شهردار مشهد در چند قدمی استیضاح

اولین دستور کار یکصد و هجدهمین جلسه علنی پنجمین دوره شورای اسلامی شهر مشهد که امروز در تالار شهر برگزارشد، پاسخ شهردار به سوال عضو شورای اسلامی شهر بود. در جلسه علنی گذشته مجتبی بهاروند، عضو شورای اسلامی شهر مشهد باتوجه به ماده ۶۷ آیین نامه داخلی شورا، درخصوص عدم اجرای خطوط دو و سه و آغاز عملیات خط چهار قطارشهری از شهردار سوال پرسیده بود.

وی در خصوص حفاری خط چهار قطارشهری، اظهار کرد: حفاری خط چهار قطارشهری قرار بود آذرماه آغاز شود که هنوز انجام نشده و باتوجه به اتفاقات پیش آمده حفاری خط چهار تا دوره ششم شورا نیز انجام نخواهد شد. 

بهاروند ادامه داد: در خط دوم قطارشهری پس از ١٣ سال از آغاز این پروژه، هنوز ۱۰.۵ درصد از کار باقی مانده است.

عضو شورای اسلامی شهر مشهد افزود: زمانی بود که هرکس دیر به مقصد می‌رسید، بهانه ترافیک را می‌گرفت. درحال حاضر نبود سوء مدیریت‌ها به تحریم ها ربط داده می شود. 

محمدرضا کلائی، شهردار مشهد در پاسخ به سوال عضو شورای اسلامی شهر مشهد، بیان کرد: خط دو قطارشهری پس از انجام مطالعات و طراحی فاز یک پیشرفته به مناقصه گذاشته شد. در نهایت ۷ طرف مناقصه‌گر در فهرست قرار گرفتند. پس از بررسی فنی مناقصه‌گران، سه مناقصه‌گر حائز حداقل رتبه فنی شدند که بعد از گشایش پاکات مالی قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء با احتساب امتیازهای فنی و مالی به عنوان پیمان‌کار ای‌پی‌سی پروژه انتخاب شد. 

وی ادامه داد: قرارداد پیمان‌کار در ۸۷/۱۰/۵ منعقد و در تاریخ ۸۷/۱۱/۲۶ به پیمان‌کار ابلاغ گردیده است. باتوجه به اینکه پروژه در پایان دوره ۶۰ ماهه قرارداد طبق رسیدگی شورای اسلامی شهر و شهرداری در دوران وقت بررسی و تاخیرات آن مجاز و مورد تایید قرار گرفت، بنا به درخواست کارفرما و تصویب شورای عالی فنی کشور قرارداد پیمان‌کار برای یک دوره ۳۸ ماهه تا تاریخ  ۹۶/۱/۱۵تمدید شد. بار دیگر در تاریخ ۹۵/۱۱/۲۱ و تا پایان سال ۹۶ نامه دوم، تا پایان سال ۹۷ نامه سوم، مهرماه سال ۹۸  نامه چهارم، در پایان سال ۹۸  نامه پنجم و سپس تا پایان سال ۹۹ با نامه ششم تمدید گردید.موارد تاخیرات در این دوره باتوجه به نامه‌های مذکور بخش به بخش با شورای اسلامی شهر، مجموعه شهرداری بررسی و توسط شورای عالی سازمان برنامه و بودجه کشور مورد تایید قرار گرفته است. 

شهردار مشهد خاطرنشان کرد: نکته مهم اینجاست که فاز اول پروژه در ۶ ایستگاه طبرسی، ولایت، میدان فجر، نبوت، راه آهن و میدان شهدا در اسفند سال ۹۵، در ادامه ایستگاه مفتح در مرداد ۹۶ ، فاز میانی پروژه شامل ایستگاه سعدی و شریعتی در اسفند ۹۶، ایستگاه دوم شهید کاوه در مرداد ۹۸، ایستگاه الندشت در آبان ۹۸ و ایستگاه کوهسنگی در آذرماه ۹۸ راه‌اندازی شد. این ایستگاه‌ها علی‌رغم مشکلاتی مانند عدم تامین نقدینگی توسط دولت، عدم تخصیص اوراق مشارکت متناسب با برآورد بودجه سالانه مورد نیاز، افزایش دستمزد و مصالح از ۹۱ تا ۹۸ ، افزایش نرخ ارز، تحریم و عدم امکان عقد قرارداد با مندورهای خارجی، محدودیت‌های امکان انتقال پول، مشکلات ناشی از تاخیر در انجام تملکات مانند دپو طبرسی و ایستگاه‌ها، مشکلات ناشی از ترخیص اجناس خارجی از گمرکات کشور، تغییر جانمایی مرکز فرمان از ایستگاه میدان شهدا به سلامت و زمین خط دپوی یک، راه‌اندازی شد. 

