معلم؛ شاه‎کلید هدایت جوانان به آموزه‌های اسلامی/ رابطه نماز با سلامت روانی دانش‎آموزان

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از خبرنگار ایکنا؛ همه انسان‌ها از زمان تولد تا طول عمر خود نیاز به آرامش و سلامت روانی دارند، زیرا در سایه‌ آرامش می‌توانند به رشد و کمال، اهداف عالی و سجایای اخلاقی برسند. از سوی دیگر، سلامت روانی در گرو جلوگیری از علل و عوامل تنش‌زا نهفته است. بر اساس می‌توان گفت آرامش روانی و عاطفی مهمترین نیاز روزافزون همه انسان‌ها در گستره جهان است؛ زیرا غالب افراد در دنیای امروز به‎ویژه در غرب از ناامنی روانی، اضطراب و افسردگی رنج می‎برند و اگر انسان در پی درمان واقعی خویش است باید خودفریبی نکرده و در پی راه حل‌‏های بیهوده نباشد.
در این میان براساس آموزه‎های دینی و قرآنی و همچنین تجربیات محققان مسجد که به عنوان یکی از مهم‌ترین مکان‎های مذهبی محسوب می‎شود، کارکردهای متعددی در زمینه‌ی بهداشت روان دارد. تحقیقات نشان می‌دهد که حضور در مسجد می‌تواند در از بین‌ بردن برخی مشکلات، مانند احساس تنهایی، غم و اندوه، بسیار مؤثر باشد. امید به زندگی و استجابت دعا، احساس اعتماد و تکیه به خداوند، جلب محبت خداوند با نیایش(به‌ویژه به‌صورت دسته‌جمعی) و تقویت خیرخواهی و نوع‌دوستی به‌وسیله‌ ارتباط با دیگر مسلمانان، از نتیجه‌های مثبت مسجد است.
حال اگر سلامت روح، آرامش خاطر، و زندگی فارغ از نگرانی و گرفتاری را از ابتدای کودکی و نوجوانی تامین کنیم می‎توانیم جوانان را در مقابل بسیاری از آسیب‎ها و مخاطرات حفظ کنیم. اینها به نوعی نیازهای اساسی بشر هستند و روان‌شناسان برای تأمین بهداشت روانی افراد تلاش می‌کنند که بهترین شیوه‎ها را انتخاب کنند که یکی از آنها گره‎خوردن به مساجد و اقامه نماز است. بر اساس این مهم و چگونگی تحقق پیوند عاطفی دانش‎آموزان با مسجد و نماز خبرنگار ایکنا گفت‎وگویی را با حجت الاسلام سیدجواد بهشتی، ‌مشاور امور قرآنی، توسعه فرهنگ اقامه نماز و عترت وزارت آموزش و پرورش داشته است.
مجتمع معنی‎دار آموزش و اشتغال پیامبر(ص) با مرکزیت مسجد
وی در ابتدا با اشاره به شخصیت و نوع رفتار پیامبر برای جلب و جذب جوانان به مسجد، اظهار کرد: پیامبر اسلام(ص) تا زمانی که مکه بودند امکان اجتماع و مسجد وجود نداشت و بعد از آنکه به مدینه آمدند نخستین اقدامشان ساخت مسجد بود. بلافاصله بعد از مسجد کلاس‌های درسی در حاشیه مسجد برای دختران و پسران راه‌اندازی کردند و در لایه سوم آن بازار هم احداث کردند؛ یعنی پیامبر یک مجتمع معنی‎داری را ساختند که در مرکز آن مسجد و در کنار آن مرکز آموزش و بعد از ان لایه اقتصاد و اشتغال بود و شاید معنای اقدام پیامبر این باشد که زندگی دنیا و آخرت با این ایده به هم پیوند می‌خورد.
مشاور امور قرآنی، توسعه فرهنگ اقامه نماز و عترت وزارت آموزش و پرورش افزود: بعد از این اتفاقات مساجد محلات و روستا‌ها و مناطق دور دست احداث شد. نماز جماعت شروع شد و از مواردی که پیامبر(ص) روی آن حساسیت نشان می‌دادند حضور بچه‌های در مسجد بود. از بچه شیرخوار که همراه مادرشان به مسجد می‌آمدند و پیامبر مادران را نهی نکردند تا کودکان و نوجوانان؛ حتی روزی پیامبر(ص) در مسجد نمازشان را با سرعت می‌خواندند و تمام کردند؛ سوال کردند یا رسول‌الله(ص) چه شد که اینگونه نماز خواندید؟ فرمودند آیا صدای گریه بچه را نشنیدید؟؛ اینجا پیامبر به احترام و توجه به صدای گریه یک بچه نمازشان را با سرعت خواندند و هرگز از این مادر نخواستند که فرزندش را به مسجد نیاورد و یا اینکه نگفتند که فرزندت نماز را به هم می‌زند. نوه‌های خودشان کوچک بودند و زمانی که پیغمبر(ص)، نماز می‌خواندند بر روی دوش و بغل ایشان می‌آمدند و با ایشان بازی می‌کردند.
