لازمه گفتمان دینی اثرگذار در جامعه وحدت حوزه و دانشگاه است

کرم سیاوشی، عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا همدان، در گفت‌وگو با ایکنا؛ حوزه گفتمان‌های دینی را با مشکلات متعددی روبرو دانست و گفت: امروز به دلیل نبود گفت‌‌ و گوهای دینی صحیح و کاربردی، جامعه از وجود مشکلات سیاسی و اقتصادی رنج می‌برد. بسیاری از گفتمان‌های دینی به دلیل اینکه در شرایط مناسبی برگزار نمی‌شود، نمی‌تواند اثرگذار باشد.

وی بر ضرورت ایجاد جذابیت برای مخاطبان از سوی متولیان گفتمان‌های دینی تأکید و تصریح کرد: بحث خردورزی در گفتمان‌های دینی باید مورد توجه قرار گیرد، متاسفانه در دوره‌های اخیر تفکرات خردورزانه را با مشکل مواجه کردیم و نگاهی که به برگزاری گفتمان‌ها داشته‌ایم نگاه‌ها‌ی عاطفی، تعصب آمیز و یک سویه بوده است؛ این مسئله موجب شده که گفتمان‌های دینی کارا و سازنده نباشد. گفت‌وگو‌های دینی برای اینکه از کارایی برخوردار باشند باید به شکل مهرورزانه و مدارا جویانه برگزار شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا همدان با اشاره به اینکه در برگزاری گفتمان‌های دینی باید از هر گونه نگاه بالا به پایین دوری کنیم، گفت: گفتمان دینی باید به شکلی عادلانه و منصفانه برگزار شود، در گفتمان‌های دینی باید از نگاه‌های بالا به پایین و نگاه‌های یک سویه و حاکمیتی پرهیز کرد، چون مبنا بر این است که در این جلسات به سوالات، شبهات و مشکلات مخاطبان پاسخ بدهیم و باید از هرگونه عمل یک سویه، غیرخردورزانه، غیرعادلانه و نگاه حاکمیتی از بالا به پایین دوری کنیم. عملکردهایی به این شکل در گفتمان‌های دینی کار را به پیش نمی‌برد و موجبات حل مسائل را فراهم نمی‌کند. شخصی که گفتمان دینی را برگزار می‌کند باید از زبان تند و پرخاشگرانه حذر کند.

سیاوشی با بیان این مسئله که اگر گفتمان‌های دینی به صورت اخلاقی برگزار شود به طور حتم می‌تواند آثار مثبت خود را بر جامعه بگذارد، اظهار کرد: مسئله اخلاق مسئله گم شده جامعه امروز ما است؛ این در حالی است که یکی از جهت گیری‌های اصلی ادیان از ابتدا بحث اخلاق بوده است. اخلاق بالاتر از قانون است و می‌تواند همه چیزرا پوشش دهد. وقتی گفتمان دینی به شکل اخلاقی برگزار شود به طور حتم تاثیراتش را بر جامعه می گذارد. مسئله نیت‌ها که در دین به آن اشاره و گفته ‌شده است که اگر با نیت خوب کاری را انجام بدهید اثر خود را می‌گذارد در این مورد نیز کاربرد دارد، اگر گفتمان‌ها و گفتارها نیز بر مبنای علمی، دینی و اخلاقی برگزار شوند می‌توانند تأثیرگذار باشند. افرادی که در گفتمان‌های دینی شرکت می‌کنند باید بیان روشن و شفاف و بدون ابهامی داشته باشند و از عبارات و تعابیر سخت استفاده نکنند.

وی با تأکید بر این مسئله که حوزه‌های علیمه باید در باز‌آفرینی خود اقدام جدی کنند تا به جایگاه پر افتخاری که در گذشته داشته‌اند برسند، گفت: به طور عمده انتظار می‌رود که گفتمان دینی از سوی روحانیت برگزار شود اما در دوره‌های اخیر حوزه‌های علمیه نتوانستند آن طور که باید در این زمینه نقش‌آفرینی کنند، این در حالی است که قبل از انقلاب و اوایل انقلاب در این حیطه موفق تر عمل کرده‌اند. بهره‌گیری از روحانیت در برگزاری گفتمان‌های دینی یکی از مهمترین عوامل پیروزی انقلاب اسلامی بوده است. بنابراین حوزه‌های علمیه می‌توانند نقش بسیار مهمی در برگزاری گفتمان‌های دینی ایفا کنند. اگر برخی از تحصیل کردگان حوزوی با داشتن ویژگی‌های لازم در مسجد، صدا‌وسیما و… به شکل مناسبی حضور پیدا کنند می‌توانند در این رابطه به توفیقاتی برسند.

