جلوهای از شعر آئینی
* ناهید زندی پژوه ادب اصیل ایرانی ریشه در ادبیات دینی و آیینی دارد که بهترین سیمای خود را پس از پیروزی انقلاب اسلامی نمایان ساخت زیرا بعد از انقلاب به نوعی خودآگاهی دینی بازگشتیم. این نکته موجب شد که شکلهای معنوی شعر مانند شعر آیینی با بسامد بیشتری در جامعه حضور یابد؛ از این
* ناهید زندی پژوه
ادب اصیل ایرانی ریشه در ادبیات دینی و آیینی دارد که بهترین سیمای خود را پس از پیروزی انقلاب اسلامی نمایان ساخت زیرا بعد از انقلاب به نوعی خودآگاهی دینی بازگشتیم. این نکته موجب شد که شکلهای معنوی شعر مانند شعر آیینی با بسامد بیشتری در جامعه حضور یابد؛ از این رو ادیبان و شعرای انقلابی بیش از پیش با تأسی به آموزههای دینی به بیان آن میپردازند.
بنا به گفته مقام معظم رهبری: «شعر آیینی جزو بهترین عرصههای بهکاربردن قریحه خداداد شعریست و این موهبت بزرگی است. این قریحه یک نعمت است که خدا به کسی عطاء میکند. این نعمت را نباید کفران کرد. میتوان گفت اگر بناست شعر محتوایی داشته باشد؛ بهترین محتواها همین موضوعات شعر دینی و مذهبی است با عرض وسیع و گستردهای که دارد…»
عباس براتیپور استاد غزلسرایی است که اشعارش سرشار از مضامین مذهبی و دینی است. میتوان گفت شاعری توانمند، خلاق و نوآور و مضمونیاب در حیطه شعر آیینی است که نگاه جامعه ادبی را متوجه خود کرده است. براتیپور، بهواقع شاعری مردمگراست زیرا میداند مردم زمانه شعری را طلب میکنند که آیینه تمامنمای اعتقادات و باورهایشان باشد. البته همانطور که میدانیم رمز موفقیت اکثر اشعاری که بعد از انقلاب مورد قبول آحاد ملت ایران واقع گردید چیزی جز این نبود.
استاد براتیپور در عرصه شاعری درخشیده و به شایستگی توانسته توانمندیهای ادبی خود را در سرودن اشعار آیینی به منصه ظهور برساند شاهد مثال نیز مجموعه شعر آیینی در کتاب «ارغوانیها» است؛ این گزیده اشعار در سال ۹۶ توسط انتشارات سوره مهر وابسته به حوزه هنری در ۱۷۶ صفحه به چاپ رسیده است.
در فرصت فراهم آمده شایسته دیدم که به منظور معرفی کتاب «ارغوانیها» نگاهی به مضمون سرایدههای استاد عباس براتیپور بیندازم و دوستداران شعر و ادب را با این شاعر معاصر شعر آیینی آشنا سازم؛ لذا به خوانش و تحلیل برخی از اشعارش میپردازم تا چه قبول افتد و چه در نظر آید. شایان ذکر آنکه ارغوانیها شامل غزل، رباعی، دوبیتی، قصیده و مثنوی است که همگی در محور موضوعات مذهبی و دینی سروده شده است.
