حدیث عزت و اقتدار ارتش در عملیات والفجر۸

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از ایسنا، سرهنگ ستاد قاسم اکبری مقدم، پژوهشگر دفاع مقدس سازمان حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس ارتش جمهوری اسلامی ایران دریادداشتی به واکاوی عملیات والفجر ۸ پرداخته است.

در این یادداشت می‌خوانیم:

در تاریخ هشت‌ساله دفاع مقدس، یکی از عملیات‌های بزرگ و موفق در این دوران پر حماسه که انعکاس وسیعی نیز در سطح رسانه‌های گروهی جهان داشت،‌ عملیات غرورآفرین والفجر٨ بود که در آن، نقش ایمان و توکل به خداوند متعال و استفاده صحیح از تمامی امکانات موجود و مؤثر در تعیین سرنوشت عملیات به‌خوبی نمایان است..

حضور نیروهای مخلص بسیجی، ارتشی و سپاهی و فداکاری آنان در این عملیات صحنه‌هایی مانند عبور از رودخانه اروند که نمونه‌ای از آن‌ها است را خلق کرد که در طول تاریخ بی‌نظیر بوده و هست. به‌جرأت می‌توان گفت که دستاوردهای نیروهای مسلح ایران، کمر سردمداران رژیم بعثی صدام و سردار دروغین قادسیه(صدام) را شکست، چرا که پیروزی‌های پی ­در­پی رزمندگان اسلام و بازتاب گسترده عملکرد آن‌ها در این عملیات چنان مشهود بود که جای هیچ­گونه انکار و تکذیب را برای رژیم بعثی صدام و دشمنان جمهوری اسلامی ایران باقی نگذاشت و به‌اجبار به آن اعتراف کردند که ‌ایران با تصرف شهر «فاو» وارد مرحله جدیدی از پیروزی‌های خود علیه رژیم بعثی عراق شده است.

در عملیات والفجر۸، اصل غافلگیری به معنای واقعی کلمه به‌وسیله رزمندگان ایران اجرا شد، به‌طوری‌که فرماندهان نیروهای ارتش رژیم بعثی عراق پس از شنیدن تصرف فاو توسط نیروهای ایرانی بهت‌زده شده و این خبر برای آن‌ها غیرقابل باور بود چرا که آن‌ها عبور از موانع(مین- سیم‌خاردار- تله‌های انفجاری) بسیار پیچیده را سخت و نفوذ به خط خود را غیرقابل اجرا می‌دانستند.

یکی از این موانع عبور از رودخانه خروشان اروند بود که عبور از آن بسیار عالی انجام شد. همچنین رعایت اصل تأمین و حفاظت اطلاعات از لحظه آغاز طرح‌ریزی و اجرای عملیات فریب، ‌از دیگر عوامل اساسی پیروزی در عملیات والفجر-۸ بود.

اهداف  و تشریح عملیات والفجر-۸

عملیات والفجر-۸ از منطقه عمومی جنوب خسروآباد تا انتهای جزیره آبادان دهانه فاو در خوزستان با عبور غواصان خط‌ شکن از اروندرود آغاز شد. مجموعاً عملیات والفجر-۸ در سه مرحله شکستن خطوط دشمن، پاک‌سازی و تأمین، دفع پاتک‌های تعجیلی دشمن انجام شد. 

هدف از عملیات والفجر-۸ تعقیب دشمن بعثی و کشاند جنگ به خاک دشمن به‌عنوان تنبه متجاوز بود. برای این عملیات محورهای زیر در نظر گرفته شد:

۱- محور و تک اصلی عملیات در منطقه فاو، رأس­البیشه، ام­الرصاص و ام­البابی، انهدام دشمن،‌ تصرف و تأمین اسکله‌های البکر و الامیه و تصرف شهر فاو توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بسیج مردمی و با پشتیبانی توپخانه ارتش، هوانیروز و نیروی هوایی و پدافند هوایی بود.

‌ ‌٢- مأموریت نیروی زمینی ارتش شامل تک پشتیبانی، طرح پوشش و فریب در منطقه عملیاتی فکه، کوشک و شلمچه به سمت شرق بصره بود.

