جبران خسارت نادیده گرفتن مشکلات اجتماعی، بسیار دشوار است

بدر شکوهی در گفت‌وگو با ایسنا در تشریح ماموریت های اداره‌کل فرهنگی و اجتماعی استانداری اظهار کرد: شناخت خصوصیات فرهنگی و اجتماعی استان، بررسی چشم‌اندازهای این حوزه، ارائه‌ی راهبرد مورد نیاز برای مباحث فرهنگی و اجتماعی، شناخت مسائل و مشکلات آسیب‌های اجتماعی، تعیین اولویت‌ها و به تناسب این اولویت‌ها ارائه راهکارهای منطقی و مداخلات مؤثر که می‌تواند در این حوزه کارساز باشد،  جزو ماموریت‌های این اداره کل است.

وی ادامه داد: در سطح استانی عمده‌ترین وظیفه‌ای که برعهده‌ی ما است، هماهنگی و نظارت بر عملکرد دستگاه‌های متولی بخش فرهنگی و اجتماعی است؛ همچنین بررسی نیازها و اولویت‌های استان در حوزه‌ی مسائل بهداشتی، نظارت و پیگیری در خصوص وضعیت اماکن عمومی، اجرای سیاست‌های دولت در مسائل اجتماعی و فرهنگی با تاکید بر استفاده از ظرفیت‌ سازمان‌های مردم‌نهاد و ایجاد بستر مشارکت عمومی  برای پیشبرد آنچه که تحت عنوان سیاست‌های دولت تعریف‌شده است.

وی با تاکید بر اینکه مقبولیت و مشروعیت دولت‌ها ارتباط مستقیمی با میزان مشارکت مردم در مسائل فرهنگی و اجتماعی دارد، اضافه کرد: سازمان‌های مردم‌نهاد به‌عنوان نماینده‌ی افکار عمومی برای طرح مطالبات مردمی ورود پیدا می‌کنند و تمام تلاش ما این است که نوع فعالیت‌های سازمان‌های مردم‌نهاد را قانون‌مند کرده و در بستر قانون قرار دهیم.

مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری آذربایجان شرقی خاطرنشان کرد: خوشبختانه از بدو شروع  دولت تدبیر و امید، نشست‌هایی در قالب شورای اجتماعی کشور انجام و گزارش‌هایی از این نشست‌ها به خدمت رهبر معظم انقلاب ارائه  شده است، رهبر انقلاب نیز به‌جدّ بر این مسائل تاکید کردند و دستور داده‌اند که برای مواجهه‌ی اصولی و منطقی و مداخله‌ی مؤثر در بحث پیشگیری و کنترل آسیب‌های اجتماعی یک تقسیم کار ملی در کشور انجام شده و تمامی دستگاه‌های مسئول باید پای کار بیایند.

وی ادامه داد: از سال ۹۳ نیز در استان ما پنج موضوع اعتیاد، طلاق، کودکان کار، حاشیه‌نشینی و مفاسد اخلاقی را به عنوان آسیب های اولویت‌دار شناسایی شد و در راستای بحث کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی چهار دفتر تسهیل‌گری در شش محله حاشیه‌نشین یا به‌عبارتی سکونتگاه‌های غیر رسمی با پوشش جمعیتی بالغ‌بر ۸۰ هزار نفر ایجاد شد.

وی با اشاره به اینکه مهم‌ترین هدف از ایجاد دفاتر تسهیل‌گری توانمندسازی گروه‌های ساکن در این مناطق است، متذکر شد: اولین برداشتی که از ایجاد دفاتر تسهیل‌گری به ذهن خطور می‌کند، بیشتر در حوزه مسائل کالبدی و فنی است اما درواقع این‌طور نیست و دفاتر تسهیل‌گری در کنار مسائل کالبدی مسائل اقتصادی و علی‌الخصوص مسائل فرهنگی و اجتماعی را نیز پیگیری می‌کنند.

شکوهی ادامه داد: در مجموع ماموریت اصلی دفاتر تسهیل‌گری توانمندسازی گروه‌های هدف، ارتقاء مشارکت‌های اجتماعی و تولید  سرمایه‌ی اجتماعی است و درواقع امروز به این نتیجه رسیده ایم که لازمه رسیدگی به مشکلات و آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی در کنار مسائل کالبدی نگاه فرهنگی به این‌موضوع است که متأسفانه در گذشته شاهد بودیم نه‌تنها در استان ما بلکه در کل کشور طرز فکر این‌گونه بود که مشکلات مناطق حاشیه‌نشین تنها با ایجاد راه و یا ارائه خدماتی چون آب‌، برق، گاز و تلفن حل می‌شود درحالی‌که اکنون حتی در این حوزه‌ها نیز در بعضی مناطق مشکل داریم. 

