دانشگاه‌ها معبری برای جهش تولید علم

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از ایسنا، دانشگاه‌ها امروزه به‌عنوان ستون‌های نگه‌دارنده تولید علم تلقی می‌شوند، این مراکز علمی به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر تمامی موضوعات در جامعه تاثیرگذار هستند، می‌توان گفت دانشگاه‌ به‌نوعی محل انباشت علم و فناوری است، قطعا برای رسیدن به هدف جهش تولید، دانشگاه‌ها نیز باید کمر همت را بسته و تولیدات علمی را به‌صورت کاربردی را در اختیار کشور قرار دهند، برای تحقق چنین اتفاق بزرگی، اعضای هیات علمی، دانشجویان و کارکنان دانشگاه باید در یک راستا حرکت کنند.

اگر دانشگاه‌ها جایگاه واقعی خود را در جامعه امروزی پیدا کنند، قطعا می‌توان با تکیه بر توان علمی در دانشگاه‌ها دستاوردهای بزرگی در حوزه علم، فناوری، اقتصاد و … را کسب کرد، اما به‌نظر می‌رسد این مراکز علمی تاکنون نتواسته‌اند در حیطه‌های مختلف با استفاده از ظرفیت کامل توانمندی‌های علمی خود را کاربردی و به منصه ظهور برسانند.

تعدد دانشگاه‌ها اختلاف ایجاد می‌کند

مجتبی عمادی-دانشیار گروه ژنتیک دانشگاه شهرکرد در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص نقش دانشگاه‌ها در مسئله جهش تولید علم، اظهار کرد: باوجود رشد کمی دانشگاه‌ها و افزایش تعداد دانشجویان، آموزش عالی کشور به پیشرفت لازم نرسیده است، از آن‌جا که یکی از فاکتورهای جهش تولید علم، برون‌دادهای پژوهشی است، مراکز علمی کشور از این لحاظ رتبه مناسبی دارد.

وی افزود: یکی از عوامل اصلی که نتیجه کارهای پژوهشی، تاثیرات اجتماعی و اقتصادی لازم را در جامعه ندارد، به‌علت از هم‌گسیختگی دانشگاه‌های کشور است، تقریبا هر وزارتخانه یک دانشگاه به‌نام خود تاسیس کرده است و تعدد دانشگاه‌ها اختلاف ایجاد می‌کند.

این دانشیار ژنتیک ادامه داد: انفکاک میان وزارت علوم و وزارت بهداشت، یکی از بزرگ‌ترین موانع جهش تولید علم محسوب می‌شود، نبود وحدت دانشگاهی باعث عملکرد جزیره‌ای مراکز علمی و دانشگاهی کشور شده است، در حالیکه برای به نتیجه رسیدن پژوهش‌ها باید هماهنگی وجود داشته باشد.

این عضو هیات علمی دانشگاه شهرکرد ادامه داد: طبق بررسی مجمع جهانی اقتصاد در فاکتور رقابت‌پذیری در میان کشورها، تاکنون کشور ایران ۴۰ پله سقوط کرده، زیرا رقابت‌پذیری در میان دانشگاه‌های کشور کاهش پیدا کرده است.

عمادی یکی از اصلی‌ترین مباحث را در انقلاب چهارم صنعتی، هم‌گرایی میان دانشگاه‌ها عنوان و بیان کرد: این موضوع در جهش تولید علم بسیار اثرگذار است، به‌عنوان مثال،‌ علوم پایه با پزشکی یا مهندسی می‌تواند تلفیق شود و مشکلات کشور را حل کنند.

این استادیار دانشگاه با اشاره به اینکه دانشگاه‌ها در تخصیص بودجه باید شفاف باشند، بیان کرد: به ازای انجام کارهای پژوهشی، بودجه‌ای در اختیار اساتید قرار می‌گیرد، اما مسئله اینجا است که میزان هزینه اعطایی برای هر استاد و دانشگاه مشخص نیست و بی‌عدالتی شدید در این حوزه وجود دارد، بیشتر  تخصیص بودجه‌ مربوط به کلان‌شهرها است و بودجه محدودی به استان‌های محروم در کشور تخصیص داده می‌شود.

این عضو هیات علمی دانشگاه شهرکرد اضافه کرد: عموما نمی‌توان نتیجه برون‌دادهای پژوهشی را متوجه شد، درصورتی که برآیند کارهای پژوهشی مانند ثبت اختراع، تربیت دانشجو و … باید توسط استاد مربوطه تعیین شود.

