نشریه پایان‌دوره دفتر تحکیم‌وحدت رونمایی شد / «بازگشت به مردم»، رمز کارآمدی جمهوریت

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو؛ نشست پایان‌دوره و انتخابات دوره‌ی جدید شورای مرکزی اتحادیه‌ی انجمن‌های اسلامی دانشجویان(دفتر تحکیم وحدت) از سه‌شنبه تا جمعه‌ی هفته‌ی جاری به میزبانی دانشگاه تبریز برگزار خواهد شد. واحد سیاسی این اتحادیه برای این نشست و جمع‌بندی فعالیت‌های یکساله‌ی خود، ویژه‌نامه‌ای ذیل سلسله‌نشریات «تحکیم» تولید کرده که وجوه مختلف شعار امسال دفتر تحکیم وحدت یعنی «نوسازی مشارکت، کارآمدی جمهوریت» را واکاوی کرده‌است. این ویژه‌نامه با عنوان «بازگشت به مردم» نخستین بار در نشست سالانه‌ی دفتر تحکیم در تبریز توزیع شده و سپس در اختیار عموم دانشجویان قرار خواهد گرفت. گزارش نشست رونمایی این نشریه در خبرگزاری دانشجو، تقدیم می‌شود:

  سارا عاقلی، دبیر واحد سیاسی تحکیم وحدت در گفتگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، پیرامون ویژه نامه «بازگشت به مردم»، نشریه تحکیم وحدت گفت: این نشریه به واکاوی خط محتوایی دفتر تحکیم وحدت و شعاری که یک سال پیش مبنی بر «نوسازی مشارکت کارآمدی جمهوریت» بود، می‌پردازد و نشان می‌دهد منظور اتحادیه از این شعار و کار‌هایی که پیرامون این شعار انجام داد دقیقا چه هست و به چه صورت معتقد است که نوسازی عرصه‌های مشارکت به کارآمدی مفهومی تحت عنوان مردم سالاری، می‌انجامد.
وی افزود: این نشریه برای اولین بار در نشست پایان دوره دفتر تحکیم وحدت در دانشگاه تبریز بین دانشجویان توزیع می‌شود و بعد در فضای دانشگاه آن را توزیع خواهیم کرد.     مشارکت مردم؛ جنبه‌های شرعی و دینی دارد
عاقلی توضیح داد: مفهومی تحت عنوان مشارکت مهمترین مولفه یک مفهوم کلان تحت عنوان مردم سالاری دینی محسوب می‌شود. مهمترین ویژگی مشارکت، داوطلبانه بودن است. به این معنی این که در یک جامعه افراد جامعه با حس مسئولیت اجتماعی و ملی به مشارکت در امور می‌پردازند، اما از نگاه ما در یک جامعه اسلامی نه تنها حس مسئولیت اجتماعی و ملی که حس مسئولیت شرعی هم در این باره دخیل است پس بیراه نگفته ایم اگر بگوییم جامعه اسلامی مشارکت غنی تری را تجربه می‌کند. اما مسئله اینجاست که فکر می‌کنیم عرصه‌های مشارکت مردم در حال حاضر مناسب فضای کنونی جامعه نیست و نیاز است از مرحله انتخاب مسئول گرفته تا مرحله‌ای که تصمیماتش تاثیرگذاشته می‌شود تا مرحله‌ای که رویکردهایش مورد انتقاد قرار می‌گیرد به روزرسانی شود. 
