پشت پرده‌ بازار آشفته محصولات سلولزی – بهداشتی

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از ایسنا، روزنامه شهروند نوشت: «خبرها پشت سر هم آمد، بالا رفتن نرخ ارز ، گرانی‌ها، مشکل بیماران در تهیه بعضی داروها، کمبود شیر خشک و پوشک بچه. ماجرا به اینجا که رسید، موضوع کمی بغرنج‌تر شد. دیگر همین مردم عادی که شاید هیچ وقت نه دلاری بخرند و نه یورویی و نه حتی از شهرشان خارج شوند، نگران شدند. تصاویری که هفته گذشته منتشر شد نشان می‌داد جمعیت به سمت فروشگاه‌ها رفته و جعبه‌جعبه نوار بهداشتی، پوشک بچه و پوشک بزرگسال می‌خرند. خبری که رئیس اتحادیه خرازی‌ها درباره تعطیلی ١٠ کارخانه تولید پوشک داد هم به تمام این نگرانی‌ها دامن زد. در اوج این خبرهای ناامید کننده، انباری کشف شد که پوشک بچه احتکار می‌کرد و همین موضوع، مردم را به تکاپو انداخت.

ساسان عظیمی، مدیر اجرایی شرکت زرین رویاست؛ شرکتی که محصولات سلولزی – بهداشتی (مای‌بیبی، مای‌لیدی و ایزی‌لایف) یعنی همان پوشک بچه، نوار بهداشتی زنان و پوشک بزرگسال تولید می‌کند. او از زیر و بم آن چه این روزها بر تولید، عرضه و فروش این محصولات در کشور می‌گذرد، با خبر است و در گفت‌وگو با «شهروند» از پشت پرده‌های این بازار آشفته می‌گوید. او جزییات انبار پوشک بچه و تعطیلی چند کارخانه تولید این محصول را هم تشریح می‌کند و از مشکلات تولید و دسترسی نداشتن به مواد اولیه می‌گوید.

چه اتفاقی افتاده؟ همه جا صحبت از کمبود پوشک بچه و نوار بهداشتی زنان و نگرانی از تمام‌ شدن این کالاهاست. حتی تصاویری منتشر شده است که نشان می‌دهد مردم به فروشگاه‌ها رفته‌ و این کالاها را جعبه‌ای می‌خرند، چون می‌ترسند تمام شود.

ببینید بخشنامه‌ای آمده بود که در بند ۵ آن مقرر شده تمام کالاهایی که مشمول ارز بانکی شده‌اند، باید بیایند و اختلاف قیمت را تا سقف نرخ ارز ثانویه پرداخت کنند یا متعهد به پرداخت شوند تا کالایشان از گمرک ترخیص شود. این فرآیندی بود که در ماه گذشته منجر شد تا ٢٠ روز فعالیت گمرک متوقف شود. همین هم شد تا کالاهای خریداری‌ شده حتی روی کامیون رفته و حقوق و عوارض پرداخت‌ شده از پشت در گمرک برگردانده شوند، یعنی در این اوضاع ما به‌ عنوان وارد‌کننده مواد اولیه دوباره هزینه انبارداری، هزینه بارگیری و حمل مجدد و … را پرداخت کردیم. بار را از روی تریلی و کامیون پایین آوردیم و منتظر ترخیص کالاها در نوبت‌های طولانی شدیم. همین هم شد تا این مشکلات در فرآیند خرید، فرستادن حواله، هزینه‌ها، تسهیلات بانکی، نقدینگی و … ایجاد شود.

یعنی چه گمرک تعطیل بود؟

گمرک تعطیل نبود به کالاها اجازه ترخیص داده نمی‌شد؛ چرا که کالاها تعیین وضع نشده بودند. حالا در این شرایط ما هم بدون مواد اولیه مانده بودیم و نمی‌توانستیم تولید کنیم. در این میان ثبت سفارش یکی از مواد اولیه ما را که خیلی هم مهم است و مشمول تعرفه ۴٠‌درصدی ورود می‌شود و خلاف ارزش واقعی‌اش ارزش دستوری ۴ دلار دارد را هم مشروط کرده بودند و اجازه نمی‌دادند ما ثبت سفارش کنیم. ما بارها از وزارت بهداشت خواهش کردیم که ثبت سفارش را باز کنند تا فاجعه‌ای رخ ندهد و هزاران نیروی کار ما بیکار نشوند و… اما ببینید که این بی‌توجهی‌ها و این تصمیم‌هایی که به درستی صورت نگرفت، منجر به ناکامی در تولید شد. زمانی که تولید نتواند در ظرفیت‌های مقرر وارد بازار شود، عرضه کالا دچار وقفه می‌شود. این موضوع موجودیت کالا در بازار را تحت‌ تأثیر قرار می‌دهد. از آن طرف هم افزایش قیمت ایجاد شده که آن هم به دلیل بالا رفتن هزینه‌های تولید است.

