کلهر: کاهش شدید سرمایه اجتماعی با وجود دشمنان و رقبا کشور را تهدید می‌کند

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، سینا کلهر، عضو هیات علمی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در چهل و چهارمین نشست سراسری اتحادیه جنبش عدالتخواه دانشجویی با بیان اینکه، سرمایه و امید اجتماعی به عنوان یک زیر ساخت عمل می‌کند، گفت: برای پیشبرد هر برنامه اصلاحی نیازمند اعتماد و همراهی مردم هستیم در غیر این صورت حتی اگر موفق‌ترین و عادلانه‌ترین سیاست‌ها و برنامه‌ها را هم مدنظر داشته باشیم موفق نخواهیم بود؛ مثلا مجلس می‌خواهد برنامه‌های اصلاحی و عدالتخواهانه خود را پیش ببرد، اما چون اکثر مردم این مجلس را انتخاب نکردند مجلس با فقدان همراهی مواجه است.

وی افزود: نمایندگان مجلس تلاش می‌کنند تا برای اقشار ثروتمند مالیات بر دارایی وضع کنند و یا زمینه تسهیل در نظام شغلی را رقم بزنند؛ اما به خاطر اینکه اعتماد اجتماعی و سرمایه اجتماعی مجلس تضعیف شده است طرح‌ها به نتیجه نمی‌رسد.

کلهر با بیان اینکه امروز در کلان شهر‌ها امید به بهتر شدن وضعیت، مناسب نیست، تصریح کرد: در تهران و کلان شهر‌ها که در جهت گیری‌های کلان ایران موثر هستند با فرض اینکه فلان شخص بیاید و اگر مذاکره شود بازهم ناامیدی و یاس وجود دارد؛ البته برآورد من این است که انفعال امروز جامعه موقتی است، چون یاس و نا امیدی هنوز در درون افراد ریشه نکرده است. در واقع در این دوره که من آن را دوره قهر اجتماعی می‌نامم مردم منتظر هستند تا از آن‌ها دلجویی شود تا این دوره پایان یابد در غیر این صورت باید شاهد جدایی بیشتر مردم از حکومت باشیم.

عضو هیات علمی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی فقر و نابرابری را مهمترین مسئله در چشم انداز اجتماعی دانست و گفت: امروز فقر، نابرابری، عدالت آموزشی، امنیت و مسائل بهداشت و درمان تحت تاثیر مسئله‌ای به نام تبعیض قرار دارند و این تبعیض از آنجایی پررنگ و خطرناک شده که صورت قانونی و ساختاری به خود گرفته به گونه‌ای که ما امروز با قانون‌های تبعیض آمیز مواجه ایم و متاثر از این قوانین برخی‌ها می‌توانند برخوردار باشند و برخی‌ها برخوردار نباشند.

وی با بیان اینکه روزنه‌های تحرک طبقاتی در کشورمان روزبه روز در حال بسته شدن است، تصریح کرد: شاید بزرگترین خطری که نظام را تهدید می‌کند این است که جامعه ایرانی به یک جامعه طبقاتی تبدیل شود و افراد صاحب قدرت همه مناصب را در اختیار بگیرند و دیگران را محدود کنند.

کلهر با اشاره به اینکه مهمترین اتفاقی که در جامعه ما افتاده این است که تحرک اجتماعی روزبه روز محدودتر و احساس تبعیض در جامعه بیشتر شده، افزود: امروز افرادی که نسبت‌های خویشاوندی دارند مناصب قدرت را در اختیار گرفته و سعی می‌کنند آن را برای خود دائمی کنند. البته این وضعیت را نه تنها در حوزه سیاسی بلکه در ارتقاء اعضای هیت علمی، استخدام در نظام‌های اداری و در کسب و کار‌ها با استفاده از شیوه‌های مختلف شاهد هستیم. به هر روی همه این موارد موجب شده که جامعه ما با تبعیض سیستماتیک مواجه شود.

وی با بیان اینکه گردش نخبگانی در دولت نهم و دهم اتفاق افتاد، ولی در حال حاضر با یک سیستم گردش نخبگانی محدود و یک نظام کاستی مواجه هستیم، اضافه کرد: امروز اگر کسی در نظام اداری آشنایی نداشته باشد باید دعا کند که خدا گره از کار او بگشاید وگر نه باید عطای پیشرفت را به لقایش ببخشد؛ البته این معضل به مانند شبهی همواره بر سر مردم ما بوده و اینطور نیست که بگوییم مخصوص انقلاب اسلامی بوده، ولی مسئله‌ای که نباید از آن غافل شویم این است که انقلاب اسلامی قرار بوده این وضع را تغییر دهد و مانع سد منافذ چرخش نخبگانی شود.

