شاکری: صادرات غیرنفتی دردی از اقتصادمان درمان نمی‌کند/ راهکار بی اثر کردن تحریم‌ها

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، مجید شاکری اقتصاددان در چهل و چهارمین نشست سراسری جنبش عدالتخواه دانشجویی که در تهران برگزار شد، طی سخنانی با عنوان «دیپلماسی اقتصاد در دولت آینده» گفت: عملکرد اقتصادی جمهوری اسلامی غیرقابل دفاع و فاجعه نیست، اما می توانست بهتر از این باشد.

وی با بیان اینکه از سال ۸۸ غربی ها توانستند فروش نفت ایران را در کانال های رسمی تحت تاثیر قرار دهند به گونه ای که کسی امروز نمی تواند منکر فشار عظیم به فروش نفت کشورمان شود، افزود: از ١۳٨٨ به بعد، آمریکا توانسته خود را از نفت خلیج فارس مستقل کند به گونه ای که صادرات نفت عربستان به آمریکا صفر شده است.

شاکری با اشاره به اینکه نقش ما در جهان به عنوان تأمین و تضمین کننده انرژی از خلیج فارس به غرب پایان یافته و این دلیلی است که آمریکا می تواند ما را به خاطر آن تحریم کند، اضافه کرد: اگر مسئله ما تحریم های آمریکا باشد خب ما می توانیم با آمریکاییها حرف بزنیم و این مشکل را حل کنیم؛ اما اگر طرف مقابل بتواند بدون اینکه هزینه ای را متحمل شود و به راحتی ما را از بازارهای نفتی بیرون کند مسئله فرق خواهد کرد.

وی با بیان اینکه اگر ما نقش خود را در اقتصاد دنیا از دست دادیم پاسخ احیاء این نقش، این نیست که ما با آمریکا مذاکره کنیم بلکه باید نقش جدیدی را در اقتصاد دنیا برای خود تعریف کنیم، تصریح کرد: مسئول ایرانی هنوز تصور می کند که ورود ترامپ به صحنه ریاست جمهوری آمریکا یک امر غیر قابل پیش بینی شده و به یکباره بوده و با کنار رفتن او مسئله حل می شود اما در واقعیت اینطور نیست چون مسئله ما با غرب یک مسئله تمدنی است.

این اقتصاد دان با اشاره به اینکه چون در اکثر کشورهای توسعه یافته دنیا ظرفیت توسعه پرشده کشورها ناچارند که زنجیره های تولید و پروژه های کلان مقیاس بین المللی تجاری صنعتی را که معنای جدیدی را به محیط پیرامون می دهند برای خود تعریف کنند، گفت: پاسخ ما به نقش جدید کشورمان در اقتصاد دنیا این است که نسبت خود را با نسبت های جدید در اقتصاد دنیا تعریف کنیم و بگوییم که می خواهیم چه نقشی را در این نسبت ها ایفاء کنیم.

وی با بیان اینکه اگر می خواهیم در اقتصاد دنیا نقش ایفاء کنیم باید بدانیم که منافع و خاک ایران جای تسویه حساب قدرت های بزرگ با همدیگر نیست، تصریح کرد: ایران باید بتواند همه محورهای اقتصادی دنیا را در راستای تامین منافع ملی خود و نه دیگران در داخل خاک کشورمان پذیرایی کند. مضاف بر این ما باید برای استفاده از ظرفیت تمام محورهای اقتصادی دنیا برنامه داشته باشیم اما در حال حاضر این برنامه وجود ندارد.

شاکری بیان کرد: ما امروز در هیچ محور اقتصادی حضور فعال نداریم؛ اما همه محورها از بیابان ما به عنوان ابزاری برای چانه زنی استفاده می کنند، افزود: مثلا از بین شش جاده راه آهنی که در جاده ابریشم مطرح است ترک ها زودتر از ما با چینی ها وارد مذاکره شدند؛ البته این معنایش این نیست که چینی ها ما را کنار گذاشتند.

وی تصریح کرد: اینکه ما تصور کنیم صادرات غیرنفتی شامل افزایش پتروشیمی ها، پالایشگاهها و صادرات بنزین دردی از ما درمان می کند اینطور نیست چون این جنس صادرات غیرنفتی ما را وارد مکانیزم تسویه بین الملل نمی کند.

شاکری با تاکید بر اینکه ما باید تکلیف خود را با برنامه توسعه منطقه ای مشخص کنیم، افزود: ما برای ۱۰ سال آینده نیازمند یک برنامه توسعه عمرانی و نه یک برنامه مبتنی بر استارت آپ ها و شرکت های دانش بنیان هستیم؛ مضاف بر این ما به تشکیل سرمایه ثابت نیاز داریم و نه افزایش بهره وری. از طرفی ما باید یک بار دیگر برنامه توسعه ای و مفهوم ورود کلان به روندهای توسعه از جنوب، شرق و غرب را بازتعریف کنیم.

وی با بیان اینکه نقش جدید ما در اقتصاد جهانی می تواند به ترانزیت کالا، جابجایی انرژی، تبدیل شدن به هاب انرژی و ورود به زنجیره ارزش تولید جهانی معطوف شود، تصریح کرد: ما باید متناسب با حضور منطقه ای که داریم محور توسعه ای خود را هم از تهران تا مدیترانه و یا از هرات تا مدیترانه تعریف کنیم. به هر روی ما امروز نیازمند جنس متفاوتی از نگاه جغرافیایی، مالی، پولی و سیاست ورزی منطقه ای اقتصاد پایه هستیم که تصور می کنم بدنه کارشناسی موجود در دولت از این نگاه خیلی دور است.

این اقتصاددان گفت: بنده امیدوارم که حداقل ظرف مدت دو سال بتوان سیاست گذار را به این نتیجه رساند که بحث این نیست که تحریم ها لغو شود یا نشود چون به محض اینکه ما وارد یکی از زنجیره های توسعه شویم اساسا تحریم بی معنا می شود و منطق خود را از دست می دهد.