موانعی که جای پوشاک ایرانی را در بازار تنگ کرده است

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از ایرنا، سالانه حدود هشت میلیارد دلار پوشاک در کشور مصرف می‌شود که حدود پنج میلیارد دلار از این رقم به تولیدات داخلی تعلق دارد و بقیه از دیگر کشورها وارد می شود.
پوشاک وارداتی در دو قالب قانونی و قاچاق راه به بازارهای داخلی باز می کنند؛ به این ترتیب است که سالانه ۹۵ میلیون دلار به صورت رسمی و با ثبت سفارش وارد کشور شده و بقیه که رقمی بیش از ۲.۵ میلیارد دلار برآورد می شود، قاچاق است.
در این میان، تولیدکنندگان پوشاک ایران سالانه تنها ۴۸ میلیون دلار انواع پوشاک به دیگر کشورها صادر می کنند.
برای یافتن پاسخ هایی برای چرایی این آمارهای نامتناسب در صنعت پوشاک، به سراغ فعالان این صنعت رفتیم تا از آنها اساسی ترین چالش ها و موانعی که پیش روی صنعت پوشاک کشور است را جویا شویم.

** تفاوت پنج برابری نرخ سود تسهیلات
«مهدی الیاسی» یکی از فعالان صنعت پوشاک در این زمینه به ایرنا می گوید: از آنجا که قیمت تمام شده در ایران نسبت به کشورهای همسایه بسیار بالاتر است، تولیدکنندگان ما توان رقابت با همکاران خود در آن سوی مرزها ندارند.
وی اضافه کرد: هم اکنون نرخ تسیهلات در کشور همسایه چهار تا ۶ درصد است در حالی که تولیدکنندگان داخلی با نرخ هایی تا ۳۰ درصد منابع مالی مورد نیاز خود را تامین می کنند.
وی که مدیریت یکی از برندهای مطرح پوشاک مردانه داخلی را به عهده دارد، می گوید: بالا بودن قیمت تمام شده از یک سو و بازارشکنی (دامپینگ) کشور همسایه از سوی دیگر، باعث شده است که به صورت مداوم میزان تولید را پایین بیاوریم و گهگاه مجبور به تعدیل نیرو شویم.
الیاسی «بالا بودن هزینه تامین مواد اولیه» و همچنین «مالیات بی رحمانه» را از دیگر عوامل افزایش قیمت تمام شده پوشاک در کشور می داند و معتقد است ضعف های قانونی در روابط کارگر و کارفرما باعث می شود میزان کار مفید در واحدهای تولیدی بسیار کمتر از حد انتظار باشد.
این فعال صنعت پوشاک اضافه کرد: یکی از مشکلاتی که ما تولیدکنندگان با آن مواجه هستیم، این است که به کارفرما بها داده نمی شود؛ یعنی کارگر می گوید کارفرما چکار کند؛ به همین دلیل شاهدیم در هشت ساعت کاری، گاهی ۲ ساعت کار مفید انجام نمی شود.

** مالیات باید با درآمد تناسب داشته باشد
«ابراهیم خطا بخش» رییس اتحادیه پوشاک اصفهان، بالا بودن میزان مالیات تعیین شده برای تولیدکنندگان صنعت پوشاک را یکی از دلایل افزایش قیمت تمام شده در کشور می داند و به خبرنگار ایرنا می گوید: «هیچ کس نمی خواهد مالیات ندهد، اما باید مالیات تعیین شده، با درآمد فعالان این صنعت تناسب داشته باشد».
وی از برخورد برخی از کارکنان امور مالیاتی نیز گلایه کرد و گفت: زمانی که نسبت به مالیات تشخیص داده شده اعتراض می کنیم و می گوییم این ارقام با درآمد ما تناسب ندارد، می گویند «اگر اینقدر درآمد نداری دستگاه ها را خاموش کن و درب کارخانه خود را ببند».
رییس اتحادیه پوشاک اصفهان مالیات را «کمرشکن» خواند و پیشنهاد کرد میزان مالیات پس از بررسی کارشناسی و همچنین مشورت با اتحادیه های ذیربط تعیین شود.
وی اضافه کرد: بالا بودن قیمت تمام شده پوشاک در ایران دلایلی دیگر نیز دارد اما مالیات بیش از دیگر هزینه ها به تولید فشار می آورد.

** قاچاق عرصه را بر پوشاک ایرانی تنگ کرده است
«مجید افتخاری» عضو هیات مدیره اتحادیه پوشاک نیز بالا بودن قیمت تمام شده را چالش اصلی فعالان این صنعت ذکر کرد و گفت: زمانی که هزینه تامین مالی چند برابر استاندارد جهانی است، چطور می توانیم با تولیدکنندگان سایر کشورها رقابت کنیم؟
وی افزود: شرایط به وجود آمده در صنعت پوشاک، جذابیت سرمایه گذاری در این بخش را کاهش داده و به همین دلیل، ضروری است که دولت توجهی ویژه به این بخش داشته باشد.
افتخاری، قاچاق را یکی دیگر از چالش های پیش روی صنعت پوشاک ذکر کرد و گفت: برندهای خارجی بدون هیچ گونه نظارتی در بازارهای ما عرضه می شوند و این مساله عرصه رقابت را برای تولیدکنندگان ایرانی تنگ کرده است.

