روایتی از نمازی که امام پشت به قبله خواند

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از  گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، به دنبال سخنرانی تاریخی امام در عصر روز پانزدهم خرداد ماه سال ۴۲، ماموران ساواک شبانه به خانه امام حمله کردند و باقی ماجرا را از خاطراتی که با واسطه از ایشان نقل شده است، درباره اجازه ندادن به امام برای نماز خواندن با هم می‌خوانیم:

خاطره مرحوم رسولی محلاتی از نشسته نماز خواندن امام

امام بعد از سخنرانی مهم پانزده خرداد که مأمورین ساواک شبانه به منزل ایشان‌‎ ‎‌ریختند و ایشان را دستگیر کردند می‌فرمودند: «مأمورین پس از اینکه مرا گرفتند در‌‎ ‎‌اتومبیل انداخته و به سرعت خیابان‌های قم را پشت سر گذاشته و به سمت تهران به راه‌‎ ‎‌افتادند، ولی پیوسته با نگرانی به پشت سر خود و این طرف و آن طرف نگاه می‌کردند. ‎ ‎‌من پرسیدم: «از چه می‌ترسید و نگران چه هستید؟» گفتند: «می ترسیم مردم ما را تعقیب‌‎ ‎‌کنند و به دنبال ما بیایند، چون مردم شما را دوست دارند.» بعد امام فرمودند: «والله من‌‎ ‎‌نترسیدم، ولی آن‌ها آنقدر می‌ترسیدند که اجازه ندادند برای نماز صبح پیاده شوم، ‎ ‎‌می گفتند: «می ترسیم مردم برسند» و از این رو من ناچار شدم همان گونه که در بین دو‌‎ ‎‌مأمور در اتومبیل نشسته بودم، (۱) نماز خود را نشسته بخوانم». (‎۲)

نمازی که امام با تیمم خواند

در خاطره دیگری در این باره آمده است:

وقتی امام در فیضیه آن سخنرانی تاریخی را ایراد فرمودند که شبانه مأموران شاه‌‎ ‎‌ایشان را گرفتند خود ایشان در این مورد می‌فرمودند: «زمانی که مرا دستگیر کردند نماز‌‎ ‎‌خوانده بودم، ولی هنوز به صبح مانده بود» که می‌توان اینطور استنباط کرد که ایشان نماز‌‎ ‎‌شب را خوانده بودند و هنگامی که دستگیر شدند هنوز اذان صبح نشده بود. امام‌‎ ‎‎‌می فرمودند: «من تکیه داده بودم، چرتم برد، لذا برای نماز وضو نداشتم. نزدیک شاه‌‎ ‎‌عبدالعظیم دیدم نماز دارد قضا می‌شود. از مأمورین خواستم اجازه دهند جایی پیاده‌‎ ‎‌شوم، وضو بسازم و نماز صبح را بخوانم. مأمورین از اینکه به من اجازه دهند پیاده شوم‌‎ ‎‌شدیداً می‌ترسیدند که مبادا مردم متوجه شوند و به اتومبیل حمله آورند.

من گفتم پس اجازه دهید تیمم کنم. باز هم حاضر نشدند! گفتم پس یک لحظه‌‎ ‎‌ترمز کنید و اجازه دهید یک دستی به زمین بزنم و بلافاصله سوار اتومبیل شوم! با این‌‎ ‎‌مسأله موافقت کردند و لحظه‌ای توقف نمودند و من پیاده شدم دستی به زمین زدم و‌‎ ‎‌مجدداً سوار اتومبیل شدم. آن وقت تیمم کردم و نشسته نماز صبح را به جای آوردم”. (۳)

خاطره دیگری از نمازی که امام پشت به قبله خواند

شب پانزدهم خرداد ۴۲، آقا توی حیاط خوابیده بودند که مأمورین رژیم آمدند، در را‌‎ ‎‌شکستند و وارد خانه شدند. خود امام برای من تعریف می‌کردند:‌

وقتی آن‌ها در را شکستند، من متوجه شدم که آن‌ها آمده اند مرا بگیرند. فوراً به خانم‌‎ ‎‌گفتم شما هیچ صحبتی نکنید، بفرمایید توی اتاق. من دیدم آن‌ها ریختند توی منزل. ‎ ‎‌احتمال دادم ممکن است اشتباه کنند و مصطفی را ببرند. به همین جهت گفتم:‌‎ ‎ «خمینی من هستم.» آماده بودم و مرا بردند. چون کوچه‌ها باریک و کوچک بود، مرا توی‌‎ ‎‌ماشین کوچکی گذاشتند و تا سر خیابان بردند.

سر خیابان یک ماشین خیلی بزرگ‌‎ ‎‌ایستاده بود. مرا سوار آن ماشین بزرگ کردند و حرکت کردند. یک نفر یک طرف من‌‎ ‎‌نشسته بود که از اول تا آخر سرش را گذاشته بود کنار دست من و به بازویم تکیه داده بود‌‎ ‎‌و گریه می‌کرد. یکی دیگر هم طرف دیگرم نشسته بود و مرتب شانه ام را می‌بوسید. ‎ ‎‌همین طور که می‌آمدیم توی راه، من گفتم که نماز نخوانده ام، یک جایی نگه دارید که‌‎ ‎‌من وضو بگیرم.

