همخوابیِ سرد!

 اما این تمام ماجرا نیست، طلاق‌هایی هرروز در خانواده‌ها رقم می‌خورد که جایی رسمی به ثبت نمی‌رسد بلکه در روح و روان و قلب زوجین این جدایی رقم می‌خورد؛ طلاق عاطفی نامی است که سال‌های اخیر به عنوان معضل جدید خانواده‌ها شناخته شده است. متاسفانه تمامی طلاق‌ها دارای یک وجه اشتراک هستند و آن رقم خوردن طلاق جنسی پیش از هر چیزی است. طلاق جنسی به دنبال نارضایتی جنسی زوجین اتفاق می‌افتد و پس از آن طلاق عاطفی پیش می‌آید. شهیندخت ملاوردی معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده در آخرین آمار، نارضایتی جنسی را یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین دلایل طلاق در ایران اعلام و از این موضوع ابراز نگرانی کرد. کارشناسان نیز بین ۴۰ تا ۷۰ درصد طلاق‌ها را ریشه در مسایل جنسی می‌دانند؛ با این حال زوجین به دلیل چارچوب‌های فرهنگی و اجتماعی، دلیل واقعی را بیان نمی‌کنند و بهانه‌های دیگری برای جدایی خود پیش می‌کشند.

به دلایلی نظیر قبیح دانستن طلاق، هزینه‌های مادی و معنوی که زوجین باید پس از طلاق متحمل آن گردند و نیز مسئله پیچیده فرزندان، افراد حاضر به جدایی شناسنامه‌ای از یکدیگر نیستند و طلاق عاطفی را به اجبار می پذیرند و به همین دلیل، کار کارشناسی در موردشان انجام نمی‌شود و مردم نیز حاضر به بازگویی یک سری از مسائل نیستند و آسیب‌شناسی این موضوع همیشه با دشواری‌هایی همراه است.

طلاق جنسی چیست؟

طلاق جنسی به معنی سردی در رابطه زناشویی ناشی از نارضایتی جنسی و عدم اطلاع از تفاوت در نیازهای جنسی زن و مرد است که به طلاق عاطفی و رسمی ختم می‌شود. با رقم خوردن طلاق جنسی و سپس طلاق عاطفی، خانه تبدیل به یک خوابگاه و محلی برای خوردن غذا می‌شود و زن و مرد همخانه‌های غریبه‌ای هستند که اگر دلایلی مانند فرزند یا اجبار و ترس از آبرو نباشد، بعد از زمان نه چندان زیادی از قطار این هم زیستی مشترک پیاده می‌شوند.

با دکتر مهدی خادمی مدرس دانشگاه، روانشناس و مشاور خانواده و زوج درمانگر و متخصص مسائل جنسی زوجین، همراه شدیم تا بتوانیم این مشکل و ابعاد آن را بهتر بشناسیم و برای درمان پیش از آن که دیر شود اقدام کنیم.

رضایت جنسی چیست؟

رابطه و لذت جنسی زن و شوهر یک موهبت الهی است که باعث آرامش درونی و استحکام خانواده می‌شود، رضایت جنسی در زنان و مردان در دو بعد جسمی و روانی صورت می‌گیرد، در بعد جسمی زوجین در یک رابطه کامل و در زمان مناسب، هردو طرف به ارگاسم و اوج لذت رسیده و احساس رضایت دارند. در بعد روانی نیز گفت‌و‌گویی صمیمی و خصوصی درباره احساسات و نیازها صورت گیرد و باعث کسب انرژی مثبت و شادی شود. این موارد کلی بوده و رضایت جنسی در بین هر زوج با توجه به ویژگی‌های شخصیتی می‌تواند معیارهای متفاوتی داشته باشد.

خادمی معتقد است در طولانی مدت اغلب رابطه جنسی زوجین دست خوش تغییراتی می‌شود و نارضایتی جنسی شکل می‌گیرد؛ اتفاقاتی همچون کم شدن دفعات رابطه، خشونت در رابطه جنسی، مشکلات زودانزالی در مردان، بی میلی زنان به رابطه و نیز مشکلات خانوادگی و حتی اقتصادی از عوامل این تغییرات هستند.