‌با آماده شدن یگان‌­های سپاه پاسدران برای اجرای عملیات والفجر-۸، ارتش جمهوری اسلامی ایران، خطوط پدافندی و دفاع کامل از مرز هزار کیلومتری را به‌جز جزیره آبادان را بر عهده گرفت و یگان­های سپاه پاسداران را از مسئولیت پدافند رها نمود. 

تأثیر موفقیت‌­آمیز اجرای طرح پوشش و فریب تاکتیکی ارتش که در منطقه عمومی فکه با استفاده از لشکرهای ۱۶،۸۱،۹۲زرهی و تیپ ۵۵ هوابرد، باعث شد عوامل اطلاعاتی دشمن به حمله قریب‌الوقوع نیروهای ایران در منطقه عمومی شرق بصره پی برده ولی محل تلاش اصلی نیروهای ایرانی که در منطقه فاو بود را درک و کشف نکنند.

محورهای فرعی و پشتیبانی با محوریت یگان‌­های ارتش جمهوری اسلامی ایران به‌طور دقیق برنامه‌­ریزی و اجرا شد که دشمن را به ‌اشتباه انداخت و دشمن تمام توان و قدرت دفاعی خود را متوجه محورهای فرعی نمود و باعث شد تکدر محور اصلی با موفقیت بسیار خوبی تحقق یابد.

سازمان رزم شامل قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیاء(ص)، قرارگاه عملیاتی نجف، نوح(ع)، کربلا و یونس(ع)، نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بسیج مردمی و یگان‌های توپخانه، هوانیروز، نیروی هوایی، پدافند هوایی و نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران بود.

پس از طرح‌ریزی دقیق، شناسایی لازم به‌وسیله نیروهای شرکت‌کننده، ‌توجیه و هماهنگی‌های ضروری بین یگان‌های شرکت‌کننده در عملیات و بررسی تمام اطلاعات به‌دست‌آمده از دشمن و همچنین آخرین پیش‌بینی­‌های دقیق جوی،‌ عملیات والفجر٨ در ساعت ۲۲:۳۰مورخ ‌٢٠ بهمن‌ماه سال ‌١٣۶۴ با رمز مقدس و مبارک«یا فاطمه الزهرا(س)» آغاز شد.

رزمندگان اسلام حمله خود را با پشتیبانی آتش توپخانه در محورهای تعیین‌شده شروع کردند.‌۲۱گردان توپخانه از ارتش و ۱۱گردان توپخانه از سپاه(حدود١٠٠٠ قبضه توپ) در آتش پشتیبانی شرکت داشتند. این آتش پشتیبانی به حدی شدید بود که در طول هشت سال دفاع مقدس بی­سابقه بوده است.

دشمن با تصور اینکه نیروهای معدودی از اروند عبور کرده و در نخلستان‌های فاو پراکنده می‌باشند، یگانی از گارد ریاست ‌جمهوری خود را که در بصره مستقر بود و در احتیاط سپاه سوم عراق قرار داشت سراسیمه به فاو اعزام کرد تا نیروهای نفوذی را از نخلستان به اروندرود ریخته و مراجعت کند. این در حالی بود که رزمندگان اسلام پس از تصرف و عبور از شهر فاو در امتداد جاده البحار و سه‌راهی جاده استراتژیک مواضع دفاعی اتخاذ کرده و منتظر دشمن بودند. نیروهای گارد که سوار بر اتوبوس و کامیون با سرعت زیاد از طریق جاده استراتژیک به‌طرف فاو درحرکت بودند، یکباره به خاک‌ریزهای دفاعی نیروهای اسلام برخورد کردند و درنتیجه ستون متوقف شد و قبل از اینکه نیروهای گارد موفق بشوند از خودروها پیاده شده، آرایش رزمی بگیرند زیر آتش سنگین و پرحجم توپخانه و خمپارۀ نیروهای اسلام قرار گرفتند و تلفات سنگینی به آنان وارد شد.

