فساد اداری و وجود کارگزان فاسد از عوامل بروز فقر در جامعه

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از ایکنا از لرستان، امام علی(ع) کارگزاران خود را به نهایت صرفه‌جویی از درآمدهای عمومی توجه می‎دهد و آنان را به جلوگیری از اسراف توصیه می‎کند.ایشان در بخشنامه‌ای از آنان می‎خواهد تا حتی در نوشتن نامه نیز جانب صرفه‌جویی را مراعات کنند: «قلم‌ها را تیز کنید سطرها را به هم نزدیک سازیدودر نگارش به من، زیادی‌ها را حذف کنید و به معنا بنگیرید و از زیاده‌نویسی بپرهیزید؛ چراکه بیت‌المال مسلمانان خسارت و زیان را برنمی‎تابد».(حرعاملی، ۱۴۰۹: ج ۱۷، ص ۴۰۴)

فساد اقتصادی و اداری

متاسفانه با وجودی‌که احادیث و روایات فراوانی از ائمه معصوم(ع) در رابطه با استفاده صحیح از بیت‌المال و اموال عمومی به ما رسیده است اما شاهد هستیم این احادیث و روایات در بسیاری از موارد تنها جنبه تزئینی و شعاری به خود گرفته و بسیاری از ما به‌راحتی حتی به‌راحتی آب خوردن به بیت‌المال و اموال عمومی خیانت می‎کنیم غافل از این‌که بسیاری از کشورهای دیگر که رنگ و بویی از اسلام نبرده‌اند همین احادیث و سخنان گهربار را در قالب سخنان آموزنده و روان‌شناسانه و علمی به‌ زیبایی به‌کار می‌گیرند و باید این را بدانیم که ائمه ما از کسانی‌که نام مسلمانی را به یدک می‎کشند عمل می‎خواهند نه فقط شعار و گریه و زاری و بر سر کوبیدن چرا که با عمل کردن به همین سخنان و احادیث است که می‎توان اسلام و زیبایی‎های آن‌را به جهانیان معرفی کرد.
فساد اداری عبارت است از استفاده غیر قانونی از اختیارات اداری و یا نفوذ سیاسی، اختلاس و ارتشاء دو مورد از مصادیق فساد اداری هستند.فساد اداری به هر شکلی که انجام شود موجب تضییع حقوق افرادی خاص یا بیت‌المال می‎شود.این معضل اگر فراگیر باشد زمینه فقر افرادی‌که حقوق آنان تضییع شده است فراهم می‎آید.فساد اداری نه‌تنها از جهت بی‌عدالتی اداری و تضییع حقوق افراد بلکه از نظر رشد و توسعه اقتصادی نیز به جامعه لطمه می‎زند.(میسمی، حسین: ۱۳۸۸: ص ۳۴)
از عوامل بروز فقر در جامعه فساد اداری یا به تعبیر دیگر وجود حاکم و کارگزار فاسد است که اموال عمومی و بیت‌المال را تصاحب می‎کنند و باعث صعودی شدن روند فقر و فساد در جامعه می‎شوند.مفاسد اقتصادی در طول تاریخ همواره عامل بسیاری از نابسمانی‎ها، درد و رنج‌ها، اختلافات طبقاتی، بی‎عدالتی، تبعیض‌ها، آشوب‎ها، شورش‌ها و گسترش فساد و انحراف بوده است.
برخورد قاطع با اشخاص فاسد و خیانت‌کار بخش مهمی از سیره حکومتی و سیاسی امام علی(ع) بود.امام علی(ع) در نامه خود به یکی‌از فرمانداران فاسد خود ضمن نکوهش او در مورد سوءاستفاده از بیت‌المال چنین می‎فرماید: «… پس از خدا بترس، و اموال آنان را بازگردان و اگر چنین نکنی و خدا مرا دهد تا بر تو دست یابم تو را کیفر خواهم کرد، که نزد خدا عذر خواه من باشد و با شمشیری تو را می‎زنم که به هر کس زدم وارد دوزخ گردیدوسوگند به خدا اگ حسن و حسین چنان می‎کردند که تو انجام دادی از من روی خوش نمی‎‌دیدند و به آرزو نمی‎رسیدند تا ان حق را از آنان باز پس ستانم و باطلی را که به دستم پدیده آمده نابود سازم».(سیدرضی، ترجمه شهیدی، ۱۳۷۸: ن۴۱، ص ۵۴۹)

دلایل فساد و دست‌درازی کارگزاران به اموال بیت‌المال

یکی‎از عللی که موجب می‎شود، کارگزاران حکومت دچار فساد شوند، به اموال بیت‌المال دست‌درازی کنند، اسباب ایجاد و تشدید فقر و فاصله طبقاتی را فراهم کنند و از امکانات عمومی برای خود امتیاز قائل شوند این است که کارگزاران درآمد کافی و شایسته نداشته باشند و همین باعث فساد آنان و تجاوز به اموال مردم می‎شود.به عقیده امام علی(ع) کارگزاران باید از حقوق مکفی برخوردار باشند در این‌صورت «آنان از یک‌سو از چنگ‌اندازی بر بیت‌المال خودداری خواهند کرد و از سوی دیگر مسئولان در تنبیه سرکشان و خائنان در اصلاح فاسدان توانمند خواهند بود و متخلفان بهانه‌ای برای تخلف نخواهند داشت».
مبنای سیره سیاسی و حکومتی امیرمؤمنانعلی(ع) این بود که حاکم و کارگزار جامعه اسلامی نباید به‌خاطر مسئولیتی که به‌عهده او گذاشته شده امتیازی طلب کند و به‌خاطر این امانت الهی خود را از دیگر مردم برتر بداند و برای خود و نزدیکانش امتیازات خاصی قائل شود.
هنگامی‎که گروهی خاص بر اموال عمومی چنبره بزنند و همه امتیازات مختص این عده شود موجب ایجاد شکاف و فاصله طبقاتی و در نتیجه افزایش فقر می‎گردد.

انتهای پیام