ایران در میان ۳ کشور تولیدکننده کاتالیست قرار گرفت

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از گروه فناوری خبرگزاری دانشجو به نقل از معاونت علمی و فناوری، کاتالیست به عنوان یکی از کالا‌های دانش‌بنیان و فوق راهبردی در حوزه پتروشیمی، پالایش و فولاد به شمار می‌آید که طی دو دهه اخیر با برنامه‌ریزی انجام شده، این کالا در اولویت‌های حمایتی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و توانمندسازی بخش ایران ساخت قرار گرفت.

صنعت دانش‌بنیان کاتالیست ایران در هفته گذشته یکی از نقاط درخشان خود را شاهد بود و برای نخستین بار در کشور فعالیت یک مجتمع صنعت پتروشیمی با کاتالیست‌های تمام ایران ساخت افتتاح و راه اندازی شد.

این طرح از ظرفیت تولید روزانه ۳ هزار و ۲۵۰ تن اوره، برخوردار است و سالیانه مبلغ ۲۶۸ میلیون دلار ارزآوری برای کشور دارد. نقطه حائز اهمیت آن استفاده کامل از کاتالیست‌های ایران‌ساخت است که تا پیش از تنها در حد یک یا دو کاتالیست ایران‌ساخت در فرآیند‌های پتروشیمی استفاده می‌شد، اما در این طرح از ۸ کاتالیست ایرانی تولیدی یک شرکت دانش‌بنیان به حجم ۳۴۴ متر مکعب و به ارزش بیش از ۳ میلیون دلار استفاده شد.

با این توانمندی ایجاد شده توسط این شرکت دانش‌بنیان ایران به عنوان یکی از سه کشوری شناخته می‌شود که توانایی تولید تمامی کاتالیست‌های مورد نیاز در فرآیند تولید اوره و آمونیاک را دارد. کاتالیست‌های تامین شده از سوی این شرکت دانش‌بنیان شامل کاتالیست‌های هیدروژناسیون گوگرد، سولفورزدایی، ریفرمینگ اولیه با بخار آب، ریفرمینگ ثانویه، کاتالیست‌های شیفت دما بالا و دما پایین، کاتالیست متانیشن و کاتالیست حذف هیدروژن می‌شود.

از مهمترین مزایای بومی‌سازی کالای فوق راهبردی و دانش‌بنیان کاتالیست، علاوه بر اشتغال زایی و صرفه جویی ارزی، عدم وابستگی به کشور‌های خارجی در شرایط تحریم ظالمانه و دسترسی به خدمات فنی و مهندسی است که تداوم تولید محصولات پتروشیمی و پالایش و فولاد کشور را تضمین می‌کند.

طبق گزارش‌های وزارت نفت، در بخش پتروشیمی و پالایشی از ۸۵ نوع کاتالیست به ارزش ۲۷۵ میلیون دلار در سال، تا کنون ۳۰ نوع کاتالیست داخلی‌سازی شده است و طبق پیش بینی‌ها تا پایان سال تا ۲۰۰ میلیون دلار صرفه جویی ارزی از محل بومی‌سازی این کالای حیاتی در کشور را شاهد می‌شویم.

همچنین در بخش دیگر یعنی صنعت فولاد نیز دانش‌بنیان‌ها خوش درخشیدند و نیاز تمام کاتالیست‌های مصرفی این صنعت نیز با همت آن‌ها به طور کامل بومی سازی شد و از واردات کالا بی نیاز شدیم. به طوری که تا قبل از سال ۱۳۹۷ حجم واردات کاتالیست‌های فولادی بالغ بر ۱۸ میلیون دلار بوده است.

اما کاتالیست به عنوان قلب واحد‌های صنعتی شناخته می‌شود که بدون حضور آن تولید محصولات صادراتی، چون اوره، آمونیاک و متانول عملاً امکانپذیر نبوده نیست و عدم تامین این کالا می‌تواند مشکلات عمده فنی، اقتصادی و حتی بحران سیاسی را برای کشور‌هایی مانند ایران که سرمایه‌های عظیم نفت و گاز را دارا هستند، ایجاد کند.