دبیرسیاسی تحکیم وحدت گفت: مفاهیمی که در نشریه به آن پرداخته ایم و بحث شفافیت را، به عنوان یک الزام بسیار مهم برای داشتن نظارت همگانی مورد بررسی قرار داده‌ایم. هیچ حاکمیتی نمی‌تواند ادعای جمهوری بودن داشته باشد مگر اینکه مشارکت مردم خودش را به رسمیت بشناسند، به این معنی که برای مشارکت مردم عرصه و زمینه و بستر تعریف شود که همه این‌ها به نظرم یک معنی دارد و آن هم این است که بستر مناسب برای مشارکت مردم را فراهم کند تا نظر آحاد افراد جامعه در یک تصمیم و سیاستی که اتخاذ می‌شود دخیل باشد. از نگاه ما کارآمدی یک جمهوری به این معنی است که مشارکت مردم خودش را به رسمیت بشناسد و به رسمیت شناختن یعنی جدی گرفتن عرصه‌های حضور مردم در بخش‌های مختلف؛ هر کدام از این مفاهیم که اشاره کردم از مرحله انتخاب مسئول تاثیر بر تصمیمات یک مسئول تا نقد رویه‌ها به صورت ریز و تخصصی در مطالب بقیه دوستان اشاره شده است.    مشارکت مردم باید به رسمیت شناخته شود
سیدحمیدرضا مجتبوی، عضو اتحادیه تحکیم وحدت و یکی از نویسندگان این نشریه در ادامه گفت: ما در به رسمیت شناختن مشارکت مردم با مسئله‌ای که روبه رو هستیم این است که باید سعی کنیم این به رسمیت شناختن را از جنبه مؤثر آن افزایش دهیم. به این معنا که مشارکت مردمی از جنبه کیفی و کمی باید در ساختار‌هایی که قانونگذار تنظیم می‌کند و اجرایی که صورت می‌گیرد به رسمیت شناخته شود. یکی از بخش‌ها و زیربخش‌هایی که در این نشریه سعی کردیم بپردازیم اصلاح قانونی است، تا موجب شود مردم بتوانند این مشارکت خودشان را بیشتر به منصه ظهور برسانند و با این روش کارایی جمهوریت در نظام اسلامی بالاتر برود. کارآیی جمهوریت یعنی شنیدن و رسانده شدن نظر مردم و اثرگذاری آن در تصمیم گیری‌های حکومتی. 
وی افزود: ما معتقدیم که باید انواع ساختار‌ها برای افزایش حضور و کارآمدتر کردن این حضور به وجود بیاید، یعنی انتخاباتی که به آن اشاره کردم یک موضوع، به کارگیری صحیح فضا‌هایی که مردم حضور دارند است، مثل نماز جمعه و بحث‌های دیگری هم هست. مساجد خود به عنوان پایگاه اصلی مشارکت مردم و ابراز نظراتشان و مشورت دادن به حاکم اسلامی بوده ونظرما این است که این تعامل دو طرفه می‌تواند مجدد در نظام اسلامی شکل بگیرد. به دنبال مدل جایگزین برای نظام انتخابات کشور هستیم
سارا طلا، عضو تحریریه این نشریه گفت: در متن این نشریه ما ابتدا به این مسئله پرداختیم که چرا شیوه انتخابات کنونی را نامناسب می‌دانیم و چه آسیب‌هایی را به همراه داشته. در این متن به این اشاره شده است که مشارکت مردم شاید یک نوع مشارکت ظاهری محسوب شود و خیلی جا‌ها حتی بازتابشان در انتخابات صورت نگیرد. از این مسئله که این بازتاب خاص عمومی مردم و شاید نمایش دادن این اختلاف عقاید و خواسته‌ها به شکل صحیح و لحاظ کردن آن‌ها در نتایج انتخابات صورت نمی‌گیرد مورد نقد قرار داده‌ایم. در ادامه سعی کرده‌ام که هم مدل کنونی که در مجلس بررسی می‌شود و تصویب هم شد و برای شورای نگهبان ارسال شده را مورد نقد و بررسی قرار دهیم و نهایتا یک مدل جایگزین را ارائه کنیم.     شفافیت، حق مردم است
سیده فاطمه فیروز آبادی، عضو تحریریه این ویژه نامه در ادامه گفت: مشارکتی که در مدل سکولار و دمکراسی است به این می‌پردازد که غالب مردم چه می‌گویند و این غالب مردم ممکن است مبنای درستی برای صحبت شان نداشته باشند. اما در مردم‌سالاری دینی «مردم» مردمی تعریف می‌شوند که براساس دین صحبت می‌کنند و براساس حقی که درست‌ترین حرف ممکن است. تفاوت عمده مردم سالاری دینی و دمکراسی سکولاری چنین چیزی محسوب می‌شود و المانی هم که متفاوتش می‌کند همین است. مبنایی که می‌شود تکیه کرد و آن طرف مبنایی که صرفا اکثریت است و ممکن است حقی پشتش نباشد.
وی تصریح کرد: به عنوان نویسنده این نشریه، شفافیت را به عنوان ابزاری برای نظارت مورد بررسی قرار داده ام و به عنوان ساده‌ترین راه جهت نیل به جامعه‌ای که در آن هر شخص نسبت به رفتار و خودش براساس فریضه دینی و همان مردم سالاری دینی و منظومه فکری جمهوری اسلامی مسئول است و براساس آن نهی از منکر می‌کند و حدود را به حکومت یادآوری می‌کند طبق تعریف ارایه حق اطلاعاتی خودشان به مردم است و شامل ارایه اطلاعات مناسب در زمان و موقعیت مناسب با ابزار و وسایل مناسب و روزآمد است. بعد از ارائه حق اطلاعاتی به مردم، مردم براساس همان فریضه دینی تکلیف دارند که به یادآوری حدود به حکومت و حاکمان بپردازند و در واقع حکومت را تصفیه بکنند، تعریف کرده‌ام.  
