سود ۲ هزار میلیارد تومانی قاچاقچیان از تلفن همراه/ رجیستری تلفن همراه طرحی پیچیده و پرهزینه در مقابل با قاچاق

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از روشن خبر، محصولات دیجیتال به‌طور تقریبی به کالایی اساسی برای مردم سراسر جهان تبدیل شده‌اند، به نحوی که هر فرد به فراخور نوع ارتباط خود با فناوری‌های روز به‌طور مرتب حداقل از یک یا چند کالای دیجیتال اعم از لپ تاپ، تبلت، انواع گوشی‌های موبایل، ماشین‌های اداری، تجهیزات شبکه، لوازم صوتی و… در حال استفاده است.

 

 

در یک تعریف کلی کالاهای دیجیتال به دو دسته محصولات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری تقسیم می‌شوند؛ بخش سخت‌افزاری شامل دنیای وسیعی از انواع گوشی‌های تلفن همراه، تبلت، لپ‌تاپ، رایانه و قطعات آن، دستگاه‌های بازی و حتی دوربین‌های عکاسی و فیلم‌برداری دیجیتال می‌شود و از آنجایی که محصولات سخت‌افزاری، ماهیت فیزیکی دارند و روند تولید آنها مانند سایر محصولات موجود در بازار است.

 

 

 

در این گزارش برآنیم تا بیشتر به موضع سخت افزاری کالاهای دیجیتال در ایران به لحاظ بازار تولید بپردازیم.

 

 

 

بازار آی تی و محصولات دیجیتال در سراسر دنیا متنوع و پرطرفدار است و انواع برندهای خارجی نیز در بازار کالاهای دیجیتال ایران درحال فعالیت هستند و شاید بتوان گفت تنها بازاری باشد که تقریبا نام هیچ برند مطرحی از ایران در این بازار پرسود دیده نمی شود.

 

 

 

ایران در رتبه شانزدهم کشورهای پرکاربر اینترنت در جهان

 

اخیرا براساس تحقیق دانشگاه کالیفرنیا؛ که چند روز پیش منتشر شد، تعداد کاربران اینترنت در ایران از سال ۲۰۰۰ تا به امروز بیش از ۲۲هزار درصد افزایش داشته است و این تحقیقات نشان می دهد که در سال ۲۰۱۷، ۷۰درصد ایرانی‌ها کاربر اینترنت بوده‌اند  و ایران در رتبه شانزدهم کشورهای پرکاربر اینترنت در جهان قرار گرفت

 

 

 

 

همگان می دانیم که به منظور استفاده از اینترنت نیازمند استفاده از انواع کالای دیجیتال مثل گوشی موبایل، لپ تاپ، تبلت، کامپیوتر خانگی و غیره هستیم . این روند افزایشی در استفاده از اینترنت در ایران نیز نشان می دهد که نیازمندی به استفاده از کالای دیجیتال به شدت در حال افزایش است و همه این موارد بیانگر بازار گسترده  و پرسود کالای دیجیتال در ایران است.

 

 

اما اکنون  هر کدام از ما در دنیایی که محکوم به استفاده از کالای دیجیتال هستیم. نگاهی به موبایل، لپ تاپ، کامپیوتر و سایر وسایل صوتی و تصویری خود بیندازیم. انواع نام ها و برندهای خارجی را در اطراف خود مشاهده می کنیم اما نشانی از برندهای ایرانی را در کنار خود نمی بینیم.

 

 

به گفته خیلی از کارشناسان از نظر فنی و تکنولوژی قدرت تولید و صادرات را در داخل کشور داریم.

استاد دانشگاه، شهریار پورآذین در گفت‌وگو با ایسنا با بیان این که خطر مهاجرت نخبگان حوزه فناوری اطلاعات و مخابرات بسیار جدی است، اظهار کرد: دانشگاه‌ها و شرکت‌های اروپایی و آمریکایی حتی در بدترین شرایط سیاسی در روابط با دولت ایران اما از جذب نخبگان ایرانی در حوزه‌های فناوری اطلاعات و مخابرات غافل نمی شوند.

حضور فراوان ایرانی ها در مهمترین شرکت های IT دنیا گواه این مدعاست.

 

 

مسعود شنتیایی، رئیس سندیکای تولیدکنندگان تجهیزات فناوری اطلاعات در جلسه ی کمیسیون فناوری اطلاعات، ارتباطات و اقتصاد رسانه اتاق ایران(شهریور ۹۶) اعلام کرد که شرایط برای تولیدکنندگان بهتر شده اما کافی نیست و باوجود تلاش‌ها برای روان‌سازی امور فعالان اقتصادی هنوز به جایگاه مطلوب نرسیده‌ایم. او یکی از دلایل بروز این مشکل را جزیره‌ای عمل کردن و عدم هماهنگی میان دستگاه‌های اجرایی مختلف می‌داند. شنتیایی اضافه می‌کند: گاهی به‌دلیل ناهماهنگی‌هایی که میان گمرکات اجرایی کشور روی می‌دهد کالاها و قطعاتی که برای تولید ضروری است مدت طولانی در گمرک می‌مانند و این توقف و ناهماهنگی با افزایش هزینه‌های انبارداری منجر به افزایش هزینه‌های تولید می‌شود.