پاتک‌های متوالی و مکرر دشمن در روزهای ابتدایی در محور جادۀ البحار در نزدیکی اروندرود انجام می‌شد. به دلیل اینکه این منطقه دربرد بیشتر یگان‌های توپخانه خودی قرار داشت و بهره‌گیری از تاکتیک تمرکزی توپخانه، موجب شد که هرگونه تحرک دشمن به‌سوی مواضع پدافندی نیروهای ایرانی بلافاصله با آتش سنگین توپخانۀ رزمندگان اسلام مواجه شود و دشمن با دادن تلفات سنگین مجبور به عقب‌نشینی شود.

محور اصلی جاده آبادان- اروندکنار و عبور از رودخانه بزرگ اروند به سمت شهر«فاو» به‌منظور تصرف آن و ادامه حرکت از جاده «ابوالخصیب» به‌طرف بصره در نظر گرفته‌شده بود و دو محور دیگر به‌منظور اجرای تک پشتیبانی(فریب) در منطقه کوشک و شلمچه در شرق بصره طراحی‌شده بود.

در ساعات اولیه حمله و در تک اصلی، نیروهای غواص و قایق‌سوار خط‌شکن، با دلاوری و شجاعتی بی‌نظیر از اروندرود عبور کرده و در ساحل غربی هجوم خود را به مواضع پدافندی دشمن شروع کردند و ضمن درگیری با نیروهای دشمن، تیم‌های تخصصی مشغول باز کردن معبرها از میان موانع انبوه(مین- سیم‌خاردار- رادار- تله‌های انفجاری) به‌منظور ورود نیروهای بعدی به منطقه شدند.

پس از عبور شبانه نیروها از رودخانه و روشن شدن هوا، ‌عملیات وارد مرحله تازه‌ای شد و برای ادامه کار نیروهای خط‌شکن با پشتیبانی آتش نیروی هوایی ارتش، نیروهای تقویتی و از همه مهم‌تر تجهیزات سنگین مانند توپ‌های ‌١٠۶، توپ‌های پدافندی،‌ سکوهای پرتاب موشک و . . . در نظر گرفته شد.

نیروی زمینی ارتش در عملیات والفجر ۸

طراحی عملیات

نیروی زمینی ارتش و سپاه پاسداران در قرارگاه خاتم‌الانبیاء(ص) با شور و تبادل‌نظر، تمام جوانب و مشکلات که درمسیر انجام مأموریت وجود داشت را با نظر کارشناسان مشخص و در هر مورد راه‌کارهای مناسب ارائه و برآوردهای لازم به عمل‌آورند و رد نهایت طرح عملیات والفجر ۸ تصویب و ابلاغ گردید.

اجرای تک پشتیبانی

در عملیات والفجر ۸ مأموریت  اجرای تک پشتیبانی به نیروی زمینی ارتش واگذار شد. تدبیر کلی عملیات در رده قرارگاه خاتم‌الانبیاء(ص)، آن بود که دو قرارگاه اجرایی سپاه و ارتش به نام‌های خاتم۱ و خاتم۲ هدایت عملیات را با عنوان تلاش اصلی(سپاه) و تلاش پشتیبانی(ارتش) به‌صورت مستقل عهده‌دار شوند.

قرارگاه خاتم۲ ارتش متشکل از لشکرهای۲۱ ، ۷۷ پیاده و لشکرهای ۸۱ ، ۹۲ زرهی و تیپ ۵۵ هوابرد و ۲۷ گروهان بسیج  شکل گرفت و در منطقه شلمچه و کوشک(شرق بصره) تک پشتیبانی اجرا نمود تا نیروهای دشمن را در شرق بصـره درگیـر نماید و تا اجرای عملیات تلاش اصلی که با محوریت سپاه پاسداران انجام می‌گرفت را در شبه‌جزیره فاو تسهیل نماید. که جمع‌بندی دستور عملیاتی، دستورات جز به جزء گزارشات نوبه‌ای، پیام‌های لحظه به لحظه و ده‌ها نامه و . . . قرارگاه جنوب ارتش در محدوده زمانی بیستم تا بیست و ششم بهمن ماه ۱۳۶۴  نشان‌دهنده موفقیت کامل این تلاش پشتیبانی در عملیات والفجر ۸ است.

