پاورچین کفش بیرجندی در سال حمایت از کالای ایرانی

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از ایرنا کفش بیرجندی از قرن ها پیش با نام ‘چپت’ شناخته می شد که به خاطر استحکام زیادی که داشت مورد استقبال مردم منطقه کویری به خصوص کشاورزان قرار گرفته بود.
نوع دیگری از این کفش که ‘چپت شبانی’ یا همان چوپانی نام داشت هنوز منسوخ نشده و شاید بتوان این کفش چند صد ساله را در استان های سیستان و بلوچستان، کرمان، یزد، فارس و حتی استان های ترک و کردنشین ایران به عنوان چپت بیرجندی یافت.
به گفته قدیمی ها روزگاری همین کفش بیرجندی عده زیادی را برای ایجاد اشتغال جذب کرده بود و جوان ها به جای مهاجرت به حواشی شهرهای بزرگ، در بازار قدیمی بیرجند این حرفه را کسب می کردند و با توجه به متقاضی زیادی که داشت زندگانی می گذراندند.
اما امروز در کمتر بازاری از بیرجند می توان این کارگاه های کوچک را پیدا کرد و علت اصلی آن کار سخت و مقرون به صرفه نبودن است که باعث شده جوانان و نوجوانان کمتر به این حرفه علاقه نشان دهند.

** کفش بیرجندی را احیا می کنم
این سخن جوانی خوش زوق و پرتوان است که کارگاه خود را با سلیقه متقاضیان به روز کرده و به قول خودش ۱۰۰ مدل کفش تولید می کند.
پرویز احمدی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: کفش بیرجندی رو به فراموشی است ولی می شود جلوی منسوخ شدن این حرفه چند صد ساله را گرفت.
وی ادامه داد: برای به روز شدن، چند ماه به شهرهای مختلف همچون تهران سفر کردم و کار طراحی کفش را با توجه به سلایق مشتری یاد گرفتم و امروز هم در کنار اشتغالزایی برای پنج نفر دیگر کفش تولیدی را به تمامی استان های کشور ارسال می کنم.
وی گفت: کیفیت کفش تولید شده در کارگاه و قیمت مناسب آن در مقایسه با کفش های خارجی باعث نیازمندی من به کارگاهی بزرگتر شده است که در صورت حمایت مسئولان خواهم توانست برای تعداد بیشتری از جوانان اشتغالزایی کنم.
احمدی با بیان اینکه کفش تولیدی کارگاهم با بهترین چرم ها و به صورت صد درصد دست دوز انجام می شود افزود: کیفیت و ظرافتی که در کار دست دوز است را مسلما نمی شود در کار صنعتی پیدا کرد و به همین خاطر مشتری خاص خودش را هم دارد.
به گفته وی گرانی مواد اولیه موردنیاز نباید موجب استفاده از مواد کم کیفیت در کفش بیرجندی شود زیرا از دیرباز این کفش به کیفیت و دوام مشهور بوده است و سایر تولیدکنندگان باید این مهم را در نظر داشته باشند.
وی تصریح کرد: کیفیت بالا و قیمت مناسبت کفش بیرجندی همیشه در کشور مطرح بوده است و امیدوارم با حمایت مردم و مسئولان از این حرفه بومی، روز به روز شاهد ارتقا و جلوگیری از منسوخ شدن این هنر باشیم.

