امکان دور زدن طرح رجیستری وجود ندارد

روزنامه ایران – سوسن صادقی: چندی پیش در یکی از روزنامه‌ها شایعاتی از قول برخی فعالان تلفن همراه منتشر شد مبنی بر اینکه عده‌ای توانسته‌اند طرح رجیستری را به شیوه‌های مختلف دور بزنند. حمیدرضا دهقان نیا، مدیرکل فناوری اطلاعات ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز این شایعات را رد کرد و به «ایران» گفت: برخی از فروشندگان و فعالان تلفن همراه از بی‌اطلاعی مردم نسبت به طرح رجیستری سوء‌استفاده می‌کنند و با رجیستر کردن تلفن همراه به شیوه قانونی به خریداران ادعا می‌کنند که رجیستری را دور زده‌اند و از این طریق از کاربران پول دریافت می‌کنند.

سوء‌استفاده از بی‌اطلاعی کاربران

حمیدرضا دهقان نیا، مدیرکل فناوری اطلاعات ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با بیان اینکه امکان دور زدن طرح رجیستری از سوی برخی فعالان بازار موبایل وجود ندارد، گفت: معمولاً افرادی که از بازار تلفن همراه نو می‌خرند، از فروشنده‌ها می‌خواهند که تلفن همراه خریداری شده را برای آنها رجیستر کنند. فروشنده هم از بی‌اطلاعی خریدار سوء‌استفاده کرده و به او می‌گوید من همین الان طرح رجیستری را برایتان دور می‌زنم درحالی که روال قانونی را که بارها و بارها از طرق مختلف به مردم اطلاع‌رسانی شده است انجام می‌دهد و با ادعای دور زدن از خریدار تلفن همراه ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان پول می‌گیرد. یا می‌گوید کاری که انجام می‌دهم ۲۰۰ هزار تومان دیگر برایت آب می‌خورد آن را هم پرداخت کن.

دهقان نیا افزود: در صورتی که کل این فرآیند را خود خریدار تلفن همراه می‌تواند بدون پرداخت هزینه‌ای انجام دهد ولی از آنجایی که بیشتر مردم ماهواره نگاه می‌کنند و از سوی دیگر نه روزنامه می‌خوانند و نه رادیو گوش می‌کنند و نه تلویزیون می‌بینند بنابراین از اطلاع رسانی‌هایی که صورت می‌گیرد، مطلع نیستند و برخی فروشنده‌ها هم از این وضعیت خریداران سوء‌استفاده کرده و اعلام می‌کنند ما طرح رجیستری را برای شما دور زدیم. ما حتی به مردم می‌گوییم اگر مسافر هستید و تلفن همراه با خود دارید و می‌خواهید بیش از یک ماه در کشور بمانید، تلفن همراه خود را در سایت گمرک ثبت کرده و حق ورودی آن را نیز پرداخت کنید ولی اکثر مردم توجهی نمی‌کنند.

یکپارچه نبودن سیستم‌های رجیستری

مدیرکل فناوری اطلاعات ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در ادامه گفت‌و‌گو به دیگر سؤالات روزنامه ایران درباره طرح رجیستری پاسخ داد. دهقان نیا در پاسخ به این سؤال که گفته می‌شود تلفن همراه‌های خریداری شده سریع و بموقع فعال نمی‌شوند، چراکه سیستم گمرک با سایر بخش‌های اجرای طرح رجیستری (وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و اپراتورهای تلفن همراه، ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز) لینک نیست، گفت: بله متأسفانه هنوز سیستم‌ها با هم ارتباط ندارند و یکپارچه نیستند. فعلاً قرار است اطلاعاتی را که گمرک ثبت می‌کند چند روز یکبار برای بخش‌های دیگر بفرستد. بنابراین طبق توافقی که کرده‌ایم اطلاعات به روزرسانی می‌شود تا سیستم‌ها به هم لینک شوند، از این‌رو فعال شدن سیم کارت‌های مشترکان کمی زمانبر شده است. البته ما در حال پیگیری این موضوع هستیم تا سریعتر سیستم‌هایی که با طرح رجیستری درگیر هستند لینک شوند تا در اسرع وقت تلفن همراه کاربران فعال شود.

مدیرکل فناوری اطلاعات ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز درباره این بحث که برخی از فعالان معتقد هستند که در کشورهایی که طرح رجیستری اجرا شده است تنها IMEI گوشی‌ها قفل می‌شود و هیچ ارتباطی به فعال شدن و غیرفعال شدن سیم کارت‌ها ندارد، ولی در کشور ما برعکس است، گفت: البته نمی‌توان تنها با اعتماد به سیستم IMEI کار کرد مگر اینکه آن کشور ابتدا کل شبکه‌اش را پاکسازی و سپس طرح رجیستری را اجرا کند ولی ما این کار را انجام ندادیم چون اگر ما این کار را انجام می‌دادیم، گوشی‌هایی که دست مردم فعال بود نیز قطع می‌شد. به عبارتی می‌توانستیم تلفن همراه ۲۰ میلیون کاربر را قطع کنیم و طرح را با همان مدیریت پیش ببریم ولی نخواستیم حق مردم را ضایع کنیم چون بیشتر مردم قبلاً از این حق استفاده می‌کردند ولی با قفل کردن تمام IMEI‌ها دیگر نمی‌توانستند از تلفن همراه خود استفاده کنند.

