چه شروطی را نمی‌توان ضمن عقد قرارداد

علی اکبر آقایاری کارشناس دادگستری و مدرس دانشگاه در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان، گفت: ازدواج فقط یک پیوند عاطفی و اخلاقی میان دو انسان نیست. زن و شوهر پس از ثبت رسمی ازدواج، وارد توافقی دو جانبه می‌شوند و در برابر یکدیگر حقوق و تکالیف متفاوتی را به عهده می‌گیرند.

او ادامه داد: در هنگام عقد نکاح، سند ازدواج باید به دقت توسط زوجین مطالعه و سپس بند‌های ۱۲ گانه سند نکاحیه با امضاء زوجین به تایید برسد، متاسفانه بسیاری از زوجین به این موضوع مهم توجه نمی‌کنند و حتی این امر را تشریفاتی می‌پندارند از همین رو بدون مطالعه سند نکاحیه را امضا می‌کنند.

این کارشناس رسمی دادگستری بیان کرد: در سند نکاحیه شروطی ضمن عقد ازدواج آمده است، این شروط تعهداتی هستند که در حین ازدواج با توافق زن و شوهر وارد مفاد قرارداد ازدواج می‌شوند و زوجین با پذیرفتن آن‌ها خود را ملزم به رعایت این شروط می‌کنند.

آقایاری اظهار کرد: باور زوجین بر این است که می‌بایست همه شروط ضمن عقد را بپذیرند، اما بر اساس قانون زوجین در پذیرفتن یا نپذیرفتن شروط آزاد هستند و حتی با توافق خود می‌توانند شرط یا شروطی را به سند نکاحیه اضافه کنند، اما نکته مهم این است که همه شروط قابل قبول نیستند از جمله شروط باطل، باید به شروطی که انجام آن غیرمقدور باشد یا نفع و فایده نداشته باشد یا خلاف قانون باشد اشاره کرد.

او ادامه داد: برای مثال قانون، ریاست خانواده را بر عهده شوهر قرار داده است، خلاف این مورد به شکل شرط ضمن عقد نیز قابل‌قبول نیست و باطل است. یا زن نمی‌تواند ضمن عقد شرط کند مرد حق طلاق او را نداشته باشد. درصورتی‌که شرط باطلی ضمن عقد ذکر شود فقط آن شرط باطل است و تاثیری در عقد ندارد (البته برخی از شروط عقد را نیز باطل می‌کنند.)

این کارشناس دادگستری گفت: از جمله مواردی که به عنوان شرط ضمن عقد در سند ازدواج آمده است می‌توان به این موضوع اشاره کرد که زوجین توافق می‎کنند در زمانی که طلاق به درخواست زن نباشد یا طلاق به دلیل تخلف زن از وظایف همسری‎اش نباشد، مرد نصف اموالی را که در ایام زندگی مشترک به دست آورده است، به زن بدهد.

آقایاری افزود: در شروط دیگر نیز آمده است که مرد به زن وکالت می‎دهد در موارد زیر با تایید دادگاه برای طلاق اقدام کند:
خودداری مرد از پرداخت نفقه به مدت شش ماه، سوء رفتار یا سوء معاشرت مرد، ابتلای مرد به امراض صعب العلاج، جنون مرد، اشتغال مرد به شغلی که منافی با مصالح خانوادگی باشد، محکومیت مرد به حکم قطعی به مجازات پنج سال حبس یا بیشتر، ابتلای زوج به هرگونه اعتیاد، زوج، زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترک کند، محکومیت قطعی مرد در اثر ارتکاب به جرم و اجرای هرگونه مجازات که مغایر با حیثیت خانوادگی و شئون زن باشد، عقیم بودن یا عوارض جسمی مرد که باعث عدم بارداری زن شود، در صورتی که زوج مفقودالاثر شود، زوج همسر دیگری بدون رضایت زوجه اختیار کند.

او در پایان اضافه کرد: از جمله شروط مورد علاقه بانوان برای اضافه کردن به شروط ضمن عقد در سند نکاحیه می‌توان به وکالت در طلاق، حق تعیین مسکن، حق انتخاب شغل و ادامه تحصیل و ذکر حق خروج از کشور است که  باید با توافق و رضایت زوجین تعیین گردد.