فیروز آبادی افزود: تفاوت شفافیت و افشاگری هم البته قابل بحث است یکی از فواید و پیامد‌های شفافیت اعتمادزایی است. در صورتی که افشاگری در مقابل اعتمادزدایی را در پی دارد در تمام عرصه‌های کشوری شفافیت در کشوری که مردم سالاری ادعای اصلی آن است باید اجرا شود و نیاز است. منتهی در مجلس که نهاد منتخب مردم است و فلسفه وجودی آن اصولا ارتقاء مشارکت شهروندان در اداره حکومت است نیاز به شفافیت بیشتر احساس می‌شود.
این عضو تحکیم وحدت اضافه کرد: یکی از مشکلات، موضوع مطالبه گری است که البته امروز تا حدود زیادی شکل گرفته بخش بعدی به اهتمامی که نماینده‌ها باید برای چنین طرحی بگذارند برمی گردد. یک سری ساختار‌ها ممکن است وجودداشته باشد. با یکی از نماینده‌های مجلس که صحبت می‌کردیم می‌گفت: ممکن است اگر من شفافیت را داشته باشم و رای خودم شفاف باشد بعد‌ها از طرف نهاد‌های دیگر برای شهر من کمبود‌هایی وجود داشته باشد.
فیروزآبادی تصریح کرد: ما چیزی که در حکومت اسلامی داریم این است که اسلام سعی می‌کند با انواع ابزار و وسایل مردم را در متن جامعه قرار بدهد یعنی ما حتی ساده‌ترین آیاتی که مثل آیه‌ای که می‌گوید و تعاونوا علی البر و التقوا. امکان دارد به آن‌ها توجه نکنیم این آیات تلاش دارد مردم را با ابزار متفاوتی مثل کار‌های عام المنفعه در بطن جامعه بیاورد در حقیقت مردم اگر حس کنند حکومت و جامعه متعلق به خودشان است و تلاش کنند در آن جامعه ایفای نقش کنند بعد از مدتی می‌توانند یک جایگاه نظارتی پیدا کنند. ولی مردم اگر آن جامعه و حکومت را از خودشان مردم هویت مشترکی برای خودشان و حکومت اسلامی قائل نمی‌شوند که بعدا دلسوزانه بتوانند به جایگاه انتقادی یا پیشنهادی برای آن حکومت برسند.
وی افزود: این‌ها و خیلی از مطالب دیگری که ما به صورت خاص در نهج البلاغه یا آیات قرآن داریم مسائلی هستند که به راحتی می‌توانند برای حکومت اسلامی راهکار پیشنهاد بدهند که مردم را وارد بطن جامعه و حکومت بکنند، ولی متاسفانه مغفول واقع شده‌اند.
این عضو تحریریه ویژه نامه تحکیم وحدت ادامه داد: تفاوتی که می‌توانیم بین مردم سالاری دینی با عقاید غربی قائل شویم این است که ما معیاری برای حق داریم و با توجه به این معیار حق، ما در تاریخ مشارکت‌های متفاوتی از مردم داشتیم و می‌توانیم آن مشارکت‌ها را براساس نتایجی که برای جامعه اسلامی حاصل کرده اند دسته بندی کنیم مثلا ما می‌بینیم که در دوران صدر اسلام برای انتخاب خلیفه امکان دارد یک جایی ما به خاطر انتخاب غلط مردم دچار مشکل شده باشیم که این انتخاب یک سری عواملی داشته و باعث شده جامعه را به دوران قبل برگرداند. این مشارکت را تحت عنوان مشارکت ارتجاعی دسته بندی کرده‌ایم.
وی گفت: یک نوع مشارکت دیگری تحت عنوان مشارکت تبعی داریم، خیلی اوقات جامعه براثر یک جو روانی، یک جو تبلیغاتی دچار چرخش عقیده می‌شود یا اینکه مطالبه‌ای به وجود می‌آید که امکان دارد آن مطالبه یا به سمت غلطی هدایت شود، یا اینکه اصلا فی ذاته مطالبه غیرمعقولی بوده باشد این را تحت عنوان مشارکت تبعی نام گذاری کرده ایم که این را در صدر اسلام می‌توانیم در وقایع صلح امام حسن مشاهده کنیم. آن زمان براساس فشار روانی و جوی که مخالفین ایجاد کرده بودند مسلمانان ما امام را تنها می‌گذارند و فشار اطرافیان باعث می‌شود امام مجبور به صلح شوند.
