سیستم انتخاباتی ما ضد کارکرد حزبی است

علی‌محمد نمازی در گفت‌وگو با ایسنا در مورد شکل‌گیری «نهاد اجماع‌ساز» اصلاح‌طلبان اظهار کرد: این حرکت در تشکیل یک نهادی که بین احزاب و تشکل‌های اصلاح‌طلب اجماع ایجاد کند، خود به این معناست که اصلاح‌طلبان علاقمند هستند تا در انتخابات ۱۴۰۰ فعال باشند و سران نظام باید از این موضوع استقبال کنند که با وجود بی‌مهری‌های زیادی که در حق اصلاح‌طلبان شده، اما در سر بزنگاهی که مشروعیت نظام تاحدودی به آن بستگی دارد، آماده می‌شوند و به میدان می‌آیند.

وی ادامه داد: این حرکت باید دوطرفه باشد یعنی از این طرف که اصلاح‌طلبان می‌آیند از آن طرف همراهی شود و بررسی صلاحیت کاندیداها به گونه‌ای صورت بگیرد که اصلاح‌طلبان برای حضور در انتخابات کاندیدا داشته باشند.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب تصریح کرد: این مساله، یعنی تشکیل نهاد اجماع‌ساز، قطعا نسبت به شورای عالی سیاست‌گذاری یک حرکت رو به جلو است. چرا که با وجود آن‌که احزاب هم در آن شورا بودند اما شاکله اصلی آن عموما جنبه انتصابی داشت. اکنون پیشرفت اتفاقا افتاده است و ۳۰ حزب به اضافه ۱۰ تا ۱۳ نفر افراد حقیقی با هم نهاد اجماع‌سازی را تشکیل می‌دهند تا اصلاح‌طلبان از تفرقه و تشتت بپرهیزند و بتوانند بر سر کاندیدایی با هم ائتلاف و همکاری داشته باشند.

نمازی درمورد لزوم حرکت به سوی کارکرد حزبی اضافه کرد: این حرکت رو به جلو است اما هدف نهایی نیست. هدف نهایی حاکمیتِ کارکرد حزبی بر اداره کشور مخصوصا انتخابات است. از آن‌جا که احزاب در کشور نتوانسته‌اند به خوبی شکل بگیرند، رقابت انتخاباتی بین دو جناح اصلاح طلب و اصول‌گرا اتفاق می‌افتد. از ظواهر امر چنین برمی‌آید که اصلاح‌طلبان می‌خواهند پایبند خروجی این نهاد اجماع‌ساز باشند؛ تا آن‌جایی که من اطلاع دارم شورای مرکزی حزب کارگزاران که از این مساله حمایت کرد، بقیه احزاب هم تا جایی که ما خبر داریم، قصد دارند تا از تصمیم این نهاد حمایت کنند و این یک قدم رو به جلو است.

وی خاطرنشان کرد: پشتیبان این نهاد اجماع‌ساز یک راهبردی است که تهیه شده و به تصویب شورای هماهنگی احزاب اصلاح‌طلب رسیده است. در این راهبرد نیز مطالب ارزنده و راهکارهای گره‌گشایی برای آینده اداره کشور وجود دارد.

عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی بیان کرد: آقای خاتمی هم با مشورت‌هایی که خواهند داشت، برای سهمیه افراد حقیقی از چهره‌هایی استفاده خواهند کرد که مشروعیت و مقبولیت بالایی در بین اصلاح‌طلبان داشته باشند و ایرادی به آن افراد وارد نشود. به نظر من یک گردنه دیگر که این نهاد اجماع‌ساز به نتیجه برسد انتخاب آن ۱۰، ۱۳ نفر افراد حقیقی است که بعدا کسی به آن‌ها معترض نباشد.

نمازی افزود: به نظر می‌رسد که آقای خاتمی هم مشورت‌های خوبی دارد انجام می‌دهد که چهره‌هایی انتخاب شوند که آن ۳۰ حزب عضو شورای هماهنگی هم بتوانند به راحتی با آن‌ها کار کنند. در مجموع این حرکت ایجاد نهاد اجماع ساز مثبت است اما همان‌طور که گفته شد باید آن را به عنوان مقدمه رفتن به سمت کارکرد حزبی تلقی کرد.