اشتباهی که وجود دارد، خلاصه کردن روابط جنسی تنها در قالب ارضای جنسی است. مسائل زناشویی فقط مختص به اتاق خواب نیست بلکه رفتار و برخوردهای زوجین در طول روز و هفته آن‌ها را برای داشتن یک رابطه جنسی خوب و کامل آماده می‌کند؛ همینطور وجود یک محل خلوت و ایجاد فضای عاطفی و آرام برای زن و شوهر که در آن فضا با هم صحبت کرده، درد دل کنند، رابطه خود را ترمیم کنند و حتی خاطرات خوب گذشته خود را دوباره تجربه کنند بسیار مهم است. جالب است که در صورت داشتن یک رابطه همیشگی و درست، باقی مشکلات خانواده همچون مسائل اقتصادی بهبود می‌یابد زیرا اغلب مشکلات پنهان و فروخفته جنسی است که به صورت اختلافات اخلاقی و اقتصادی بروز می‌کنند.

در گذشته سطح انتظارات افراد بسیار کمتر بود و در همه زمینه‌ها استاندارد پایین تری تعریف شده بود و راحت‌تر می‌شد احساس رضایت کرد ولی امروز انتظارات زناشویی افزایش یافته و زندگی‌ها پیچیده‌تر شده است. کیفیت‌های جنسی ماهیت‌های پیچیده تری پیدا کرده است، حواشی زندگی مشترک چندبعدی شده، فرم ارتباطات عوض شده و نیازها، محرک‌ها و پاسخ‌ها تغییر پیدا کرده است. همه این موارد داشتن رضایت جنسی را تبدیل به مهم‌ترین مؤلفه یک زندگی مشترک برای بقای آن کرده است.

این تغییرات همگی نیازمند آموزش و کسب مهارت هستند؛ اما چندنفر از ما درباره زندگی زناشویی اطلاعات کسب کرده‌ایم، درباره تکنیک‌های همسرداری موفق مطالعه کرده یا با مشاور و پزشک صحبت کرده‌ایم؟

چگونه نارضایتی جنسی رقم می‌خورد؟

دکتر خادمی با اشاره به عمده ترین دلایل به وجود آورنده این معضل می‌گوید "نادیده گرفتن احساسات یکدیگر" سمبل بی توجهی و آغاز اختلافات زناشویی است و به اعتقاد بسیاری از محققان بیشتر تعارضات و آسیب‌ها از اتاق خواب آغاز می‌شود.

دلایلی زیادی وجود دارد که ناکامی‌های جنسی و عاطفی را رقم می‌زنند شاید اصلی‌ترین آن‌ها نبود آگاهی و شناخت باشد. ساده‌ترین کارها و یا حتی بازی‌ها دارای قواعد و روش‌هایی است که باید پیش از ورود به آن یاد بگیریم؛ اما کمتر کسی به دنبال یادگیری قواعد زندگی متاهلی است. اغلب مردان و زنان از ویژگی‌های شخصیتی و حتی فیزیولوژی یکدیگر نیز اطلاعی ندارند.

به عنوان ساده‌ترین مثال گفته می‌شود ۹۰ درصد زنان متاهل اوج لذت جنسی را تجربه نکرده‌اند و این درصد زیادی از عدم شناخت و آگاهی مردان نشات می‌گیرد. مردان و زنان در نیازهای جنسی متفاوت هستند و باید از این تفاوت و جزئیات آن آگاه باشند. اختلافات و تعارضات نیز تاثیرگذار هستند، شدت درگیری رفتاری زوجین هر چه بیشتر باشد رضایت جنسی نیز کمتر می‌شود، به هم ریختگی ذهنی نیز باعث کاهش دفعات رابطه جنسی می‌شود. غرق شدن زوجین در امور زندگی و روزمره مثل اشتغال، تحصیل و فرزندپروری همگی در بلند مدت باعث دوری و کم شدن رابطه می‌شود.

چشم پوشی از نیازهای خود

نداشتن پیش نوازی و معاشقه نیز یکی از دلایل پررنگ نارضایتی جنسی در خانم‌هاست؛ توجه بیش از اندازه به لذت طرف مقابل و ترس از ارضا نشدن همسر نیز باعث می‌شود تا فرد از نیازهای خود چشم‌پوشی کند و این نارضایتی رقم بخورد.

