رتبه سوم مصرف انرژی در جهان به نام ماست!

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از پایگاه ۵۹۸، ایرانی‌ها تقریباً در همه انواع مصرف‌گرایی از مصرف بر اساس نیازهای روزمره و ضروری گرفته تا برندگرایی و مدگرایی دچار افراط در مصرف و تجمل‌پرستی هستند. از مصرف آب، نان و برق گرفته تا نمایش تجمل‌گرایی با زیورآلات و… . در همه این موارد خوی مصرف‌زدگی و تجمل‌گرایی ما را اسیر کرده و همین مسئله بسیاری از سرمایه‌هایی را که می‌توانستند با مدیریت صحیح وارد چرخه اقتصاد و تولید کشور شوند، هدر داده است.

آمارهای تأسف‌بار مصرف‌گرایی و تجمل‌پرستی ایرانیان گواهی بر همین مسئله است. برای نمونه میانگین سرانه مصرف آب شرب در ایران در حالی حدود ۲۰۰ تا ۲۲۰ لیتر در شبانه‌روز است که در مقایسه با سرانه مصرف آب در جهان حدود ۷۰ تا ۸۰ لیتر بیشتر است. بر اساس آمار منتشرشده توسط بانک جهانی، ایران حدود ۴ برابر میانگین جهانی انواع انرژی را مصرف می‌کند و طبق آمارهای رسمی کشور ما بعد از آمریکا و روسیه، در رتبه‌ سوم مصرف دنیا قرار دارد.

عطش ایرانی‌ها برای خرید و ذخیره طلا مثال دیگری از مصرف‌زدگی و افراط ایرانی‌ها در تجمل‌گرایی است. گزارش‌های غیررسمی نشان می‌دهد میزان ذخایر طلای خانگی در ایران طبق برآوردها حدود ۲۰۰ تن است که این آمار رو به افزایش است و ایران در میان ۱۰ کشور عمده خریدار طلا در جهان جای دارد. طبق گزارشی که سایت «بیزینس اینسایدر» در خصوص کشورهایی که مردم آنها بیشترین حجم طلا را خریداری می‌کنند منتشر کرده، ایران توانسته است جایگاه پنجم را به دست آورد؛ در حالی که رتبه‌های بالاتر از ایران کشورهایی همچون چین، هند و آمریکا هستند که جمعیتی به مراتب بسیار بیشتر از کشور ما دارند.

بر اساس گزارشی که چند سال پیش منتشر شد میزان طلای ایرانی‌ها در منازلشان بیشتر از ذخایر بانک مرکزی است. در نظر بگیرید این حجم ثروت که مردم در خانه‌هایشان ذخیره کرده‌اند اگر وارد چرخه اقتصاد کشور می‌شد چه تحول عظیمی در بحث اشتغال و تولید ایجاد می‌کرد و آیا وضعیت معیشت و اشتغال جوانان به همین وضعیت امروزی بود؟! هدف این نیست که مردم مقصر وضعیت اقتصادی معرفی شوند و دولت و سایر نهادها از زیر بار مسئولیت در این زمینه شانه خالی کنند، بلکه هدف آگاه کردن افکار عمومی نسبت به بلایی است که مصرف‌گرایی و تجمل‌پرستی بر سر زندگی ما ایرانی‌ها آورده و بسیاری از ظرفیت‌های کم‌نظیر اقتصادی را از کارکرد واقعی خود دور کرده است.

در کالاهای مصرفی هم وضع به همین منوال است. مطابق آمار در ۱۱ ماهه اول سال ۹۶، مبلغی حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان کالاهای مصرفی غیرضروری به کشور وارد شده است که این مبلغ معادل ایجاد ۴۰۰ هزار شغل است. فقط در سال ۹۷ بیش از ۶۹ میلیون تن کالا به ارزش ۱۴۲ میلیون دلار از آمریکا به ایران وارد شده است که بخش عمده‌ای از آنها مربوط به کالاهای لوکس و تجملاتی است. در یک مورد دیگر، بر اساس آمار گمرک در ۱۱ ماهه سال ۹۷ بالغ بر ۲۰۳ تن انواع عروسک وارد کشور شده است.

