسته شدند و تعداد کثیری از مردم منبع درآمدی خود را از دست دادند و از این رو، به ناچار از مسیر‌های غیرقانونی به خارج از مرز تردد داشتند و به واردات اجناس به صورت قاچاقی می‌پرداختند. بعد از این اتفاق، به مرور بر تعداد کولبران اضافه شد تا جایی که این روز‌ها دیگر کولبری محدود به مردان مرزنشین نیست و حتی زنان و کودکان هم به این شغل روی آوردند.  
فعالان اجتماعی بسیاری معتقدند که نباید کولبر را قاچاقچی خطاب کرد چرا که مسیر قانونی فعالیت آنان به دلایلی نامشخص بسته شده و راه‌حل آن، بازگشایی مرز‌ها و ایجاد اشتغال برای مرزنشینان است، اما دولت و مسئولان مربوطه چندین سال است که اقدامی در این جهت انجام ندادند و مردم مرزنشین بخصوص کردستانی‌ها، چاره‌ای جز کولبری ندارند و ناچارند سختی‌های اینکار را به جان بخرند.   بیشتر بخوانید: دادن «جان» برای بدست آوردن «نان» / بازگشایی بازارچه‌های مرزی؛ راهی برای تغییر سبک زندگی به کولبری کولبری؛ تنها راه پیش‌روی مرزنشینان برای گذران زندگی
آنچه مسلم است، کولبری زاییده بیکاری، عدم وجود کارخانجات و صنایع و مجموعه‌های تولیدی در مناطق مرزی است و در پی آن هم شاهدیم که نیرو‌های مرزبانی و مسئولان مختلف همواره با کولبران برخورد‌های قهری دارند و هر از چند گاهی اخبار شلیک به کولبران و کشته شدن آنان در نقاط مرزی به گوشمان می‌خورد. با اینکه همه به این موضوع واقفند که کولبران از سر اجبار کولبری می‌کنند، باز هم اقدام خاصی از سوی دولت و نهاد‌های مختلف برای حل مشکلات آنان انجام نشده و گا‌ها فقط شاهدیم که اظهار نظر‌هایی برای حل مشکلاتشان می‌شود. کولبری زاییده بیکاری، عدم وجود کارخانجات و مجموعه‌های تولیدی در مناطق مرزی است.
حتی اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور نیز دوم اسفندماه در سفر استانی خود به کردستان در این باره اظهار کرد: نحوه جابه‌جایی کالا و کولبری در استان یکی از دغدغه‌هایی بوده که همواره در مرکز و برای مردم وجود داشته، چرا که سختی کار کولبران بسیار نگران‌کننده و دردآور است. علیرغم وجود مصوبه دولت برای تجارت در مرز‌ها و حل مسئله ریشه‌ای کولبری در مرز‌ها، همچنان با مسئله کولبری در کردستان روبه‌ور هستیم.
اقدامات معاون اول رئیس جمهور در سفر استانی مذکور محدود به همین جملات بود و در عمل اتفاق خاصی برای حل مشکلات کولبران کردستانی صورت نگرفت و این مشکل همچنان به قوت خود باقی است.  
راهکار‌های حل مشکلات کولبران مشخص است و طبق بررسی‌های صورت گرفته، مسئله کولبری این روز‌ها به موضوعی پیچیده تبدیل شده و ابعاد اقتصادی، سیاسی، امنیتی، تاریخی، فرهنگی و… دارد و متاسفانه دولت هیچ برنامه‌ای برای رسیدگی به این معضل ندارد. این در حالی است که اگر کولبری به روال قبلی خود بازگردد و بازارچه‌های مرزی بازگشایی شوند، دیگر کُردنشینان مرزی مجبور نیستند از مسیر‌های غیرقانونی تردد کنند و جان خود را به خطر اندازند. همچنین اگر مسیر بازارچه‌ها برای تردد وسایل نقلیه مناسب‌سازی شود، دیگر نیازی به کولبری نیست و مرزنشینان کردستان و سایر نقاط کشور، می‌توانند شرافتمندانه به کسب درآمد در محل زندگی خود و واردات و صادرات به رویه سابق بپردازند.   ناگفته نماند که نمایندگان مجلس شورای اسلامی مدت‌هاست که پیگیر حل مصائب کولبران هستند و خواستار بازگشایی بازارچه‌های مرزی برای کمک به کولبران شدند. بهزاد رحیمی، نماینده مردم سقز و بانه در مجلس نیز در این رابطه گفتگویی با خبرنگار ما داشت و ضمن حمایت از کولبران گفت: کولبران از سر بیکاری و نبود اشتغال پایدار، کولبری می‌کنند و نباید آنان را قاچاقچی خطاب کرد. نماینده مردم سقز و بانه در مجلس شورای اسلامی: نباید کولبران را قاچاقچی خطاب کرد.
رحیمی با تاکید بر اینکه قصد کولبران ضربه زدن به اقتصاد کشور از طریق قاچاق نیست، اظهار کرد: کولبری در شأن انسان نیست و راه‌حل حذف آن، بازگشایی بازارچه‌های مرزی با ساز و کار قانونی و ایجاد اشتغال در استان کردستان و سایر مناطق مرزی است تا به این واسطه، به مرور مرزنشینان از کولبری فاصله بگیرند و صاحب شغلی شرافتمندانه شوند.  
این نماینده مجلس شورای اسلامی ابراز کرد: لازم است که سیاست کلان کشور در قبال کولبران تغییر کند؛ به این منظور هم پیگیر حقوق ساکنان مناطق مرزی شدیم و خواستار بازگشایی بازارچه‌های مرزی با نظارت نیرو‌های مرزبانی هستیم. 
مسلما، بازگشایی بازارچه‌های مرزی و ایجاد اشتغال در استان کردستان و سایر مناطق مرزی، تنها راه پایان دادن به قصه پر غصه کولبری است و امیدواریم مسئولانی که طی سال‌های گذشته وعده پیگیری این مهم را دادند، به آن جامه عمل بپوشانند و به داد کولبران برسند.