اجرای طرح پوشش و فریب

یکی دیگر از اقدامات نیروی زمینی ارتش اجرای طرح پوشش و فریب برای اجرای موفق عملیات والفجر-۸ بود. در ۱۷ دی‌ماه ۱۳۶۴ قرارگاه جنوب نیروی زمینی ارتش اقدام به طراحی یک طرح پوشش و فریب نیز برای اجرا در منطقه عمومی فکه با استفاده از لشکرهای ۱۶ ، ۸۱ ، ۹۲ زرهی و تیپ ۵۵ هوابرد نمود.طرح عملیاتی خندق به‌عنوان طرح پوشش و فریب برای منطقه فکه تهیه گردید.  بر این اساس طرح پیروزمندانه فریب تاکتیکی از یک هفته الی ۱۰ روز قبل از عملیات آغاز گردید، روش کار این بود که در آغاز روز گردان‌های توپخانه ارتش(آتشبارهای تیر) بدون رعایت اصول حفاظتی به منطقه عمومی شلمچه و عملیاتی بدر(هور العظیم) حرکت می‌نمودند و با تهیه مواضع فریبنده و در پارهایی از اوقات با تیراندازی‌های ایذائی و ثبت تیرهای آشکار سعی در جلب‌توجه دشمن می‌کردند و در پایان روز و شب‌هنگام با رعایت کامل اصول حفاظتی به مواضع اصلی خود برمی‌گشتند، این اقدام سبب گردید که دشمن تک قریب‌الوقوع رزمندگان را در منطقه هور پیش‌بینی نماید تا آنجا که تعدادی از یگان‌های خود را به این منطقه گسیل داشت.

اظهارنظر مقامات مختلف نظامی امنیتی عراق عبور از اروندرود را به‌عنوان تلاش پشتیبانی قلمداد می‌کرد و تلاش اصلی را در منطقه شلمچه، هورالهویزه در شمال غربی فاو(همان‌جایی که نیروهای ارتش حضور داشتند) تشخیص داده بودند، سرلشکر ماهر عبدالرشید فرمانده سپاه ۳ عراق، تک گسترده ایران را از سمت هور الهویزه پیش‌بینی کرده بود و حتی رادیو رژیم صهیونیستی به نقل از منابع اطلاعاتی ماهواره‌ای می‌گوید: حکومت اسلامی ایران نیروهای عظیمی را در سوسنگرد و سایر شهرها و آبادی‌های نزدیک به باتلاق‌های هور متمرکز ساخته و قصد هجوم دارد.

پس از انجام موفقیت‌آمیز عملیات والفجر۸ و بازجویی از اسرای این عملیات تأیید گردید که ارتش عراق کاملاً فریب‌خورده و استعداد قابل‌توجهی از نیروهای زرهی، پیاده و توپخانه خود را تا شروع عملیات فاو در منطقه هور الهویزه و شلمچه نگه‌داشته و حتی تعدادی را نیز از منطقه فاو(منطقه مسئولیت سپاه‌۷ عراق) برداشت نموده و جهت تقویت به جبهه شرق دجله اعزام کرده است.

رهاسازی یگان‌های سپاه پاسداران در مناطق پدافندی

  با آماده شدن سپاه پاسداران برای اجرای یکی از حساس‌ترین نبردها در طول دفاع مقدس، برابر تدبیر فرماندهی کل نیروهای مسلح، دفاع کامل مرز ۱۰۰۰ کیلومتری از شمال آبادان تا دالامپرداغ (مرز مشترک ایران، ترکیه و عراق) به نیروی زمینی ارتش واگذار گردید، بدین ترتیب نیروی زمینی مسئولیت بیشتر و گسترش یگان‌های خود در خطوط پدافندی طولانی‌تری را پذیرفت و تمام یگان‌های سپاه پاسداران را که مسئولیت پدافند داشتند رها نمود. به‌عنوان نمونه در مردادماه ۱۳۶۴ به لشکر ۸۴ پیاده دستور داده شد که تیپ امیرالمؤمنین سپاه پاسداران را که در منطقه چنگوله که مستقر بود رها نماید و یا در نمونه دیگری در اوایل آذرماه به قرارگاه غرب دستور داده شد، عناصر لشکر ۵ نصر سپاه پاسداران را که در منطقه تنگ بیجار مستقر بود، با تیپ ۳ لشگر ۸۱ زرهی تعویض کند تا آن یگان به جزیره آبادان تغییر مکان نماید.