کلائی اشاره کرد: تمامی تاخیرات تا سال ۹۶ به تایید شورای اسلامی وقت رسیده و تمدید آن در دوره جدید با تایید سازمان برنامه و بودجه صورت گرفته است که در آن مقطع، تا میدان شهدا به بهره برداری رسید و نواقص آن از سال ۹۶ در دستور تکمیل قرار گرفته است. از سال ۹۶ تاکنون ایستگاه سعدی، شریعتی، الندشت، کوهسنگی و شهید کاوه به بهرداری رسیده است و تنها ایستگاه سلامت و ساختمان مرکز فرمان باقی‌مانده است. همچنین تمدید برنامه از سال ۹۶ با تایید وزارت کشور و سازمان برنامه و بودجه اخذ شده و مراحل قانونی آن نیز طی شده است.

وی تشریح کرد: نکته مهم این است که علاوه‌بر موضوعات خرید ارز و تکمیل و خرید تجهیزات جهت اتمام کار در سال ۹۸، مبالغ تخصیصی در سال ۹۸ از اوراق مشارکت و آنچه عملا برای این موضوع در دست داشته‌ایم، ۳۰۰ میلیارد تومان بوده که بودجه مورد نیاز برای اتمام کار ۹۰۰ میلیارد تومان است. در سال ۹۹ نیز تخصیص اوراق به خط دو وجود نداشت و باقی مانده کار ایستگاه سلامت خط دو به سال ۱۴۰۰ انتقال داده شده است. باتوجه به مشکلات اقتصادی که سبب شده ساخت مترو در اکثر نقاط کشور تعطیل باشد و یا ایستگاه‌ها بعد از چند سال به بهره‌برداری برسد، مدیریت شهری مشهد تمام توان خود را برای تامین مالی و عدم توقف پروژه به کار بسته است. نتیجه آن پیشرفت قابل توجه در برنامه اجرایی خطوط در مترو مشهد با اختلاف زیاد با شهرهای کشور است.

شهردار مشهد با بیان اینکه «اگر مردم امکان بازدید از سایر خطوط قطار شهری در شهرهای کشور را داشته باشند، شاهد حجم کاری که در حال حاضر در مترو مشهد در حال انجام است، خواهند بود»، گفت: در بازدید اخیر مقامات نیز به شدت از حجم کار تعجب کردند و برخی از شهرداران و اعضای شورای شهرهای دیگر نیز بارها درخصوص چگونگی فعال بودن کار در خطوط قطار شهری مشهد سوال‌هایی را مطرح کرده‌اند.

کلائی عنوان کرد: پروژه خط سه قطار شهری مشهد به قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا ابلاغ شده است تا با در نظرگرفتن شرایط تحریم حاکم بر وضعیت اقتصادی کشور، فقط در بخش حفاری پروژه به قیمت‌های دفتری از سال ۱۳۹۵ باید ۱۰ برابر شود به این معنا که با صرف هزینه هشت هزار و ۲۰۰ میلیارد ریال بیش از ۱۴ کیلومتر یعنی حدود ۵۰ درصد کل مسیر حفاری شود.

وی تاکید کرد: در مهر ماه ۹۹ بعد از جلسات متعدد با نمایندگان شورا و اخذ نظرات ایشان، قراردادی تحت عنوان انجام عملیات منتهی به بهره‌برداری از فاز اول پروژه خط سه قطار شهری جمع‌بندی و ابلاغ شد. لازم به ذکر است که تمامی مراحل براساس برنامه‌های مدون شورای اسلامی شهر و هماهنگی شهرداری مشهد بوده و فارغ از زمان ابلاغ قرارداد، براساس توافق‌های صورت گرفته، پیمان‌کار پروژه زودتر از موعد و پیش از ابلاغ قرارداد، عملیات اجرای سازه‌های جانبی در خط سه جهت تسریع در بهره‌برداری فاز یک را شروع کرده است.

شهردار مشهد در خصوص دستگاه حفاری تونل غربی خط سه، گفت: عملیات اورهال دستگاه حفار غربی پس از ورود به ایستگاه امامت در آذر سال ۹۸، جهت شروع مجدد حفاری آغاز شده است. با توجه به آسیب‌دیدگی جدی مینبریگ دستگاه، قطعه مذکور پس از تغییرات کلی به دلیل مسافت باقی‌مانده کمتر در مسیر شرقی، شرایط مساعد زمین شناسی و لزوم خارج سازی هرچه سریع‌تر دستگاه از ایستگاه ترمینال جهت آماده سازی ایستگاه برای بهره‌برداری از فاز یک خط سه، بر روی دستگاه حفار مسیر شرقی مونتاژ و در خرداد ماه ۹۹ عملیات حفاری مسیر شرقی آغاز شده است.

