نگرش منفی به کالای ایرانی با آیین‌نامه اصلاح نمی‌شود/ مسئولان اولین مصرف‌کننده‌ها باشند

منصوره نیکوگفتار، عضو هیئت مدیره انجمن روانشناسی اجتماعی ایران در گفت‌و‌گو با ایکنا؛ در تشریح این مسئله که برای نهادینه کردن مصرف کالاهای ایرانی اول باید تفکرات منفی در این زمینه اصلاح شود یا کالاهای تولید کشور؟ گفت: هر دوی اینها در گرو همدیگر است. اگر فکرتان درست باشد و بر اساس عِرق ملی بخواهید کالای ایرانی استفاده کنید اما کالا از کیفیت پایینی برخوردار باشد، نتیجه بخش نخواهد‌بود. وقتی برای خرید کالایی هزینه می‌کنید اما محصول کیفیت کافی ندارد متضرر می‌شوید و این مسئله به باور شما صدمه می‌زند.

با یک دستورالعمل یا آیین‌نامه نمی‌توان نگرش مثبت ایجاد کرد

وی با اشاره به اینکه ما به عنوان ایرانی به خصوص در چند دهه اخیر نسبت به کالاهای خارجی نگرش مثبت و نسبت به استفاده از کالای ایرانی نگرش منفی پیدا کرده‌ایم، گفت: علاوه بر تجارب شخصی، اطلاعاتی که از طریق رسانه و تبلیغات هم به ما منتقل شده در شکل‌گیری این دو نگرش تأثیر زیادی داشته است. باید توجه کنیم که نگرش را هم نمی‌توان به یکباره تغییر داد و نمی‌شود با یک آیین نامه و دستورالعمل نسبت به کالای ایرانی نگرش مثبت ایجاد کنیم.

این استاد روانشناسی اجتماعی ادامه داد: می‌توانیم استفاده و گرایش به استفاده از کالاهای خارجی را ناشی از یک نوع همرنگی هم بدانیم؛ وقتی گروه‌های برخوردار جامعه از کالاهای خارجی استفاده کرد‌ند این مسئله به نوعی تفاخر اجتماعی تبدیل شده است و حتی افراد متوسط جامعه و سطوح پایین‌تر هم سعی می‌کنند از قافله عقب نمانند و از جنس‌ «فیک» استفاده کرده و تظاهر کنند که دارند از جنس اصل استفاده می‌کنند.

الگوسازی و نمونه سازی استفاده از کالای خارجی توسط مسئولان

وی تصریح کرد: این نوع نگرش و ترجیح استفاده از کالای خارجی توسط مسئولان رده ‌بالای جامعه نیز به نوعی ترویج و توصیه شده است چراکه وقتی در عمل کسی کاری می‌کند تبلیغ مؤثرتری صورت می‌گیرد. وقتی یک مقام ارشد کت و شلوارش، ماشینش و انوع وسایلی که استفاده می‌کند برند خارجی است، الگوسازی و نمونه‌سازی رخ می‌دهد.

نیکوگفتار در پاسخ به این سؤال که اکنون چه باید کرد؟ گفت: مهم‌ترین مسئله‌ای که می‌تواند اتفاق بیفتد این است که محصولی از سوی تولید‌کنندگان ایرانی تولید و به دست مردم برسد که کیفیت داشته باشد و به تدریج فرهنگ استفاده از کالای ایرانی به وجود بیاید چون این نگرش کاملاً در متن و زمینه فرهنگ شکل گرفته و برای اصلاح آن به زمان نیاز داریم.  

وی افزود: وقتی مردم ما جنسی را با مارک ایرانی تهیه می‌کنند ولی در عمل با این مشکل مواجه می‌شوند که زود خراب می‌شود یا کیفیت مناسب را ندارد قطعاً جرأت نمی‌کنند به سمت کالای ایرانی بروند، پس اول باید در تولید‌کنندگان تعهد و اخلاق حرفه‌ای ترویج شود که کار خود را اصولی و با دقت انجام دهند.

عضو هیئت مدیره انجمن روانشناسی اجتماعی ایران با تأکید بر اینکه البته مشکل عدم مصرف کالای ایرانی به صرف تولید کالای با کیفیت ایرانی حل نمی‌شود، گفت: وجدان اخلاقی و اخلاق حرفه‌ای در تولید‌کنندگان شکل نمی‌گیرد مگر اینکه شاهد شکل گیری اخلاق حرفه‌ای در سطوح بالاتر باشیم. متأسفانه در ساختار اجتماعی ما کم کم اخلاق حرفه‌ای و تعهدات اجتماعی کم رنگ و کم‌رنگ‌تر شده است بنابراین نمی‌توانید از یک تولید کننده و در مقیاس وسیع‌تر از کارگرانی که تولید را برعهده دارند انتظار داشته باشید که کارشان را به نحو احسن انجام دهند و هیچ خدشه و خللی در کارشان ایجاد نشود در حالی که می‌بینند در سطوح دیگر جامعه مسئولان به درستی عمل نمی‌کنند، صداقت ندارند و منافع مردم را قربانی منافع سیاسی و سهم خواهی خود می‌کنند.

وی عنوان کرد: این سلسله مراتب بر هم تأثیر می‌گذارد؛ وقتی من به مدیر بالادستم نگاه می‌کنم و می‌بینم او در هر شرایطی خوب و مطابق قانون عمل می‌کند، خودم هم به عنوان کارمند تمام تلاشم را می‌کنم چیزی کم نگذارم اما وقتی می‌بینم در مراتب و سطوح مختلف اجتماعی هر کسی از کار می‌زند، هیچ تعهدی وجود ندارد و آنچه در عمل انجام می‌شود با آنچه در حرف گفته می‌شود متفاوت است، اعتماد شکل نمی‌گیرد و تولید کننده هم سعی می‌کند از قسمت‌های مختلف کار بزند تا به سود بیشتر برسد.

نیکوگفتار در پایان گفت: این مسئله یک بحث عمیق فرهنگی است و نمی‌توان با این مسئله به صورت سطحی و ساده‌انگارانه برخورد کرد.

انتهای پیام