چرا برخی به اسم دین مخالف اصلاح قوانین تبعیض‌آمیز علیه زنان هستند؟

معصومه ابتکار، معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده در آستانه میلاد با سعادت حضرت فاطمه زهرا(س) در گفت‌و‌گو با ایکنا؛ به این سؤال پاسخ داد که چرا برخی به اسم دین با اصلاح قوانین تبعیض‌آمیز در قبال زنان مخالفت می‌کنند؟ و گفت: حوزه زنان از ابتدای تاریخ اسلام یک حوزه پر مناقشه بوده و دیدگاه‌های عده‌ای حتی گاهی از دیدگاه‌های بسیار سنتی نیز فراتر رفته و به دیدگاه‌های واپس‌گرا و تحت تأثیر تحجر و اسرائیلیات ‌رسیده است. متأسفانه احادیث نادرستی نیز در مورد زنان وارد ادبیات و مباحث دینی شده اما نه تنها ریشه دینی ندارد بلکه با نگاه قرآن و سیره ائمه(ع) نیز منطبق نیست.

ابتکار با تأکید بر اینکه علی‌رغم این مناقشه قدیمی مفاهیم عمیق قرآنی خیلی شفاف و روشن بحث‌ها را مطرح می‌کنند، گفت: ما در عصر معاصر وجود مبارک امام راحل را داشتیم. امام خمینی(ره) به صورت شفاف در حوزه زنان صحبت و خط مشی فلسفی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی روشنی را پایه‌گذاری کردند و همان مسیر را مقام معظم رهبری ادامه دادند. این مسئله بسیار مهم است که در موضوع زنان در جمهوری اسلامی ایران امام به طور خاص یک پایه‌ریزی فرهنگی ـ تمدنی انجام دادند.

مخالفت امام با کسانی که مخالف حضور زنان در مدرسه رفاه بودند

وی تصریح کرد: امام راحل این مناقشه را دیده و می‌دانستند اگر تکلیف را روشن نکنند ممکن است آن جریان واپس‌گرا قدرت گرفته و دست به اقداماتی علیه زنان بزنند کما اینکه در زمان حیات امام هم جریانی که مخالف حضور اجتماعی زنان بود حتی به حضور خانم‌هایی که به مدرسه رفاه برای دیدار و بیعت با امام می‌آمدند اعتراض کرده و به بهانه امکان اختلاط خواستار لغو حضور بانوان شده بودند که امام فرمودند موضوع انقلاب موضوعی نیست که با یک دستور، بخش‌نامه و پیام شکل گرفته باشد انقلاب با حضور مردان و زنان شکل گرفته است، حال چطور می‌توانیم زنان را از صحنه دور کنیم.

برای عدم حضور خانم‌ها در مجلس استدلال دینی آورند امام نپذیرفت

معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهور ادامه داد: وقتی هم که به صراحت دیوارکشی و جداسازی دختران و پسران دانشجو در دانشگاه مطرح شد تا مقدمه‌ای برای کنار گذاشتن خانم‌ها از دانشگاه‌ها باشد، امام مخالفت کردند؛ یا به صراحت در اسناد موجود است که به امام می‌گویند اجازه ندهید خانم‌ها وارد مجلس شوند و مخالفت شدید با حضور خانم‌ها در کانون قانونگذاری نظام جمهوری اسلامی صورت می‌گیرد و در همین راستا استدلال دینی هم مطرح می‌شود، در حالی که امام به صراحت بیان می‌کنند که مجلس مکانی است که برای سرنوشت کشور تصمیم گیری می‌‌شود و تعیین سرنوشت یک امر انسانی است، زن و مرد ندارد و همه می‌توانند در مجلس حضور داشته باشند.

وی با اشاره به اینکه با وجود دیدگاه عمیق و رو به آینده‌ای که امام راحل در خصوص زنان مطرح کردند، هنوز موفق نشده‌ایم فرهنگ دینی را در همه قوانین پی‌ریزی و نگاه قرآن را که یک نگاه عدالت محور، قسط محور و تمایز گذارنده بین انسان‎‎ها فقط بر اساس تقوا است را ببینیم و به تلاش و فعالیت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و … هر دو جنس ارزش قائل شویم، گفت: پس باید مشکلات، کمبودها و کاستی‌ها را دید و اصلاح کرد.