** وجود رانت در صنعت پوشاک
«سعید جنیدی» رییس اتحادیه پوشاک شهرستان پیشوا، به وجود «رانت» در صنعت پوشاک اشاره کرد و گفت: مشکلات این صنعت را می دانند و آنهایی که از رانت هایی در این زمینه برخوردارند، مایل نیستند که این مشکلات رفع شود.
وی مهمترین مشکل صنعت پوشاک را «قاچاق» عنوان کرد و گفت: قاچاق برای برخی اشخاص، گروه ها و مجموعه ها سود دارد و آنها هم به خاطر سودشان جلوی آن را نمی گیرند.
وی سخن خود را با مثالی تشریح کرد و گفت: در شرایطی که یک مسافر در حین ورود به سرزمین اصلی سه بار در بازرسی های مختلف بازرسی می شود، چطور ممکن است یک کانتینر لباس قاچاق وارد شود؟

** جنس فروخته شده پس گرفته می شود
«محمد هادی نصیری» رییس اتحادیه پوشاک گرگان نیز ورود کالاهای قاچاق را مهمترین چالش پیش روی صنعت پوشاک ذکر کرد و افزود: علاوه بر کالای قاچاق، شاهدیم که مجوز واردات از مبادی رسمی نیز صادر می شود که این امر به تولیدات خارجی کمک می کند تا راحت تر بازار را تصاحب کنند.
وی به نقش عاملی دیگر در ایجاد رکود در بخش توزیع پوشاک اشاره کرد و گفت: بخشی از دانش آموختگان دانشگاهی که پس از سالها فارغ التحصیلی همچنان «بیکار» بودند، با سرمایه ای محدود وارد صنف توزیع پوشاک شدند. این امر سبب شد اصطلاحاً «دست در بازار» زیاد شود و به رکود این بخش دامن بزند.
رییس اتحادیه پوشاک گرگان البته تاکید کرد که تولیدکنندگان باید سعی کنند کیفیت تولیدات خود را ارتقا دهند تا مصرف کنندگان آرام آرام به سمت تولید داخلی گرایش بیشتری پیدا کنند.
وی با ذکر نمونه ای در بخش تولید شلوار مردانه گفت: اکنون تولیدکننده ای در بازار تهران حضور دارد که شلوار کتان خود را با نشان ساخت ایران عرضه می کند و هنگام عرضه نیز با تضمین کیفیت محصول، تاکید دارد که در صورت مشاهده مشکل پس از شستشو، جنس فروخته شده پس گرفته می شود.
رییس اتحادیه پوشاک گرگان تصریح کرد: کل تولیدات ما در صنعت پوشاک باید به این سطح برسد.

** پوشاک وارداتی، ۳۰ درصد ارزان تر از تولید داخلی
«خدابخش رضایی» رییس اتحادیه صنف پوشاک شیراز نیز در این ارتباط به ایرنا گفت: هزینه های مالیات بر ارزش افزوده، بیمه و کارگر، قیمت تمام شده پوشاک ایرانی را نسبت به مشابه خارجی خود افزایش داده است و تا زمانی که قیمت پوشاک وارداتی ۳۰ درصد ارزان تر از پوشاک تولید داخلی است، رقابت نمی تواند معنی داشته باشد.
وی افزود: پایین بودن قیمت تمام شده پوشاک وارداتی، به تولیدکننده داخلی اجازه نمی دهد جنس با کیفیت تولید کند؛ چرا که جنس با کیفیت، قیمت بیشتری خواهد داشت و جنس گران تر، قدرت رقابت در بازار را نخواهد داشت.
رییس اتحادیه صنف پوشاک شیراز تصریح کرد: در صورت حمایت و همراهی دولت، تولیدکنندگان ایرانی می توانند اجناسی با کیفیت را به بازارهای داخلی و خارجی عرضه کنند.
وی بر بکارگیری تجهیزات به روز تاکید کرد و گفت: اکنون تولیدکنندگان ما با ماشین آلات کهنه و فرسوده کار می کنند؛ بنابراین ناگزیریم برای تولید کالای باکیفیت تر، واحدهای تولیدی خود را با حمایت دولت به ماشین آلات به روز مجهز کنیم.

** بالا بودن عوارض واردات ماشین آلات، مانع به روز شدن صنعت پوشاک
«حجت الله ناصری» رییس اتحادیه پوشاک همدان نیز اساسی ترین چالش را ورود کالاهای قاچاق ذکر کرد و گفت: قیمت کالاهای قاچاق وارداتی به دلیل پایین بودن کیفیت، ارزان تر از تولیدات داخلی است و این مساله باعث می شود کالای قاچاق به قول معروف بازار داشته باشد.
وی بالا بودن عوارض گمرکی واردات ماشین آلات وابسته به صنعت پوشاک را از دیگر موانع توسعه این صنعت ذکر کرد و گفت: دولت برای حمایت از تولید می تواند اجازه دهد ماشین آلات وابسته به صنایعی همچون پوشاک بدون عوارض گمرکی وارد شود.
ناصری با بیان اینکه هزینه تامین ماشین آلات با توجه به عوارض گمرکی بسیار زیاد است، گفت: در شرایطی که یک چرخ صنعتی حدود ۲۰۰ میلیون تومان برای تولیدکننده تمام می شود، تولیدکننده توان به روز کردن ماشین آلات خود را ندارد و مجبور است با تکنولوژی کهنه و قدیمی چرخ تولید خود را بچرخاند.
گزارش از اسماعیل داودی
اقتصام**۹۱۸۹**۲۰۲۵