منطقه آزاد اردبیل؛ سکویی برای جهش تجارت جهانی/فرصتی که پیشران اقتصاد و توسعه پایدار است

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اردبیل؛ در جهان کنونی که رقابت بر سر اقتصاد جهانی  گسترده و تنگاتنگ بوده شرط ماندن در عرصه، داشتن شرایطی مقبول و البته پایدار است تا بتوان بدین ترتیب نام توسعه‌یافتگی را به مملکتی نسبت داد.

حال آنکه توسعه کشورها طبیعتا با رشد اقتصادی بخش‌های کوچک و مناطق با مقیاس‌های کوچکتر اتفاق خواهد افتاد؛ یعنی به تعبیری اگر بخواهیم در گستره مناطق توسعه‌یافته گیریم باید قابلیت و توان این را داشته باشیم که بتوانیم این استارت رشد و توسعه را از استان های مستعد و با شرایط ایده‌آل بزنیم.

شایان ذکر است که استان اردبیل جزو آن دسته از استان هایی است که با داشتن شرایط مطلوب و مقبول می‌تواند در صورت بها دادن و پرداخت به این استعداد اقتصاد منطقه را متحول کند، چرا که این موضوع در دهه و سالهای قبل به خوبی حکایت از این ادعا دارد.

به طور معمول مناطق آزاد در نقاط مختلف کشور ما با یک سری اهدافی راه‌اندازی می‌شوند که جذب سرمایه‌های خارجی، ایجاد فرصت های شغلی جدید، کسب درآمد ارزی و افزایش صادرات، دستیابی به فناوری‌های پیشرفته، جذب نقدینگی سرگردان داخلی و کمک به مهار تورم و همچنین محرومیت‌زدایی از مناطقی که امکان رشد و توسعه بالقوه دارند از اهم این اهداف است.

الحاق شهرهای اردبیل به طرح منطقه آزاد تجاری

نماینده مردم شهرستان های اردبیل، نیر، نمین و سرعین در مجلس شورای اسلامی در گفتگو  با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اردبیل گفت:  الحاق اردبیل، مشگین‌شهر و نمین به منطقه آزاد تجاری جزو برنامه‌های اساسی مجمع نمایندگان استان است که در این زمینه برنامه‌های مدونی انجام شده و تلاش بر این است که بتوانیم مشکلات موجود در این زمینه را برطرف کنیم.

صدیف بدری  با اشاره به این که پیگیری منافع کلی استان نیازمند وحدت و تعامل همه‌جانبه مسئولان است بیان کرد: مجمع نمایندگان استان تا حصول نتیجه نهایی پیگیری‌های لازم را انجام خواهد داد که در این زمینه تحقق منافع مردم اولویت اساسی است و تلاش ما تحقق اهداف مورد نظر در این زمینه است تا بتوانیم مشکلات موجود در راستای منطقه آزاد تجاری و صنعتی را برطرف کنیم.

نماینده مردم اردبیل، نمین، نیر و سرعین در مجلس تصریح کرد: باید با در نظر گرفتن ابعاد و موقعیت موجود شرایط لازم برای برخورداری مستقیم همه شهرستان‌های مرزی اردبیل از امتیاز آزاد تجاری صنعتی فراهم شود تا بتوانیم از این طریق به تمامی اهداف خود در راستای توسعه اقتصادی و تجاری استان دست یابیم.

بدری افزود: استارت الحاق سه شهرستان اردبیل، مشگین‌شهر و نمین به منطقه آزاد اردبیل را در سفر رئیس جمهور به اردبیل خواهیم زد و امیدواریم با جلب نظر مثبت دولت و پشتیبانی و پیگیری همه‌جانبه همه اعضای مجمع نمایندگان استان، این مهم را در صحن علنی مجلس شورای اسلامی به تصویب برسانیم.

دولت اجازه ایجاد ۸ منطقه آزاد تجاری را دارد

سخنگوی کمیسیون عمران مجلس تصریح کرد: خوشبختانه بعد از پیگیری‌های صورت گرفته کلیات طرح منطقه آزاد اردبیل به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید .

بدری با اشاره به فراخ دستی دولت در ایجاد مناطق آزاد تجاری در مناطق مختلف کشور و به ویژه در استان اردبیل افزود: باید بدانیم که در راستای تحقق بند ۱۱ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی مبنی بر توسعه حوزه عمل مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور و به منظور انتقال فناوری‌های پیشرفته، گسترش و تسهیل تولید، صادرات کالا و خدمات و تأمین نیازهای ضروری و منابع مالی از خارج، به دولت اجازه داده می‌شود با رعایت مفاد قانون برنامه ششم توسعه مناطق آزادی را در ۸ نقطه کشور ایجاد نماید.