 

به گفته رئیس سندیکای تولیدکنندگان تجهیزات فناوری اطلاعات، تولید مقدم بر صادرات است و اول باید موانع بر سر راه تولید برداشته شود و تولید تسهیل شود تا در گام بعدی بتوانیم صادرات را توسعه دهیم. به گفته او باوجود الکترونیکی شدن بسیاری از روندهای گمرک، بعضاََ به‌دلیل قطعی سیستم و همچنین پیچیدگی‌های بسیار، امور فعالان اقتصادی مختل می‌شود.

 

کارشناسان معتقدند قاچاق کالاهای دیجیتال امکان عرض اندام به کسی را نمی دهد و گره عدم رشد برندهای ایرانی در این حوزه، ورود بالای قاچاق به ایران است. اگر به آمارهای قاچاق تلفن همراه ایران بعنوان یکی از پرکاربردترین کالاهای دیجیتال ایران و دنیا توجه کنیم. قسمت تلخ ماجرا هویداتر می شود.

 

 

 

بیش از ۹۰ درصد حجم بازار تلفن همراه قاچاق است

 

سید محمود سفار رئیس انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و لوازم جانبی گفته که  ۳۰ تا ۳۵ هزار گوشی قاچاق در روز وارد کشور می شود که بعضا گوشی‌های دست دوم، رفرش شده و تقلبی است و حقوق مصرف کننده نیز به طور کلی پایمال می‌شود.

 

 

 

ابراهیم درستی، رئیس اتحادیه لوازم صوتی و تصویری می گوید: تنها ۱۰ درصد بازار تلفن همراه از مبادی رسمی به کشور وارد می‌شود.

 

وی می گوید: نیاز بازار ایران به تلفن همراه، ماهانه یک میلیون تا یک میلیون و ۲۰۰ گوشی است که این رقم به‌صورت سالانه برابر ۱۵ میلیون گوشی است. از سویی در حدود ۹۰ درصد بازار تلفن همراه در اختیار قاچاقچیان است. همین شرایط باعث شده به‌دلیل نبود نظارت درست در بازار، سودی برابر ۲ هزار میلیارد تومان نصیب قاچاقچیان شود .

 

 

 

حمید سعیدی، مدیرعامل شرکت جی ال ایکس،یکی از نخستین کارخانه‌های تولید تلفن هوشمند در کشورمان، در رابطه با قاچاق موبایل اعتقاد دارد اگر این روند متوقف شود، سود بیش از دو هزار میلیارد دلار عاید دولت خواهد شد؛ اما این تنها جنبه اقتصادی تولید اسمارت‌فون درون ایران است و جنبه دیگر آن افزایش تولید داخلی و اشتغال‌زایی محسوب می‌شود.

 

 

 

دهقانی نیا، مدیر کل فناوری اطلاعات ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز می گوید: برآورد ارزش گوشی تلفن همراه قاچاق در سال گذشته بیشتر از بودجه چند وزارتخانه است.

 

  

رجیستری تلفن همراه

 همه این موارد باعث شد تا دولت طرح رجیستری تلفن همراه به منظور مقابله با قاچاق را از روز جمعه ۲۸ مهر ماه آغاز کند؛ این طرح برای مقابله با قاچاق گوشی‌های تلفن همراه اجرایی شده و قرار است از این پس تنها محموله‌هایی که از طریق مبادی رسمی (گمرکی) وارد کشور می‌شوند، سریال‌شان در مرکز داده تعبیه شده توسط حاکمیت ثبت شود تا زمانیکه مشترکان سیم‌کارت خود را در آن قرار می‌دهند، امکان استفاده از آن گوشی‌ها وجود داشته باشد.

 

 

 

مدیر کل فناوری اطلاعات ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با اشاره به حدود ۱۵ شرکت تولید کننده داخلی تلفن همراه می گوید: این شرکت ها با وجود قاچاق توان رقابت نداشتند و اجرای این طرح ، حمایت از تولید داخل نیز به شمار می رود.

 

 

طرح رجیستری  تاکنون سر و صدای زیادی به‌دنبال داشته و گمانه زنی در خصوص نحوه و مراحل اجرای آن زیاد شنیده شده است و در روز های آغازین اجرا باعث افزایش قیمت های گوشی همراه شده است.

 

 

 

این افزایش قیمت در حالیست که محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات با بیان اینکه “هم‌زمان با اجرای فاز نخست طرح رجیستری که صرفاً به پایش تلفن‌های همراه موجود در شبکه می‌پردازد، شاهد سوءاستفاده و فضاسازی عده‌ای از فرصت‌طلبان در بازار تلفن همراه بودیم“، اظهار کرد: هموطنان محترم توجه داشته باشند که طرح رجیستری تاکنون هیچ هزینه‌ای برای بازار تلفن همراه نداشته و نباید ریال اضافه‌ای بیش از ارزش واقعی گوشی به فرصت‌طلبان پرداخت نمایند، از سویی نظام عرضه و تقاضا نیز تغییری نکرده است.

