مراقبت‌های دینی و اخلاقی؛ از حقوق زن بر شوهر

آیت‌الله سیداحمد میرعمادی، نماینده ولی‎فقیه در استان و امام جمعه خرم‎آباد در گفت‌وگو با ایکنا از لرستان، در رابطه با حقوق زن بر شوهر، گفت: رابطه ازدواج میان دو انسان، پدیدآورنده یک سلسله حقوق، مسئولیت‌ها و معاشرت‌های مبتنی‌ بر اخلاق است که زن و شوهر باید نسبت به یکدیگر آن‌ها را رعایت کنند؛ لذا اسلام ضمن آن‌که برقراری رابطه ازدواج را ضروری می‎داند و مردم را به آن تشویق کرده است اصول و مقدماتی را هم برای آن، قرار داده است که طرفین باید برای رسیدن به یک زندگی سعادتمند آن‌ها را رعایت کنند.
وی افزود: خداوند متعال در قرآن‌ کریم در آیه ۲۲۸ در مورد حقوق زن بر شوهر به‌صورت کلی فرموده است که: « … وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِی عَلَیْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ …؛ مانند همان [وظایفى] که بر عهده زنان است به‌طور شایسته به نفع آنان [بر عهده مردان] است» این آیه حقوق زن و شوهر را به‌نحو اختصار اما جامع و فراگیر مطرح کرده است.
امام جمعه خرم‎آباد با بیان این‌که از نظر فقه اسلامی، نفقه زن بر شوهر واجب است، به‌طوری‎که زن، حق طلب و گرفتن آن‌ را دارد و در صورتی ‎که از دادن نفقه امتناع ورزد زن می‎تواند برای گرفتن آن به حاکم شرع شکایت و حق خود را از شوهر مطالبه نماید کمااینکه این نفقه هیچ‌گاه ساقط نمی‎شود و زوج باید پرداخت کند، مگر آن‌که زن، حقوق مرد را رعایت نکند مانند آن‌که تمکین ننماید و یا آن‌که خود زن از نفقه خود بگذرد و آن‌ را ببخشد.
آیت‌الله میرعمادی با بیان این‌که معاشرت نیک و برخورد خوش مرد با همسر خود، از نظر شرع مقدس و خرد انسانی، مورد تاکید قرار گرفته است، اظهار کرد: با همین برخورد انسانی و الهی است که زن به زندگی دل‌گرم می‎شود و در جهت پیشبرد اهداف مشترک با مرد، همکاری صمیمانه می‎کند کمااینکه برخورد خوش را می‎توان در احترام گذاشتن و مدارای در زندگی جست‌وجو کرد.

برخورد مودبانه شوهر با همسر
این مفسر قرآن‌کریم با بیان این‌که از قرآن و روایات استفاده می‎شود که مرد باید همسر خود را احترام کند و با او مودبانه برخورد کند، گفت: قرآن‌کریم در آیه ۱۹ سوره نساء فرموده است: «با زن‌ها با نیکی معاشرت کنید» و نبی مکرم اسلام نیز در موارد مختلفی به این موضوع دستور داده و سفارش فرمودند که مسلمانان باید با زنان خود رعایت احترام و ادب را بنمایند ازجمله ایشان در آخرین سفر خود به زیارت خانه خدا در خطبه معروف خود فرمود: «ای مسلمانان آگاه باشید که حق زنان بر شما آن است که به آنان احسان کنید و برای پوشاک و خوراکشان با آنان به نیکی رفتار کنید» و نیز در حدیثی فرمود: «در مورد زنان سفارش به نیکی و نیک‌رفتاری کنید، زیرا آنان یاوران شما در نزدتان هستند» و در حدیث دیگری فرمود: «کامل‌ترین مؤمنان از نظر ایمان، نیکوکارترین آنان از نظر اخلاق و بهترین آنان در برخورد با زنانشان است» و در حدیث دیگری از رسول خدا(ص) نقل شده است که فرمود: «کسی‌که زن می‎گیرد باید او را احترام کند».
آیت‌الله میرعمادی با اشاره به ضرورت مدارا در زندگی، اضافه کرد: دومین چهره برخورد خوش با زن آن است که مرد در زندگی با او با مدارا رفتار کند و به او سخت‌گیری نکند و اگر از او اشتباهی سر زد با کمال بزرگی از او بگذرد و سرزنش نکند. این اخلاق باعث رشد و تکامل خانواده و دل‌گرمی زن به زندگی می‎شود و علاقه‌اش افزون می‎گردد و سعی می‎کند اشتباه نکند. کمااینکه پیامبراعظم(ص) در مورد رعایت حال زن و مدارا کردن با او سفارش‌های زیادی می‎کرد ازجمله فرمود: «آن‌قدر جبرئیل از طرف خداوند راجع‌ به زن به من سفارش کرد که من گمان کردم که طلاق زن شایسته نیست مگر آن‌که خطای آشکار و گناه بزرگی از او سر بزند».(مکارم‌الاخلاق، ص ۲۱۶) همچنین فرمود: «نفرین شده است، نفرین شده است کسی‎که حق عیال خود را ضایع کند و به آن‌ها رسیدگی ننماید».(بحارالانوار، ج ۱۰۰، ص ۱۳)