وی ادامه داد: این مناطق آزاد به ترتیب در استان‌های گلستان (اینچه برون)، ایلام (مهران)، اردبیل (اردبیل)، سیستان و بلوچستان (سیستان)، کردستان (بانه -مریوان)، هرمزگان (جاسک)، بوشهر (بوشهر)، کرمانشاه (قصر شیرین) است که دولت براحتی می‌تواند منطقه آزاد تجاری صنعتی مطابق نقشه‌های ارائه شده در این استان های کشور را ایجاد نماید.

منطقه آزاد اردبیل یکی از موفق‌ترین مناطق کشور خواهد بود

اکبر بهنام‌جو استاندار اردبیل در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اردبیل اظهار داشت: امکان سرمایه‌گذاری خارجی به صورت مستقیم، برخورداری از معافیت های گمرکی، انتقال فناوری های نوین و تجهیزات روزآمد به کشور، ایجاد بستر مناسب جهت تولید، اشتغال و صادرات از عمده مزایای فعالیت مناطق آزاد تجاری در سطح کشور خواهد بود و منطقه آزاد استان اردبیل به علت برخورداری از موقعیت جغرافیایی ویژه و وجود ظرفیت ها و قابلیت های منحصربفرد یکی از موفق‌ترین مناطق آزاد کشور خواهد بود.

اکبر بهنام‌جو به وجود مواد اولیه مرغوب و مناسب و ارزان قیمت مانند انواع کانی‌های فلزی و محصولات کشاورزی، باغی و دامی در استان اشاره کرد و افزود: با استقرار واحدهای پایین دستی معدنی و صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی قادر خواهیم بود علاوه بر ایجاد جذابیت برای سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی برای سرمایه‌گذاری در منطقه آزاد؛ برای استان رونق تولید و افزایش اشتغال و ارتقای سطح درآمد عمومی را به ارمغان آوریم.

وی از برنامه‌ریزی برای تقویت زیرساخت های لازم برای توسعه صادرات و سرمایه‌گذاری در استان به ویژه در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی خبر داد و یادآور شد: توسعه شبکه حمل و نقل و ارتباطات از مهم‌ترین زیرساختهای لازم برای سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد است که در این راستا مجموعه دولت در هر سه حوزه راه‌های هوایی، جاده‌ای و ریلی اقدامات مناسبی را آغاز کرده است.

رئیس شورای برنامه‌ریزی استان اردبیل ادامه داد: هر دو فرودگاه استان در حال توسعه و تجهیز است و در آینده نزدیک، ترانزیت بار و ایجاد ترمینال کارگو در این دو فرودگاه ایجاد خواهد شد.

بهنام‌جو همچنین از تکمیل شبکه ریلی استان از جنوبی‌ترین نقطه تا نقطه صفر مرزی در شمال استان و اتصال به شبکه ریلی بین‌المللی از طریق راه‌آهن جمهوری آذربایجان خبر داد و گفت: با برنامه‌ریزی مدونی که داریم در کوتاه‌ترین زمان ممکن خط آهن میانه –اردبیل و اتصال به شبکه ریلی جمهوری آذربایجان محقق خواهد شد.

وی تصریح کرد: توسعه شبکه بزرگراهی استان نیز در دستور کار بوده و پیش‌بینی می‌شود تا زمان تکمیل و راه‌اندازی منطقه آزاد تجاری صنعتی راه های مواصلاتی جنوب و مرکز استان به سمت نقطه صفر مرزی به صورت چهار باند زیر ترافیک قرار گیرد.

این مقام مسئول از سایر اقدامات لازم صورت گرفته در استان خبر داد و بیان داشت: در بخش تامین انرژی تمهیدات لازم جهت توسعه صنایع در استان اتخاذ گردیده است و آب مورد نیاز صنایع استان از دو محل تخصیص حق آبه از سدها و تسویه پسآب فاضلاب تامین گردیده و برق مورد نیاز صنایع با تکمیل چند طرح نیروگاهی موجود تا افق ۱۴۲۵ تامین می‌گردد.