نبود محبت در خانواده، خشونت خانوادگی، پرخاشگری، تجاوز و سوءاستفاده جنسی، سلطه جویی، ایجاد رعب و وحشت، خشونت عاطفی، سوء استفاده عاطفی زوجین از یکدیگر، ندیده گرفتن یکدیگر، محرومیت مالی و اقتصادی، مشکلات و اختلالات جنسی از دیگر این عوامل است.

راه‌های درمان چیست؟

این روانشناس و مشاور خانواده درباره حل این مشکل تاکید می‎کند: توصیه من به همه زوجین این است که از نو شروع کنند و رابطه خود را اصلاح کنند زیرا همیشه مشکلات درست شدنی هستند.معاشقه یک هنر هست که باید یاد بگیریم و از آن لذت ببریم.

اولین راه برای درمان این است که خجالت را کنار گذاشته و به متخصص، روانشناس و سکس‌تراپیست مراجعه کنند و مشکل خود را بیان کنند. دومین راه این است که زن و شوهر با یکدیگر در خصوص رابطه جنسی و نیازهایشان صحبت کنند که این کار به شهامت نیاز دارد زیرا سال‌ها در این مورد سکوت کرده و به روی یکدیگر نیاورده‌اند و تمام مدت با استرس و نگرانی طی شده است. به یکدیگر بگویند که چه زمان‌، چه روش‌ها و پوزیشن‌هایی را می پسندند و یا دوست دارند در هنگام رابطه چه صحبت‌هایی را بشنوند.

یکی از مهم‌ترین دلایل برای اضطراب‌ و استرس در هنگام رابطه، مربوط به بچه‌دار شدن است؛ اگر در حال حاضر قصد بچه‌دار شدن ندارند، بهتر است از روشی مطمئن برای جلوگیری استفاده کنند‌ تا ترس و اضطراب، رابطه‌ را تحت تاثیر قرار ندهد.

در صورت تشخیص اختلال و مشکلات هر یک از طرفین به طور مثال زودانزالی یا سردمزاجی برای درمان و رفع آن اقدام کنند، برای حل مشکلات فیزیولوژیک نیز به پزشک متخصص مراجعه کنند.

هنگام برقراری ارتباط جنسی خود را رها کنند؛ نه دکتر باشند نه مهندس، نه مدیر و نه رئیس؛ بدون خجالت ارتباط برقرار کنند و تمام نیازهای خود را بدون تعارف به طرف مقابل خود بگویند.

یاد بگیریم از اینترنت و کتاب‌ها برای کسب اطلاعات درست و صحیح در مورد رابطه جنسی زن و شوهر استفاده کنیم. ورزش فردی و گروهی، پیاده روی، ایروبیک، دویدن و تدوام ورزش باعث ایجاد افکار و انرژی مثبت می‌شود و به شدت توصیه می‌شود. موسیقی گوش دادن آن هم به موزیک‌هایی که عاشق آن هستیم احساس خوب و لذت بخشی به ما می‌دهد و بر روی مغز و هورمون‌های بدن تاثیرگذار است.

پیش از ازدواج نیز دختران و پسران باید به شناخت کافی از خود، ظرفیت‌ها و علایق خود برسند و یا با مراجعه به مشاور و انجام تست‌های مختلف این شناخت را تکمیل کنند.

اگر در رابطه جنسی خود نیز با این مشکلات روبرو نیستید باز هم باید به اولین علایم نارضایتی توجه کرده تا پیشگیری شود و نیز برای ارتقای کیفیت رابطه خود هرروز تلاش کنید.

مردان بخوانند و بدانند

خادمی به عنوان یک زوج درمانگر توصیه‌ها و نکاتی برای زنان و مردان دارد و معتقد است باید هر دو از این نکات اطلاع داشته باشند؛ در بحث نارضایتی جنسی زنان بسیار ناراضی‌تر از مردان هستند زیرا لذت کافی نمی‌برند و مردان نیز اغلب اهمیتی به این موضوع نمی‌دهند. از لحاظ بیولوژیک چرخه جنسی یک مرد، هم به لحاظ برانگیختگی و هم پروسه ارضا، ساده‌تر است و حتی نقاط تحریک پذیر کمتری در بدن مردان وجود دارد. در صورتی که زنان هم مکانیزم پیچیده‌تری دارند و هم نیازهای عاطفی و احساسی بیشتری را در رابطه دارا هستند.

