رونق اقتصاد قزوین با چرخاندن چرخ سفالگری

خبرگزاری مهر- گروه استان ها- شیرین برزگر: از آنجایی‌ که صنایع دستی بر میراث فرهنگی، اقتصاد و فعالیت‌ های اجتماعی جامعه تأثیر می‌گذارد، از اهمیت زیادی برخوردار شده و هنرهای دستی به لحاظ میراث فرهنگی و مذهبی نیز دارای اهمیت ویژه هستند.

هنرهای دستی در کشورهای شرقی و کشورهای جهان سوم در ابتدا به دلیل درآمدزایی و ایجاد شغل برای مردم جامعه اهمیت داشت. اما در سال‌های اخیر صنعت هنرهای دستی در این کشورها به دلیل احیای میراث فرهنگی، بومی و حفظ ارزش‌های فرهنگی، ارزش بالاتری هم پیدا کرده است.

با گسترش ابزارآلات جدید و تولید مواد اولیه مرغوب صنایع دستی با کیفیتی بهتر از قبل، مراکز اولیه و شکل‌ گیری هنرهای دستی مربوط به کشورهای جهان سوم است و صنایع دستی به دلیل ایجاد شغل و کمک به اقتصاد مردم در این کشورها و مناطق در حال توسعه از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و در کشورهای پیشرفته صنعتی بیشتر جنبه سرگرمی دارد و در ایران نیز سالهاست از جایگاه ویژه ای برخوردار شده است.

استقرار طولانی مدت اقوام و الهام گرفتن از طبیعت منطقه دو عامل مهم در ایجاد انواع صنایع دستی اقوام ساکن در منطقه و همچنین شهر قزوین است.

سابقه ۶۰۰۰ ساله سکونت درمنطقه بوئین زهرا وتپه های زاغه، قبرستان وقره تپه سبک خاصی از پخت و طراحی سفال را در زمانهای گذشته ایجاد کرده که امروزه کارشناسان فن به عنوان سفال سبک زاغه می شناسند.

از انواع تولیدات صنایع دستی استان قزوین می توان به سفال هم اشاره کرد که توجه به آن می تواند در ایجاد اشتغال و رونق اقتصاد مهم باشد.

حمایت از تولید ملی/ صنعت سفال را در قزوین رونق بخشیم

با توجه به نامگذاری سال ۹۷ از سوی مقام معظم رهبری، به عنوان حمایت از کالای ایرانی لازم است نگاه جدی تری به عرصه صنایع دستی و سنتی استان داشته باشیم و از قابلیت های این بخش برای تولید هر چه بیشتر کالای ایرانی استفاده کنیم.

حرفه سفالگری در دیار مینودری در مقایسه با سایر رشته های صنایع دستی و هنرهای سنتی از ظرفیت های اقتصادی بالاتری برخوردار است، به طوری که بخش عمده صادرات صنایع دستی استان به آثار سفالی اختصاص دارد، لذا ضرورت دارد بیش از پیش از تولیدکنندگان سفال، سرامیک ونیزهنرمندان سفالگر حمایت شودتا بتوانند محصولات مرغوب بیشتری را به بازار ایران و جهان عرضه کنند.

لزوم تاسیس رشته سفالگری در دانشگاه های استان

یکی از تولیدکنندگان آثار سفالی و سرامیکی قزوین با اشاره به سختی های کار تولید محصولات سفالی، به خبرنگار مهر گفت: رسیدن به یک فرآیند یا محصول خاص در زمینه سفالینه سازی، نیازمند آزمون و خطاست. به عنوان مثال دست یافتن به لعاب هایی که جلوه ای ترک خورده دارند، مستلزم سال ها تجربه در کار با سفال است.

امید شهردوست افزود: خوشبختانه به لحاظ علمی و فنی، به ویژه در زمینه های اجرای لعاب و نقوش متنوع روی بدنه های سفالی و پخت آنها، جلوتر از چند دهه گذشه هستیم و محصولات ماندگارتری را تولید می کنیم که در صورت دوری از ضربه های شدید، قطعاً ۲۰۰ سال یا بیشتر عمر می کنند.

وی با تاکید بر لزوم راه اندازی رشته سفالگری در دانشگاه های استان، تصریح کرد: اگر بخواهیم در تولید سفال و سرامیک به صورت علمی جلو برویم، ناگزیر از تدریس این رشته در دانشگاه ها و مؤسسه های آموزشی هستیم و امیدوارم روزی بتوانم فضای کارگاهیم را به یک آموزشکده یا آموزشگاه عملی درزمینه آموزش سفالگری تبدیل کنم.