بهنام‌جو همچنین به امکان احداث چند منطقه ویژه اقتصادی در شهرستان های نیر، مشکین‌شهر، گرمی، خلخال طبق مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی اشاره و اظهار کرد: مناطق ویژه اقتصادی هم برای توسعه صادرات در نقاط غیر مرزی ظرفیت خوبی هستند و درحال حاضر در منطقه ویژه اقتصادی نمین زیرساخت های لازم را برای سرمایه‌گذاری فراهم آورده‌ایم.

وی ادامه داد: اولین واحد صنفی با ظرفیت اشتغال ۸۰۰ نفر در فاز اول و ۲۵۰۰ نفر در کارخانه‌ای در این منطقه در حال احداث است و تا نسبت به جذب و حمایت از کلیه تولیدکنندگان که بتواند محصولات صادرات محور تولید نمایند، در این منطقه اقدام نماییم و با زمینه‌سازی‌های لازم در صدد هستیم تا در هر منطقه‌ای که مصوبه مجلس را دارد و ظرفیت و قابلیت لازم برای جذب سرمایه‌گذار به عنوان مقام مسئول را داشته باشد نسبت به ایجاد این مناطق اقدام نمائیم.

مناطق آزاد مکمل توسعه اقتصاد ملی هستند

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اردبیل با اشاره به اهمیت ایجاد و راه‌اندازی منطقه آزاد تجاری گفت: براساس ماده یک قانون چگونگی اداره مناطق آزاد ایران، هدف از تشکیل مناطق آزاد، تسریع در انجام امور زیربنایی، عمران و آبادانی و رشد و توسعه اقتصادی و نهایتا تنظیم بازار کار و کالا است.

سیدحامد عاملی با تاکید بر اینکه مناطق آزاد طبیعتا محرکی برای تشویق صادرات و ابزاری برای رهایی از توسعه نیافتگی است، گفت: این موضوع صرف یک نگاه ملی نبوده و از نگاه بین‌المللی نیز مناطق آزاد بعنوان ابزاری تلقی می‌شوند که می‌توانند تا حدودی کمبودها را جبران . امکانات و برتری‌های بالقوه را در سطح ملی به توانایی بالفعل تبدیل کنند.

وی ادامه داد: این مناطق به مثابه فرصتی جهت سیاست های تعدیل و تثبیت اقتصادی بوده و در راستای آزادسازی اقتصادی می‌توانند آثار مثبتیدر جذب سرمایه‌های خارجی، انتقال تکنولوژی و مدیریت، ایجاد بازارهای گسترده‌تر جهت صادرات کشو و برقراری ارتباط بیشتر با صنایع داخلی داشته باشند.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان با بیان اینکه هم‌اکنون اوضاع اقتصادی کشور به گونه‌ای است که باید برای رهایی از آن محرک‌هایی را وارد عمل کرد، افزود: باید بدانیم که ایجاد منطقه آزاد باعث افزایش صادرات و عایدات ناشی از مبادلات خارجی و همچنین استمرارروابط تجاری با کشورهای مطرح در عرصه اقتصاد جهانی می‌شود.

عاملی یکی از امتیازات و فرصت های مناسب ایجاد مناطق آزاد تجاری و صنعتی را ارتباط بیشتر با صنایع داخلی دانست و اضافه کرد: توسعه منطقه‌ای و محرومیت‌زدایی از دیگر آثار استفاده درست و مناسب از این مناطق می‌باشد که به تعبیری دیگر استان اردبیل هم‌اکنون نیاز مبرمی به ایجاد و راه‌اندازی این منطقه دارد.

فرصتی که بار مالی اضافی به دولت تحمیل نمی‌کند

نماینده مردم شهرهای اردبیل، نیر، نمین و سرعین در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اردبیل گفت: منطقه آزاد اردبیل یکی از مطالبات اصلی مردم و نمایندگان استان بوده که در جلسات قبلی مجلس به خوبی در صحن علنی دفاع شده و نهایتا طی فرآیند قانونی در مجلس به تصویب رسیده و منتظر تصویب این لایحه در شورای نگهبان هستیم.

محمد فیضی با اشاره به اینکه احتمال رد لایحه مناطق آزاد تجاری و صنعتی مصوب مجلس در شورای نگهبان ضعیف است، افزود: به غیر از منطقه آزاد تجاری اردبیل مناطق صنعتی و تجاری از سایر استان ها نیز در این طرح تجمیع شده است که در این زمینه مغایرت قانونی در ارتباط با لایحه مناطق آزاد تجاری و صنعتی دیده نمی‌شود و می‌بایست منتظر ماند تا در شورای نگهبان نهایی شود.