رعایت عدل و انصاف/ پرداخت مهریه زن بی کم و زیاد
نماینده ولی‎فقیه در لرستان رعایت عدل و انصاف را متذکر شد و گفت: مرد باید در معاشرت با همسر خود، عدالت و انصاف را رعایت نماید و در هیچ بُعدی از زندگی از مرز عدالت خارج نشود کمااینکه عدالت در معاشرت با همسر، امیری فراگیر است و شامل تمام شئون زندگی می‎شود و از دیگر موارد، رعایت عدالت در معاشرت این است که مرد مهریه زن را بدون کم و زیاد بپردازد. البته مطابق قوانین شرعی مرد حق ندارد مهریه زن را ندهد و یا با زن به‌نحوی ظالمانه رفتار کند که مجبور شود دست از مهریه خود که حق اوست بردارد.
این کارشناس مذهبی ادامه داد: متاسفانه در نزاع‌های خانوادگی بعضی از مردها با رفتار ظالمانه زن را مجبور می‎کند که دست از حق خود بردارد و بگوید: «مهرم حلال، جانم آزاد» که این‌کار از نظر شرع، ناعادلانه و غیرصحیح است این در حالی‎است که قرآن‌کریم در آیات مربوط به ازدواج و طلاق می‌فرماید: «در صورتی‌که می‌خواهید با زن خود زندگی کنید باید معاشرت نیک داشته باشید و رعایت عدالت را بنمایید و در صورتی‎که به هر دلیلی می‎خواهید از او جدا بشوید و او را رها کنید نیز باید براساس معروف و عدالت از او جدا شوید» کمااینکه قرآن‌ کریم با صراحت مسلمانان را از این‌که زن را بلاتکلیف و سرگردان رها کنند منع می‎فرماید: زیرا این خود باعث مشکلاتی خواهد شد. و در آیه دیگر می‎فرماید: «اگر می‎خواهید زن دیگری اختیار کنید و همسر قبلی خود را طلاق داده‌اید باید مهریه او را بدهید و به او ستم نکنید».

مراقبت‌های دینی و اخلاقی
امام جمعه خرم‎آباد مراقبت‌های دینی و اخلاقی را نیز متذکر شد و افزود: حق دیگری که زن بر شوهر دارد آن است که شوهر وظیفه دارد با اعمال و رفتار و گفتار خود از زن خود مواظبت کند و نگذارد که انحراف و لغزش پیدا کند و بی‎میلی به شوهر در او به‌وجود آید، زیرا رفتارهای شوهر و نحوه رفتار او در شخصیت زن و کارهایش تأثیر فراوانی دارد.
وی اظهار کرد: مرد باید علاوه‌بر رسیدگی‌های گوناگون، عفت و پاکی زن را نیز حفظ کند و مراقب باشد که خطری برای او پیش نیاید، نه‌تنها چشم او را از گناه پاک و دور نگه دارد، بلکه خود او هم مراقب باشد که به دام نگاه‌های شهوت‌آلود نیفتد، زیرا پاکی او در پاکی همسرش تاثیر می‎گذارد.

انتهای پیام