جای رشته امور مساجد و ائمه جماعات در حوزه خالی است/ دلایل استقبال از مساجد در گذشته

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از خبرنگار حوزه مسجد و هیأت خبرگزاری فارس، حجت‌الاسلام سیدناصر میرمحمدیان مدیرعامل بنیاد هدایت در دومین جلسه از سلسله دیدارها با اعضای هیأت امنای این بنیاد با حجت‌الاسلام ناصر رفیعی یکی از اعضای هیأت امنای بنیاد هدایت دیدار و گفت‌وگو کرد.

حجت‌الاسلام رفیعی در این دیدار ضمن بررسی عوامل کم رونقی برخی از مساجد کشور، اظهار داشت: ما از بچگی در مسجد بزرگ شدیم. امروزه تأسف می‌خوریم که می‌بینیم برخی از مساجد، تعداد کمی نمازگزار دارد. مساجدی که در اواخر دهه ۵۰ آن‌قدر جمعیت داشت که گاهی برای نماز خواندن جا نبود، در حال حاضر همان مساجد بسیار خلوت و محدود شده‌اند. عوامل مختلفی در این زمینه وجود دارد که از بین آنها سه عامل بیش از همه اهمیت دارد.

جایگاه امامت؛ نقطه ثقل مسجد و محله

وی جایگاه امام جماعت را محور اصلی رونق مسجد دانست و گفت: یکی از علت‌های استقبال مردم از حضور در مساجد وجود چهره‌های شاخصی بود که حتی برخی از آنها به درجه اجتهاد رسیده بودند؛ بنابراین باید شخصیت‌های تأثیرگذار حوزه یا طلاب جوان فاضل، کار امامت مسجد را به عهده بگیرند.

عضو هیأت امنای بنیاد هدایت با بیان اینکه مساجد آباد و بسیار زیبایی در سطح کشور وجود دارد که امام جماعت ندارند، تأکید کرد: روی تربیت نسل جدید طلاب باید کار کرد تا برای پذیرش این مسئولیت مهم آماده شود. امروزه با وجود مراکزی مانند مؤسسه امام خمینی(ره) و دانشگاه معارف اسلامی، در کنار سیستم آموزشی حوزه‌های علمیه، بسیاری از خلاءهای آموزشی پر شده است.

جای خالی رشته تخصصی امور مساجد و ائمه جماعات در سیستم آموزشی حوزه

رفیعی پیشنهاد داد دوره‌های آموزشی ائمه جماعات در حوزه علمیه راه اندازی شود و تصریح کرد: آیت الله اعرافی انسان بسیار خوش فکری است و رشته‌های متعددی را در حوزه علمیه تأسیس کرده است که هرکدام دارای اهمیت هستند اما در کنار آنها، جای رشته تخصصی امور مساجد و ائمه جماعات خالی است؛ این کار هم واقعاً نیاز به آموزش دارد.

وی تعیین سطح سواد برای امامت جماعت را مهم خواند و گفت: امروزه مثلاً وقتی می‌خواهند رئیس جمهور انتخاب کنند، می‌گویند باید حداقل مدرک کارشناسی ارشد داشته باشد اما برای امامت مسجد و منبری، هیچ ملاکی مشخص نشده است. به عقیده بنده شرط منبر رفتن باید تدریس سطوح عالی باشد؛ همچنین ائمه جماعات ما باید حداقل یک دوره سفینه البحار و یک دوره تفسیر را بخوانند.

رفیعی به بیان خاطره‌ای از یک سفر تبلیغی به خارج از کشور اشاره و خاطرنشان کرد: یک دهه برای تبلیغ به بلغارستان سفر کردم و در یکی از بزرگترین مساجد اهل سنت آنجا، حاضر شدم. یک جوان لاغر اندامی خطبه خواند و جوان دیگری هم عبا به دوش انداخت و نماز خواند. پس از نماز بنده از آنها پرسیدم که چرا دو نفره مسجد را اداره می کنید؟ یکی از آنها گفت برای اینکه من حافظ ۲۰ جزء و او حافظ ۳۰ جزء قرآن است. آنها برای اداره مسجد، یک تفسیر قرآن یک جلدی و یک دوره صحاح را خوانده بودند.

پشتیبانی از امام محله با تشکیل کارگروه‌های مسجدی مختلف

عضو هیأت امنای بنیاد هدایت پشتیبانی از امام محله با کارهای گروهی را یکی دیگر از عواملی دانست که می‌تواند مساجد را رونق بخشد و گفت: مرید پروری اگر به درستی صورت بگیرد برای امر امامت لازم است. امام سجاد علیه السلام در یکی از مناجات‌های صحیفه خطاب به خداوند عرضه می‌دارد «کاری کن که کارهای معمولی مرا را افرادی انجام دهند تا بتوانم به کارهای اصلی بپردازم». امام جماعت به تنهایی نمی‌تواند این بار سنگین را بردارد؛ ما در مساجد یک هیأت علمی می خواهیم که برای مناسبت‌ها، برنامه ریزی محتوایی کنند همچنین یک هیأت اجرایی و مالی نیاز است.

رفیعی تمرکز امام محله بر روی این کار را ضروری خواند و خاطرنشان کرد: امامی که به کارهای دیگری مانند قضاوت، اشتغال داشته باشد، طبیعتاً نمی‌تواند آن گونه که باید برای اهالی مسجد وقت بگذارد. امام جماعت باید به لحاظ مالی تأمین باشد تا دغدغه دیگری نداشته باشد.

وی با بیان اینکه نبود فضای مناسب و امکانات لازم، سومین عامل خلوت بودن برخی مساجد است، افزود: باید نواقص و مشکلاتی که موجب فاصله گرفتن مردم از مسجد می‌شود، رفع شود تا زمینه فعالیت‌های عبادی، فرهنگی و اجتماعی بیش از پیش فراهم شود.

مدیریت مسجد با دستور و ابلاغیه پیش نمی‌رود

حجت‌الاسلام میرمحمدیان نیز در این جلسه، اقدام پژوهی بر مبنای کار علمی را محور اصلی همه فعالیت‌های بنیاد هدایت عنوان کرد و گفت: علت مراجعه ما به هیأت امنای محترم این است که از سواد علمی و تجربه میدانی این بزرگواران استفاده کنیم و مبانی علمی کار بنیاد را مستحکم کنیم. ما می‌خواهیم با این راهنمایی‌های مستمر، روند کاری خود را تا جایی که می‌توانیم علمی و دقیق پیش ببریم تا نزد خداوند نیز حجت شرعی داشته باشیم.

وی با اشاره به دو نگاهی که در مدیریت مسجد وجود دارد، بیان داشت: یک نگاه، به دنبال مدیریت بر مسجد است اما نگاه ما این است که مدیریت در مسجد داشته باشیم؛ یعنی می‌خواهیم امامان ترازی را در این فرآیند، ارتقاء دهیم تا با فعالیت‌های مؤثری که در محله‌ها دارند، از سوی مردم انتخاب شوند. مدیریت مسجد را نمی‌توان با کارهای دستوری و ابلاغی پیش برد.

مدیرعامل بنیاد هدایت فرهنگ‌سازی و گفتمان‌سازی اجتماعی را دو هدف مهم در مجموعه بنیاد برشمرد و گفت: امامت مردم باید بر عهده انسان وزینی باشد تا بتواند مسائل علمی، مسائل فرهنگی و اجتماعی مردم را حل کند. ما به دنبال معرفی چنین الگوهایی به جامعه هستیم تا مردم نسبت وجود چنین فردی در محله خود احساس نیاز کنند.