سیاوشی به حضور افراد شایسته زیادی در دانشگاه‌ها که می‌توانند در کنار حوزوی‌ها بحث‌ گفتمان‌های دینی را به پیش ببرند و موفق عمل کنند، اشاره و عنوان کرد: از دیرباز بحث وحدت حوزه و دانشگاه مطرح بوده است، این به آن معنا است که این دو دسته با همان نگاه عادلانه می‌توانند کنار هم به بحث بپردازند، این در حالی است که نگاه برخی حوزوی‌ها‌ به تحصیلکردگان دینی دانشگاهی نگاه مناسبی نیست. با توجه به اینکه حوزه جایگاه مشخصی دارد و علمای آن لباس این کار را بر تن دارند انتظارات فراوانی از آنها می رود تا در این زمینه ورود پیدا کنند ولی اگر دیگران نیز بتوانند این کار را به درستی انجام دهند باید با آنها همکاری کرد تا به نتایج بهتری دست یافت.

سیاوشی با تأکید بر این مسئله که با شعار و سخنرانی نمی‌توانیم از کالای ملی حمایت کنیم، بیان کرد: بحث حمایت و مصرف کالای ایرانی که امسال مطرح شده بحث مهمی است. با شعار و سخن نمی‌توان از کالای ایرانی حمایت کرد. در مورد استفاده از کالای ایرانی گاهی شبهاتی دیده می‌شود که باید به این شبهات پاسخ داده شود؛ با شعار دادن و پارچه نویسی و تکرار مشکلی حل نمی‌شود.

وی با عنوان کردن این مسئله که همیشه نمی‌توانیم از مردم بخواهیم که کالای ایرانی بخرند، افزود: داشتن حضور گسترده در بخش تبلیغ جهت استفاده از کالای ایرانی می‌تواند تا حدودی مردم را به استفاده از کالای ایرانی تشویق کند اما این یک بخش کار است، بخش دیگر که می‌تواند در سوق دادن مردم به استفاده از کالای ایرانی مؤثر واقع شود بالا بردن کیفیت کالا است. بالا بردن کیفیت کالا می‌تواند برای مردم جذابیت ایجاد کند. برخی اوقات کالا و محصولی مفید نیست و می‌تواند به جان انسان صدمه بزند، پس نمی‌توانیم مردم را مجبور کنیم که از آن استفاده کنند. نمی توانیم به بهانه اینکه امسال سال حمایت از کالای ایرانی است در یک مدت زمان کوتاه و به حالت نمایشی با این موضوع روبرو شده و دست به اقدام بزنیم. بلکه برای کار کردن روی این مسئله به زمان زیادی نیاز داریم و این سابقه ما در زمینه تولید است که می‌تواند پیشرفت ما را در تولید کالای ملی تضمین کند.

سیاوشی با اشاره به این مسئله که افراد زیادی که در مجلس مشغول به کار هستند خود خودروی خارجی سوار می‌شوند، بیان کرد: اکنون کلیپی از مجلس شورای اسلامی به بیرون آمده که نشان می‌دهد نمایندگان مجلس وعلما که در مجلس هم زیاد هستند از ماشین‌های خارجی استفاده می‌کنند. سوالی که مطرح است این است که این افراد چه طور می‌توانند مبلغ و اثرگذار باشند؟

این عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا همدان با بیان این مطلب که مبانی دینی به کلیات اشاره کرده است و اندیشمندان باید با مطالعه دین به استخراج مبانی نظری برای رفع مشکلات جامعه بپردازند،‌ گفت:‌علت اینکه اکنون ما به اینجا رسیده‌ایم و جوابی برای خود پیدا نمی‎کنیم به سبک ناصحیح زندگی ما بر می‌گردد. اگر این سبک‌ها اصلاح شود اثرات خود را بر جای می‌گذارد. یکی از مشکلات جامعه امروزی ما این است که برخی افراد در عرصه‌های مختلف حکومتی و اعتقادی حرف می‌زنند و خود به آن عمل نمی‌کنند؛ به همین دلیل مردم هم به صحبت‌های آنان توجه ندارند و سعی نمی کنند که به آنها عمل کنند. این موضوع به همان سابقه‌ها و رفتارهای آنها در گذشته بر می‌گردد.

انتهای پیام