تقویت و پشتیبانی مستقیم از تک اصلی

   درحالی‌که هنوز درگیری تک اصلی در منطقه فاو ادامه داشت و دشمن هنوز از دست دادن شهر و منطقه فاو را باور نکرده بود و با اعزام یگان‌های تازه‌نفس سعی درباز پس‌گیری منطقه ازدست‌رفته داشت، نیروی زمینی برای بار دوم با اعزام یک تیپ از لشکر ۲۱ حمزه خطوط پدافندی منطقه فاو را تقویت کرد.

از سوی دیگر ارتش متجاوز عراق بااطلاع کامل از جغرافیای منطقه خرمشهر و جزیره آبادان، به‌منظور قطع خطوط تدارکاتی و آماد، راه‌های اصلی اقدام به بمباران پل‌های رودخانه بهمن‌شیر نمود و این پل‌ها را در چند نوبت تخریب کرد خوشبختانه آمادگی جهاد سازندگی و پیش‌بینی نیروی زمینی ارتش در اعزام تمام یگان‌های پل به منطقه سبب گردید در تدارکات یگان‌های توپخانه مستقر در جزیره آبادان و یگان‌های سپاه پاسداران مستقر در فاو مشکلات جدی به عمل نیاید و هر بار پلی تخریب می‌گردید با نصب پل‌های آمـاده (پی ام پی ، ام ـ ۴ تی ـ ۶) بلافاصله ارتباط برقرار می‌شد به‌طوری‌که نیروی زمینی ارتش در نصب و روانه کردن پل‌های خود رکورد جدیدی ازنظر زمان و تعداد سطوح به کار گرفته‌شده به دست آورد. در بخش مهندسی، ۹۵ سطح پل پی. ام.پی (معادل سه گروهان پل شناور) با خودروهای مربوطه و ۲۰ دستگاه« طراده جی اس بی» از گردان‌های ۴۱۴ ،۴۳۶ مهندسی گردان‌های پل لشکر ۸۱، لشکر ۹۲ و گروه مهندسی بروجرد، به منطقه اعزام شدند.

هوانیروز

هوانیروز ارتش با به‌کارگیری۸۰ فروند بالگرد و۱۰۰۰ نفر از کارکنان خود با همکاری یگان‌های شناور نیروی دریایی ارتش، ترابری نیروها و انتقال تجهیزات سنگین از اروندرود به منطقه فاو را شروع کرد و همزمان تیم‌های آتش(بالگردهای کبرا) نیروهای دشمن را که سرسختانه مقاومت می‌کردند درهم می‌کوبیدند.

در همان چند ساعت اول دشمن طوری غافلگیر شده بود که یکی از فرماندهان عراقی، وضعیت نبرد را به رده‌بالاتر چنین گزارش می‌دهد: «دشمن(ایرانی­‌ها) مانند سیل به‌وسیله قایق و بالگرد نیرو پیاده می‌کند و بازمی‌گردد. اگر چاره‌ای نکنید، می‌روند ام‌القصر را هم می‌گیرند. وضعیت ما بسیار بد است».

تاکتیک هوانیروز ارتش در عملیات والفجر-۸ طوری بود که بالگردهای کبرا به سه تیم آتش تقسیم‌شده بودند. همیشه یک تیم در پرواز و درگیری مستقیم با دشمن، یک تیم درحالی‌که بازگشت از منطقه عملیات جهت بارگیری مجدد مهمات و یک تیم درحالی‌که رفت به سمت منطقه و اجرای آتش‌بر روی دشمن بود.

این تیم‌ها با استفاده از انواع راکت، موشک«تاو»،‌ موشک«ماوریک» و توپ‌های ‌٢٠ میلی‌متری آن‌چنان آتشی در منطقه عملیات بر روی دشمن گشودند که فرصت هرگونه حرکتی را از دشمن گرفته و هر پاتک عراق در همان آغاز با شکست قطعی روبرو می‌شد.

