تبانی پزشکان و داروخانه‌ها برای قاچاق دارو

در شرایطی که برخی اخبار از احتکار دارو در انبارهای داروخانه حکایت دارد، گزارش شده است که تعدادی از پزشکان با ‏همکاری داروخانه ها، با تجویز نسخه های غیرواقعی، به قاچاق دارو دامن می زنند.‏

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از اعتدال به نقل از انتخاب، بر اساس گزارش ها در ماه های اخیر تعدادی از داروها با کمبود در بازار مواجه شده اند این در حالی است ‏که بر اساس آمار گمرک، واردات برخی از همین داروها، در چهارماهه ابتدایی امسال به نسبت مدت مشابه سال گذشته ۲.۵ برابر ‏افزایش یافته. این موضوعات احتمال احتکار دارو را بالا برده بود. چندی پیش کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو، ‏درباره این گزارش ها گفت: «بنا بر بررسی گزارش‌های ارسالی از منابع مختلف، به دو شرکت پخش دارویی به‌دلیل تعلل در ‏توزیع برخی اقلام دارویی از سوی سازمان غذا و دارو، اخطار و تذکر جدی داده شد و در صورت تکرار یا اصرار این شرکت‌ها یا ‏هر مجموعه دیگری در زنجیره تأمین و توزیع دارو، براساس مقررات و از طریق سازمان تعزیرات و مراجع ذی‌صلاح قانونی و ‏نیز اختیارات مصرح سازمان غذا و دارو با عوامل تعلل در توزیع دارو برخورد جدی خواهد شد. درباره برخورد با احتکار، اختفا، ‏عدم ارائه یا هرگونه تعلل در تأمین و توزیع کالا به‌ویژه دارو و کالاهای اساسی اجماع وجود دارد و همه دستگاه‌های مسئول در این ‏زمینه اعلام آمادگی کامل کرده‌اند و در شرایط فعلی و در راستای حفظ حقوق عمومی، هیچ‌گونه اغماضی دراین‌باره صورت ‏نخواهد گرفت.»‏

جهانپور از تمامی فعالان حوزه دارو و داروخانه‌ها و همچنین شهروندان خواسته بود، در صورت مشاهده هرگونه تعلل در توزیع و ‏عدم ارائه دارو و تخلفاتی از این قبیل، موارد را به معاونت‌های غذا و داروی دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور و سازمان ‏غذا و دارو گزارش دهند.‏

پزشکان شغل حساسی دارند و عموما قشری فداکار و وظیفه شناس شناخته می شوند که از احترام زیادی هم در جامعه برخوردارند. با این وجود، تعداد اندکی از پزشکان وجود دارند که به دنبال منافع دیگری هستند.

برخی مخاطبان از یک تبانی میان همین دسته از پزشکان و داروخانه ها خبر داده اند. بر این اساس، برخی پزشکان و ‏داروخانه ها به شکلی عجیب و باورنکردنی دست به تبانی زده اند؛ به این صورت که پزشک یک نسخه غیرواقعی برای بیمار می ‏نویسد و او را به داروخانه موردنظر می فرستد. داروخانه هم نسخه را فاکتور می کند اما پول آن را از بیمار نمی‌گیرد. در نتیجه ‏این اقدام، داروهای نوشته شده در نسخه، از نظر وزارت بهداشت و نهادهای نظارتی برای بیمار موردنظر تجوزی شده و به او ‏تحویل داده شده است؛ در حالی که داروها در انبار داروخانه باقی می مانند و سپس برای مصارفی مانند قاچاق مورد استفاده قرار ‏می گیرند.‏

مشابه این اتفاقات در سال های گذشته نیز رخ داده است. سه سال پیش در مرداد ماه سال ۹۴، مدیر کل نظارت بر دارو و مواد ‏مخدر سازمان غذا و دارو با تایید رخ دادن چنین تخلفاتی گفته بود: سازمان غذا و دارو اصل را بر اعتماد گذاشته است اما برخی ‏افراد از این اعتماد سوء استفاده می کنند که قطعاً چنانچه مستنداتی وجود داشته باشد هم بیمه و هم سیستم های نظارتی دیگر به ‏شدت با آن برخورد می کنند‎.‎‏ پیرصالحی سپس با تشریح جزییات تخلفی که امروز نیز نمونه های آن گزارش شده، گفته بود: «در ‏برخی موارد مشاهده می شود که پزشکان برای منافع مشترک حتی بیمار نیاز به دارو نداشته و نسخه می نویسند و گه گاهی از ‏دفترچه بیمار سو استفاده می شود به طوریکه خود بیمار نیز از این مسئله اطلاعی ندارد. برای نمونه عکس برداری صورت ‏نگرفته یا دارویی تحویل داده نشده اما برای بیمه سند ارائه می شود‎.‎‏» به گفته او، « این مورد برای داروهای گران قیمت زیاد ‏اتفاق می افتد». این مسئول درباره راهکار مبارزه با این تخلف هم توضیح داده و گفته بود: «به همین منظور سازمان های بیمه گر ‏یک برنامه نظارتی جامع را با هدف جلوگیری از اینگونه موارد در دست اجرا دارد، همچنین سیستم ردیابی و رهگیری (‏track ‎and trace‏) که به صورت پورتال سازمان غذا و دارو در نظر گرفته شده که به شکل گسترده ای از این مسئله جلوگیری می کند ‏و امکان ردیابی دارو را می دهد.»‏

اکنون سه سال از آن روز گذشته و بار دیگر گزارش ها از تخلف مشابهی با تبانی برخی پزشکان و داروخانه ها حکایت دارد. حال ‏باید پرسید سیستم «ردیابی و رهگیری» مورد اشاره تا چه میزان پاسخگو بوده و چرا نتوانسته تخلفات را از میان بردارد؟