کاهش ۷۰ درصدی واردات پتروشیمی با اجرای طرح‌های پیشران 

«امیر وکیل زاده» امروز (یکشنبه) در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا با بیان اینکه طرح‌های جهش دوم و سوم که به ترتیب در سال‌های۱۴۰۰ و ۱۴۰۴ تکمیل خواهد شد، افزود: طرح‌های جهش دوم بر اساس پیشرفت  فعلی این طرح‌ها  و برنامه‌ریزی انجام شده جهت راه‌اندازی در سال ۱۴۰۰ و سایر طرح‌ها در جهش سوم( راه‌اندازی تا سال ۱۴۰۴)  قرار گرفته‌اند. در واقع عواملی مانند زمان اخذ موافقت اصولی، درصد پیشرفت و پیش‌بینی زمان راه‌اندازی عواملی بودند که در تقسیم‌بندی طرح‌ها به جهش دوم و سوم موثر بوده‌اند.

وکیل‌زاده با تاکید بر اینکه اکثر این طرح‌ها، طرح‌هایی است که سال‌ها قبل موافقت اصولی را گرفتند، گفت: بر این اساس محصولات متفاوت و متعددی تولید خواهند کرد. 

وی افزود: در جهش سوم طرح GTPP تبدیل گاز طبیعی به پلی پروپیلن در اسلام آباد که توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی اجرا خواهد شد و به بهره‌برداری خواهد رسید و از آنجا که دانش فنی آن بومی شده اهمیت ویژه‌ای دارد.

به گفته مدیر طرح‌های شرکت ملی صنایع پتروشیمی این طرح با دانش فنی بومی  به تولید محصولی منجر خواهد شد که تا پیش از این در دانش فنی آن وابسته به خارج کشور بودیم.  

وی با بیان اینکه طرح‌های NGL ۳۱۰۰ و ۳۲۰۰ (جمع آوری گازهای همراه نفت) نیز از طرح‌های مهم در جهش دوم هستند که مسئولیت تامین خوراک بر عهده دارند، ادامه داد: طرح‌های بازیابی اتان نیز در دستور کار است که در تامین پایدار خوراک پتروشیمی‌ها نقش  بسزایی خواهند داشت.  

تحقق ۱۰۰ درصدی اهداف برنامه ششم در صنعت پتروشیمی 

وکیل‌زاده تاکید کرد: ۳ طرح  تبدیل متانول به پروپیلن در منطقه عسلویه در دست پیگیری است  تا با تبدیل متانول به پروپیلن به عنوان خوراک صنایع پایین دستی باعث رونق صنایع پایین دستی پتروشیمی شود.

وی با تاکید بر اینکه ۱۹ طرح از جهش دوم باقی مانده که بر اساس پیش‌بینی‌ها تا پایان سال یا اوایل سال آتی ۷ طرح دیگر از این مجموعه نیز به بهره‌برداری می‌رسد و سایر طرح‌ها به تدریج تا انتهای سال ۱۴۰۰افتتاح خواهند شد.  

مدیر طرح‌های شرکت ملی صنایع پتروشیمی ادامه داد: اگر نگویم تنها صنعت اما پتروشیمی از معدود صنایعی است که پایان ۱۴۰۰ به تولید برنامه‌ریزی شده در برنامه ششم می‌رسد که نشان‌دهنده حرکت این صنعت بر اساس برنامه است.  

اجرای طرح‌های راهبردی در صنعت پتروشیمی  

وی طرح‌ههای راهبردی صنعت پتروشیمی رادر ۳ دسته عنوان کرد و گفت: اولین دسته‌بندی شامل  طرح‌ههای خوراک ترکیبی هستند که مگا پروژه به شمار می‌آیند و ۳ طرح در این زمینه تعریف شده است.  

به گفته وکیل زاده  ،دومین دسته مربوط به طرح‌ههای تبدیل متانول به پروپیلن است که در امیرآباد، بندر انزلی و عسلویه ساخته خواهند شد و ظرفیت تولید پروپیلن کشور را افزایش خواهند داد.  

وی افزود: در نهایت طرح‌های پیشران قرار دارد که تامین خوراک پایین زنجیره ارزش را تامین خواهد کرد و ارزش افزوده بیشتری نیز ایجاد می‌کنند . 