یعنی بالا رفتن قیمت ارتباطی به کاهش موجودی این کالاها در بازار ندارد؟

خیر؛ ما در ۶ ماه گذشته نزدیک به ۴٠‌درصد افزایش قیمت روی دو ماده اولیه داشتیم که یکی خمیر سلولزی و دیگری هم پودر جاذب است که اینها بالای ۵٠‌درصد از وزن پوشک را تشکیل می‌دهند. این افزایش هم جهانی است. از آن طرف هم معطلی ۶٠ روزه در پرداخت حواله به فروشنده نه‌تنها اعتبار ما در بازار را خراب کرد بلکه باعث شد که ما بدون مواد اولیه بمانیم.

البته همان‌طور که خودتان هم اشاره کردید، بخشی از این فرآیند به سیاست‌های دولت برمی‌گردد.

بله؛ در همین زمینه هم ما روز گذشته جلسه‌ای در دفتر معاون وزیر صمت (صنعت، معدن و تجارت) داشتیم که قول داد تا تمام مشکلات و معضلاتی که در این زمینه وجود دارد، برطرف شود و ما بتوانیم در شرایط بهتر تولید انجام دهیم.

در حال حاضر مهمترین مشکل تولید کننده‌ها در فرآیند تولید چیست؟

قوانین دست‌وپا گیر، کمبود نقدینگی، انجام مراحل بانکی با تأخیر زیاد. از آن طرف هم مشکل گمرک را داریم که اگر آنها کمک کنند و بوروکراسی ترخیص کالا را برای تولیدکنندگان کوتاه کنند، مشکل ما هم حل می‌شود.

چند وقت است که تولیدکننده‌های محصولات سلولزی – بهداشتی با مشکل مواجه شده‌اند؟

می‌توانیم بگوییم بحران ما از ابتدای اردیبهشت شروع شد و تا به امروز مرتب در حال دست‌وپنجه نرم‌کردن با مشکلات هستیم.

این اتفاقات تولیدکننده‌ها را برای ورشکستگی نگران نکرده است؟

بله؛ همه این اتفاقات باعث نگرانی است؛ چرا که ظرفیت‌های ایجاد‌شده برای میزان تولید مشخصی است، وقتی به یک‌باره سرمایه در گردش به بیش از دو برابر می‌رسد، طبیعتا تولید‌کننده دچار نگرانی می‌شود، وقتی حرکت و فروش کالا نتواند نظم سابق را داشته باشد، تولید‌کننده نمی‌تواند مبالغ حاصل از فروش را دوباره به کار بگیرد. الان آثار روانی یوروی ١٧‌هزار تومانی بازار را تحت‌ تأثیر قرار داده است.

برای واردات مواد اولیه پوشک بچه و نوار بهداشتی و … ارز دولتی در نظر گرفته نشده است؟

خیر ارزی که به ما تعلق می‌گیرد، ارز ثانویه است. تا همین دو هفته پیش، بانک مرکزی از هر گونه معامله ارزی تا تصمیم نهایی گروه‌های کالایی، خودداری می‌کرد. الان ما باید از محل خریدها و هزینه‌های جدید تولید و فروش را انجام دهیم.

یعنی مشکلی که حالا در بازار عرضه این محصولات ایجاد شده، به دلیل تأخیر در روند رسیدن مواد اولیه است؟

بله، کمبود به دلیل کندی ترخیص مواد اولیه و افزایش قیمت به دلیل بالا رفتن هزینه‌ها رخ داده است. چرخه‌ای که در روند عادی ۵٠ تا ۶٠‌درصد زمان کمتری به خود اختصاص می‌داد، الان آن‌ قدر طولانی شده که در امر تولید وقفه ایجاد شده است. افزایش تحریم‌ها، مشکلات ناشی از نداشتن امکان دسترسی به سیستم‌های بانکی جهانی، احتیاط فراوان فروشنده‌ها، مشروط‌کردن نحوه فروش به زمان‌های محدود و… ازجمله مهمترین دلایل اتفاقات اخیر در تولید و عرضه این محصولات است.

در ایران امکان تولید مواد اولیه این محصولات وجود ندارد؟

خیر، متاسفانه ما خمیر سلولزی را به دلیل نبود منابع سلولزی و شرایط اکولوژی کشور نداریم. پودر جاذب هم یک پلیمر اکرلیک است که آن هم در کشور ما تولید نمی‌شود.

