مطالبه‌گری نباید از مبانی دینی عدول کند

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از روز سه شنبه گروه فرهنگی ایرنا از ستاد امر به معروف و نهی از منکر حجت الاسلام روح الله میرزایی در سومین نشست از سلسله نشست های نقد و بررسی الگوهای موفق مطالبه گری گفت: زیرساخت مطالبه گری را دین ما تدارک دیده است؛ یعنی ظرفیتی به نام امر به معروف ونهی از منکر برای این پدید آمده که بهترین تعامل اجتماعی شکل بگیرد. امر به معروف و نهی از منکر دو ابزار راهبردی و کاربردی در جریانات اجتماعی یک حکمرانی است.

وی با بیان این روایت از امام باقر (ع) که به وسیله امر به معروف و نهی از منکر راه ها ایمن و شهرها آباد می شود، خطاب به اعضای قرارگاه شهید احمدی روشن اظهار کرد: این کارهایی که شما در قرارگاه احمدی روشن انجام دادید و نوع تعامل اجتماعی که در این قرارگاه انجام شده بسیار شیرین است.

معاون اجتماعی ستاد امر به معروف افزود: در منابع دینی ما امر به معروف و نهی از منکر ذیل کتاب جهاد بحث می شود و یا جهاد ذیل امر به معروف و نهی از منکر مطرح می شود. این دو در هم تنیده شده اند. مجاهدین در قرآن ۹ ویژگی دارند که سه مورد از آنها ویژگی اجتماعی است که امر به معروف و نهی از منکر را هم شامل می شود.

وی اضافه کرد: اگر امر به معروف و نهی از منکر درست تبیین نشود به فضولی تنزل پیدا می کند که امروز رسانه های خارجی به همین می پردازند. مقام معظم رهبری فرمود که امر به معروف و نهی از منکر زیربنای جامعه اسلامی است.

حجت الاسلام میرزایی گفت: علم، رسانه، هوش و ذکاوت، مسئله شناسی، اخلاص و بصیرت از ویژگی های بارز قرارگاه احمدی روشن بود. این قرارگاه بسیار کم حاشیه بود و من در هیچ جا ندیدم که فعالان این قرارگاه درگیر حواشی غیر ضروری شوند.

جریان مطالبه گری باید طرح سیاسی داشته باشد

محمدصالح مفتاح معاون فرهنگ سازی و رسانه ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور گفت: باید از قرارگاه احمدی روشن تشکر کنیم که توانست به تغییر برد بسیج دانشجویی کمک کرده و موضوع مطالبه گری را به موضوع اصلی دانشجویی تبدیل کند. پیش از این همه نگاهشان به تهران بود و سعی می کردند در موضوعات سیاسی که ابعاد ملی دارد نقش آفرینی کنند اما امروز الگوهایی در دسترسشان هست که می تواند به موضوعات محلی و منطقه ای هم بپردازد. الگوهای مختلفی را پیش رو قرار داده که امروز قابل ارزیابی هم هست.

وی افزود: احمدی روشن با نگاهی که داشت موضوعات اقتصادی را بر سایر موضوعات غالب کرد. نمی خواهم بگویم که اقتصاد اولویت کشور نیست اما ما در مطالبه گری در حوزه فرهنگی و اجتماعی بیشتر مشکل داریم.

وی همچنین گفت: مسئله محوری اتفاق خوبی است که می تواند آثار ملموسی داشته باشد اما نباید مانع از پرداختن به کارهای ریشه ای شود. منظور از کار ریشه ای این است که دانشجو وقتی وارد دانشگاه می شود یک منظومه فکری منسجم داشته باشد که این فعالیت ها از آن منظومه فکری ناشی شود. خیلی وقت ها کنار هم جمع شدن های ما ذیل یک گفتمان منسجم نبود بلکه پروژه ای بود.