همچنین این آمار نشان می‌دهد که ایران در ۱۰ ماهه همان سال بیش از ۵ میلیون دلار قاشق و چنگال از کشورهای مختلف وارد کرده است. در مورد دیگری از تجمل‌گرایی مشاهده می‌کنیم که در اوج تحریم‌های اقتصادی و مشکلات معیشتی، آب معدنی‌های به اصطلاح برند و مارکی از نروژ وارد کشور می‌شود که قیمت آن در فروشگاههای اینترنتی بین ۴۰ تا ۶۰ هزار تومان است و با واردات آن ارز بسیاری از کشور خارج می‌شود. همچنین کالاهای چینی در سبد مصرف حدود ۸۰ درصد خانوارهای ایرانی قرار دارد. ما سالانه به طور متوسط از چین، ترکیه و امارات بیش از ۱۸ میلیارد دلار واردات داریم که رقم بسیار بالایی است.

فاجعه بار بودن آمارهای فوق، زمانی مشخص می‌شود که بدانیم به ازای هر یک میلیارد دلار واردات کالای مشابه داخلی، ۱۰۰ هزار نفر بیکار می‌شوند. بررسی‌های دیوان محاسبات در خصوص میزان واردات سال ۱۳۹۶، نشانگر این است که طی این سال، بالغ بر دو میلیارد و یکصد و هشتاد و چهار میلیون دلار کالاهایی که صد در صد مشابه داخلی دارند وارد کشور شده است. بنابراین می‌توان ادعا کرد که این حجم وسیع واردات منجر به بیکار شدن حداقل ۲۰۰ هزار نفر در آن سال گردیده است. این آمار تاسف‌برانگیز نشانگر این است که کشور ما دچار بلایی خانمان‌سوز به نام مصرف‌زدگی و تجمل‌گرایی شده است که بخش زیادی از اقتصاد کشور را به گروگان گرفته و تا زمانی‌که یک تغییر بنیادین در این موضوع رخ ندهد، یک جای کار همیشه خواهد لنگید و ایران در توسعه درونزا و مردم‌محور دچار آسیب خواهد بود. امری که مقام معظم رهبری نیز بر آن تأکید ویژه داشته و همواره در بیاناتشان فرموده‌اند که با واردات بی‌رویه کشور نیازمند خواهد ماند.

فاجعه بار بودن آمارهای فوق، زمانی مشخص می‌شود که بدانیم به ازای هر یک میلیارد دلار واردات کالای مشابه داخلی، ۱۰۰ هزار نفر بیکار می‌شوند.

بر اساس نظرسنجی‌های انجام شده ۶۳ درصد مردم به شرط بالا رفتن کیفیت و قیمت مناسب آمادگی دارند کالای ایرانی مصرف کنند. عدم تمایل مردم به استفاده از کالاهای داخلی یکی از مسائلی است که به افزایش واردات کالاهای غیرضروری خارجی دامن زده است و همین مسئله در کنار دیگر عوامل تشدیدکننده‌ای که عمدتاً فرهنگی هستند، عاملی شده تا تولید داخلی از رونق بیفتد و چرخه اقتصادی کشور با مشکل مواجه شود.

رسانه‌های فراگیر از جمله صدا و سیما و سایر رسانه‌های ارتباط جمعی مکتوب و مجازی در زمینه مبارزه با پدیده مصرف‌زدگی و تجمل‌گرایی وظایفی بر عهده دارند که گاه کوتاهی‌هایی صورت می‌گیرد. رسانه ملی که پیشگام ترویج سبک زندگی اسلامی – ایرانی و حمایت از ساده زیستی است با اختصاص ساعات اوج بیننده تلویزیون مانند قبل و حین مسابقات ورزشی پرطرفدار و فیلم‌های پرتماشاگر به تبلیغ محصولات تجاری و مصرفی، عطش مردم به مصرف‌گرایی را بیشتر می‌کند. این مسئله لزوم تغییر و بازنگری در سیاست‌های پخش آگهیهای تبلیغاتی و بازرگانی را می‌طلبد؛ چرا که رسانه ملی نقش بارز و تأثیرگذاری در تغییر نگرش و سبک زندگی مردم در زمینه‌های مختلف ایفا می‌کند.

نص صریح قرآن کریم بر این مسئله تأکید دارد که خداوند سرنوشت هیچ قومی را تا زمانی که خودشان اراده نکنند، تغییر نخواهد داد. بنابراین در این مورد خاص هم تا زمانی‌که اراده جمعی و فرهنگ‌سازی بر پرهیز از مصرف‌گرایی و تجمل‌پرستی در جامعه شکل نگیرد، نبایست انتظار تحولی شگرف در وضعیت اقتصادی کشور را داشته باشیم؛ با مدیریت صحیح و اصولی این موضوع به راحتی می‌توان تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی را پشت سر گذاشت و قطار اقتصادی کشور را در ریل پیشرفت و توسعه سریعتر قرار داد.

منبع: مهر