حالا شرایط چطور است؟

الان داریم تلاش می‌کنیم تا بتوانیم با عددهای درست و برنامه‌ریزی دقیق و با امیدواری به حل مشکل، بخشی از معضل بازار را حل کنیم. مردم بدانند که نیاز بازار از نظر تولیدات سلولزی پوشش داده می‌شود و بخشی از این ظرفیت‌های تولیدی، برای نیاز بازار کافی است اما متاسفانه این نگرانی و تشویش‌هایی که در مردم ایجاد می‌شود، باعث می‌شود تا مردم بیش از مصارف مقرر و بیش از نیازشان خرید کنند و خریدها را برای آینده نگه دارند. همین باعث می‌شود تا دسترسی بقیه محدود شود.

اوایل شهریور امسال بود که سخنگوی سازمان غذا و دارو گفته بود که تولید نوار بهداشتی و پوشک بچه در کشور ما به‌ گونه‌ای است که نباید دچار کمبود شویم.

بله، درست هم گفته‌اند. بر اساس قاعده کلی و ظرفیت‌های ایجادشده، نباید مشکلی به وجود آید اما در روند دسترسی به مواد اولیه با مشکل مواجه شده‌ایم، شما خودتان ببینید که ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که تاثیرات اتفاقات اخیر روی همه چیز تأثیر گذاشته است، اما ممکن است برخی از کالاها در سبد ضروریات خانواده‌ها باشد که ملموس‌تر می‌شود.

درست است اما درست در زمانی که حرف از کمبود پوشک و نوار بهداشتی می‌شود، خبرهایی هم منتشر می‌شود که حکایت از احتکار این کالاها دارد. چقدر این اتفاق منجر به آشفتگی در بازار شده؟

خبرها و عکس‌هایی که منتشر شد، مربوط به احتکار پوشک بچه وارداتی از آمریکا با برند پمپرز بود که در ‌سال ٩۵ معادل بیش از ۴٠‌میلیون دلار، ارز کشور برای آن صرف شد و به مدت دو‌ سال در انبار، احتکار شد. تولید این پوشک مربوط به ‌سال ٢٠١۶ بود و دو‌ سال از زمان تولیدش می‌گذشت.

هفته گذشته تصاویری منتشر شده که نشان می‌دهد مردم نوار بهداشتی و پوشک را جعبه‌ای می‌خرند. این نشان از نگرانی آنها از نبود این محصولات دارد؟

بله، به همین دلیل باید سیستم‌های کنترلی و نظارتی در امر فروش در فروشگاه‌های زنجیره‌ای وجود داشته باشد تا تعداد مشخصی از این کالا به هر نفر فروخته شود. نباید این اجازه داده شود که کسی بیش از اندازه نیاز خرید و خرید سایرین را محدود کند.

به نظر شما نگرانی مردم منطقی است؟

اصلا. متاسفانه به دلیل وقفه در تولید و افزایش قیمت، مردم تصور کردند که اگر تعداد بیشتری از این محصولات را بخرند، از نظر اقتصادی به نفعشان است اما این کار در بازار عرضه و دسترسی عموم مردم، اختلال ایجاد می‌کند. تصور من این است که در کوتاه‌مدت و زمانی که وضع ارز به ثبات رسید، این مسائل هم از بین می‌رود. امیدوارم ما هم در انجام مراحل ترخیص و پرداخت وجه به فروشندگان خارجی دچار گرفتاری و وقفه نشویم.

یعنی الان با توضیحات شما نگرانی برای تهیه پوشک و نوار بهداشتی نداشته باشند؟

نه اصلا. روند عرضه این محصولات، عادی است، خواهشمندم که مردم با عجله خریدهای بالای مصرفشان را انجام ندهند تا تشویشی از بابت احساس کمبود در بازار ایجاد نشود. ما مشغول عرضه کالا در بازار هستیم و هر چه تولید می‌کنیم را عرضه می‌کنیم تا در تمام استان‌ها پخش شود. مردم نگران نباشند.

الان چقدر افزایش قیمت در این محصولات داشته‌ایم؟

کمی بیشتر از دو برابر.

پیش از این هم با چنین مشکلی مواجه شده بودیم؟

بله، آن زمان هم مردم خریدهای زیادی کردند، وقتی تولید عادی شد، فروش ما دچار مشکل شد، چون مردم برای مدت زمان زیادی خریدهایشان را کرده بودند.

چندی پیش رئیس اتحادیه خرازی‌ها، خبر داد که حدود ١٠ کارخانه تولید پوشک یا تعطیل شده‌اند یا در حال تعطیلی هستند، این موضوع چقدر درست است؟

بله کاملا درست است. این کارخانه‌ها در طول سال‌های گذشته دچار این اتفاق شده‌اند، دلیل آن هم واردات بی‌رویه است. برخی از شرکت‌های بین‌المللی در ایران سرمایه‌گذاری کردند و سهم زیادی در بازار ایران را در اختیار داشتند. متاسفانه همین اتفاق منجر به خروج تولیدکننده‌های بومی و در نهایت تعطیلی بخشی از کارخانه‌ها شد.»

انتهای پیام