کلهر تصریح کرد: رفع تبعیض موجب پیوند امام و امت و دولت و ملت می‌شود در غیر این صورت ما هر چقدر هم بخواهیم سیستم‌های خود را کارآمد کنیم نه تنها مشکلات ما حل نخواهد شد؛ بلکه شدیدتر و عمیق‌تر می‌شوند.

عضو هیات علمی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه ما نباید به جای رفع تبعیض، باز کردن منافذ تحرک اجتماعی و تسهیل در چرخش نخبگان با وادادگی فرهنگی و ارزشی از گفتار‌های ارزشی خود عقب نشینی کنیم، گفت: طرفداران این نوع عقب نشینی دارای پایگاه اشرافی بوده و در واقع جزو یک گروه نخبگانی هستند که اجازه تحرک نخبگانی را به دیگران نمی‌دهند و این تجربه کشور‌های عربی بوده که دوام ندارد.

وی با بیان اینکه تا زمانی تبعیض حل نشود ما نمی‌توانیم مسائل اجتماعی دیگر را پیگیری کنیم و این مهمترین مسئله اجتماعی ماست، تصریح کرد: لکنت حکومت نیز به دلیل انسدادی است که به وجود آمده، البته من معتقد نیستم که این وضعیت قابل حل نباشد، ولی مسئله این است که گروه اشرافی که قدرت یافتند در عمده قانون گذاری‌ها و تنظیمات اجتماعی تلاش می‌کنند تا منافع صنفی و طبقاتی خود را تامین کنند.

کلهر با اشاره به اینکه در مسئله فقر باید ببینیم که نظام توزیع درآمد بر چه اساسی است، این درآمد‌ها از کجا می‌آید و هر گروهی چه سهمی از این درآمد‌ها دارند، افزود: عمده درآمد‌های ما حاصل درآمد‌های نفتی است که با فروش آن پولش در سیستم اداری و عمومی صرف می‌شود، اما نکته اساسی این است که میزان دریافتی گروه‌ها از این پول‌ها با هم نابرابر است.

وی با بیان اینکه ما جزو کشورهای با توزیع درآمد نابرابر هستیم، تصریح کرد: از سال ۶۳ تا به حال ضریب جینی ایران روی ۴۰ مانده؛ البته در دولت دهم ضریب جینی به ۳۵ کاهش یافت و نظام توزیع عادلانه شد؛ اما از سال ۹۲ وضع تغییر کرده و ضریب جینی به ۴۱ رسیده است.

کلهر با اشاره به اینکه امروز در مجلس مناقشه مهم بر سر تعیین میزان حقوق است، اضافه کرد: در نظام پرداختی ما ۵۰ نوع فیش حقوقی شناسایی شده، ولی من با قطعیت نمی‌توانم بگویم همین تعداد فیش حقوقی داریم و البته هر کسی تلاش می کند تا غنائم بیشتری را به دست بیاورد.

عضو هیات علمی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در کشور با بحران کارآمدی مواجه هستیم البته انقلاب اسلامی مشکل مشروعیت ندارد، چون بدیلی برای آن نیست، گفت: کاهش شدید سرمایه اجتماعی با وجود دشمنان و رقبا کشور را تهدید می‌کند. با این وجود در میان مدت مسئله ما ناکارآمدی خواهد بود.

وی با اشاره به اینکه بنده در نشستی به نمایندگان مجلس گفتم تا اقدامات اجتماعی معطوف به کاهش تبعیض و افزایش سرمایه اجتماعی نباشد تمام اقدامات اقتصادی مجلس اثرگذار نخواهد بود و البته کسی هم به حرف بنده گوش نداد، افزود: مهمترین حساسیتی که جریان عدالتخواهی باید داشته باشد این است که باید به جای پرداختن به مصادیق بی عدالتی و فساد به تنظیمات اجتماعی که در نهاد‌های سیاست گذار و حکومت داری انجام می‌شوند توجه کند. معتقدم اگر این اتفاق ۲۰ سال پیش می‌افتاد می‌توانست جلوی خیلی از مشکلات را بگیرد.