** ۴۵ سال عمر به ساخت ‘چپت چوپانی’ گذشت
سید علی سوفاری یکی از استادان پیشکسوت کفش بیرجندی هم از گذراندن ۴۵ ساله عمر خویش در ساخت ‘چپت چوپانی’ سخن گفت و افزود: هنر دستان من را در وجب به وجب آبادی های استان می توان یافت.
به گفته وی سال هاست که شبانان و چوپانان خراسان جنوبی از چپتی که می سازد استفاده می کنند به طوری که مشتریانی چندین و چند ساله دارد.
وی اظهار کرد: به علت سختی کار و مقرون به صرفه نبودن این حرفه تقریبا تمامی استادکاران در نیمه آخر زندگی خودشان هستند و مطمئنا با این روند چپت بیرجندی به فراموشی سپرده خواهد شد.
وی با بیان اینکه برای کف این پاپوش از لاستیک ماشین استفاده می کند گفت: این کف از استقامت بالایی برخوردار است و چوپانان با خرید هر جفت کفش از یک تا ۲ سال خیالشان راحت است.
سوفاری اظهار کرد: تولید هر جفت چپت یک روز طول می کشد و در بهترین حالت ۳۵ هزار تومان به فروش می رسد که علت اصلی متقاضی نبودن جوانان برای کسب این حرفه همین است.
وی تصریح کرد: ساخت کفش بیرجندی برای نسل ما فقط روزمرگی است و می طلبد جوانان با حمایت دولت وارد این حرفه شوند تا کفش بیرجندی منسوخ نشود.

** اجناس گران، فروش ارزان
هوشیار ریش سفیدی ۷۰ ساله که ۵۰ سال به تولید کفش بیرجندی مشغول بوده است از اجناس گران و فروش ارزان کفش بیرجندی گله مند است.
وی گفت: تقریبا با تولید هر کفشی که یک روز وقت می گیرد به خاطر مواد اولیه گران، چیزی برایم نمی ماند.
وی ادامه داد: متقاضیان کفش تولیدی من اکثرا کشاورزان هستند و آنها هم با توجه به وضعیت درآمد، کفش پراستقامت اما ارزان را از ما طلب می کنند.
هوشیار با بیان اینکه کفش تولیدی اش ۲ سال استقامت دارد تصریح کرد: در کمتر جایی کفشی با این استقامت اما قیمت پایین پیدا می شود.
وی اظهار کرد: کفش بیرجندی را جوانان باید زنده نگه دارند اما تا حمایتی نباشد این کار شدنی نیست، امیدوارم در آینده نه چندان دور کفش بیرجندی جایگاه قبلی خود را در کشور با همت جوانان و حمایت مردم و مسئولان پیدا کند.

** کسی به فکر کفاشان بیرجندی نیست
رئیس اتحادیه کفاش خراسان جنوبی هم گفت: با توجه به قدمت و کیفیت کفش بیرجندی اما متاسفانه کسی به فکر این قشر زحمتکش نیست و تمامی نشست هایی که با دستگاه های مختلف تاکنون صورت گرفته قول های مسئولان فقط در حد حرف بوده است.
سید حسین فاطمی با بیان اینکه روزگاری خانواده ها فرزندانشان را به مکتب یا کفاشی می فرستادند افزود: کفاشانی که روزگاری برای خودشان برو بیایی داشتند امروز یا سر چهارراه ها واکسی هستند یا متاسفانه به پیک موتوری و مشاغل کاذب روی آورده اند.
وی اظهار کرد: ‘چپت بیرجندی’ که روزی از تمامی ایران که بماند حتی دانشجوهای بیرجندی آن را به اروپا می بردند، امروز به این طرز فجیع منسوخ شده است و تنها دلیل آن ورود کالاهای کم کیفیت و مشابه چینی به بازار است و عدم حمایت از تولیدکنندگان است.
وی با اشاره به اینکه هنوز برای زنده شدن این هنر وقت است تصریح کرد: تا پیشکسوتان عمری به دنیا دارند باید فنی و حرفه ای از این ظرفیت استفاده کند و با حمایت از این قشر و جذب جوانان و نوجوانان به سمت این حرفه، بار دیگر این هنر منسوخ شده احیا شود.
وی برگزاری نمایشگاه های بهاره و تابستانه را بزرگترین ضربه به اصناف استان دانست و گفت: با برگزاری نمایشگاه مخالف نیستیم اما نباید برگزاری نمایشگاه های بدموقع، اندوخته یک ساله کفاشان را برای فروش شب عید نابود کند.
گزارش میدانی خبرنگار ایرنا از بازاریان قدیمی شهر بیرجند نشان می دهد قدمت کفش بیرجندی به ۱۳۰ سال قبل بر می گردد و حتی در دوران قاجار و صفویه هم از این کفش استفاده می شده است.
۳۲۱۵*۳۰۲۸