نقش خواص در شهادت امام حسین(ع)/ منکر که عادی شود جامعه مصلحان را می‌کشد

حجت‌الاسلام رضا غلامی، رئیس مؤسسه علوم انسانی اسلامی صدرا در گفت‌وگو با ایکنا؛ به بیان پاسخ این سؤال پرداخت که چرا جامعه زمان امام حسین(ع) به درجه ای از انحطاط رسید که مصلح و ناجی جامعه را به شهادت رساند؟ گفت: پاسخ این سؤال را خود امام حسین(ع) در روز عاشورا دادند. حضرت اباعبدالله(ع) در مسیر حرکتشان به کوفه، از هر فرصتی برای روشنگری و بیدار کردن عقول مردم خصوصا خواص جامعه استفاده کردند. در روز عاشورا هم امام(ع) چندین بار خطبه خواندند و تلاش کردند نه فقط مرز میان حق و باطل که از بین رفته بود را نشان بدهند، بلکه جماعت کثیری که در لشکر یزید علیه فرزند پیامبر خدا(ص) شمشیر کشیده‌اند را از عواقب تصمیم ظالمانه خود آگاه کنند.

وی ادامه داد: در واقع، تلاش امام این بود که آن‌ها را از این جنایت عظیم منصرف کنند اما سران لشکر یزید که از نفوذ کلام و اثر اعجازگونه منطق امام حسین(ع) اطلاع داشتند، دستور می‌دادند که لشکر با فریاد و هل هله مانع از شنیده شدن سخن امام(ع) شوند. امام(ع) در پاسخ به این رفتار لشکر یزید فرمودند  به گفتارم گوش فرا نمى‌دهید؟ آرى، در اثر هدایاى حرامى که به دست شما رسیده و در اثر غذاهاى حرام و لقمه‌هاى غیر مشروعى که شکم‌هاى شما از آن انباشته شده، خدا این چنین بر دل‌هاى شما مهر زده است؛ واى بر شما! آیا ساکت نمى‌شوید؟

نویسنده کتاب «فلسفه تمدن نوین اسلامی» اضافه کرد: مسئله فقط این نیست که یک فرد شراب‌خوار، بوزینه باز و زن باره که اشعار کفرآمیز می‌خواند حاکم جامعه اسلامی شده است. البته نشستن یزید به کرسی حاکمیت کم مصیبتی نیست و امام(ع) در بیاناتشان به این مصیبت بزرگ چندین بار اشاره فرموده‌اند، اما مسئله مهم‌تر این است که جامعه اسلامی در اثر کثرت گناه و افتادن در دام دنیازدگی، غیرت دینی خود را از دست داده و نه تنها در برابر نشستن یزید فاسد بر مسند حاکمیت جامعه اسلامی بی‌تفاوت است بلکه به خواسته‌های نامشروع او پاسخ مثبت می‌دهد. در این شرایط جای معروف و منکر عوض شده و حلال و حرام خدا مخلوط شده است.

وی با تأکید بر اینکه در سال ۶۱ هجری قمری مسئله امام(ع) فقط منحصر به قیام علیه هیئت حاکمه فاسد با محوریت یزید ملعون نیست، گفت: مسئله کلیدی دیگری که وجود دارد پوچ و توخالی شدن جامعه اسلامی از حقیقت اسلام است که جز با یک انقلاب و دگرگونی بزرگ قابل اصلاح و جبران نیست.

در جامعه‌ای کـه مرز میان حق و باطل پدیدار نیست مؤمن باید آماده شهادت شود

حجت الاسلام غلامی با اشاره به سخن امام حسین(ع) که می‌فرمایند: آیا نمی‌نگرید که به حق عمل و از باطل نهی نمی‌شود؟ گفت: پس در جامعه‌ای کـه مرز میان حق و باطل پدیدار نیست باید مؤمن بـه لقای الهی مشتاق شود و برای شهادت آماده باشد. البته توجه داشته باشید که سهم خواص جامعه در دگرگونی‌های منفی و مثبت همیشه بیش از عامه مردم است. خواص، نخبگان و ریش سفیدان با نفوذ، همیشه نقشه الگو و مرجع را بازی می‌کنند و اگر در دام دنیاپرستی و فسادگر گرفتار شوند، به سرعت کل جامعه را به تباهی می کشانند لذا مخاطب خیلی از بیانات هشدار دهنده امام(ع)، خواص جامعه به شمار می‌روند.  

رئیس مؤسسه علوم انسانی اسلامی صدرا در پاسخ به این سؤال که چه کنیم جامعه ما دچار چنین انحطاطی نشود و صالحان را بشناسد؟ گفت: جامعه اسلامی به برکت قیام عاشورا و خون امام حسین(ع) جامعه بیداری است و با هدایت‌های نایب امام زمان (ع) در آن مرز میان حق و باطل گم نشده است.

در جامعه‌ای که جای منکر و معروف عوض شود باید منتظر عواقب خطرناکی بود

وی افزود: مردم بارها نشان داده‌اند که در خیلی از موضوعات از مسلمانان صدر اسلام یعنی دوره حیات پیامبر اسلام(ص) بصیرتر و استوارترند و پای اعتلای کلمه حق با تمام وجودشان می‌ایستند لکن در هر جامعه‌ای که عقل‌ها سلامت و پاکیزگی خود را در اثر گناه، لجاجت و طمع از دست بدهند و جای منکر و معروف عوض شود باید منتظر عواقب خطرناکی از این دست بود.

حجت‌الاسلام غلامی ادامه داد: ما نباید خودمان را مستثنی بدانیم. به ویژه خواص جامعه ما باید مراقب جایگاه و نقش تعیین کننده خود در جامعه باشند. اگر یک فرد نخبه و با نفوذ به آلودگی کشیده شود، بخش مهمی از جامعه را آلوده می‌کند. لذا امر به معروف و نهی از منکر نباید کنار گذاشته شود.  پیامبر اکرم(ص)        می‌فرمایند اگر امت من امر به معروف و نهی از منکر را به دیگران واگذارند باید منتظر عذاب الهی باشند.  باید توجه داشته باشیم که عذاب الهی همیشه سیل و زلزله و بلایای طبیعی نیست، یکی از مصادیق عذاب الهی ذلیل و حقیر شدن جامعه اسلامی و حاکم شدن بدکاران در جامعه است. با این اوصاف، باید دائماً مراقب خودمان باشیم. باید رودر بایستی‌ها را کنار بگذاریم و اجازه ندهیم منکر در جامعه ما به ویژه در میان خواص که مصادیق فراوانی دارد به امری عادی بدل شود.

انتهای پیام