فیروز آبادی توضیح داد: یک نوع مشارکت هم هست که آن را مشارکت انقلابی نامیدیم ما باید براساس اتفاقات تاریخی در این قرن و در این زمان به یک مشارکت مطلوب برسیم باید بتوانیم از تاریخ عبرت بگیریم و یک مشارکت مطلوب ارائه کنیم. شاید بتوانیم بگوییم کلید ظهور امام زمان ما همان ایجاد یک مشارکت مطلوب برای مردم است وقتی مردم به بلوغ و آگاهی برسند و بدانند چه طور باید در جامعه مشارکت کنند آن وقت جامعه توانایی پذیرش دارد که امامی در آن حکومت کند و یک حکومت اسلامی یا ما می‌گوییم تمدن نوین اسلامی می‌تواند شکل بگیرد که می‌شود ابعاد ظریفش را بیشتر استخراج کرد.   تحزب، تنها قالب مشارکت مردمی نیست
سارا عاقلی دبیر سیاسی دفتر تحکیم وحدت ادامه داد: ممکن نیست درباره مشارکت صحبت کنیم و ملزم به بحث پرداختن به احزاب و تشکل‌ها نشویم این موضوعی است که هم در سر مقاله هم در مصاحبه مجزا با دکتر میراحمدی و هم در سایر مقالات مثل بحث انتخابات به آن پرداختیم، اما نکته اینجاست در حال حاضر رویه احزاب و تشکلهایمان را مثبت نمی‌دانیم چرا که مهمترین ویژگی احزاب و تشکل‌ها متاثر بودنشان از مردم و موثر بودنشان بر حاکمیت است. یعنی احزاب و تشکل‌ها باید از بدنه مردمی بلند شده باشند و اصل اثرگذاری‌شان نه بر مردم که بر حاکمیت باشد. چنین رویه‌ای را در مورد اکثر احزاب و تشکل‌ها شاهد نیستیم در نتیجه صریحا می‌گوییم که منتقد فضای فعلی آن‌ها هستیم علی رغم این که احزاب و تشکل‌ها بستر مناسبی برای مشارکت مردم محسوب می‌شوند. وی افزود: نکته‌ای که آقای میراحمدی در مصاحبه به آن اشاره کردند مبنی بر همین است که احزابی که اتصال مردمی ندارند پایگاه مردمی ندارند یا اصطلاحا دولت ساخته هستند. اصل تصمیم و کارشان اثرگذاری بر مردم برای گرفتن رای از مردم است نمی‌توانند نام حزب را یدک بکشند حتی اگر اسم آن‌ها را حزب هم بگذاریم آن حزب و آن مشارکتی که انجام می‌دهد مشارکت آن حزب محسوب می‌شود نه مشارکت مردم چرا که اتصال مردمی ندارد این مهمترین تفاوت و نقدی است که در بحث احزاب و تشکل‌ها به آن پرداختیم که در مصاحبه تفصیلا اشاره شده و در سرمقاله هم در قسمت‌هایی ورود کردیم.  
عاقلی ادامه داد: شاید حزب مهمترین پایگاه برای مشارکت سیاسی مردم محسوب شود، اما به نظر من اشتباه آنجایی است که حزب را تنها قالب مشارکت و در جامعه‌ای تعریف کنیم که هنوز در بحث تشکل‌ها ممکن است به بلوغ کافی دست پیدا نکرده باشد. در بحث حزب به دو بال می‌پردازیم می‌گوییم جامعه‌ای می‌تواند تحزب را در خودش افزایش بدهد که ساختار‌های حقوقی و قانونی را به طور کامل برای حزب تعریف کرده باشد یعنی مفهومی تحت عنوان رسیدن به قدرت را برای حزب به وجود بیاورد که کمی با دیدگاه‌های اسلامی در تضاد است و در درجه دوم بافت فرهنگی سیاسی بتواند حزب را بپذیرد، حزب یک کار ویژه خاص است مادامی که بلوغ و کارایی اش در یک جامعه به وجود نیاید داشتن یک پوسته‌ای از حزب به معنی حزب نیست که به قول بعضی از اساتید اسمش را حزب بی حزبی می‌گذارند.

