جنس دوم مهریه را ابزار زندان می‌کند

اکرم مصوری‌منش، مدیر مؤسسه مطالعات و تحقیقات زنان در گفت‌و‌گو با ایکنا؛ با اشاره به اینکه مشکلات کنونی زنان جامعه ما نشأت گرفته از مسائل بنیادی است و تا آن مسائل حل نشود، سایر مشکلات نیز حل نمی‌شود، گفت: مشکل اصلی بانوان جامعه ما نگاهی است که جامعه به زنان دارد؛ جامعه‌شناسان باید بررسی کنند این نگاه دقیقاً به چه دلیل و از کجا نشئت گرفته است و چرا نگاه جنس دومی به زنان وجود دارد. 

وی دومین مشکل بزرگ جامعه زنان کشور را سهم ناچیز بانوان در تصمیم‌گیری‌های کلان کشور عنوان و اظهار کرد: زنان اگر هم در تصمیم‌گیری‌های کلان کشور سهمی داشته باشند، بسیار اندک و ناچیز است. در جامعه هم مشاغلی که برای زنان در نظر گرفته شده و موضوعاتی که آنها می‌توانند در خصوص آن فعالیت کنند، محدود است. 

نگاه جنس دوم به زنان باعث می‌شود آنان نقش چندانی در جامعه نداشته باشند

مدیر مؤسسه مطالعات و تحقیقات زنان در خصوص تأثیرات نگاه جنس دومی به زن در عملکرد بانوان کشور، گفت: همین نگاه باعث شده که زنان نقش چندانی در جامعه نداشته باشند و خود نیز احساس کنند توانمندی اجرای این نقش‌ها را ندارند. وقتی به افراد در جامعه نقش خوبی داده نمی‌شود، کم کم خود آنها هم باور می‌کنند که توانمندی‌هایشان در همان حد، محدود است.

سقف‌ها زنان را محدود نگه می‌دارند

وی در پاسخ به این پرسش که باید نقش را به بانوان بدهند یا بانوان خودشان نقششان را به دست بیاورند؟ گفت: آن چیزی که اکنون وجود دارد سقف‌ها و محدودیت‌هایی است که زنان بیش از آنها نمی‌توانند به دست بیاورند. مثلاً زنان می‌توانند به مجالس تصمیم‌گیری از جمله مجلس شورای اسلامی، شوراهای اسلامی شهر و روستا، دولت، وزارت‌خانه‌ها و … وارد شوند، اما حضور خانم‌ها در اینگونه مجالس یک تا سه درصد است. به خاطر این سقف‌ها است که بانوان هم باوری برای تلاش ندارند. ثبت‌نام برای نمایندگی در مجلس شورای اسلامی را ببینید، حضور زنان برای نمایندگی در مجلس بسیار کم است. همین مسئله در انتخابات شوراهای اسلامی نیز وجود دارد که ریشه همه این مشکلات و تعداد کم بانوان به لحاظ کمی و کیفی، در فرهنگ جامعه و تربیتی است که در خانواده‌ها انجام شده است. 

مصوری‌منش تشریح کرد: وقتی والدین به پسر خانواده اعتنای بیشتری دارند، امکانات و آزادی عمل بیشتری برای پسر قائل می‌شوند و عملاً اجازه ابراز وجود بیشتری به پسر می‌دهند، خودباوری در دختر خانواده کم می‌شود. در تداوم همین روند است که وقتی دخترها و پسرها بزرگ می‌شوند، مردان اجازه عمل گسترده‌تر به بانوان در جامعه را نمی‌دهند و خود بانوان هم خودباوری لازم برای ورود به عرصه‌های وسیع‌تر جامعه را ندارند. عده‌ای از بانوان هم که فعالیت گسترده‌تر و حقشان را مطالبه می‌کنند، به دلیل مشکلات جامعه موفق نمی‌شوند. 

وی در پاسخ به این سؤال که خیل گسترده بانوان تحصیل کرده و جویای کار و فعالیت اجتماعی وقتی با محدودیت مواجه می‌شوند، این سرخوردگی چگونه در سطح جامعه بروز داده می‌شود؟ گفت: افزایش آسیب‌های اجتماعی و حتی مطالبات بسیار معمولی و عادی مثل حضور در ورزشگاه‌ها و … همه تأثیر همین محدودیت‌ها است و همه اینها ریشه در فرهنگی دارد که به غلط فهمیده شده است. همین باز نبودن زمینه فعالیت موجب می‌شود بانوان در سایر مسائل نیز جایگاهی برای اعتراض و ابراز وجود و حضور نداشته باشند.

مدیر مؤسسه مطالعات و تحقیقات زنان در خصوص راهکار برون رفت از شرایط کنونی بانوان کشور، گفت: تغییر فرهنگ، سنت و آداب و رسوم به کندی در جوامع صورت می‌گیرد و نمی‌توان ناگهانی این مسائل را تغییر داد. بنابراین دولتمردان باید کمک کرده زمینه را برای ورود بانوان تحصیل کرده، متقاضی و توانمند به سطوح عالی اجرایی فراهم کنند. 

قضات باور نمی‌کنند زنان در عسر و حرج هستند!