برخی باورهای مردانه‌ می‌گوید همیشه مرد باید پیش قدم باشد و تمام تماس‌های جسمی حتما باید به ارتباط جنسی و در نهایت به ارگاسم منتهی شود این در حالی که اشتباه بوده و یک رابطه گاهی می‌تواند تنها در حد یک معاشقه کامل و خوب پیش برود.

تقاضاهای غیرمعمول نداشته باشید

مردان گاهی تقاضاهای غیرمعمول از همسر خود دارند که برای همسرشان غیرعادی و انجام آن سخت است و همین موضوع باعث سرد شدن رابطه‌شان می‌شود؛ یا مردان براساس حس تنوع طلبی به دنبال بهانه جویی از همسرشان هستند.

مردان از همسران خود انتظار دارند تمیز و مرتب باشند و بوی خوب بدهند و لباس خوب بپوشند ولی خودشان گاهی رعایت نمی‌کنند و حتی بهداشت اولیه شخصی خود را مانند اصلاح موهای زائد فراموش می کنند. درست ترین حالت، دوش گرفتن پیش از برقراری رابطه است تا با نظافت به آغوش یکدیگر بروند ولی متاسفانه روال کار در بین زوجین جور دیگری رایج شده و تنها پس از برقراری رابطه اقدام به دوش گرفتن می‌کنند.

خانم‌ها اکثرا از بوی سیگار بدشان می‌آید و از این شکایت دارند که همسرشان با همین بوی سیگار برای برقراری رابطه اقدام می‌کند.

دیدن تصاویر و فیلم‌های پورنوگرافی و جنسی پس از مدتی باعث ایجاد اختلالی به نام چشم‌چرانی می‌شود که تصاویر ذهنی فرد را تغییر می‌دهد و بر روی رابطه مرد با همسر خود بسیار تاثیر می‌گذارد و زنان نیز نسبت به چشم‌چرانی مردان بسیار حساس بوده و باعث سردی آن‌ها می‌شود.

برای خانم‌ها صحبت کردن، محبت و توجه به مسائل عاطفی و حتی فانتزی‌ها و معاشقه، در تحریک و ارضا نقش اصلی را دارد و زنان و مردان باید از این تفاوت‌های جنسی آگاه باشند. همچنین اکثرا در صورت بروز مشکل مردان حاضر به همراهی همسرشان برای مراجعه به روانشناس یا درمانگر جنسی نیستند و اعتقاد دارند خودشان اطلاعات کافی دارند و این همسرشان است که مشکل دارد! و در نهایت این که زنان از خودخواهی، بددهنی، بی توجهی، بداخلاقی و … همسرانشان عموما شکایت دارند.

زنان بخوانند و بدانند

وی می‌گوید: برخی زنان باور دارند که نباید در فعالیت جنسی پیش قدم شود و اگر به ارگاسم هم نرسید ایرادی ندارد؛ چرا که زن خودش را درگیر فعالیت جنسی نمی‌کند و ممکن است از دید همسرش این موضوع جلوه خوبی نداشته باشد در حالی که تصور اشتباهی است.

تناسب اندام مناسب به احساس اعتماد به نفس خانم‌ها و رفتارشان در رابطه جنسی کمک می‌کند تا احساس بهتری داشته باشند. با رژیم غذایی مناسب و ورزش می‌توان به وزن دلخواه رسید. در معاشقه نیز حتما باید با جملات محبت‌آمیز و عاشقانه گفته شود و هنگام شروع رابطه هرگز زمان مناسبی برای درگیری لفظی، گلایه یا طرح مشکلات و موضوعات دیگر نیست و باید از این گونه صحبت‌ها چشم پوشی کرد و ادبیات خوبی داشته باشند.

با وجود پرداختن به امور خانه و فرزندان، باید برای رابطه جنسی، خود را آماده کنند، نظافت شخصی رعایت شود، لباس تمیز و مورد علاقه همسرشان را بپوشند، رایحه خوبی بدهند، موهای خود را شانه کنند، نسبت به اظهار علاقه مردان به برقراری رابطه بی‌میل و سرد نباشند. در زمان رابطه جنسی تمام تمرکز خود بر روی همسر باشد و به موضوعات دیگر مثل آماده کردن غذا، فرزندان خود، خرید و چیزهای دیگر فکر نکنند.