وی اظهار کرد: هیات عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام در سه بند این لایحه ایراداتی را وارد دانسته که این به معنای طی نشدن روند قانونی نیست و در این راستا لازمه ایجاد مناطق آزاد تجاری و صنعتی ورود و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در این مناطق است و این مناطق تبعا بار مالی اضافی بر دوش دولت تحمیل نمی‌کند.

نماینده مردم شهرستان های اردبیل، نیر، نمین و سرعین در مجلس شورای اسلامی توسعه و راه‌اندازی مناطق آزاد تجاری و صنعتی را مسبب سرمایه‌گذاری کلان دانست و بیان کرد: همه باید با تبعیت از رهنمودهای مقام رهبری در تحقق شعار سال اهداف خود را در توسعه مناطق آزاد تجاری و صنعتی در استان ها به کار بگیریم تا ضمن اشتغالزایی و تولید شاهد افزایش صادرات کالا به کشورهای همسایه باشیم.

فیضی با تاکید بر مزایای مناطق آزاد تجاری و صنعتی ادامه داد: بهره‌گیری از قانون مزیت ارزش افزوده برای واحدهای تولیدی، آزادی کامل ورود و خروج سرمایه و سود حاصل از فعالیتهای اقتصادی، اعمال مقررات صادرات و واردات و امور گمرکی خاص در منطقه آزاد و نبود نیاز به صدور روادید جهت ورود و خروج اتباع خارجی از مبادی ورودی و خروجی مجاز از مزایای مناطق آزاد محسوب می‌شود.

وی برخورداری از انواع معافیتهای مالیاتی، امکان ورود ماشین‌آلات و قطعات و مواد اولیه جهت صنایع منطقه بدون عوارض گمرکی را از دیگر مزایای چشمگیر مناطق آزاد دانست.

نماینده مردم اردبیل،‌نیر و نمین و سرعین در مجلس همچنین اظهار کرد: هم‌اکنون لایحه ایجاد ۸ منطقه آزاد تجاری و صنعتی در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده و برای تایید نهایی به شورای نگهبان ارسال شده است که طرح منطقه آزاد تجاری استان اردبیل نیز در میان این طرح‌هاست.

مدیریت منطقه آزاد مهم‌تر از ایجاد آن است

حسن‌زاده، کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اردبیل، با اشاره به مدیریت شرکت‌های خصوصی و غیرخصوصی و مبادی ورودی و خروجی برای جلوگیری از احتمال قاچاق در مناطق آزاد گفت: نخستین مزیت منطقه آزاد برای استان اردبیل ورود سرمایه‌گذاران بخش خصوصی به منطقه می‌باشد که در قدم بعدی این مهم منجر به تولید می‌شود.

وی ادامه داد: به تبعیت تولید و در پی مدیریت مناسب ما در منطقه ایجاد درآمد خواهیم داشت که این مهم به مراتب اقتصاد استان را در مسیر توسعه و تعالی قرار خواهد داد.

کارشناس اقتصادی تصریح کرد: باتوجه به اینکه هر پدیده‌ای اثر مثبت و منفی دارد باید توجه داشت که بعد از ایجاد منطقه آزاد تجاری در اردبیل بحث مدیریت به جد مدنظر واقع شود، چرا که در صورت نبود مدیریت اثرات منفی بسیاری را شاهد خواهیم بود به طوری که استان اردبیل در یک منطقه مرزی واقع شده است احتمال وجود قاچاق خواهد بود.

حسن‌زاده سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در ایجاد منطقه آزاد را بسیار حائز اهمیت دانست و اظهار کرد: اگر در هر اقدامی استراتژی و راهبری وجود نداشته باشد تبعا این قدم در اقتصاد منطقه موثر نخواهد بود و ایجاد منطقه آزاد نیز وابسته به چند حلقه متصل به هم می‌باشد به طوری که مدیریت فقط حلقه‌ای از آن است و در کنار این مهم باید اندیشه تقویت روابط با کشورهای همسایه را داشت و همچنین در راستای تقویت صنایع داخلی نیز تلاش کرد.