افزایش هزینه تولید و کپی محصولات از چالش های جدی است

وی با ذکر این نکته که آثار سفالی بیش از سایر محصولات صنایع سنتی وارد خانه های مردم شده اند، گفت: از آنجایی که از کوره های گازی برای پخت سفال استفاده می کنیم، گران شدن بهای گاز مصرفی در سال های اخیر باعث شده میزان تولیدات ما کاهش پیدا کند در حالی که قادر بودیم ماهانه هزاران قطعه سفالی تولید کرده و برای بیش از ۲۰ نفر شغل ایجاد کنیم اما در حال حاضر تولید کارگاه ما به ۲۰۰ قطعه در ماه کاهش یافته است.

شهردوست، کپی شدن اثر بدون اجازه خالق آن را از مشکلات اصلی عرصه صنایع دستی دانست و اضافه کرد: البته کیفیت اثر کپی شده هیچ گاه به پای اثر ارجینال (اصلی) نمی رسد اما این نوع محصولات از نظر کمی و میزان فروش بازار ما را تهدید می کنند هرچند از جنبه کیفی قادر نیستند اعتبار تولیدات ما را تهدید کنند و به آن اسیب بزنند.

این هنرمند با تاکید بر ضرورت داشتن هویت در صنایع دستی، یادآورشد: برای رسیدن به بازار پایدار در عرصه صنایع دستی و هنرهای سنتی باید دنبال برند سازی در تولیدات خود باشیم تا هویت تجاری ایجاد کنیم. اما قبل ازآن ضروری است کیفیت محصولات تولیدی خود را بالا ببریم.

محصولات سفارشی محبوب ترند

یکی ازسفالگران قزوینی نیز با بیان اینکه وضعیت این هنر در استان روز به روز بهتر می شود، گفت: خوشبختانه دوره های آموزش سفالگری و سفال سازی در استان افزایش یافته در حالی که قبلاً استادان این رشته، تمایلی به آموزش آن از خود نشان نمی دادند.

«بهنام میرزاخانی» تنوع کم آثار و تولیدات را از ضعف های اغلب سفالگران هم استانی دانست و افزود: به طور نمونه سنتی کارها یا همان سفالگران سنتی، فقط با یک نوع لعاب کار می کنند، در حالی که می توان با استفاده از مواد مختلف بی نهایت لعاب متنوع خلق کرد.

وی با بیان این نکته که قزوینی ها، طرح های سنتی و نقوش شلوغ تر را بیشتر دوست دارند، ادامه داد: بخشی از کارهایی که تولید می کنیم، سفارشی هستند و در واقع خود مشتری آنها را طراحی می کند و چنین تولیداتی طرفدار بیشتری دارد؛ چرا که مشتری، خودش انتخاب می کند چه نقش و طرحی روی سفال استفاده شود.

راهکارهای توسعه سفالگری قزوین

این هنرمند سفالگر با تاکید بر لزوم به کارگیری خلاقیت و نوآوری در این هنر، گفت: همانند هر اثر هنری دیگری، لازمه توسعه سفالگری بهره گیری از خلاقیت در کار است، ضمن اینکه هنرمند باید بتواند سلیقه و ذائقه مردم راهم تغییر دهد و آثار جدیدتری به آنها عرضه کند به همین خاطر سعی می کنم بخشی از آثارم را عمداً تغییر شکل داده و از این راه در سلیقه مشتری تنوع ایجاد کنم.

وی اضافه کرد: جالب اینجاست که این دست از آثارم با استقبال بیشتری مواجه شده اند و یک سوم تولیدات را همین نوع آثار تشکیل می دهد.

میرزاخانی بیان کرد: هنرمند سفالگر باید سواد هنرهای تجسمی داشته باشد و با مبانی رنگ، طرح و ترکیب بندی در چیدمان آشنا باشد که متاسفانه امروز تولیدات سفالی ما از طراحی و چیدمان مناسبی برخوردار نیستند و سفالگران نمی دانند از چه رنگی در کنار چه رنگهایی باید استفاده کنند.

وی ارتباط با بازار پایتخت (تهران) و تبلیغات قوی را از لازمه های پیشرفت بازار سفال قزوین دانست و گفت: خوشبختانه گردشگران ایرانی بیشتر از گردشگران خارجی سفال می خرند، بنابراین می توانیم با تبلیغات خوب، به ویژه از طریق شبکه های مجازی و صداوسیما، فروش بیشتری را عاید سفالگران و سایر فعالان هنرهای دستی دیار مینودری کنیم.

از آنجا که حرفه سفالگری،   هم جنبه صنعتی و هم هنری دارد اگر بتوانیم طراحی محصولات سفالی استان را به دست هنرمندان توانمند بسپاریم و از فن آوری های نوین در تولید انبوه و باکیفیت محصولات سفالین استفاده کنیم، ضمن حمایت از کالای ایرانی به تقویت صنایع دستی و رونق اقتصادی استان هم کمک کرده ایم.