به ظواهر پرداختیم؛ فکر کردیم اگر ظاهر درست شود همه چیز درست خواهدشد

ابتکار افزود: در بحث قوانین و اجرای قوانین کاستی‌های زیادی داریم. به ظواهر زیاد پرداخته‌ایم و به عمق مطالب نرفته‌ایم. فکر کردیم اگر ظواهر را درست کنیم همه چیز درست می‌شود و متوجه نبودیم که اگر این ظاهر با درک و شناخت عمیق همراه نباشد نمی‌تواند مشکل ما را حل کند. یکی از مسائل و مشکلات مهم ما قوانین است. البته اصلاحات زیادی در قوانین ایجاد و در همه مجالس اصلاحاتی صورت گرفته که برخی از این اصلاحات جامعه را با چالش‌هایی مواجه‌ کرد اما اکثر اصلاح قوانین در تقویت حقوق زنان و خانواده و رفع مشکلات بوده است.

وی در ادامه گفت: در دولت دوازدهم در موضوعاتی که مورد مطالبه مردم، محققان و صاحب‌نظران بوده نشست‌های زیادی را برگزار و قوانینی که باید اصلاح شود را احصاء کرده‌ایم.

ابتکار به مسئله ازدواج کودکان زیر ۱۳ سال اشاره کرد و گفت: در قانون فعلی تبصره‌ای وجود دارد که بر اساس آن ازدواج کودکان زیر ۱۳ سال با نظارت قاضی و رضایت سرپرست کودک می‌تواند اتفاق بیفتد در حالی که هم از جنبه پزشکی و هم از جنبه روانشناختی فرد زیر ۱۳ سال کودک است و هیچ کدام از شرایط جسمی و روحی لازم برای ازدواج را ندارد. از سوی دیگر باید به این مسئله توجه کرد که وقتی فردی وارد یک پیمان مهم مثل ازدواج می‌شود و مسئولیت‌هایی مثل فرزندآوری به صورت طبیعی برای او پیش می‌آید آیا از حقوق اجتماعی دیگر برخوردار است؟

آیا کودک زیر ۱۳ سال حق رأی، رانندگی، اجازه باز کردن حساب بانکی و … را دارد؟

معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری سؤال کرد: آیا فرد زیر ۱۳ سالی که قرار است مادر شود می‌تواند به صورت مستقل برای خود یک حساب بانکی باز  کند؟ آیا می‌تواند اگر مشکلی پیش آمد در دادگاه مهریه یا نفقه خود را مطالبه کند؟ آیا می‌تواند در یک مشارکت اجتماعی و سیاسی رأی بدهد؟ آیا می‌تواند برای رفع نیازهای ساده زندگی خود رانندگی کند؟ آیا می‌تواند ساده‌ترین مسئولیت‌های مالی و تربیتی را بپذیرد؟ آیا فردی که ۱۳ ساله هست به اندازه کافی کودکی کرده که بتواند مادر شود؟ آیا از نظر تعادل روحی و روانی به مرحله‌ای رسیده که برای فرزندان خود فداکاری کند؟ آیا وجود خودش کامل شده است؟ این مسئله خیلی جدی است، به خصوص اینکه مواردی از کودک همسری را داریم که با خشونت و آسیب‌های زیاد همراه بوده‌اند.

آمار بالای طلاق در ازدواج‌هایی با فاصله سنی زیاد/ مسئله کودک همسری باید قانونی حل‌شود

وی به آمار بالای طلاق در کودک‌همسری نیز اشاره و خاطرنشان کرد: در آخرین گزارش مربوط به آسیب‌های اجتماعی شورای عالی انقلاب فرهنگی بیشترین میزان طلاق در ازدواج‌هایی با سنین کم اعلام شده است به خصوص ازدواج‌هایی که فاصله بین زوجین زیاد بوده است. کودک همسری متأسفانه در برخی مناطق اتفاق می‌افتد اما خوشبختانه در مواردی مثل موردی که در مشهد رخ داد، معاون دادستان شجاعانه ورود کرد. یا موردی که در ایلام برای دختری به نام رها ۱۱ ساله در ازدواج با یک مرد ۵۰ ساله رخ‌ داد، خوشبختانه دادستان و بهزیستی ورود و به این دختر کمک کردند اما از نظر قانونی مسئله باید حل شود.