مناطق آزاد، مزیت یا محرومیت؟

جالب است بدانید فکر تاسیس و راه‌اندازی مناطق آزاد در ایران برای نخستین بار در سال‌های اولیه دهه ۳۰ شمسی شکل گرفت که در آن سال ها با به وجود آمدن مشکلات ناشی از فقدان تسهیلات بندری و تاسیسات مورد نیاز برای نگهداری کالاهای وارده به کشور، در بنادر و بازرگانی بزرگ جنوب همچون خرمشهر، بوشهر و بندرعباس ضرورت چنین کاری احساس می‌شد که نهایتا این فکر از سوی طرفداران تجارت و بازرگانی آزاد مطرح شد.

در مرحله بعدی مطالعات مربوط به تاسیس این مناطق، از سوی سازمان برنامه به مشاوران دانمارکی محول شد که در اثر نتایج این مطالعات، تنها یک انبار نگهداری کالا در خرمشهر ایجاد شد اما موضوع به همین جا ختم نمی شود و پس از آن در دهه ۴۰ درباره ایده مناطق آزاد مسائلی مطرح گردید و نهایتا زمینه تاسیس اولین مرکز جهانگردی در جزایر کیش و مینو فراهم شد.

تا سال ۱۳۵۷ این مناطق نقش جهانگردی خود را حفظ کرده بودند که در نهایت در سال ۱۳۵۸ با تصویب ماده واحده‌ای توسط شورای انقلاب، منطقه کیش از پرداخت حقوق و عوارض گمرکی و حق انحصار و ثبت سفارش در مورد کالاهای وارده، معاف شد. به این ترتیب، نقش جهانگردی آن به تدریج کم رنگ گردید و در نهایت مناطق آزاد به شکل وسیعی رفته رفته و در طول سالهای متمادی از سوی دولت مطرح و از جانب بخش خصوصی از این طرح استقبال به عمل آمد.

استان اردبیل به عنوان شاهراه کشور در ارتباط با کشورهای همسایه همچون آذربایجان شرایط ایده‌آل بسیاری برای ایجاد منطقه آزاد تجاری و صنعتی دارد که تصویب و نهایی شدن ایجاد این ظرفیت عظیم اقتصادی علاوه بر اینکه می‌تواند از بار مشکلات اقتصادی استان بکاهد، می‌تواند در دگرگون‌سازی اوضاع اقتصادی کشور نیز بسیار حائز اهمیت باشد.

چرا که در این زمینه شاخصه‌هایی همچون جذب سرمایه خارجی به ویژه در بخش‌های مولد، جذب و انتقال تکنولوژی به درون اقتصاد کشور، ایجاد فرصت‌های اشتغال در داخل کشور، افزایش تولید و ارزش افزوده بخش‌های اقتصادی به ویژه بخش صنعت، کمک به کشور برای ورود به بازارهای جهانی و آشنایی با تجارت خارجی و گسترش و متنوع ساختن صادرات، افزایش کارایی اقتصادی و تربیت نیروی انسانی ماهر، افزایش درآمد کشور ناشی از فعالیت‌های خدماتی (حمل و نقل، بارگیری و تخلیه، بانکداری، بیمه گری و توریسم)، کمک به ورود کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای با شرایط و قیمت مناسب‌تر فراهم می‌شود که تک تک اینها به نوبه خود می‌تواند منطقه و به تبع کشور را از بحران اقتصادی موجود رهایی دهد.

و نهایتا ایجاد مناطق آزاد تجاری با گستردگی سطح روابط اقتصادی خود سبب رفع محرومیت شده و مردم منطقه را از اوضاع اقتصاد کنونی نجات دهد.

و اما کلام آخر

دقت داشته باشیم که بعد از نهایی شدن منطقه آزاد تجاری اردبیل و سرازیر گشتن سرمایه‌های کلان داخلی و خارجی برای جریان‌سازی تجارتی با صرفه اقتصادی بالا یک باب دیگر به مبادی ورودی و خروجی کشور اضافه خواهد شد.

پس باید به خوبی بدانیم که ایجاد این منطقه با هدف گسترش روابط تجاری و ورود به شاهراه اقتصادی و تجارت بین‌الملل نباید بهانه‌ای برای تمامی کارهای منفعت‌طلبانه، برای واردات بی‌رویه و نهایتا بهانه‌ای آسان برای قاچاق کالا باشد، و در این راستا اگر قرار بر برداشتن گامی موثر و مفید برای تمامی اقشار جامعه به ویژه مردم مناطق محروم و مرزی است، ‌هدف همین باشد و لاغیر.

گزارش از نوشین سلامت