امربه معروف و نهی از منکر و توسعه سیاسی در جمهوری اسلامی ایران

چکیده

نظام­ های سیاسی جدید در پی بسیج و جلب مشارکت سیاسی حداکثری شهروندان خود هستند؛ تحکیم رابطۀ نظام سیاسی و مردم تداوم نظام سیاسی را تسهیل نموده، موجد مشروعیت سیاسی حکومت شده و به توسعۀ سیاسی نهادینه منجر می­ شود. مفروض است که در نظام سیاسی اسلامی؛ آموزه مهم اجتماعی، فرهنگی و سیاسی «أمربه معروف و نهی از منکر» نقش عمده‌ای در توسعه سیاسی ایفا می­ نماید و قرآن کریم، متون روایی و اصل هشتم قانون اساسی ج.ا.ا مستند این آموزه ­اند. سه ساحت؛ مردم- مردم (متوازی)، مردم- حاکمان (متخالف صعودی) و حاکمان –  مردم (متخالف نزولی) در این آموزه وجه تمایز مردم سالاری دینی از لیبرال دموکراسی­ ها است. فرضیه این نوشتار آن است که ساحت مردم – حاکمان در آموزه امر به معروف و نهی از منکر مغفول مانده است. این پژوهش با اتکا به روش تفسیری و بهره‌مندی از نظریه مردم‌سالاری دینی نتیجه می­ گیرد که احیای ساحت سوم مستلزم ورود به فرهنگ سیاسی جامعه اسلامی در میان مردم (الناس) و نخبگان فکری (اولی الالباب) و نخبگان سیاسی (اولی‌ الامر) است.

کلیدواژه‌ها: امر به معروف؛ نهی از منکر؛ مردمسالاری دینی؛ توسعه سیاسی؛ جمهوری اسلامی ایران

نویسندگان:

محمدباقر خرمشاد: استاد/دانشگاه علامه طباطبائی

اسحق صیاد رودکار: مدیر فرهنگی/دانشگاه آیت الله العظمی بروجردی

فصلنامه پژوهش های راهبردی سیاست – دوره ۶، شماره ۲۳ – شماره پیاپی ۵۳، زمستان ۱۳۹۶.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.