وی در مورد کارکرد احزاب در نظام‌های دموکراتیک مختلف عنوان کرد: کشورهایی که دموکراسی و انتخابات آزاد دارند به سه دسته تقسیم می‌شوند: دسته اول که در رده عالی کارکرد حزبی هستند و عموما دو حزب فعال در آن نظام و کشور وجود دارد و حزبی که رای بیشتری بیاورد حد نصاب لازم برای تشکیل کابینه را دارد. دسته دوم کشورهایی هستند که بیش از دو حزب دارند که بهم نزدیک هستند و در انتخابات یک حزب حائز اکثریت پارلمان نمی‌شود برای همین ائتلاف می‌کنند و مبنای ائتلاف آن‌ها هم وزن احزاب است به عنوان مثال پست نخست وزیری قطعا از آن حزبی است که بیشترین کرسی را دارد و پس از آن توزیع وزرا در کابینه با توجه به وزن احزاب صورت می‌گیرد.

وی ادامه داد: دسته سوم کشورهایی هستند که در ابتدای کارکرد حزبی هستند و تعداد بسیار زیادی به عنوان مثال ۲۰۰ حزب در آن وجود دارد و کارکرد حزبی بر انتخابات آن حاکم نیست.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب اضافه کرد: کاری که شورای هماهنگی اصلاح‌طلبان انجام می‌دهد همان کاری است که در کشورهای دسته دوم اتفاق می‌افتد و حتما در بین اصول‌گرایان هم مشغول به این کار هستند. در ائتلاف باید قطعا وزن احزاب رعایت شود و هر حزبی بر اساس وزن خود در تشکیل کابینه سهم داشته باشد؛ این واقعیتی است که باید رعایت شود. اما از آن‌جا که دوستان حدود دو سالی مشغول پارلمان اصلاحات بودند و آن به نتیجه نرسید، بنابراین مقداری کار درمورد این نهاد اجماع‌ساز را دیر شروع کردند و نشد که به مرحله‌ای برسند که با یک مکانیسم دموکراتیک و مورد رضایت همه احزاب، وزن همه این احزاب در تصمیم‌گیری رعایت شود.

نمازی در مورد راهکار رعایت وزن احزاب افزود: یک راهکار وجود دارد و آن این است که آقای خاتمی و جمعی که قرار است ۱۰ تا ۱۳ چهره حقیقی را برای این نهاد انتخاب کنند به گونه‌ای این انتخاب را انجام دهند که به احزاب بزرگ‌تر و با اعضا و دفاتر بیشتر سهم داده شود.

وی در مورد تقویت احزاب در کشور گفت:  در این بخش بیشتر حاکمیت مسوولیت دارد؛ یعنی این‌ بخش که ما را به سمت داشتن دو الی سه حزب قوی، کارآمد و موثر که بتواند کادرسازی کند، برنامه تهیه کند، در انتخابات برنامه ارائه دهد و کاندیدا معرفی کند و برای کشور نظر داشته باشد. احزاب برای این شکل می‌گیرد تا افرادی که وارد این احزاب می‌شوند، بتوانند در قدرت شریک شوند.

عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی خاطرنشان کرد: بحث بررسی صلاحیت انتخابات در کشور ما، این رویه‌ای که در ۲۰ سال گذشته انجام شده، سم مهلک برای کارکرد حزبی است. احزاب تا دقایق آخر که صلاحیت‌ها اعلام می‌شود، نمی‌دانند که اعضای آن‌ها هم در بین کاندیداها حضور یا نه. قدم اساسی برای این که کارکرد حزبی در کشور راه بیافتد و نقش موثری در اداره کشور داشته باشد این است که انتخابات رقابتی و منصفانه برگزار شود. در سایه برگزاری چنین انتخاباتی احزاب پا خواهند گرفت.

نمازی در مورد تضاد سیستم انتخاباتی کشور با کارکرد حزبی تصریح کرد: سیستم انتخابات ما تقریبا ضد کارکرد حزبی است چرا که احزاب نه در اجرا و نه در نظارت نقشی ندارند. به نظر من نمی‌تواند به این صورت باشد. نظارت باید در دست احزاب باشد و اجرا که نیاز به بودجه و اعتبار دارد در دست حاکمیت باشد.

وی اضافه کرد: علاوه بر این سیستم انتخابات باید ماشینی و الکترونیکی شود و این‌قدر افراد در آن نقش نداشته باشند. اما در انتخابات ما همه چیز تا مهرکردن شناسنامه در پای صندوق اخذ رای توسط افراد انجام می‌شود.

انتهای پیام