امر به معروف و نهی از منکر زمینه ساز پویایی جوامع انسانی است

پیامبران و ائمه معصومین بعد از خداوند منان اولین آمران و ناهیان امر به معروف و نهی از منکر در روی زمین بودند.
امر به معروف و نهی از منکر آنقدر در روند زندگی بشر تاثیر دارد که در ادیان مختلف می توان آن را جست و جو کرد حتی در آیاتی که در قرآن کریم به زندگی حضرت نوح پرداخته شده به توصیه های مکرر آن حضرت به فرزند ناخلفش اشاره شده است.
در قرآن کریم چندین بار امر به معروف و نهی از منکر توصیه شده و در یکی از این آیه های آسمانی آمده است « ولتکن منکم امه یدعون الی الخیر و یامرون بالمعروف و ینهون عن المنکر و اولئک هم المفلحون »
« باید از میان شما، جمعی دعوت به نیکی، و امر به معروف و نهی از منکر کنند، و آنها همان رستگارانند »
آنچه که از معانی این ۲ فریضه معنوی در احکام دین استنباط می شود به تمام واجب و مستحب ها «معروف» و به تمام محرمات و مکروه ها «منکر» گفته می شود که توصیه و انجام دادن واجب ها امر به معروف و توصیه به انجام ندادن محرمات نهی از منکر است.
هدف اصلی و اساسی امر به معروف و نهی از منکر تحقق معروف در جوامع انسانی و دوری از منکرهاست که برای محقق شدن این امر نیاز به سازماندهی و برنامه ریزی های مدون و معین است.
امیدواریم با توجه به اهمیت فرهنگ سازی این مهم در جامعه دستگاه های مربوط با سازماندهی مدون بتوانند گامی تاثیر گذار در این زمینه بردارند.
انشاا…

** رعایت امر به معروف و نهی از منکر در زندگی فردی و اجتماعی ضروری است
مدیر مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان جنوبی روزدوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، اظهار: رعایت امر به معروف و نهی از منکر در تمام شئون زندگی فردی و اجتماعی انسان ها ضروری است و تقلیل نمودن آن به یک بعد و یک جنبه خطاست.
حجت الاسلام احمد ملایی، افزود: برای شناخت جایگاه و فلسفه امر به معروف و نهی از منکر شناسایی هدف انسان برای رسیدن به کمال و قرب الهی ضروری است که این امر بستر مناسب را برای برقراری این مهم در جامعه فراهم می کند.
به گفته وی جامعه و حاکمیت بستر حرکت انسان است و تاثیر و تاثر متقابل از یکدیگر می پذیرند.
وی ادامه داد: این در حالی است که هم رفتار فرد در جامعه و حاکمیت تاثیر می گذارد و هم جامعه «مجموعه رفتار دیگران » و نیز حاکمیت در فرد تاثیر گذار است.
وی تاکید کرد: معروف ها یا منکرهایی که در جامعه وجود دارند در رفتار و گفتار افراد، جامعه و مسئولان، یعنی نوع رفتار و گفتار و ارتباط و تعامل مردم با مردم، مردم با حکومت، حکومت با مردم تاثیر گذار است پس نباید نگاهی تک وجهی به این مهم داشت.

** امر به معروف و نهی از منکر/ مسیر درست جامعه
به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از ایرنا، حجت الاسلام ملایی، در ادامه اظهار کرد: جامعه ای که امر به معروف و نهی از منکر در آن فعال است دارای یکی از قوی ترین و مهمترین و موثر ترین کنترل ها برای فرد، جامعه و حکومت برای حرکت در مسیر صحیح و درست اخلاقی و اسلامی است.
وی ادامه داد: امر به معروف و نهی از منکر حق طبیعی نظارت فرد بر جامعه و حکومت و نیز نظارت اجتماع و حکومت بر فرد است.
به گفته وی، در جامعه ای که این ابزار مهم کنترل اجتماعی و ابزار جامعه ساز و انسان ساز فعال است زمینه و بستر برای حرکت به سمت کمال و قرب الهی مهیاست.
وی در توضیح این سخن گفت: در یک کشتی که با تعداد زیادی مسافر به سوی مقصدی در حرکت است یکی از مسافران شروع به سوراخ کردن کشتی می کند با این کار خود و دیگران را از رسیدن به هدف و مقصد باز می دارد و بستر حرکت به سمت مقصد را از بین می برد.
وی اضافه کرد: رفتار آن فرد تاثیر مستقیم در بقیه دارد و دیگران را به هلاکت می رساند ، پس آیا در چنین حالتی نباید نهی از منکر کرد، حتی اگر فقط ضرر متوجه شخص او خواهد شد باز وجدان و انسانیت می گوید’اگر بینی که نابینا و چاه است/ اگر خاموش بنشینی گناه است».