 

 

 

حل مشکل قاچاق با اصلاح نظام تعرفه‌ای و بهبود شرایط ترخیص کالا

 

در حالی که وزارت ارتباطات، وزارت صنعت، ستاد مبازره با قاچاق کالا و گمرک برای اجرای این طرح دست به دست هم داده‌اند، اما بسیاری از فعالان بازار معتقدند که با اصلاح نظام تعرفه‌ای و بهبود شرایط ترخیص کالا امکان جلوگیری از قاچاق کالا فراهم خواهد شد.

 

در این زمینه محسن بهنامی، یکی از فروشندگان قدیمی بازار تلفن همراه و رایانه در گفت‌و‌گو با «روزنامه ایران» می‌گوید: «دولت براحتی با اصلاح تعرفه و تسریع مراحل ترخیص کالا می‌تواند جلوی قاچاق کالا را بگیرد و نیاز به انجام کار پیچیده و هزینه بری مانند رجیستری نیست.»

 

 به باور وی در حال حاضر آنقدر یک کالا با تأخیر از گمرک برای انجام آزمایش های مختلف از جمله اینکه کالا استاندارد هست یا نیست ترخیص می‌شد و آنقدر هزینه تعرفه و ارزش افزوده به تلفن همراه بالا است که افراد ترجیح می‌دهند به جای واردات رسمی، کالا را غیر رسمی وارد بازار کنند.

 

 او تأکید می‌کند همین مقررات سخت باعث شده تا حجم کالای قاچاق در چند سال اخیر افزایش قابل توجهی داشته باشد.

 

بهنامی همچنین از گران شدن قیمت تلفن همراه در چند هفته اخیر در بازار خبر می‌دهد و اعلام می کند قیمت انواع مختلف گوشی بین ۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان و در برخی مدل‌ها تا ۵۰۰ هزار تومان گران شده است.

 

او تأکید می کند این افزایش قیمت تا هفته‌های آینده نیز ادامه خواهد داشت چرا که کاربران تا پیش از این گوشی را بدون پرداخت ۹ درصد ارزش افزوده، ۴ درصد تعرفه واردات و مالیات خریداری می‌کردند اما حالا در قیمت گوشی آنها تمام این پارامترها لحاظ می‌شود.

 

  

 

 حل مشکلات چرخه تایید نمونه تجهیزات شبکه های رایانه ای  

به گفته قائم مقام کمیسیون شبکه سازمان نظام صنفی رایانه ای تهران، کارشناسان حوزه فناوری اطلاعات در مقام وارد کننده این تجهیزات، ریسک واردات این محصولات را با وجود مشکلات جدی تحریم،  به دلیل منافع ملی کشور پذیرفته‌اند و با واسطه‌های زیاد خطر کرده و اقدام به خرید این تجهیزات می کنند؛ اما زمانی که کالاها خریداری و وارد گمرکات کشور می‌شود، تازه مشکلات داخلی شروع می‌شود.

 

 

 

حمید بابادی نیا می گوید: نخستین مشکل اینجاست که وقتی کالا به مرحله ترخیص کالا در آزمایشگاه استاندارد می‌رسد، به دلیل عدم وجود امکانات کافی و پرداخت تعرفه‌های سنگین برای این آزمایش ها و فرایند بسیار زمان‌بر این آزمایش‌ها و عدم پاسخگویی برخی آزمایشگاهها و اجبار به تکرار این آزمایش‌های هزینه بر و زمان‌بر تا کسب مجوز مشروط ترخیص، همگی فرایند فرسایشی است که باعث ضرر و زیان به وارد کننده، بازار فروش تجهیزات و افزایش قاچاق می‌شود.

 

پشتیبانی از شرکت های دانش بنیان در تولید تجهیزات رایانه ای

 

به گفته وی، زمانی که این شرکت های دانش بنیان بدون هرگونه توجه و تشویق، مجبورند با این سطح از مشکلات با کالاهای قاچاق در بازار رقابت کنند، در نهایت محکوم به ورشکستگی و نابودی هستند؛ آن هم در شرایطی که در ایران بستر تولید این تجهیزات به هیچ‌وجه فراهم نیست و ما برای پیشبرد پروژه‌ها به تجهیزات وارداتی نیاز مبرم داریم

 

 

 

در پایان می توان گفت که با توجه به نیروی متخصص و جوانی که سالانه از دانشگاه‌ها فارغ‌‎التحصیل می‌شوند و پتانسیل موجود در کشور  با تسهیل امور اداری برای شرکت‎های دانش‌بنیان در حوزه تولید محصولات کالاهای دیجیتال و کمک مالی به این شرکت‌ها از طریق اعطای وام‎های بلاعوض و معافیت مالیاتی و از طرفی حل مشکلات گمرکی در ورود کالاهای دیجیتال به لحاظ تایید و تعرفه؛ می توان بازار پرسود و اشتغال زایی را در حوزه دیجیتال در کشور فراهم کرد.