مفتاح تاکید کرد: اشکال جدی در فضای مطالبه گری کشور این است که همه چیز ما به سیاست مربوط است. جریان مطالبه گری باید واجد یک طرح سیاسی کلان در کشور باشد و بگوید که فضای مطلوب من چیست. آیا مطالبه گری قرار است منجر به یک طرح جدید در کشور شود یا فقط قرار است داد و فریاد کند؟ موضوع امر به معروف و نهی از منکر چیزی است که می تواند منجر به نظام سازی شود.

مطالبه گری در قرارگاه احمدی روشن عالمانه بود

مهدی فرد حسینی مسئول سابق «قرارگاه احمدی روشن» گفت: ما در سال ۹۸ و ۹۹ بیش از ۵۰۰ اقدام کنش گرانه دانشجویی در دانشگاه ها انجام دادیم. برخی از این کنش ها توانست در محیط خارج از دانشگاه اثراتی داشته باشد. مثلا گرفتن خسارت کشاورزان استان گلستان که در اثر سرمازدگی محصولاتشان آسیب دید.

وی افزود: جلوگیری از واردات لوله های بدون درز چینی که ۱۰ هزار تن واردات داشت صورت می گرفت که تنها کارخانه تولید لوله بدون درز که آنوقت در اسفراین بود تعطیل می شد. قبل از اینکه این اتفاق بیفتد بچه های استان حساس شدند و پیگیری و پس از ۴ ماه پیگیری از واردات آن جلوگیری کردند. پیگیری حقوق معوقه کارمندان اداره منابع طبیعی استان ایلام که دو سال بود حقوق نمی گرفتند دیگر اقدامات انجام شده بود.

فردحسینی افزود: مطالبه گری در قرارگاه احمدی روشن ویژگی هایی دارد، از جمله اینکه باید عالمانه باشد؛ یعنی کلی گویی نکنیم بلکه باید تمرکز کرده و مسئله را بشناسیم. بعد با «قول لین» (کلام نرم) پیگیری می کنیم و اگر نشد به تدریج دامنه فشارهای قانونی و اجتماعی را زیاد می کنیم.

وی همچنین گفت: ستاد قرارگاه احمدی روشن به دانشجویان آموزش می داد که چطور باید مطالبه گری کنند. این آموزش ها هم به صورت مکتوب و هم به صورت دوره های مختلف بود. از جمله این دوره ها دوره ای بود که دانشجویان در کلاسها شرکت می کردند و ابزارهای مختلف مطالبه گری را می شناختند.

فرد حسینی ادامه داد: غیر از آموزش بحث مشاوره و هدایت هم از طرف ستاد قرارگاه پیگیری می شد. یک سامانه ای طراحی شد که دانشجویان سوالات را در آنجا ثبت می کردند و ظرف ۲۴ ساعت به آنها پاسخ داده می شد. اگر سوالات به نحوی بود که نیاز به مشاوره حضوری داشت به سوال کنندگان مشاور معرفی می شد.

وی اظهار داشت: یکی دیگر از بحث هایی که در قرارگاه پیگیری می شد حمایت حقوقی از مطالبه گران بود. یکی از آرزوهای من این بود که ما بتوانیم در بسیج حقوقدانان NGO های حقوقی را توسعه بدهیم تا اینها بتوانند نهادها را از نظر حقوقی بازخواست کنند.

وی افزود: شبکه سازی و ارتباط دادن میان گروه های مختلف یکی دیگر از اقدامات ستاد قرارگاه بود. تراکنش هایی که در این شبکه ها اتفاق می افتاد اشتراک تجربه هایی بود؛ یعنی مثلا دانشجویان فلان دانشگاه فلان اقدام را انجام دادند و این شدنی است. دانشجویانی که اقدامی کرده بودند؛ مثلا نماینده مجلس یا نماینده ولی فقیهی را راضی کرده بودند و تجربیات خود از نحوه عملکرد را روایت می کردند تا دیگران هم بتوانند از آنها استفاده کنند.