دهقان نیا افزود: به عبارتی اگر ما کد‌های IMEI‌های تلفن همراه را قفل می‌کردیم چندین میلیون تلفن همراهی که دارای کد IMEI مشابه بود، قطع می‌شد. کشوری مانند ترکیه وقتی IMEI‌ها را قفل کرد ۱۶ میلیون نفر تلفن همراهشان قطع شد. از این‌رو ما با هدفگیری و نگاه ریزبینانه‌ سیاست دیگری را که اکنون اجرا می‌شود، پیاده کردیم. هر تلفن همراه دارای یک شناسه ۱۵ رقمی منحصربه‌فرد (IMEI) است که با استفاده از آن می‌توان هر تلفن همراه را در شبکه مخابراتی ردیابی کرد. ردیابی بر مبنای IMEI با نواقصی همراه است که به این منظور، از ترکیب این شناسه و یک کد منحصر به‌فرد دیگر برای تشکیل یک زوج یکتا، بهره گرفته شد.

وی در پاسخ به سؤال دیگر مبنی بر اینکه مسافران از اینکه تنها یک ماه اجازه دارند از تلفن همراه خود در کشور ما استفاده کنند، ناراضی هستند و معتقدند که در کشوری مانند ترکیه به‌مدت سه‌ماه توریست‌ها اجازه دارند که از تلفن خود به صورت رایگان استفاده کنند و نیازی به پرداخت گمرکی نیست، آیا کشور ما نیز برنامه‌ای برای افزایش مدت زمان استفاده رایگان از تلفن همراه برای مسافران دارد، گفت: این سیاست در طرح فنی ما قابلیت اجرایی دارد و می‌توانیم آن را به ۲ تا ۳ماه افزایش دهیم ولی بحث اصلی این است که اثر منفی روی مردم می‌گذارد. بنابراین همان یک ماه را برای مسافران در نظر گرفته‌ایم. ما اولویت را در اجرای طرح رجیستری به بخش حداکثری آن که مردم و جلوگیری از قاچاق است، داده‌ایم. از سوی دیگر برخی از مردم می‌توانند به‌عنوان مسافر تلفن همراه به کشور وارد کرده و گوشی را در این مدت به مردم بفروشند و فرار کنند از این‌رو فعلاً قصد افزایش مدت زمان رایگان برای مسافران را نداریم.

بی نقص بودن طرح رجیستری

درباره اینکه آیا در بازار تلفن همراه رجیستری را دور می‌زنند یا نه به سراغ چند فعال تلفن همراه نیز رفتیم. ابراهیم درستی، رئیس اتحادیه فروشندگان گوشی‌ تلفن همراه و لوازم جانبی درباره اینکه گفته می‌شود فعالان بازار رجیستری را دور می‌زنند، به «ایران» گفت: ما موافق اجرای طرح رجیستری و مبارزه با قاچاق هستیم و همه از این طرح حمایت می‌کنیم . درحالی که پیش از این ۲ هزار میلیارد دلار به جیب سوداگران قاچاق می‌رفت با اجرای این طرح، تلفن همراه از مبادی رسمی وارد کشور می‌شود. بنابراین این میزان پول را دولت کسب می‌کند. وی افزود: اینکه برخی فروشندگان ادعا می‌کنند طرح رجیستری را دور می‌زنند باید مسئولان مربوطه آن را بررسی کنند و نظر دهند، چرا که ساختار با ما نیست و مسئولان مربوطه باید ساختار خود را بررسی کنند ببینند ایراد دارد یا خیر.

محمود صفار، رئیس انجمن واردکنندگان گوشی‌های تلفن همراه نیز گفت: واردکنندگان موبایل و لوازم جانبی که عضو انجمن ما هستند به صورت جدی از طرح رجیستری حمایت و پشتیبانی می‌کنند و شرکت‌های فعال ما چنین کاری را انجام نمی‌دهند اگر هم چنین کارهایی انجام می‌شود ما اطلاعی نداریم. صفار با بیان اینکه طرح رجیستری هیچ نقصی ندارد، گفت: صنف ما به‌دنبال این کارها نیست و خواهان واردات از مبادی رسمی است و می‌خواهد مصرف‌کننده را با خدمات پس از فروش پشتیبانی کند.

اما یک فعال بازار که نخواست نامش نوشته شود، گفت: نقص طرح رجیستری این است که سیم‌کارت را بلاک می‌کنند در صورتی که با انداختن سیم‌کارت می‌توان گوشی‌ها را فعال کرد. وقتی کاربر گوشی را می‌خرد و سیم‌کارت در آن وجود دارد خریدار بعد از یک ماه دوباره سیم‌کارت تعویض می‌کند و این روند ادامه دارد به این ترتیب گوشی فعال می‌ماند. این فعال بازار گفت: البته راه‌های دیگری هم وجود دارد حتی می‌توان IMEI‌های گوشی‌ها را نیز تغییر داد و مشابه‌سازی کرد. اکنون خیلی از فروشندگان این کار را انجام می‌دهند و خود مسئولان هم آن را می‌دانند. اگر مسئولان به‌دنبال اجرای درست این طرح هستند باید راه و روش دیگری را که در کشورهای دیگر مانند ترکیه اجرا می‌شود اجرایی کنند. در این کشورهاIMEI را قفل می‌کنند و روی سیم کارت‌ها فعال یا غیرفعال نمی‌شود.

وی افزود: به نظر من مسئولان با اینکه برای اجرای طرح هزینه‌های بسیاری کرده‌اند ولی راه درستی را نرفته‌اند حال هم می‌دانند که طرح نقص دارد ولی چون هزینه کرده‌اند اصرار دارند با همان روشی که امکان دور زدن دارد به کار خود ادامه دهند.