کرونا زنگ خطر چاقی را به صدا درآورد

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از خبرنگار حوزه سلامت ایرنا، گزارش‌های موجود وزارت بهداشت نشان می‌دهد شیوع چاقی به گونه‌ای است که بیش از یک چهارم افراد در کشور چاق هستند و زنان دو برابر مردان به این عارضه مبتلا بوده و تفاوت زیادی هم از منظر چاقی بین روستاها و شهرها وجود ندارد؛ به طوری که ۲۰ درصد افراد در سطح روستاها و ۲۴ درصد افراد در سطح شهرهای کشور چاق هستند.

کم بودن فعالیت بدنی از مهمترین عوامل چاقی است و اکنون ۴۷ درصد مردان و ۶۴ درصد زنان ایرانی فعالیت فیزیکی کمی دارند و به عبارتی دیگر از هر ۱۰ نفر، ۶ نفر دچار کم تحرکی هستند، بنابراین نیاز است که به سمت اصلاح سبک زندگی، تحرک بیشتر و اصلاح الگوی تغذیه رفت.

به گفته محققان، چاقی یک وضعیت پزشکی است که بافت چربی بیش از حد طبیعی در بدن فرد انباشته شده باشد. انباشت بیش از حد بافت چربی می‌تواند باعث پسرفت شاخص‌های سلامتی، از جمله کاهش میانگین طول عمر ویا کاهش کیفیت زندگی شود.

شایع‌ترین روش برای تخمین چاقی استفاده از شاخص توده بدن (BMI) است. شاخصی که با تقسیم کردن وزن شخص بر حسب کیلوگرم بر توان دوم قد وی بر حسب متر به دست می‌آید. طبق تعریف هنگامی که شاخص توده بدن از ۳۰ (kg/m^۲) بیشتر شود، ۳۰ kg/m۲، آن فرد چاق محسوب می‌شود.

مهم‌ترین علت مؤثر در چاقی و اضافه وزن، عبارت است از تمایل بدن برای ذخیره انرژی به شکل چربی و این تمایل به صورت تکاملی به انسان امروزی به ارث رسیده و مردان و زنانی که شاخص توده بدن (یا BMI) آنها بالاتر از ۴۰ باشد بیشتر در معرض خطر ابتلای به بیماری‌های بدخیم در نواحی روده بزرگ، مقعد، مری، کبد، کیسه صفرا، پانکراس، بافت‌های لنفاوی، کلیه‌ها و مغز استخوان قرار می‌گیرند. خطر بالای مرگ و میر ناشی از ابتلاء به سرطان‌های معده و پروستات مردان چاق و سرطان‌های سینه، دهانه رحم و تخمدان، زنان چاق را تهدید می‌کند.

نتایج تحقیقات نشان می‌دهد، علاوه بر دیابت و اختلالات چربی‌های خون، کلیه و غدد درون‌ریز نیز دچار اختلالاتی در عملکرد و فعالیت‌های خود به علت چاقی می‌شوند و چاقی خطر ابتلاء به موارد شدیدتر بیماری کووید ۱۹ را افزایش و خطر آلوده شدن فرد به این ویروس را در اولین مکانی که با آن مواجه می‌شود نیز افزایش می‌دهد.

سید ضیا مظهری نایب رئیس انجمن کنترل و درمان چاقی ایران در این زمینه به خبرنگار ایرنا می‌گوید: شیوع ویروس کرونا باعث شده مردم فعالیت فیزیکی کمتری داشته و حتی تحرکی نداشته باشند که بار بیماری‌ها بعد از پایان همه گیری کرونا افزایش خواهد یافت.

عوارضی که در انتظار چاق هاست

مظهری می‌گوید: افرادی که اضافه وزن دارند یا به درجاتی از چاقی دچار شدند بیشتر از افراد دیگر در معرض خطر ابتلاء به عوارض روحی، روانی بوده و استعداد و توانایی کمتری در امر یادگیری از خود نشان می‌دهند، کرونا باعث شده همه افراد به ویژه نوجوانان و جوانان چاق اغلب مضطرب، افسرده و بی‌انگیزه شوند و به علت خود کم‌بینی از جامعه بگریزند و میل به درون‌گرایی پیدا کرده و غم تنهایی و افسردگی خود را با ولع بیش‌خوری و ریزه‌خواری تسکین می‌دهند.

وی با بیان اینکه افراد دارای اضافه وزن و چاقی در معرض ابتلاء به عوارض استخوانی بخصوص در زانوها و آرنج‌ها و کمردرد قرار دارند، اظهار می‌دارد: زنانی که انباشتگی چربی‌های اضافه در ناحیه شکم دارند و به شکل سیب چاق شده‌اند، ممکن است با افزایش میزان تستوسترون، مبتلا به هیرسوتیسم یا رویش موهای زائد شوند و کاهش شانس بارداری و باردار نشدن از دیگر عوارض چاقی است.

این استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران تصریح می‌کند: تغییرات متعدد پوستی چه به صورت کشش و ترک‌خوردگی یا بروز رنگدانه در اطراف گردن و زیر بغل در اثر چاقی، دور از انتظار نیست و مشکلات تنفسی از جمله وقفه تنفس در هنگام خواب، کاهش ظرفیت ریه‌ها و حجم تهویه آن و حتی بروز آسم نیز از عوارض چاقی و اضافه وزن محسوب می‌شود.

در منزل فعالیت بدنی داشته باشید

مظهری، فرهنگ آپارتمان نشینی، علاقه کودکان به بازی‌های رایانه‌ای و نشستن پای تلویزیون و کم تحرک بودن را در افزایش آمار چاقی مؤثر می‌داند و می‌گوید: برای پیشگیری از معضلات و عوارض چاقی باید افراد در ایام قرنطینه خانگی، به مدت نیم ساعت ورزش داشته باشند و تغذیه مناسب را نیز فراموش نکنند.

زهرا عبداللهی مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت نیز در این زمینه می‌گوید: چاقی و اضافه وزن عامل مهم افزایش بیماری‌های غیر واگیر به خصوص دیابت، بیماری‌های قلبی و عروقی و سرطان از جمله سرطان پستان و پانکراس است و با افزایش روز افزون این بیماری‌ها در کشور مواجه هستیم.

وی اظهار می‌دارد: در شرایط کرونایی سو تغذیه در کشور رشدی نداشته اما چاقی به دلیل اینکه مردم مواد نشاسته‌ای بیشتری می‌خورند و تحرک بدنی ندارند، رو به افزایش است.

تنقلات کمتر بخورید

عبداللهی تصیرح می‌کند: در شرایط کرونایی افراد در منزل هستند، مقداری الگوی غذایی‌شان تفاوت کرده، تنقلات بیشتری می‌خورند و تحرک کمتری دارند و ما با افزایش چاقی در بچه‌ها مواجهیم و باید توجه کرد کسی که بیش‌خواری دارد و چاق می‌شود، شامل سوءتغذیه و ناامنی غذایی است.

وی خاطرنشان می‌کند: کووید ۱۹ هم می‌تواند چاقی را زیادتر کند پروتئین حیوانی گران است و مردم مواد نشاسته‌ای و کربوهیدراتی را بیشتر می‌خورند تحرک هم ندارند پس چاق می‌شوند.