فرد حسینی با برشمردن ویژگی های مجموعه ای شبیه قرارگاه احمدی روشن گفت: یکی از ویژگی ها مسئله شناسی است. علاوه بر این مطالبه گری باید مبتنی بر داشته های واقعی باشد. همچنین استقلال دانشجو و خودجوشی از دیگر مسائلی بود که در قرارگاه به آنها اهمیت داده می شد. همچنین بهنگام بودن و روایت اول هم از دیگر مسائلی بود که در قرارگاه احمدی روشن پیگیری شد.

قرارگاه شهید احمدی روشن الگوی تمیز مطالبه گری را ارائه کرد

صادق شهبازی، فعال اجتماعی و از موسسین قرارگاه احمدی روشن گفت: نگاه من به قرارگاه شهید احمدی روشن انتقادی نیست، چون این قرارگاه یکی از تمیزترین الگوهای مطالبه گری را ارائه داده است. این قرارگاه هم حواشی کمی دارد و هم دوستان تلاش کردند که مسیر درستی را طی کنند و طی یکی دو سال اخیر به هر استانی سفر کردم بهترین عملکرد متعلق به احمدی روشن بود.

وی افزود: یکی از مهمترین ویژگی های قرارگاه احمدی روشن این بود که کار ستادی می کردند، در حالی که اغلب مجموعه هایی که در این حوزه فعالند کار ستادی نمی کنند. تجربه قرارگاه احمدی روشن یک کار از پایین به بالا بود؛ یعنی دوستان شیوه های درست مطالبه گری را ارائه می کردند و بعد کار از پایین می جوشید. مثلا در استان بوشهر فعالان می گفتند لازم است که علیه منطقه آزاد اقدام کنیم و در استانی مثل کرمانشاه به این رسید که مسئله، پالایشگاه شهر ماست.

شهبازی ادامه داد: نکته دیگر درباره قرارگاه احمدی روشن این است که فعالان این ستاد با جو راه انداختن کار را جلو نمی بردند. خیلی وقت ها برای اینکه موضوعی در کشور جا بیفتد سر و صدا می کنیم و فضای رسانه ای ایجاد می کنیم، اما این دوستان توانستند فضای عمومی مشخصی را درست کنند.

وی همچنین گفت: گام مهمی که مسئولان احمدی روشن باید بردارند این است که مدل این قرارگاه را در سطح بالاتری ملی و عمومی پیگیری کند تا هر کسی در هر گوشه ای از کشور به مسئله ای بر می خورد بداند که به چه نحو باید با آن مواجهه کند.

زرد شدن رسانه آفت مطالبه گری است

محمدامین سلیمی سردبیر خبرگزاری دانشجو اظهار داشت: در سال های اخیر فعالان دانشجویی از فضای گلخانه ای خارج شدند و مسائل آنها به سطوح بالاتری ارتقا یافت. رسانه ها مثل قرارگاه احمدی روشن صرفا کارکرد ستادی ندارند، رسانه هم می تواند عملیات عملیات کنندگان در کف جامعه را پوشش دهند و هم می تواند برای خود ماموریت طراحی کند.

وی افزود: در عرصه مطالبه گری مرز میان مطالبه و سیاه نمایی و خطا نرفتن در مصادیق بسیار مهم است. زمانی که پرونده ها تخصصی می شود ما نیاز به آموزش و تربیت نیروها داریم. همچنین یکی از آفت های مطالبه گری در عرصه رسانه زرد شدن به معنای مصداقی شدن صرف است. در این حوزه تربیت مخاطبین و ذائقه عمومی بسیار مهم است.

سلیمی تاکید کرد: فرو رفتن به مصادیق و عدم توانایی طرح مسائل در سطوح کلان تر به زرد شدن رسانه و قهرمان بازی منجر می شود و در نهایتا تربیت ذائقه و مخاطب را به همراه ندارد.