وی در پاسخ به این سؤال که مسئله مطالبه مهریه و زندانیان مهریه نیز اکنون به معضلی در جامعه تبدیل شده است، ریشه این مشکل از کجاست؟ عنوان کرد: مسئله مهریه باید ریشه‌یابی شود که چرا اصلاً مهریه تا این حد در جامعه مطرح است. وقتی ازدواج به دست دو طرف صورت می‌گیرد و خواهان ازدواج هر دو طرف هستند، در مورد طلاق چرا زن به اندازه مرد اختیار ندارد و طلاق به دست مرد صورت می‌گیرد؟ البته یکسری شروطی وجود دارد که در صورت تحقق آن شروط زن هم می‌تواند تقاضای طلاق کند اما چون تمام قاضی‌ها مرد هستند و دادگاه‌ها توسط آقایان اداره می‌شود زن به سختی می‌تواند اثبات کند که در عسر و حرج است و عسر و حرجی که زن در دادگاه مطرح می‌کند را قاضی به سختی قبول می‌کند. 

چرا مهریه معضل شد؟

مصوری‌منش تصریح کرد: مشکل اصلی ما این است که ازدواج به دست زن و مرد صورت می‌گیرد اما طلاق به دست مرد و اینجاست که مسئله مهریه بزرگ می‌شود. اگر چه اکنون طلاق توافقی باب شده، اما در همین طلاق به اصطلاح توافقی نیز زن به حدی تحت فشار قرار می‌گیرد که هر آنچه دارد و همه حق و حقوق خود را می‌بخشد تا بالاخره مرد اجازه دهد که زن طلاق بگیرد. عده‌ای از خانم‌ها هم که می‌بینند مشکلاتی در زندگی دارند از مهریه به عنوان ابزاری برای فشار وارد کردن به مرد استفاده می‌کنند، در صورتی که باید مشکل از ریشه حل شود. 

مصوری‌منش در پاسخ به این سؤال که ریشه حل مشکل مهریه در ایران چیست؟ گفت: بانوان باید در جامعه جایگاه درستی داشته و آزادی دسترسی به جایگاهی که توانمندی آن را دارند، داشته باشند؛ آنوقت مشکلات سطحی دیگر به راحتی حل می‌شود. مثلاً در طلاق مشکل قانون است و اگر این قانون اصلاح شود و طلاق به دست زن و مرد صورت گیرد مشکل مهریه حل می‌شود و اصلاً مهریه دیگر مطرح نمی‌شود. 

نگاه عدالت گونه و انسانی در اسلام مطرح است

وی افزود: وقتی دو نفر با اراده دو طرفه ازدواج می‌کنند و با اراده دو طرفه طلاق می‌گیرند چه لزومی برای دریافت مهریه وجود دارد؟ مهریه هدیه‌ای است که مرد به زن می‌‌دهد یا زن به مرد می‌دهد؛ در اسلام هم همین جایگاه برای مهریه مطرح است. البته مسائل کارشناسی دیگری هم در این حوزه وجود دارد ولی نگاه عدالت‌گونه و انسانی در اسلام مطرح است و باید در مهریه هم همین نگاه انسانی مطرح باشد. محور نظام ما بر اساس عدالت پایه گذاری شده و باید تلاش کنیم اگر جایی بی‌عدالتی می‌بینیم عدالت را حکم فرما کنیم. 

مصوری‌منش ضمن هشدار نسبت به ترس دختران و پسران از ازدواج و تبعات این ترس، گفت: از همان ابتدا در زندگی مشترکی که شکل می‌گیرد به زن ظلم می‌شود و همین است که اکنون می‌بینیم دختران و پسران مجرد از ازدواج واهمه دارند و می‌ترسند. وقتی پسران و دختران می‌بینند این همه طلاق در جامعه صورت می‌گیرد می‌ترسند و نگران می‌شوند. از سوی دیگر برای گرفتن طلاق هم دختران دچار مشکل مضاعف هستند. بنابراین باید ریشه‌ای مشکلات را حل کرد؛ جایی که مشکل قانونی وجود دارد باید قوانین تغییر داده شود و مشکلات و مسائل فرهنگی نیز آرام آرام باید اصلاح شوند، دولتمردان هم باید در تصمیم‌گیری‌ها بانوان را مشارکت دهند. 

وی در پاسخ به این سؤال که نقش بانوان در تربیت پسرهایی که مردان آینده هستند بی‌بدیل است، چه اشکالی در این تربیت وجود دارد که موجب نگاه جنس دومی به زنان می‌شود؟ گفت: در خانواده‌ها ما مشکل داریم. وقتی در خانه‌ای پسر توسط مادر جایگاه و آزادی بیشتر و امکانات بهتری به دست می‌آورد همین تبعیض‌ها از خانه در ذهن دختر و پسر نهادینه شده و به تدریج وارد جامعه می‌شود و به همان نسبت هم در جامعه وجود خواهدداشت و حتی رشد خواهدکرد. مسائل فرهنگی و تربیتی باید در خانواده‌ها اصلاح شوند. اکنون دختر جامعه ما که می‌خواهد مادر شود باید در تربیت فرزندان خود این مسائل را لحاظ کند.

مصوری‌منش در پایان اظهار امیدواری کرد: دختران ما که قرار است مادر شوند، دختران خود را به همان نسبت پسران آزاد، دارای امکانات و با اعتماد به نفس تربیت کنند تا این روند در جامعه بتدریج مرتفع شود.

انتهای پیام