وی اظهار کرد: متأسفانه بعضا شاهد هستیم علی‌رغم این‌که شکل و ظاهر مسائل اجتماعی و یا شکل‌گیری موضوعات مربوط به این حوزه به نسبت گذشته عوض شده‌است، اما نگاه همان نگاه گذشته‌ است  لذا ما توانستیم تاکنون بیش‌از ۲۶۰  کارگاه آموزشی با مشارکت روان‌شناسان و صاحب‌نظران در بحث مواجهه با آسیب‌های اجتماعی برگزار کنیم.

وی اضافه کرد: حدود ۱۲ هزار نفر در این کارگاه‌ها مهارت‌هایی چون کارآفرینی، مقابله با طلاق، تحکیم خانواده و سازوکارهای اجرای گام دوم را فراگرفتند. چون که این مباحث مورد تاکید رهبر انقلاب در گام دوم انقلاب بود و تاکید ایشان نیز بر استفاده از ظرفیت جوانان است.

مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری آذربایجان شرقی در تشریح اعتبارات تخصیص داده شده از سوی دولت برای ایجاد دفاتر تسهیل گری گفت: در سال ۹۷ یک میلیارد تومان، در سال ۹۸ یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان و در سال ۹۹ نیز یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان هزینه شده است و همان‌طور که ملاحظه می‌کنید روند اعتبار روبه ‌افزایش است.

وی ادامه داد: علی‌رغم این‌که در طول این سال‌ها به دلیل اعمال تحریم‌ها معمولاً در بحث تامین و تخصیص اعتبار همیشه با مشکل مواجه بوده‌ایم، تنها حوزه‌ای که نه‌تنها با مشکل مواجه نبودیم بلکه هر سال نسبت‌به سال قبل بیشتر اعتبار داده‌شده، این‌موضوع است و علت اصلی تاکید مراجع بالادستی ازجمله رهبر معظم انقلاب بر روی مسائل فرهنگی و اجتماعی است و نشان می‌دهد که این موضوع شوخی‌بردار نیست و اگر رسیدگی به مشکلات  این حوزه تاریخ انقضای خود را از دست بدهد، جبرانش بسیار سخت است.
 
وی در خصوص اعتبارات تملک و دارایی استان نیز بیان کرد: این‌بحث عمدتاً از محل اعتبارات سازمان امور اجتماعی کشور تامین می‌شود که مبلغ ۶۰۰ میلیون تومان در سال ۹۷، یک میلیارد تومان در سال ۹۸ و دو میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان نیز در سال ۹۹ جهت شناسایی مراکز آموزشی، خدماتی و بهداشتی دایر در سکونتگاه‌های غیررسمی و تجهیز این مراکز هزینه شده است.

شکوهی تاکید کرد: دلیل این‌که بیشتر این اعتبارات در شهر تبریز هزینه‌شده، این است که نزدیک ۸۰ درصد افراد ساکن در مناطق سکونتگاه‌های غیررسمی در داخل شهر تبریز قرار دارد اما بااین‌حال از شهرستان‌ها نیز غفلت نکرده‌ایم و در شهرستان‌ها نیز از طریق بانک‌ها تسهیلاتی ارائه کردیم و همچنین از طریق جهاد کشاورزی شهرستان‌ها و مراکز فنی‌حرفه‌ای شهرستان‌ها نیز دوره‌هایی کاربردی برای ساکنین سکونت‌های غیررسمی در شهرستان‌ها برگزار کردیم لذا بحث پیشگیری کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی مختص تبریز نیست و در شهرستان‌ها نیز اقداماتی انجام دادیم.

وی، به امضای تفاهم‌نامه با شهرداری‌ کلانشهر تبریز جهت تاسیس ۱۵ دفتر تسهیل‌گری دیگر نیز اشاره کرد و گفت: بنا داریم با امضای این تفاهم‌نامه مابین استانداری و شهرداری‌های مناطق مختلف کلانشهر تبریز در تمامی مناطق حاشیه‌نشین تبریز دفاتر تسهیل‌گری ایجاد کنیم که البته به دلیل نزدیک شدن ایام انتخابات و برای این‌که ذهنیت ایجاد نشود، فعلا این‌موضوع را متوقف کردیم تا بعد از انتخابات و شکل‌گیری شورای شهر ششم از طریق انتخابات مردم این تفاهم‌نامه امضا خواهد شد و پانزده دفتر تسهیل‌گری در مناطق مختلف تبریز ایجاد خواهد شد.