عاقلی اظهار داشت: فکر می‌کنم جامعه ما در حال حاضربرای داشتن کارآمدی حزب راه طولانی در پیش دارد و اینکه کل پیشرفت و توسعه کشوررا بخواهیم به حزب گره بزنیم به نظرم اشتباه است به این خاطر که می‌گوییم یا با حزب مشکلات ما حل می‌شود یا حل نمی‌شود، به این صورت باقی می‌مانیم. در صورتی که چنین نیست.

وی اضافه کرد: درست است که پایه انتخابات تناسبی مفهومی تحت عنوان لیست هاست، اما الزامی ندارد که لیست حتما برمبنای حزب وجود داشته باشد. حزب تنها غالب مشارکت سیاسی محسوب نمی‌شود.

عاقلی ادامه داد: به بحثی تحت عنوان مشارکت ارتجاعی یا مشارکت پیش رو اشاره کردیم بعد از دیدگاه اسلامی وقتی به این موضوع می‌پردازیم به این نتیجه می‌رسیم که هر دوشان اصالت دارند، چون مشارکت به ماهوی مشارکت اصالت دارد حتی اگر به انتخابی بیانجامد که برای جامعه مطلوب نیست، اما در دل نامطلوب بودن تجربه تاریخی نهفته است که می‌توانیم امیدوار باشیم خودش عنصری برای مشارکت پیش رو در سری‌ها بعد شود. این عنصری که باعث تفاوت بین مشارکت ارتجاعی و پیشرو می‌شود عنصر آگاهی بخشی است که از دیدگاهی که ما در نشریه به آن پرداختیم آگاهی بخشی باری بر دوش رسانه و تشکل است. اینکه یک رسانه چه قدر می‌تواند نقش آفرینی و جریان آفرینی برای به ثمر نشستن یک مشارکتی که پیشرو است، داشته باشد به نظر می‌رسد که اتفاقات بهتری را برای جامعه در صورت تحقق در پی خواهد داشت که این بخش فضای مجازی را هم در خود می‌گنجاند که به ابزار‌هایی که به آن‌ها ابزار‌های رسانه‌ای می‌گوییم با ابزار‌های دهه ۶۰ متفاوت است که یکی از آن ابزار‌ها فضای مجازی است.
وی اضافه کرد:اینکه دغدغه جمهوری خواهی ما و مردم سالاری ما امروز باید بتواند در ظرف مشارکت مردمی خودش را نشان بدهد به این خاطر است که هیچ حاکمیتی نمی‌تواند بر مدار جمهوری خواهی بچرخد مگر این که مشارکت مردمی خودش را به رسمیت بشناسد و به رسمیت شناختن یعنی نو کردن بستر‌های حضور مردم. اگر ساختار انتخابات یک ساختار فرسوده است باید به فکر نو کردن و طرح نو برایش باشیم، اگر درک کاملی از بحث شفافیت در جامعه ما وجود ندارد باید به سمت این درک نوین حرکت کنیم مجموعه این اتفاقات می‌تواند مفهومی تحت عنوان چیزی که در تحکیم پرداختیم نوسازی مشارکت را رقم بزند که از نگاه ما، کارآمد شدن یک نظام جمهوری به نو کردن عرصه‌های مشارکت مردمش وابسته است.

این فعال دانشجویی خاطرنشان کرد: ساختار نشریه در دفتر تحکیم وحدت به صورت گاه نامه است. دفتر تحکیم وحدت دونشریه تحت عنوان نشریه تحکیم و نشریه ندا که نشریه دختران ایران است ویژه نامه حوزه زنان دفتر تحکیم وحدت است که به صورت گاه نامه منتشر می‌شوند.

عاقلی خاطرنشان کرد:با یک پتانسیل محتوایی ما از نشریات مان خروجی می‌گیریم یعنی آن بحث الزام آور بودن و مدت دار بودن نشریه یک سری ویژگی‌های مثبت دارد، ولی این که با یک پتانسیل محتوایی به سمت خروجی گرفتن حرکت کنیم از نگاه ما اتفاق مثبت تری است و بیشترین هدفی که دنبالش هستیم را محقق می‌کند. بحث مردم سالاری و جمهوری خواهی دغدغه چند ساله دفتر تحکیم وحدت است مجموع این دغدغه‌ها و مجموع محتوا‌هایی که بچه‌ها پیرامون این خط کلی تولید کرده اند. خروجی یک سال خط محتوایی دفتر تحکیم وحدت تحت عنوان نشریه‌ای با عنوان بازگشت به مردم به عنوان مفهوم اصیل انقلاب اسلامی محسوب می‌شود.