کلائی افزود: پس از آن بخشی از دستگاه حفار مسیر شرقی بازسازی شده، بر روی دستگاه مسیر غربی مونتاژ و موسسه رهاب ضمن اعلام آمادگی، شروع عملیات حفاری مسیر غربی را آغاز کرده است. برای ما مهم است که مسیر شرقی بعد از فاز یک میانی، زودتر آغاز شود. عملا مینبریگ مسیر غربی در خدمت مسیر شرقی قرار گرفته که تصمیمی شجاعانه است.

وی با بیان اینکه «با توجه به مذاکرات صورت گرفته جهت انتقال دستگاه مذکور از خط سه به پروژه خط چهار، دستورات لازم در تاریخ هشت آبان ۹۹ به پیمانکار داده شده است»، خاطرنشان کرد: دوره توقف دستگاه، ۱۱ ماه بوده که این مدت شامل اورهال هر دو دستگاه توسط پیمانکار است. هرچند که در زمان توقف TBM امامت هیچ گونه پرداختی بر عهده پیمانکار نیست و شامل تعلیق و تعویق پرداخت نمی‌شود. همچنین زمان اعلام آمادگی پیمان‌کار و زمان انتقال از ۱۰ روز بیشتر نشده است.

شهردار مشهد ادامه داد: با توجه به اینکه بهره‌برداری هرچه سریع‌تر از فاز اول خط سه، همواره از تاکیدات شورای اسلامی شهر مشهد و تصمیمات ما در شهرداری بوده است، شهروندان دقت کنند که بودجه مورد نیاز جهت اتمام فاز یک حدود ۳۵هزار میلیارد ریال و همچنین بهره برداری از فاز اول تا سوم نیازمند تخصیص بودجه‌ای در حدود ۱۳۰ هزار میلیارد ریال است که این مقدار حدود ۷۰ درصد بودجه کل شهرداری است.

کلائی تاکید کرد: بودجه اختصاصی هر خط از جانب دولت در قالب اوراق مشارکت با سقف سالانه عددی بین پنج تا هفت هزار میلیارد ریال است. با توجه به اینکه منابع شهرداری در قالب وام و تهاتر ملک در اختیار پروژه قرار می‌گیرد، سالیانه در بیش‌ترین حالت ممکن مبلغی بین ۱۰ تا ۱۳ هزار میلیارد ریال امکان تخصیص وجود خواهد داشت. لذا با توجه به این توضیحات اجرای فازهای اول تا سوم خط سه قطارشهری در بهترین حالت ممکن سال‌ها به طول خواهد انجامید مگر اینکه تامین منابع انجام شود. 

وی با اشاره به اینکه «در این زمینه چند سناریو در حال پیگیری است»، تشریح کرد: با توجه به تعهدات قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا برای شروع عملیات حفاری خط چهار، مبنی بر استفاده از دستگاه حفار جدید در پروژه مسکونی و عدم امکان تهیه دستگاه به دلیل شرایط مالی، تحریم و معیوب بودن دستگاه‌های دست دوم موجود در کشور، امکان تامین و خرید دستگاه جدید وجود ندارد. بنابراین با توجه به اینکه بودجه اوراق برای خط چهار مجزا است و ترک تشریفات خط چهار به تایید سازمان برنامه و بودجه کشور رسیده است، مجموعه مدیریت شهری به این جمع بندی رسید که با همکاری پیمان‌کاران، دستگاه حفار قبلی خط سه به خط چهار منتقل و از انتهای سال ۹۹ حفاری خط چهار آغاز شود.

شهردار مشهد افزود: با این روش توانسته‌ایم بودجه جدیدی را برای سال ۱۴۰۰ پایدار کنیم که این مسئله بزرگ‌ترین خدمت برای پروژه‌های شهری مشهد است. علی‌رغم تمامی مشکلات موجود خط سه قطار شهری مشهد در کشور پیشرو است و در صورت تامین مالی سرعت آن به صورت جدی قابل افزایش است.

کلائی تاکید کرد: تعمیرات اساسی TBM در خط سه توسط قرارگاه خاتم الانبیا، مجموعا ۱۱ ماه به طول انجامیده است چرا که در شرایط تحریم با توجه به نیاز تعویض قطعات آسیب دیده از خارج از کشور این کار بسیار سخت است. در نهایت TBM شرقی تا پایان آذر ۱۴۰۰ به انتهای شهرک ابوذر می‌رسد. سپس به شفت امامت منتقل و حفاری آغاز می‌شود. عملیات NATM نیز تا پایان خط از انتهای بولوار امیریه تا پایان سال آغاز می‌شود که اتفاق مهمی است. 