پیش‌بینی درآمد ۱۱ میلیارد دلاری با اجرای طرح‌های پیشران 

وی طرح‌ههای پیشران در صنعت پتروشیمی را ۲۲  طرح پیشران دانست و گفت: با شرط جذب سرمایه‌گذار و راه‌اندازی این طرح‌ها، با توجه به ارزش‌افزوده بسیار بالا درآمد زیادی نصیب کشور می‌کند. به طور مثال، در حال حاضر متانول حدود ۲۰۰ الی ۳۰۰ دلار در هر تن قیمت دارد اما زمانی که به پایین زنجیره می‌رسد،  محصولات تا ۱۵۰۰ تن در هر تن ارزش پیدا می‌کنند که این نشان‌دهنده ارزش صادراتی بسیار بالا است . 

مدیر طرح‌های شرکت ملی صنایع پتروشیمی سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای اجرای طرح‌های پیشران را حدودا  ۳ میلیارد دلار عنوان کرد و افزود: اجرای این طرح‌ها تا ۱۱ میلیارد دلار ظرفیت برای صنعت پتروشیمی ایجاد خواهد کرد. 

وی ادامه داد: در سال ۹۸ حدود ۲ میلیارد دلار برای واردات ۱.۳ میلیون تن  محصولات پتروشیمی ارز خارج شده  که با اجرای طرح‌های پیشران تا ۷۰ درصد از این واردات کاهش پیدا می‌کند. ۳۰ درصد مابقی نیز مصرف زیادی نداشته و از همین رو توجیه اقتصادی برای راه‌اندازی و تولید آنها وجود ندارد. 

توسعه حدود ۶۵ درصد از طرح‌های پتروشیمی در کنار دریا  

وی تاکید کرد: با توجه به اینکه ایران کشور پرآبی نیست بهتر است طرح‌های آب‌بر در مناطق نزدیک به منابع  آب مخصوصا دریا اجرا شود و این علت تمرکز بر اجرای طرح‌ها در مناطق جنوبی است. علاوه بر این نزدیکی به مبادی صادراتی نیز دلیل بعدی می‌باشد. 

به گفته وکیل زاده از کل طرح‌های پتروشیمی کشور، ۳۴ درصد در داخل سرزمین و مابقی در مناطقی مانند عسلویه و ماهشهر اجرا شده‌اند. 

وی افزود: برای مناطق جاسک، چابهار و انرژی بر پارسیان طرح‌هایی وجود دارد و حتی سهمیه خوراک گاز اولیه نیز پیش‌بینی شده است. در این زمینه چند طرح ارائه شده و موافقت اصولی صدر و یا به دنبال کسب موافقت‌های اولیه هستند.  

مدیر طرح‌های شرکت ملی صنایع پتروشیمی به طرح‌های تولید پروپیلن در شمال کشور نیز اشاره کرد و ادامه داد: در امیرآباد سرمایه‌گذار اقدامات اولیه را انجام داده و زمین  اجرای طرح نیز انتخاب شده است.طرح تبدیل گاز به پروپیلن در بندر انزلی نیز در مرحله مطالعه قرار دارد .هدف هر دو طرح تولید پروپیلن است که بخشی در منطقه به مصرف می‌رسد و بخشی نیز قابلیت ارسال به سایر مناطق را دارد.  

توجه به توسعه متوازن در صنعت پتروشیمی 

وی با اشاره به طرح انتقال پروپیلن از عسلویه به مرودشت نیز گفت: این طرح در حال مطالعه است. اصل طرح این است که متانول در عسلویه به پروپیلن تبدیل شده و بعد با خط لوله به مرودشت ارسال شود. در آنجا از امکاناتی مانند راه‌آهن و یا انتقال جاده‌ای برای رساندن این محصول به نقاط مختلف کشور استفاده خواهد شد. البته هنوز مطالعات و مصوبات در دست پیگیری است . 

وی تاکید کرد: وجود ظرفیت تولید این محصولات حالا به عنوان خوراک برای توسعه طرح‌ههای پیشران مورد توجه قرار گرفته و عملا این فرصت را فراهم کرده تا زنجیره ارزش را با تکیه بر دانش فنی بومی توسعه دهیم . 

مدیر طرح‌های شرکت ملی صنایع پتروشیمی ادامه داد: تک تک محصولات پتروشیمی که در کشور تولید می‌شود فارغ از اینکه در کجای زنجیره هستند، محصولات مهمی به شمار می‌آیند اما وظیفه ما این است که زنجیره را توسعه دهیم تا علاوه بر جلوگیری از خام‌فروشی، ارزش‌افزوده بالاتری ایجاد شود.