وی ادامه داد: نهایتاً در سال ۹۸ از اعتبارات سازمان امور اجتماعی کشور مبلغ ۶ میلیارد و هفت‌صد میلیون تومان به‌صورت تفاهم‌نامه با دستگاه‌های اجرایی جهت کاهش آسیب‌های اجتماعی به استان تخصیص‌یافته است.

مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری آذربایجان شرقی در خصوص بحث صدور مجوز به موسسات خیریه و سازمان های مردم نهاد استان اظهار کرد: آذربایجان شرقی و مخصوصاً تبریز دارای شناسنامه‌ای درخشان در بحث مؤسسات خیریه و مردم‌نهاد است که به‌عنوان مثال مؤسسه خیریه‌ی مستمندان تبریز دارای بیش‌از پنجاه سال سابقه است و این ادعا که تبریز شهر بدون گدا است، در خلأ به وجود نیامده‌است و دارای یک پیشینه و شناسنامه است. 

وی ادامه داد: در طول فعالیت دولت تدبیر و امید ۴۶۳ مورد صدور مجوز برای مؤسسات خیریه و سازمان‌های مردم‌نهاد داده ‌شده است و با توجه به اینکه تعداد سمن‌های فعال در استان تا بدو شروع دولت تدبیر و امید تقریباً ۳۰۰ مؤسسه بود، امروز با افتخار می‌گوییم که امروز این تعداد به ۷۶۳ مورد رسیده‌است.

وی خاطرنشان کرد: به‌لحاظ کمی در سطح کشور جزء استان‌های برتر هستیم اما از نظر کیفی نیاز به کار بیشتری بود. مخصوصاً در بحث شبکه‌سازی نیاز بود که سازمان‌های مردم‌نهاد تخصصی‌تر وارد میدان شوند و افرادی که تحت عنوان کنشگران اجتماعی وارد عرصه می‌شوند، علاوه‌بر بحث علاقه و اشتیاق به این‌موضوع باید دانش این‌موضوع را نیز داشته باشند.

شکوهی ادامه داد: همایش‌ها و کارگاه‌های زیادی برای کنشگران اجتماعی در این حوزه برگزار کردیم و درنهایت مؤسسات خیریه و سازمان های مردم‌نهاد را به‌صورت اینترنتی سامان‌دهی کردیم تا دسترسی افراد علاقه‌مند به این حوزه آسان تر شود و بحث صدور مجوز برای سازمان‌های مردم‌نهاد نیز در بستر فضای مجازی انجام می‌شود.

وی، شورای توسعه و حمایت از سازمان‌های مردم‌نهاد را مرجع ذی‌صلاح صدور مجوز به این سازمان ها عنوان کرد و افزود: این شورا در سطح ملی تحت عنوان شورای ملی و در استان‌ها نیز  شورای نظارت بر عملکرد سازمان‌های مردم‌نهاد فعالیت می‌کند که البته در بعضی موارد شاهد بودیم که افراد مددجو به‌طور هم‌زمان تحت پوشش چند مؤسسه قرار گرفته اند ولی افرادی هم بودند که در اثر عدم اطلاع و ناتوانی، در هیچ‌یک از مؤسسات خیریه عضویت نداشتند که برای حل این مشکل بحث شبکه‌سازی و سامان‌دهی مؤسسات را شروع کردیم.

وی، به نقش آفرینی رسانه ها در خصوص هدایت اذهان مردم به سمت بحث شبکه سازی و ساماندهی این موسسات اشاره کرد و گفت: تمام رسانه ها باید برای ایجاد عزم ملی، همکاری و همراهی در این حوزه و تقویت آن ورود پیدا کنند و اگر ما بتوانیم این گفتمان سازی را در جامعه نهادینه کنیم و اگر رسانه پای کار باشد، بخش عمده‌ای از کارها زمین نخواهد ماند و همکاری و همراهی بین بخشی انجام می‌گیرد.

مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری آذربایجان شرقی در خصوص آسیب شناسی بحث حاشیه نشینی شهر تبریز تاکید کرد: باید بررسی کنیم که چرا با وجود وقت و هزینه‌ای که برای این کار صرف شده، هنوز به نتیجه‌ی موردنظر نرسیدیم؟ سکونتگاه‌های غیررسمی که به عنوان بستر تولید برخی آسیب‌های اجتماعی مطرح شده است، البته این موضوع به آن معنی نیست که هر شخصی که در این نوع سکونتگاه‌ها زندگی می‌کند مشکل دارد و مطمئنا انسان‌هایی شریفی نیز در این محلات زندگی می‌کنند و حتی در عرصه انقلاب و دوران دفاع مقدس پیشتاز بودند و کوچه‌ هایی در این مناطق داریم که ده‌ها خانواده شهید در آن زندگی می‌کنند.

وی ادامه داد:خوشبختانه نوع، ماهیت و جنس این سکونتگاه‌ها در استان ما متفاوت تر از برخی استان‌هاست و اینطور تصور نشود که در کلیه محلات حاشیه نشین بحث آسیب های اجتماعی وجود دارد. اما این مناطق بستری هستند که می‌توانند آسیب‌های اجتماعی مثل بیکاری، بی بضاعتی و کم توانی، نبود مهارت لازم در زندگی جامعه کنونی، اعتیاد و… را ایجاد کنند. 

وی با تاکید بر اینکه صرف داشتن نگاه کالبدی در این مناطق ما را به نتیجه‌ موردنظر نمی‌رساند، اضافه کرد:مردم باید باور داشته باشند که با ما همراه شوند وگرنه اقدامات ما جواب‌گوی معضلات اجتماعی این مناطق  نخواهد بود و باید به موازات مسائل فنی و کالبدی به مسائل اجتماعی نیز توجه شود.

شکوهی در خصوص تاثیر ویروس کرونا بر روند زندگی مردم مخصوصا در این مناطق خاطر نشان کرد:متاسفانه شیوع این بیماری که از اسفندماه سال ۹۸ اغاز شده است، تمامی مسائل را تحت تاثیر قرار داده است که شاهد مدیریت خوب و مواجهه خوب مردم با این ویردس بودیم البته صرف تعطیل کردن بازار راهکار مناسب برای مدیریت شرایط کرونایی نیست و اساس بحث، مشارکت و همراهی مردم است که در پیک چهارم نیز این قضیه را شاهد بودیم.

وی ادامه داد: با توجه به وضعیت اقتصادی جامعه، در اوایل شیوع این ویروس مردم در بحث تامین اقلام بهداشتی مانند ماسک و مواد ضدعفونی کننده مشکل داشتند که در این مقطع زمانی ما با بهره گیری از ظرفیت سازمان‌های مردم نهاد مخصوصا در اوایل کار توسط موسسه خیریه مستمندان تبریز،  بدون هیچ چشم داشتی ماسک و الکل توسط این نهادها تولید شد و لذا با توجه به سابقه‌ی فرهنگی تبریز، در تامین بسته‌های معیشتی تحت عنوان رزمایشات مواسات مومنانه، به شدت پررنگ و قابل توجه خود را نشان داد.

وی گفت: دغدغه اصلی ما بحث توزیع اقلام بهداشتی و معیشتی در سکونتگاه‌های غیررسمی بود چون که این قشر بیشتر در معرض خطر بودند و کارگران روزمزدی در این مناطق زندگی ‌می‌کردند که سرپرست خانواده بودند و شغلشان را از دست داده بودند.

مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری آذربایجان شرقی متذکر شد: خوشبختانه بعد از مدت اندکی، یک‌ کارزار عظیم و اقدامات چشم گیری در این حوزه انجام گرفت که به واسطه‌ی راه اندازی دفاتر تسهیلگر و یکسری پویش‌ها و ۱۰ ها پویش‌های مردمی در بستر اینترنتی، موسسات خیریه و نهادهای نظامی، انقلابی، هیئت‌های مذهبی، گروه‌های داوطلب مردمی ورود یافتند و در قالب استانی با همکاری موسسات و گروه‌های جهادی ۱۲۰ هزار بسته معیشتی و بهداشتی در محلات حاشیه نشین تبریز و پنج شهر دیگر توزیع شد که جامعه‌ی هدف سکونتگاه‌های غیر رسمی بود و اکنون نیز در حال توزیع است‌ ولذا کارنامه‌ی روشنی در این حوزه داریم.