براتیپور شاعری است که به حکم آیات قرآن و نماز ایمان دارد و مقدمه انتظار را در درک احساس نیاز میداند؛ از این رو پیش درآمد در مجموعه شعر آیینی ارغوانیها با سرودهای به نام «مهدی جان» آغاز شده:
سوگند به زمزم نمازت
بر زمزمههای سوز و سازت
بر ذکر رکوع و بر سجودت
بر حال قیام و بر قعودت
به ذکر تشهد و قنوتت
بر بهت خدائی سکوتت
خشت از خم انتظار بردار
ما را ز خُم غم برون آر
ای روح دعا، سلام مهدی(عج)
محبوب خدا، سلام مهدی (عج)
استاد ارادت و عنایت ویژهای به حضرت صاحبالامر مهدی صاحب الزمان(عج) دارد و سرودههای زیبایی با همین موضوع در دیوان اشعارش آراسته شده که هرکس به وسع خویش و با توجه به حال و هوای خود میتواند از این نغمهها فیض ببرد. توجه خوانندگان را به دوبیتی با همین مضمون جلب میکنم:
نشسته بر سر دیوار خانه
نگاهی منتظر تا بیکرانه
به شوق دیدنش دل میکشد سر
که جانان کی ز ما گیرد نشانه
رباعیات براتیپور روان و ساده است و بعضاً موسیقی و ترنم هنری در آنها خودنمایی میکند و بهگونهای رقص و لطافت معنا را با هم درمیآمیزد. در نزد او مکتب ولایت و اهل بیت(ع) موقعیتی خاص دارد؛ لذا در زبان و شعر و ادبش یاد و نام آلالله(ع) طنینانداز است. کلام ایشان مزین به فصاحت و بلاغت است، این ویژگی به وضوح در اشعارش قابل مشاهده است. رباعی «حرم قدس» شعر دعاگونهای است برای امام هشتم(ع) که بر دل و جان هر خوانندهای مینشیند:
دل بر سر کوی آشنا آوردم
بر درگه او دست دعا آوردم
آهوی رمیدهام که از بهر امید
روبهرو حرم قدس رضا آوردم
از آنجا که واقعه غدیر خم روشناییبخش حیات طیبه اسلام و عامل ثبات و بقای مسلمین است؛ همواره در دید اهل خرد جایگاهی والا داشته. براتیپور چون جان تشنهاش رو به حلاوت عشق علوی است در سروده «غدیر» نغمه ساز کرده:
خم غدیر بود و به قدرت خدا نمود
جاه و جلال آن در یک دانه را بلند
در پهندشت ظلمت کفر و نفاق و کین
همواره بود آیت شمس الضحی بلند
باب المراد اهل جهانی میکنند
بر آستان قدس تو دست دعا بلند
تا مست جام توست براتی به روزگار
سر میکند به عشق تو روز جزا بلند
استاد براتیپور در رباعی «نماز ظهر عاشورا» لب به سخن گشوده و نماز ظهر آن روز را بسیار حزنانگیز توصیف میکند:
آندم که به سوی رزمگه تاخت حسین(ع)
بر قله عشق رایت افراخت حسین(ع)
تا راه برد به بارگاه معبود
از خون سر خویش وضو ساخت حسین(ع)
براتیپور صاحب اندیشهای پویاست؛ بیشک لغات و گلواژهها نیز در ساختار زبانی اشعارش به بهترین شکل درخشیدهاند. به قول نیما: «هرکس به اندازه فکر خود کلمه دارد و در پی کلمه میگردد. فکر میزاید. اما کلمه زاییده نمیشود، مگر با فکر، شاعرانی که فکر ندارند، «تلفیقات تازه هم ندارند.»
براتیپور در دوبیتی زیبای «آیینه و ماه»، سیمای حضرت محمد امین(ص) را چنین وصف کرده:
ای محو نگاه گرمت آیینه و ماه
رخسار تو جلوه خدا راست گواه
هر کس که بدید طلعت روی تو
گفت: لا حول و لا قوه الا بالله
عباس براتیپور شاعری است که ظاهراً به اصل کمگویی و گزیدهگویی اعتقاد دارد. زبان شعریاش ساده، صمیمی و بیتکلف است از اینرو سرودههایش بر دل مینشیند.
گویی به قول نیما به همه کلمات بار عام میدهد و دست رد به هیچ کلمهای نمیزند تا شعرش به زبان گفتار و طبیعت صمیمی زبان نزدیکتر شود. به جرأت میتوان گفت دفتر شعری «ارغوانیها» مجموعهای بینظیر و قابل تقدیر در حوزه شعر آیینی است؛ لذا خواندن آن را به دوستداران اهل ادب توصیه
میکنم.
برچسب ها :
ناموجود- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