وی ادامه داد: در همه شهرها از این روش استفاده می‌شود اما شهر مشهد باتوجه به بالا بودن سطح آب‌های زیر زمینی در مرکز آن با مشکلاتی مواجه است. همچنین با این کار تاخیرهای احتمالی بابت TBM غربی از این جهت جبران شده و به جای ادامه کار از یک جبهه، کار از دو جبهه ادامه پیدا می‌کند. خط سه قطار شهری از نظر پیشرفت فیزیکی بهترین خط در کل کشور است. این خط با وجود رکود و تخصیص مالی ناچیز دولت، حفاری هسته مرکزی شهر آن به بهترین نحو انجام شده است.

شهردار مشهد در خصوص خط چهار قطارشهری، گفت: پس از ابلاغ مصوبه شورا درباره اخذ مجوز ترک تشریفات حفاری خط چهار، قیمت پیشنهادی از قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا به شورا ارائه شد. شورای اسلامی شهر مشهد نیز با توجه به حساسیت‌های موجود برای عادلانه کردن قیمت‌ها، نهایتا قیمت اجرای پروژه را در مرداد ماه اعلام کرد.

کلائی افزود: ما در ۱۵ اردیبهشت ۹۹ قراردادی را ابلاغ کرده‌ایم که یک سال فرصت برای شروع حفاری ناشی از طراحی، تملک و آماده‌سازی شفت ورودی آن را خواهیم داشت. باتوجه به اضافه شدن مسیر از خواجه ربیع تا شفت مهرمادر، دامنه تعیین ایستگاه برای اضافه کردن یک مجموعه پایانه‌ای انجام می‌شود. ان‌شاءالله در انتهای خط چهار در منطقه قلعه ساختمان نیز این کار انجام می‌شود. باتوجه به این موضوع و تغییر موقعیت مکانی شهر که خارج از مطالعات فاز یک قرار دارد، طراحی زمین در دستور کار پیمان‌کار قرار گرفته و پس از آن عملیات محصورسازی و محوطه سازه براساس طراحی جدید آغاز شده و به صورت شبانه‌روزی در حال اجرا است. لذا از زمان اعلام قیمت پیشنهادی تا شروع عملیات اجرایی که هشت ماه به طول انجامیده است؛ تمامی موارد شامل تملک زمین، رفع معارض، طراحی و اصلاح نقشه‌های جدید و مسائل فنی و پیش‌نویس قرارداد رد و بدل شده است. این مدت زمان برای پروژه‌ای با مبلغ بیش از ۱۰۰۰ میلیارد تومان منطقی است.

وی خاطرنشان کرد: ابتدا قرار بود پیمان‌کار در صورت اتمام عملیات حفاری بخش شرقی خط سه و آزادسازی دستگاه حفاری مکانیزه، آن را به خط چهار منتقل کند که این کار در بخش غربی انجام شده است. نفس جابه‌جایی TBM نیازمند حذف فضای سبز، آیلند میانی و پل‌های عابر پیاده، هماهنگی با پلیس راهور برای حذف علائم ترافیکی، بسته شدن مسیر به مدت یک روز و… است. پس از جلسات هماهنگی این امر در یک تصمیم‌گیری مشترک ابلاغ شده که امیدواریم این موضوع تا پایان سال و یا تا ۱۵ فروردین ماه سال ۱۴۰۰ به سرانجام برسد.

در ادامه این جلسه رئیس شورای اسلامی شهر مشهد از مجتبی بهاروند عضو شورای اسلامی شهر مشهد در خصوص اقناع او از پاسخ‌های شهردار سوال پرسید. وی در پاسخ اظهار کرد: بنده سه سال رئیس کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شورا بودم. این توضیحات آقای شهردار را از حفظ هستم و براساس ماده ۶۷ قانون شوراها از توضیحات ایشان قانع نشدم. 

گفتنی است، طبق آیین‌نامه جدید شوراها، بعد از عدم اقناع، عضو شورای شهر می‌تواند با جمع کردن پنج رای از اعضای شورا، نسبت به استیضاح شهردار اقدام کند. سیدمحسن حسینی‌پویا در گفت‌وگو با ایسنا در این خصوص اظهار کرد: چگونگی سوال و استیضاح نسبت به دفعه گذشته که شهردار به سوال عضو شورا پاسخ داد، تغییر یافته است.

وی افزود: طبق آیین‌نامه جدید وقتی یک عضو یا اعضا از شهردار سوالی را مطرح می‌کنند، اگر قانع شدند که موضوع تمام است اما اگر آن عضو یا اعضا قانع نشدند، می‌توانند با جمع‌آوری پنج امضا برای استیضاح شهردار اقدام کنند.

رئیس کمیسیون حقوقی شورای اسلامی شهر مشهد خاطرنشان کرد: قبلا به این صورت بود که «شورا» به معنای تمام اعضای شورای شهر باید رای می‌دادند که از پاسخ شهردار قانع شده‌اند یا خیر، اما درحال حاضر نظر خود سوال کننده ملاک قرار گرفته است.

انتهای پیام