دشمن فکر نمی‌کرد نیروهای ایرانی،‌ از منطقه فاو، عملیات والفجر٨ را با آن سطح بالا شروع کنند و حتی تا چند ساعت اول فرماندهان ارتش عراق گمان می‌کردند که تک اصلی از منطقه هورالهویزه انجام خواهد شد و حمله به فاو،‌ حمله فریبنده و ایذایی نیروهای ایرانی است. لازم به ذکر است در روزهای اول که هنوز پلی بر روی رودخانه اروند ساخته نشده بود کلیه تجهیزات سنگین، مهمات و نیروها، ‌به‌وسیله بالگردهای هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران و قایق‌های نیروی دریایی به آن‌طرف رودخانه منتقل می‌شد.

نیروی دریایی ارتش در والفجر ۸

با توجه به اینکه صحنه عملیات در منطقه والفجر ۸ برای فعالیت‌های آبی مناسب بود، نیروی دریایی ارتش با حداکثرتوان پشتیبانی‌های لازم و نقش مؤثری در کسب پیروزی و تسهیل عملیات والفجر ۸ رزمندگان اسلام داشت. نیروی دریایی ارتش با چهار فروند «هواناو BH۷،۱۸۰ » سورتی پرواز در ۵۰۰ ساعت انجام داد و۲۱۲ تن انواع مهمات،۱۴۰ دستگاه انواع خودرو، ۱۹۹۶ نفر نیرو و تجهیزات مربوطه، ۴ قبضه سلاح سنگین (توپ) از اروند عبور داده شد و همچنین ۱۵مأموریت تجسس و نجات دردهانه خورموسی–بهمنشیر– اروندرود–سکوهای البکر و الامیه– خور عبدالله انجام گرفت.

درنهایت با مطلع شدن دشمن از منطقه اصلی عملیات و تصرف شهر فاو به‌وسیله رزمندگان ایرانی، نیروهای ارتش عراق درصدد مقابله با نیروهای اسلام برآمده و ‌اقدام به اجرای پاتک‌های شدید کردند که با آتش انبوه دلاوران توپخانه، هوانیروز،‌ نیروی هوایی و رزمندگان هر بار با شکست مواجه می‌شدند.

فرماندهان عراق به فکر استفاده از قوی‌ترین نیروهای خود یعنی لشکر گارد ریاست جمهوری افتادند و آن‌ها را وارد نبرد کردند. ارتش بعثی در محور جاده کارخانه نمک، در یک منطقه مانوری بسیار کوچک یک تیپ را گسترش داده و روزانه ده‌ها پاتک سنگین را با کمک مدرن‌ترین تانک‌های زرهی و زبده‌ترین نیروهای رزمی همراه با پشتیبانی نیروی هوایی و بالگردهای رزمی در سطح وسیع انجام می‌داد که هر بار توسط رزمندگان اسلام درهم‌شکسته می‌شد.

دشمن ‌سرخورده و ناامید از کلیه راه‌ها و شگردهای رزمی خود در مقابله با نیروهای ایران تنها راه باقی‌مانده در ضربه زدن به رزمندگان اسلام را بمباران شیمیایی به‌وسیله هواپیماهای جنگنده خود دید لذا با بهره‌گیری از نیروی هوایی خود اقدام به بمباران شیمیایی منطقه کرد. ازآنجاکه فاصله درگیری بین یگان‌های دشمن و خودی بسیار نزدیک بود، در این بمباران‌ها بسیاری از نیروهای دشمن بعثی نیز آسیب می‌دیده و گاهی به هلاکت می‌رسیدند.

نیروی هوایی ارتش در والفجر ۸

از نکات دیگر این عملیات بهره‌گیری دشمن از نیروی هوایی خود با انواع هواپیماهای شکاری و بمب‌افکن در سطح بسیار گسترده و با تمام توان بود. از سوی دیگر در مقابل آن‌ها، ‌پدافند هوایی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران تحت کنترل«قرارگاه عملیاتی پدافند هوایی رعد» با فرماندهی و هدایت«شهید سرلشکر خلبان عباس بابایی و شهید سرلشکر منصور ستاری» چنان ضرباتی به هواپیماهای دشمن وارد کرد که نیروی هوایی رژیم بعثی صدام تا مدت‌ها پس از عملیات فاو، توان عملیاتی خود را ازدست‌داده بود.

