دو اشکال اساسی در مساجد/ چرا مساجد صرفاً یک چهاردیواری شده است؟

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از خبرنگار حوزه مسجد و هیأت خبرگزاری فارس، حجت‌الاسلام رضا غلامی روشن‌نیا قائم مقام بنیاد هدایت سازمان تبلیغات اسلامی در «میز اتفاق» برنامه «سلام تهران» که امروز یکشنبه ۳۱ مردادماه از شبکه پنج سیما پخش شد،‌با بیان نقش‌آفرینی فعال بعضی مساجد، گفت:  در دوران دفاع مقدس مسجد به معنای واقعی سنگر بود. تمام کارکردهای اجتماعی، خدماتی، آموزشی، تربیتی، خانوادگی و هر آنچه در جامعه نیاز بود، مسجد برعهده داشت. امروزه در این کارکرد مسجد، مشکلاتی پدید آمده است. البته یک بخش از مساجد ما واقعاً فعال هستند. در دوران همه‌گیری کرونا، مساجد پایگاه اصلی برای امدادرسانی و نقش‌آفرینی در کمک به کنترل و درمان این بیماری بود. به همین خاطر مقام معظم رهبری در ۲۰ مرداد ماه فرمودند که مساجد دوباره پای کار بیایند و خدماتشان را اوج دهند.

غلامی روشن‌نیا در رابطه با فاصله گرفتن برخی از مساجد از کارکرد اصلی خودشان، بیان کرد: دو اشکال اساسی وجود دارد. اشکال سیاست‌گذاری در کلان جامعه و نهادهای حاکمیتی که باعث کاهش کارکردهای مسجد و ایجاد جایگزین‌هایی در کنار مسجد مثل فرهنگسراها، سراهای محله، موسسات قرآنی و …  شده است. بخشی از هیأت‌ها در قالب حسینیه‌ها به بیرون از مساجد رفتند و در عمل آن عنصر فعال و پر جنب‌ و جوشی که موجب تحول بود از مسجد خارج شد. یک بخش از دلایل کمرنگ شدن نقش مساجد، به کالبد آن برمی‌گردد. معماری مساجد به گونه‌ای شده که نمی‌توانیم کارکرد دیگری برای آن طراحی کنیم و تنها تبدیل به یک چهاردیواری شده است.

وی افزود: همسایگان مسجد عائله آن هستند به این معنا که مسجد باید برای همسایگان خودش برنامه داشته باشد و اساسا وظیفه مسجد، مدیریت مسائل محله در تمام زمینه‌هاست. گاهی سیاست‌گذاری‌ها مانع ایفای نقش مسجدها هستند و گاهی هم خود مساجد به این سمت نرفتند و کارکردشان را به مخاطبانی که وارد مسجد می‌شوند، محدود کردند.

قائم مقام بنیاد هدایت با اشاره به نقش بنیاد هدایت در توانمندسازی مساجد، بیان کرد: نهادهای مسئول، باید مساجد فعال را به عنوان الگوهای موفق معرفی کنند. در بنیاد هدایت در گام اول ۵۰۰۰ مسجد را به عنوان الگو انتخاب کردیم و در حال توانمندسازی آن‌ها هستیم. نقش بنیاد توانمندسازی روحانیون این مساجد از جهات مهارت، دانش و تجربه در زمینه کارهایی است که باید انجام دهند تا مسجد تبدیل به یک مسجد الگوی طراز شود. علاوه بر این، بنیاد هدایت با ضریب رسانه‌ای و گفتمان حرکت مسجد محور، مساجد الگو را به جامعه مخاطب خودشان یعنی مساجد دیگر معرفی می‌کند.

غلامی روشن‌نیا با بیان جایگاه مسجد در ایجاد ارتباط بین خانواده و مدارس، خاطرنشان کرد: هر مسجدی که نتواند بین خانواده و مدرسه پیوند ایجاد کند، تبدیل به بعضی مساجد امروزی خواهد شد که از کارکردشان فاصله گرفتند و دیگر نقش فعال ندارند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: تمام همسنگران و عزیزانی که دغدغه مسجد دارند، باید باید توجه داشته باشند که اگر می‌خواهیم تمدن اسلامی را رقم بزنیم و نگران آینده کشور هستیم؛ مساجد را باید محل اجتماع مان و منشأ تحول کشور قرار دهیم.