وی به نقش رشته‌های علوم زیستی در تحقق جهش تولید علم اشاره و خاطرنشان کرد: دانشگاه‌ها در رشته ژنتیک و علوم زیست‌پزشکی به سمت کارهای کلانی مانند بررسی تومورهای مختلف رفته‌اند، باید گفت که پرداختن به طرح‌های بزرگ نیازمند تجهیزات و تامین مالی است که متاسفانه در ایران، میزان هزینه‌کرد برای کارهای پژوهشی مشخص نیست.

این دانشیار ژنتیک ادامه داد: با وجود تحریم‌های شدید، فعالان حوزه پژوهشی در کشور در حال فعالیت هستند، اما در این حوزه وحدت، شفافیت و عدالت وجود ندارد.

این عضو هیات علمی دانشگاه افراط و تفریط را یکی از مشکلات کشور در حوزه علم عنوان کرد و افزود: ملاک از علم‌آموزی و پژوهش نباید تنها تعداد زیاد مقاله چاپ شده و یا ترجمه کتاب باشد، هر یک از اساتید باید برون‌دادی در قالب کتاب و مقاله داشته باشد، اما انجام پژوهش باید متناسب با نیازهای جامعه صورت بگیرد، مثلا در رشته ژنتیک، یکی از سرطان‌های شایع در استان بررسی شده و پس از چندین سال، نتیجه تحقیقات بررسی و گزارش شود.

این دانشیار ژنتیک با تاکید بر زمان‌بر  بودن فعالیت‌های پژوهشی، گفت: بسیاری از پژوهشگران انتظار جواب‌دهی سریع فعالیت‌های پژوهشی را دارند، باید گفت که برای تحقق جهش تولید علم در دانشگاه‌ها فاکتور صبر بسیار لازم است.

اساتید دانشگاه در مسئله جهش تولید علم، نباید دغدغه دیگری داشته باشند

در ادامه این گفت‌وگو مجید ابن‌علی دانشیار گروه مهندسی برق دانشگاه شهرکرد با بیان اینکه اساتید دانشگاه در مسئله جهش تولید علم، نباید دغدغه دیگری داشته باشند، اظهار کرد: این مسئله باعث فراغت خاطر و تمایل بیشتر برای انجام اقدامات موثر علمی، از سوی اساتید می‌شود.

وی یکی از اقدامات جهش تولید علم در دانشگاه‌ها را ارتقای سطح علمی اساتید دانست و افزود: معیارهای ارتقا نباید براساس مقاله‌نویسی باشد، بلکه طرح‌های دیگری نظیر ارتباط با صنعت و فناوری بسیار اثرگذارترند.

این عضو هیات علمی دانشگاه با اشاره به اینکه بدنه جامعه، هم‌چنان دانشگاه را برای جهش تولید علم نپذیرفته است، ادامه داد: کشور هنوز به این باور نرسیده است که دانشگاه می‌تواند گره‌گشای مشکلات باشد، این مسئله در استان‌های کوچک‌تر مشهودتر بوده،اما تولید و خلاقیت در کلان شهرها، بیشتر است.

ابن‌علی اضافه کرد: هنوز جسارت استفاده از تکنولوژی‌های بومی در جامعه جا نیوفتاده است، آن‌قدر که نام برندهای خارجی در کشور شنیده می‌شود که برخی از اولیدات داخل فراموش شده‌اند.

دانشیار گروه برق دانشگاه شهرکرد گفت: مقالاتی که در حوزه صنعت به چاپ می‌رسند، در واقعیت به میزان بسیار اندک در صنعت عملیاتی می‌شوند، عموما مقالات قابلیت استفاده را دارند، اما به‌دلیل سستی صنعت و بروز نبودن، نمی‌توان از مقالات بروز استفاده کرد.

این عضو هیات علمی دانشگاه شهرکرد ادامه داد: برای اینکه جامعه بتواند از اثربخشی مقالات بهره‌مند شود، باید از تکنولوژی و تجهیزات بومی استفاده کند و ریسک دریافت کردن یا دریافت نکردن نتایج را بپذیرد، در واقع صنعت باید برای هم‌سطح شدن با صنایع برتر، قدرت ریسک و هزینه کردن داشته باشد.

این دانشیار در پایان یادآور شد: معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و پارک‌های علم و فناوری سازوکار لازم برای جهش تولید علم را در نظر گرفته‌اند، اما فاصله زیادی تا رسیدن به سطوح بالا وجود دارد.

انتهای پیام