وی در خصوص دانش‌آموزان این مناطق نیز خاطرنشان کرد: ازجمله اقدامات دفاتر تسهیل گری، شناسایی افراد بازمانده از تحصیل بود که در نوع خود آمار قابل توجهی وجود داشت و سریعا مجموعه همکاران ما تحت عنوان ارکان دفاتر تسهیلگری با اشرافیت کامل وارد عمل شدند و در منطقه‌ی حاشیه نشین تبریز تمامی افراد بازمانده از تحصیل شناسایی شدند. ما معتقد هستیم حتی یک نفر هم نباید از تحصیل بازبماند چرا که تولید بی سوادی در جامعه حتی برای بک نفر نیز بستری برای ایجاد آسیب های اجتماعی است.

وی در تشریح اقدامات این اداره کل در راستای تحقق گام دوم انقلاب اسلامی نیز اظهار کرد: موضوع اصلی در این خصوص، بحث‌ گفتمان سازی است و در بیانیه‌ی گام دوم مباحثی تحت عنوان کلیدواژه وجود دارد که در کنار ارزیابی وضعیت ما در زمان پیش و پس از انقلاب، عمده مخاطب این بیانیه جوانان و تکیه بر جوانان است و با توجه به اینکه در آستانه‌ی ورود به دهه‌ی پنجم انقلاب هستیم، این مرحله‌ زمانی است که انقلاب به تکامل رسیده و انتظار داریم تا پاسخ گویی به مطالبات مردم در حوزه‌های مختلف با شان بهتری انجام گیرد.

وی ادامه داد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نظام سلطه‌ی جهانی منافع خود را در تضاد با انقلاب دید و به همین دلی سر ناسازگاری را شروع کرد که البته رهبر معظم انقلاب با اشرافیت کامل به موضوع نگاه می‌کنند و بیانیه گام دوم نیز یک سند مادر و نقشه راه برای نسل جوان جامعه است که با استفاده از آن بتواند به اقتضائات جامعه خود پاسخ دهد. لذا اگر کوتاهی کنیم و توجهی به این امر نداشته باشیم ممکن است با مشکلات بسیاری روبه رو شویم ونسل جوان را باید نسبت به آموزه‌هایی که انقلاب در راستای آن اتفاق افتاده، باورمند کنیم.

شکوهی گفت: مسیر انقلاب یک مسیر سنگلاخی است چون که با منافع نامشروع نظام سلطه مغایر است لذا با استفاده از تجاربی که پشت سر گذاشتیم، باید فضا را برای ورود جوانان انقلابی باز کنیم چون در حال حاضر جوانانی وجود دارند که فارغ از پوشش ظاهری، فوق العاده باورمند به نظام و انقلاب هستند. البته متاسفانه یکسری اعمال سلایق در ایام گذشته وجود داشت و در حال حاضر  نیز برخی حوزه‌ها درگیر این مباحث شده است که باید در آستانه‌ی ورود به دهه پنجم انقلاب فضای برای ورود جوانان آماده شود.

وی در پاسخ به این سوال که اگر به گذشته برگردد، دوباره این مسئولیت را بر عهده می‌گیرد یا نه، گفت: این مسئولیت فوق العاده خطیر است و اگر به دوران پیش از ورود به این حوزه بازگردم، باز هم این مسئولیت را قبول می‌کنم چون که من دانش آموخته حوزه‌ی مسائل فرهنگی و اجتماعی هستم و باور دارم که مسائل اجتماعی شرط مهم و یکی از بال‌های توسعه است و اگر این حوزه را به درستی سر و سامان ندهیم، چه بسا در دستیابی به توسعه با مشکل مواجه خواهیم بود لذا با اشتیاق بیشتری ورود می‌کنم و در حد توان برای ادای وظیفه ملی و اعتقادی در این حوزه فعالیت می‌کنم.

وی تاکید کرد: از بدو شکل گیری نظام جمهوری اسلامی، هر دولت در حد توان خود کار کرده است و انصافا در دولت تدبیر و امید نیز در حوزه‌ی جهت گیری و مواجهه با مباحث اجتماعی، اقدامات  ویژه‌ای انجام شده است.

مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری آذربایجان شرقی در پایان گفت: تعالی کشور آرزوی دیرینه‌ی ما است اما عمده ترین مشکل افراطی گری است و باید به این قضایا نگاه متعادل تری داشته باشیم. سیاه نمایی کارنامه دولت به دلیل قرارگیری درجناح و حزب دیگر، سیاه نمایی جمهوری اسلامی تلقی می‌شود لذا نقد باید سازنده باشد و اولویت ما تقویت نظام با هر نام و عنوانی است.

انتهای پیام