اکنون نه اما شاید بعداً افزایش سن ازدواج مطرح شود

ابتکار این مسئله را یادآوری کرد که در این مقطع صحبت افزایش سن ازدواج را مطرح نمی‌کنیم اما تصریح کرد: البته ممکن است بعدها این مسئله به اقتضا و نیاز جامعه پیش بیاید که افزایش سن ازدواج را مطرح کنیم اما آنچه اکنون در خصوص آن اتفاق نظر وجود دارد منع ازدواج دختران زیر ۱۳ سال هست.

هیچ کس هیچ مخالفت جدی با ممنوعیت ازدواج دختران زیر ۱۳ سال ندارد

وی گفت: البته درست است که زمزمه‌هایی مبنی بر مخالفت با این طرح هست ولی هیچ کس هیچ مخالفت جدی با ممنوعیت ازدواج دختران زیر ۱۳ سال ندارد، چرا که موضوع کاملاً روشن است. اگر وزارت بهداشت را به عنوان نهاد متخصص در امر بلوغ بدانیم، این وزارتخانه به صراحت نظر خود را در خصوص عدم بلوغ دختران زیر ۱۳ سال اعلام کرده است. ما نیز در معاونت امور زنان وقتی علی‌رغم تلاش‌های فراکسیون زنان دیدیم طرح مجلس متأسفانه با دشواری‌هایی مواجه شد برای ارائه لایحه اقدام کردیم و اکنون این لایحه آخرین مراحل خود را می‌گذارند و به زودی تقدیم دولت می‌شود و امیدواریم روند بررسی خود را با سرعت طی کند و البته درخواست ما این است که با این موضوع با فوریت برخورد شود.

لایحه حمایت از کودکان و نوجوان را زودتر تصویب کنید

ابتکار به لایحه حمایت از کودکان و نوجوان نیز اشاره کرد و گفت: این لایحه مدت‌ها در مجلس مانده بود تا اینکه دولت تقاضای اولویت کرد و خوشبختانه به صحن مجلس آمد. این لایحه نیز اکنون آخرین مراحل تأیید خود را در رفت و برگشت بین شورای نگهبان و مجلس می‌گذارند و من تقاضا می‌کنم که زودتر تصویب شود یکی از ابعادی که این لایحه به خوبی به آن می‌پردازد موضوع خشونت علیه کودکان است. زیبنده جامعه ما نیست که شاهد مسئله خشونت باشیم و قوانین ما نتواند برخورد محکم و بازدارنده در خصوص خشونت علیه کودکان داشته باشد.

تمام لوایح از منظر فقهی بررسی شده‌اند

وی به لایحه بسیار مهم تأمین امنیت زنان در برابر خشونت نیز اشاره و در پاسخ به این سؤال که آیا تمام این لوایح از منظر فقهی بررسی شده‌اند؟ گفت: بله کاملاً. البته ممکن است افرادی دیدگاه‌های متفاوت داشته و سلایق متنوعی مطرح باشد. ما باید ببینیم آیا واقعاً دیدگاه مطرح شده مغایرت اساسی با شرع مقدس دارد یا خیر؛ اگر لوایح ما با نص صریح قرآن و شرع مقدس مغایرت جدی داشت اصلاً آنها را مطرح نمی‌کردیم این لوایح اقتضای جامعه و شرایط زمان و مکان است و باید به آن توجه کنیم.

ابتکار افزود: خوشبختانه بر روی لایحه تأمین امنیت زنان در برابر خشونت هم خیلی کار شده و قوه قضائیه هم در حال طی آخرین مراحل ارائه نظر خود است و امیدواریم سریع‌تر به دولت بازگردد و در دولت نهایی شود. سه لایحه هم در ماه گذشته مطرح شد که معاونت بر روی آنها بسیار کار کرده است و شامل لایحه اصلاح قانون مدنی در مورد طلاق، لایحه حمایت از کارگاه‌هایی که زنان سرپرست خانوار را استخدام می‌کنند، اصلاح قانون دیه و برابری دیه زن و مرد است. امیدواریم این لوایح در دولت و مجلس تصویب و با اجرای آنها شاهد ایجاد تحول خوبی از لحاظ اصلاح قوانین و انطباق بیشتر قوانین با نگاه متعالی قرآن در ارتباط با زن و خانواده باشیم.

انتهای پیام