جرعه های معرفت – شرح حدیث معصومین(ع) در کلام رهبر انقلاب

چگونه در کار خوب و بد دیگران شریک می‌شویم؟
عن امیرالمومنین(ع) عن رسول الله(ص) من یشفع بشفاعه حسنه او امر بمعروف او نهی عن منکر او دل علی خیر او اشار به فهو شریک و من امر بسوء او دل علیه او اشر به فهو شریک(۱)
«امیرالمومنین(ع) از قول پیامبر اکرم(ص) نقل می‌کنند که فرمود: کسی که واسطه کار خیری بشود یا امر به معروف و نهی از منکر کند یا کسی را به کار خیری راهنمایی کند یا به او مشورت بدهد، در این کارها شریک خواهد بود و هرکسی هم که به کار بدی راهنمایی کند یا وادار به کار بدی کند، در این کارها شریک خواهد بود.»
– من یشفع بشفاعه حسنه؛ [امیرالمومنین(ع) از قول پیامبر(ص) می‌فرماید:] کسی که واسطه کار خیری بشود، به نفع کسی وارد مذاکره بشود – شفاعت یعنی این؛ «شفع» یعنی دو تا شدن، جفت شدن؛ کسی دنبال کاری است، دیگری هم با او همراه می‌شود و  دومی او می‌شود؛ این شفاعت [است] – برای یک صاحب حاجتی، برای گرفتاری، شفاعت حسنه‌ای بکند،
– او امر بمعروف؛ یا اینکه کسی را به یک کار نیکی امر می‌کند یعنی دخالت می‌کند در تحقق یک کار نیکی با امر خود،
– او نهی عن منکر؛ [یا از کار بدی نهی می‌کند،]
– او دل علی خیر؛ یا کار خیری را به کسی نشان می‌دهد که این کار را بکند، آن کار را بکند- که این غیر از امر به معروف است؛ امر، به معنای فرمان دادن است؛ کسی نماز نمی‌خواند یا روزه نمی‌گیرد، شما به او امر می‌کنید: نمازت را بخوان! [اما] «دل علی خیر» به معنای امر به معروف نیست – یعنی انسان مشورت می‌دهد به کسی که این کار را اگر بکنی، این کار، کار خوبی است،
– او اشاره به؛ یا مشورت دادن – این [روش] دومی است – او مشورت می‌کند و این به او مشورت می‌دهد.
– فهو شریک؛ هرکدام از اینها که در یک کار نیکی به نحوی – یا با امر، یا با نهی، یا با مشورت دادن، یا با راهنمایی کردن، یا با شفاعت کردن – دخالت کردند، اگر آن کار خوب تحقق پیدا بکند یا آن شفاعت بگیرد (اثر بکند) یا آن عمل خیر انجام بشود، این کسی که در آن دخالت داشته – ولو به این نحوی که به زبان یک کاری کرده – در آن شریک است. ببینید بعضی‌ها به قول معروف، این دو مثقال زبان را حاضر نیستند تکان بدهند برای اینکه یک کاری را به یک کسی بگویند آقا این کار را بکن، این کار را نکن، مایه‌ای هم ندارد؛ البته گاهی چرا، هزینه‌هایی دارد؛ بعضی‌ها را با آدم دشمن می‌کند و مانند اینها، لکن به هر حال، اگر آن کار انجام گرفت، شما هم که همین مقدار زبانی به او کمک کرده‌اید در تحقق این کار با او شریکید.
– و من امر بسوء او دل علیه او اشار به؛ نقطه مقابلش هم همین‌جور است. [کسی که] راهنمایی کند به کار بدی. یا مشورت که می‌کند، این به او مشورت می‌دهد به این کار شر مثلا که در این کار سوء، شما این کار را بکن، مثلا فرض بفرمایید پدرش را دربیاور، مالش را بخور، این‌جوری مثلا بهتر است!
– فهو شریک؛ این هم [شریک است]. پول را او برده، خیر مادی ظاهری را او برده [اما] این کسی که در کار او دخالت کرده، شریک است؛ شریک در اثم (گناه) او است.
* شرح حدیت در ابتدای درس خارج، ۱۳۸۴/۱/۳۰ به نقل از کتاب: نسیم سحر
ـــــــــــــــــــــــــــ
۱- نوادر راوندی ص۱۴۳