گفتند: «ما اجازه نداریم.» گفتم شما که مسلّح هستید، من که‌‎ ‎‌اسلحه‌ای ندارم. به علاوه شما همه با هم هستید و من یک نفرم، کاری که نمی‌توانم‌‎ ‎‌بکنم. گفتند: «ما اجازه نداریم.» فهمیدم که فایده‌ای ندارد و این‌ها نگه نمی‌دارند. گفتم‌‎ ‎‌خوب، اقلاً نگه دارید تا من تیمّم کنم. این را گوش کردند و ماشین را نگه داشتند، اما‌‎ ‎‎‌اجازۀ پیاده شدن به من ندادند، من همین طور که توی ماشین نشسته بودم، از توی‌‎ ‎‌ماشین دولا شدم و دست خود را به زمین زدم و تیمّم کردم. نمازی که خواندم پشت به‌‎ ‎‌قبله بود. چرا که از قم به تهران می‌رفتیم و قبله در جنوب بود. نماز با تیمّم و پشت به‌‎ ‎‌قبله و ماشین در حال حرکت! این طور نماز صبح خود را خواندم. شاید همین دو‌‎ ‎‌رکعت نماز من مورد رضای خدا واقع شود. (۴)

نمازی که امام می‌گفت شاید قبول باشد

خاطره‌ای که خود امام در مورد دستگیری شان در پانزده خرداد برای ما تعریف کردند‌‎ ‎‌این بود که می‌فرمودند: به آن‌ها گفتم ماشین را نگه دارید تا من نماز بخوانم _ وقتی‌‎ ‎‌ایشان را سوار اتومبیل کردند قبل از نماز صبح بود ـ گفتند: نمی‌شود. به آن‌ها گفتم:‌‎ ‎‌حالا چرا اینقدر متوحش هستید و می‌ترسید؟ گفتند: «آخر مردم خیلی به شما علاقه‌‎ ‎‌دارند، اگر ما را بگیرند تکه تکه مان می‌کنند.» اتومبیل‌هایی هم که بایستی مراقب این‌‎ ‎‌اتومبیل باشند عقب مانده بودند و این‌ها متوحش بودند که مبادا آن‌ها گیر مردم افتاده‌‎ ‎‌باشند. من اصرار کردم نگه دارید نماز بخوانم. نگه نداشتند. گفتم نگه دارید تیمّم‌‎ ‎‌بکنم، نگذاشتند. یک مرتبه اتومبیل پنچر شد. من هم از اتومبیل پایین آمدم و تیمّم‌‎ ‎‌کردم. بعد به اتومبیل برگشتم و نماز خواندم و به تهران آمدیم». امام اضافه فرمودند:‌‎ ‎ «شاید در تمام عمرم همان دو رکعت نماز را که پشت به قبله، با تیمّم و در ماشین‌‎ ‎‌خواندم، خداوند قبول کرده باشد. ‎ ۵

بیشتر بخوانید

ماجرای غافلگیر شدن مکرر ساواک در رخداد‌های نهضت امام خمینی (ره)

خاطره دیگری از نماز امام با تیمم

هنگامی که آدم دزدان رژیم با سرعت سرسام آوری زعیم توده‌های رنجدیده را از قم‌‎ ‎‌بیرون برده بودند اضطراب، نگرانی و رعب و وحشت در چهرۀ دژخیمانی که امام را به‌‎ ‎‌تهران می‌بردند به خوبی هویدا بود. دیوانه وار ماشین را می‌راندند و وحشت زده به عقب‌‎ ‎‌و اطراف می‌نگریستند. وحشت آنان به حدی بود که هر چه امام اصرار ورزید تا برای‌‎ ‎چند دقیقه‌ای ماشین را نگه دارند تا نماز صبح را به جا بیاورد، نپذیرفتند.

امام در مقام‌‎ ‎‌دلداری آنان اظهار داشتند: «اینطور وحشت زده و مضطرب نباشید، در وسط این بیابان‌‎ ‎‌کسی نیست که قصد تعرض نسبت به شما را داشته باشد. چند دقیقه‌ای ماشین را برای‌‎ ‎‌نماز متوقف سازید. شما نیز نماز بخوانید شما ارتش کشور اسلامی هستید و از بودجه‌‎ ‎‌اسلام ارتزاق می‌کنید و واجب است که به احکام و فرامین اسلام پای بند باشید. ‎ ‎‌سرانجام بر اثر فشار و اصرار بیش از حد امام حاضر شدند که برای چند لحظه ماشین‌‎ ‎‌را نگه دارند که فقط ایشان تیمّم نمایند. امام پس از تیمّم با خاک حاشیۀ جاده، ‎ ‎‌سوار ماشین شدند و نماز صبح را در ماشین که به سرعت در حرکت بود به جا‌‎ ‎‌آوردند». ‎۶

۱. آنگونه که در خاطرات بعدی از قول خود امام نقل شده مأمورین لحظاتی ماشین را به دلیل پنچری یا بنا به خواسته امام متوقف کرده و ایشان تیمم کرده اند.

۲. حجت الاسلام و المسلمین رسولی محلاتی؛ روزنامه جمهوری اسلامی – ۷ / ۴ / ۶۸.

۳. شیخ علی تهرانی؛ روزنامه خراسان – ۱۵ / ۳ / ۵۹.

۴. فریدۀ مصطفوی؛ پا به پای آفتاب – چاپ جدید – ج ۱ – ص ۱۴۹.

۵. دکتر محمود بروجردی؛ ندا – ش ۱ – ص ۳۰.

۶. سید حمید روحانی؛ بررسی و تحلیلی از نهضت امام خمینی؛ ج ۱، ص ۴۷۲.

منبع: جماران