** نبود امر به معروف و نهی از منکر/ هلاکت جامعه
مدیر مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان جنوبی، عنوان کرد: بدون امر به معروف و نهی از منکر جامعه و فرد به هلاکت نزدیک خواهند شد و هم فرد و هم جامعه از طراز اسلامی فاصله خواهند گرفت.
به گفته وی تاکید زیادی در آیات و روایات به این ۲ فریضه الهی شده و از آن به عنوان راه پیامبران، شیوه صالحین، مایه سعادت و برکت، نشان ایمان، واجب همگانی و جهاد در راه خدا یاد شده است.
وی ادامه داد: امام علی (ع) در این باره می فرمایند« تمام کارهای نیک حتی جهاد در راه خدا در برابر امر به معروف و نهی از منکر چون قطره ای است در مقابل دریای پهن و ژرف.
وی اضافه کرد: در فقه اسلامی این ۲ فریضه الهی را واجب کفایی می دانند یعنی اگر کسی اقدام کرد ثواب برای اوست و از گردن دیگران نیز برداشته می شود ولی اگر کسی اقدام نکرد بر گردن همه است و همه به خاطر ترک آن گناه نموده و عقاب خواهند شد.

** آمران به معروف و ناهیان از منکر/ هماهنگی گفتار و رفتار
حجت الاسلام ملایی اولین شرط تاثیر آمران و ناهیان را هماهنگ بودن رفتار و گفتار خود آنها و امر به معروف و نهی از منکر عملی دانست و عنوان کرد: در غیر این صورت این فریضه تاثیری نخواهد داشت و خداوند هم اینگونه آمران را نکوهش می کند « اتامرون الناس بالبر و تنسون انفسکم».
به گفته وی در برخورد با منکر مراتبی هست که مرتبه اول انکار قلبی است یعنی با حالت صورت، حالت رفتار یا ترک معاشرت یا کم اهمیتی به فرد نشان می دهیم کار او منکر است.
مرتبه دوم تذکر لسانی و زبانی است که اگر مرحله ابتدایی جواب نداد وارد این مرحله می شویم که بسیار حساس است و باید با آرامش با زبانی نرم و حالتی دوستانه و خیرخواهانه باشد و به هیچ عنوان به حرمت و شخصیت و آبروی فرد صدمه ای نخورد.
اگر این مرحله نیز جواب نداد مراتبی مانند جرح با اذن حاکم شرع مقدور و برای افراد بدون اذن حرام است.
وی در ادامه فرهنگ سازی تذکر لسانی و زبانی را به صورت صحیح از بهترین مراحل امر به معروف و نهی از منکر بیان کرد و افزود: امیدواریم با نیل به سوی معروف ها و بیزاری از منکر ها روز به روز شاهد پویایی جوامع اسلامی باشیم.
امر به معروف و نهی از منکر از احکام عملی مسلمانان و به نظر شیعیان از فروع دین اسلام است.
امر به معروف یعنی دستور دادن یا توصیه کردن از سوی فرد مسلمان به دیگران به انجام آنچه از نظر عقل یا شرع اسلام خوب در نظر گرفته می‌شود و نهی از منکر یعنی دستور دادن یا توصیه کردن از سوی فرد مسلمان به دیگران به انجام ندادن آنچه به از نظر عقل یا شرع اسلام بد در نظر گرفته می‌شود.
سایت ایرنا خراسان جنوبی www.irna.ir/skhorasan
کانال اطلاع رسانی : http://telegram.me/birjand
۳۲۱۵*۲۰۴۷*خبرنگار- محمدرسول ابراهیمی اسفدن*انتشاردهنده – عباسقلی اشکورجیری*