اتاق خواب

دکتر خادمی مبحث شرایط اتاق خواب را یکی دیگر از موضوعات مهم می‌داند و می‌گوید در اتاق خواب که محل هم آغوشی و معاشقه زن و شوهر است نور، رنگ و چیدمان هر یک تعاریف خود را دارد، بعضی‌ افراد فکر می‌کنند باید اتاق خواب تاریک باشد در صورتی که تایید نمی‌شود و باید نورپردازی خوب و مناسبی وجود داشته باشد، موزیک ملایم و رایحه خوبی نیز در اتاق حس شود. اتاق خواب نباید شلوغ باشد و هرچه ساده‌تر، بهتر است زیرا همه این موارد غیرمستقیم در نارضایتی تاثیرگذار است. وقتی زوجین در زندگی به مشکل برمی‌خورند هیچ گاه فکر نمی‌کنند این مشکلات از اتاق خوابشان نشات گرفته است.

تابوها و تفکرات اشتباه در رابطه جنسی زوجین

این مدرس دانشگاه به تابوهای فرهنگی و اجتماعی موجود در جامعه اشاره می‌کند و معتقد است با وجود اهمیت این موضوع، افکار و باورهای غلطی در جامعه‌ شکل گرفته است و مسائل جنسی به عنوان یکی از اساسی ترین نیازهای هر انسان را با شرم، خجالت، گناه و ممنوعه بودن همراه می‌کند و این تفکر باعث تشدید مشکلات می‌شود. خیلی از افراد به احساس گناه خود اشاره می‌کنند و اعتقاد دارند رابطه جنسی با همسرشان در زندگی اشتباه و گناه بوده و این رابطه تنها باید در تولید مثل خلاصه ‌شود.

برخی مردان تلاشی برای لذت همسرشان نمی کنند و اعتقاد دارند زن نفقه می گیرد و مهم نیست که به اوج لذت برسد در حالی که این تفکر به شدت اشتباه است و حتی در شرع نیز چنین چیزی وجود ندارد.

در بسیاری از مراجعات متوجه می‌شویم فرد مراجعه کننده خجالت می‌کشد در مورد مشکلش صحبت کند و حتی در پاسخ به سوالات شرم و حیا مانع پی بردن به مشکلات اصلی شان می‌شود. متاسفانه بسیاری از زوج‌ها سال‌ها درگیر این مشکلات جنسی بوده ولی به مشاور و متخصص مراجعه نکرده و در همه این سال‌ها این درد را با خود حمل می‌کردند. وقتی شروع به صحبت می‌کنند می‌بینیم چقدر حجم مشکلات و نارضایتی جنسی افراد بالاست. آمار نشان می دهد اکثر زوج‌های جامعه رضایت جنسی ندارند، در حالی که موضوع رابطه جنسی زوجینیکی از پایه‌های اصلی زندگی و سلامت خانواده است و این شرم و حیا گاهی باعث نابودییک خانواده می‌شود.

متاسفانه سازمان‌ها و نهادهای مربوطه زیاد به سمت برگزاری کلاس‌های سکسولوژی نمی‌روند در حالی که جوانان امروز و زوجین نیاز شدیدی به اطلاعات صحیح و راهنمایی دارند و از این دوره‌ها استقبال می‌کنند که امیدوارم چنین شرایطی در جامعه مهیا شود.

کلینیک‌های سلامت خانواده

در سال‌های اخیر با توجه به اهمیت موضوع نیاز جنسی در زوجین و مشکلات به وجود آمده و حجم طلاق‌های بالا، خوشبختانه کلینیک‌های تخصصی سکسولوژی و درمان اختلالات و آسیب‌های جنسی شکل گرفته است که افراد می‌توانند برای مشاوره و درمان مراجعه کنند.

به عنوان پروژه‌ای ملی نیز با همکاری وزارت بهداشت کلینیک‌های سلامت خانواده در پلی کلینیک‌های تخصصی دانشگاه‌های علوم پزشکی ۱۷ استان کشور راه‌اندازی شده و آماده ارائه خدمات به افراد است. هر فردی پیش از ازدواج و نیز بعد از ازدواج می‌تواند با مراجعه به این مراکز دیگر نگران آسیب‌ها و مشکلات در رابطه با این موضوع نباشد. در صورت عدم دسترسی به این مراکز روانشناسان، مشاوران، پزشکان زنان و نیز اورولوژی می‌توانند راهنمایی‌های لازم را داشته باشند.