مسجد را از مدرسه جدا کرده‌ایم
حجت االاسلام بهشتی ادامه داد: می‌گفتند پیامبر(ص)، همیشه در جیبشان خوردنی‌هایی مثل خرمای خشک، انجیر، گردو و مانند اینها داشتند تا هنگامی که بچه‌ها در کنار ایشان می‌آمدند آنها را به بچه‌ها می‌داند و این رفتار برای ما درس‌های بسیار و آموزنده دارد. متاسفانه ما امروز مسجد را از مدرسه جدا کرده‌ایم ولی ۲ قرن مسجد و مدرسه با هم بودند و از قرن سوم اینها جدا شدند؛ امروز نیاز داریم مجتمع‌های مسجد مدرسه احداث کنیم که در مدرسه تعلیم ببینند و در مسجد روح عرفان و معنویتشان تقویت شود که نتیجه آن همان سلامت روان خواهد شد.
مسجد و هویت
مشاور امور قرآنی، توسعه فرهنگ اقامه نماز و عترت وزارت آموزش و پرورش با تاکید بر اینکه باید برای ورود بچه‌ها به مساجد فکر کنیم و برای آن ایده و برنامه داشته‌ باشیم به خبرنگار ایکنا گفت: باید کاری کنیم که دختران و پسران به مساجد بیایند و خود بچه‌ها میدان‎دار برخی از فعالیت‌های مسجد باشند، غیر از اینکه اذان، تکبیر و دعا می‌خوانند مقاله و شعر بخوانند و خودی نشان بدهند؛ چراکه بخشی از مشکلات ما در جامعه امروز هویت است و زمانی که بچه‌ها احساس هویت نمی‌کنند بود و نبود ما چه تاثیری بر آنها خواهد داشت.
چگونگی زمینه سلامت روان بچه‌ها در مسجد
وی بیان کرد: در مساجد باید میدانی برای بچه‌ها باز شود و خود مسجدی‌ها به مدارس اطراف رفت‌و آمد کنند و معلمان بچه‌ها را تکریم کنند. معلمان گاهی در مساجد حضور پیدا کنند و سخنرانی داشته باشند؛ مساجد هم اعلام کنند که فلان معلم امروز میهمان مسجد هستند و امثال این کارها بسیار موثر است؛ لذا اگر این تعامل صورت بگیرد حضور بچه‌ها در مساجد بیشتر خواهد شد و امام جماعت و هیئت امنا اگر محتوای خوب را ارائه بدهند بچه‌ها لذت می‌برند و خود همین مسئله زمینه سلامت روان بچه‌ها خواهد بود.
حجت الاسلام بهشتی در مورد اینکه دعوت به فعالیات‌های نمازی و مسجدی در آموزش و پرورش برای دانش‌آموزان تا چه حد محقق شده است، گفت: در استان‌ها این اتفاق متفاوت انجام شده است؛ به عنوان مثال استانی مانند خوزستان خیلی موفق بوده و گاهی به طور اتفاقی به مساجد اهواز مراجعه کردم و شاهد بودم برخی مساجد بیش از نصف جمعیت بچه‌ها هستند و گاهی هم دو سوم جمعیت بچه‌ها بودند. استان فارس کارهای ویژه‌ای انجام دادند. برخی از استان نیز بیشتر و برخی کمتر این اقدامات را انجام داده‌اند.
مساجد را باتوجه به نیاز و خواست بچه‎ها احداث و مدیریت کنیم
مشاور وزیر آموزش و پرورش با اشاره به اینکه این فعالیت‌ها در طرحی داوطلبانه با عنوان پیوند مسجد و مدرسه در حال انجام است، افزود: این طرح در شهرهای بزرگتر دشوار‌تر و در شهرهای کوچک‌تر به صورت آسان‌تری انجام می‌شود. البته این فعالیت‌ها هم به انگیزه مربیان بستگی دارد که بچه‌ها را برای بازدید به مساجد شهر ببرند و از آنها بخواهند مساجدی که دوست دارند از اخلاق امام جماعت، فضای سبر، گنبد، سردر، مناره و داخل شبستان و امثال آن را توصیف کنند و نظرخواهی کنند و بگویند چه مساجدی را دوست دارند و بر اساس آن مساجدی که می‌‌توانند را بسازند.
وی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار ایکنا، مبنی بر مهمترین و کلیدی‌ترین فعالیت و اقدام برای جلب و جذب کودکان، نوجوانان و دانش‌آموزان به مساجد، گفت: معلم‌ها رکن اصلی و کلید پیوند دانش‌اموزان با مسجد و آموزه‌های اسلامی هستند و اگر آنها خودشان مسجد بروند و لابه‌لای درس‌هایشان تلنگرهایی را به بچه‌ها در مورد مسجد و زیبایی‌ها و فعالیت‌های آن بدهند؛ از همین رو معلمان می‌تواند مهره اصلی پیوند مسجد و مدرسه باشند.

گفت‎وگو از وهاب خدابخشی انتهای پیام