با ابتکار و خلاقیت منحصربه‌فرد شهید سرافراز ارتش، شهید سرلشکر منصور ستاری، روش‌های نوین مورداستفاده پدافند هوایی در برابر حملات هوایی رژیم بعثی صدام متکی بر موارد؛ جابه‌جایی‌های ضربتی و فوق‌العاده سریع، پنهان ماندن تجهیزات از دید دشمن، فریب دشمن در ابعاد مختلف(الکترونیکی، حرارتی، فیزیکی و…)و ایجاد سایت‌ها و مواضع فریب، کوچک‌سازی جنگ‌افزارها و حذف تجهیزات اضافه در سازمان جنگ‌افزارها به‌منظور افزایش چالاکی و چابکی، رعایت دقیق اصول حفاظت اطلاعات و…بود تا ضریب موفقیت افزایش یابد.

با هدایت و کنترل قرارگاه عملیاتی پدافند هوایی رعد، تا پایان عملیات آمار هواپیماها و بالگردهای ساقط‌شده به‌وسیله یگان­های موشکی پدافند هوایی و جنگنده‌های نیروی هوایی و هوانیروز به ‌٧٠ فروند هواپیما و ‌١٠ فروند بالگرد رسید که از این تعداد یک فروند«هواپیمای شکاری میگ» و پنج فروند بالگرد به‌وسیله هوانیروز ساقط شد.

پیدایش چنین وضعیتی،‌ رعب و وحشت زیادی را در دل خلبانان عراقی ایجاد کرد به‌گونه­­ای که وقتی وارد آسمان منطقه می‌شدند برخی از آن‌ها تنها درصدد خالی کردن بمب‌ها و مهمات خود در بیابان و فرار از تیررس ضد هوایی و موشک‌های زمین به هوای قهرمانان پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران بودند.

این وحشت آن‌قدر افزایش‌یافته بود که حتی یک‌بار،‌ پس از شلیک موشک و اصابت آن به یک هواپیما، خلبان هواپیمای دیگر دشمن به خیال اینکه او هم مورد اصابت قرار خواهد گرفت، هواپیما را رها کرده و به بیرون پرید.

فرماندهی پدافند هوایی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با اختصاص انواع سامانه‌های دفاعی ازجمله توپ‌های ضد هوایی، سکوی پرتاب موشک و تجهیزات راداری نقش بارزی را در دفع حملات هوایی درصحنه عملیات داشت. پرسنل فرماندهی پدافند هوایی با پوشش کامل منطقه عملیاتی و هدف قرار دادن هواپیماهای دشمن بعثی موازنه درگیری هوایی را برهم زده و خیال رزمندگان را از سوی آسمان راحت کردند.

یکی از خصوصیات بارز این عملیات رعایت اصل غافلگیری در آن از طرف نیروهای ایرانی بود به صورتی که تا شب عملیات بیشتر نیروهای خودی نیز از زمان آغاز عملیات بی‌اطلاع بودند. این عملیات به دلیل عبور یگان‌های عمدۀ رزمی از رودخانۀ پهناور اروند، در نوع خود بی‌نظیر بود و موجب شگفتی تحلیل‌گران نظامی شد. این موفقیت عظیم حاصل ماه‏ها کار و تلاش در زمینه‌های گوناگون تخصصی مانند اطلاعات عملیات، مهندسی، توپخانه، مخابرات، بهداری و… بود که به دلیل اهمیت تعیین‌کنندۀ اصل غافلگیری، در خفا و با رعایت کامل اصول حفاظتی انجام می‌شد.

بی‌تردید طراحی و اجرای عملیات فریب، عملیات تلاش پشتیبانی، آتش پشتیبانی مناسب و مؤثر توپخانه نیروی زمینی ارتش و پدافند هوایی متحرک و مؤثر درصحنه عملیات از ارکان موفقیت عملیات والفجر-۸ به شمار می‌رود و این حقیقت مورد اتفاق‌نظر قاطبۀ کارشناسان نظامی داخلی و خارجی می‌باشد، طوری‌که درطول سال‌ها نقل محافل و ضرب‌المثلی در میان نظامیان و رزمندگان بوده و از آن به‌عنوان شاهکاری از عملیات فریب، توپخانه و پدافند هوایی یاد می‌کردند.

انتهای پیام