دولت الکترونیک و قاطعیت در برخورد با فساد/ طرحی کنارگذاشته شده در دولت های نهم و دهم

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از خبرنگار اقتصادی ایرنا، ارتباط رودروی ارایه دهنده خدمت و گیرنده آن در دستگاه های ارایه کننده خدمات به خصوص دستگاه هایی که منابع مالی در آنها به شدت درجریان است و نیز سازمان هایی که متولی واگذاری طرح های عمرانی به شمار می روند، همواره امکان دریافت و پرداخت رشوه و ارتشا را در این دستگاه ها صد چندان کرده که حاصل آن گسترش فساد در این دستگاه هاست.
بروز و ظهور فساد در دستگاه های ارایه کننده خدمات مشکلی است که همواره کشورها را رنج داده و هر کشور برای مبارزه با این پدیده شوم که اقتصاد شفاف را درگیر هزارتوهای خود می کند راهکاری در پیش گرفته و جلو رفته اند.
ظهور سیستم های نوین و استفاده بشر از هوش مصنوعی راهکاری موثر برای مقابله با فساد در برابر مبارزان با این پدیده شوم نهاد و بسیاری از کشورها نجات اقتصاد خود از فساد را در توسل به این شیوه های نوین دیده و به سرعت به سوی آنها گام برداشته اند.
بسیاری از کشورهای جهان پا را فراتر نهاده و با توسعه ابزارهای هوشمند، خدماتی را که دولت ها می توانستند در اختیار مردمان خود قراردهند و احتمال بروز فساد در آنها بود الکترونیک کرده و بدین ترتیب دولت الکترونیک را پایه گذاری کردند.

*چیستی دولت الکترونیک
دولت الکترونیک به معنای اطلاع رسانی و ارایه خدمت بموقع، دقیق و کارا در همه ساعت های شبانه روز از طریق وسایل ارتباطی شامل تلفن، تلفن ثابت، اینترنت و شبکه های اجتماعی است که بکارگیری آن در بخش های مختلف دولت برای افزایش بهره وری و ارتقای سطح خدمات رسانی بوده و مهمترین نتیجه آن، افزایش رضایت مردم و پیشگیری از بروز فساد است.
با استفاده از دولت الکترونیک دیگر نیازی نیست شهروندان برای دریافت خدمت مورد نیازخود مسیری کوتاه یا طولانی طی کرده تا با مراجعه حضوری به آن دستگاه خدمت مورد نظر را دریافت کنند بلکه می توانند در منزل یا محل کار خود فقط با زدن چند دکمه هر نوع خدمت مورد نیاز را به طور غیرحضوری دریافت کنند.

*دولت الکترونیک در ایران
در سال های پایانی دولت هشتم موضوع راه اندازی دولت الکترونیک به طور جدی مطرح شد اما در سال های بعدی طرح های راهبردی در این زمینه تا اندازه ای کنار گذاشته شدند و این امر سبب شد اکنون ایران به لحاظ شاخص های حکومت الکترونیک میان کشورهای جهان و حتی منطقه جایگاه شایسته ای نداشته باشد.
دولت الکترونیک از زمان بر سرکارآمدن دولت یازدهم مورد توجه جدی قرارگرفت و رییس جمهوری بر فراهم کردن زیرساخت های لازم در این زمینه تاکید کرد.
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز با توجه به این خواسته رییس جمهوری به سرعت تلاش خود را برای فراهم کردن زیرساخت ها آغاز کرد.
در همین زمینه وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در نوشته ای در صفحه اجتماعی اینستاگرام خود، دولت الکترونیک را مهمترین عامل در جلوگیری از فساد و شفاف سازی کارها دانست و نوشت: اکنون زیرساخت های الکترونیک برای تحقق دولت الکترونیک ۱۰۰درصد به انجام رسیده است.
«محمود واعظی» اضافه کرد: اکنون ۷۰۰ خدمت در وبگاه دولت الکترونیک به مردم ارایه می شود و پرونده الکترونیک سلامت برای ۶۶ میلیون ایرانی تشکیل شده است.
بکارگیری دولت الکترونیک و سامانه های هوشمند در دستگاه های اداری به واسطه از بین بردن ارتباط مستقیم گیرنده خدمت با ارایه کننده آن زمینه بسیاری از فسادهایی را که می تواند در رویارویی افراد با یکدیگر بروز کند، از بین ببرد.
چندی پیش نیز رییس جمهوری در نخستین مناظره انتخابات دوازدهم ریاست جمهوری به اهمیت شفاف شدن همه امور اشاره کرد و افزود: دولت الکترونیک و شبکه ملی اطلاعات یکی از ابزارهای ایجاد شفافیت است.
روحانی تاکید کرد دولت یازدهم قدم های بسیار خوبی در زمینه شبکه ملی اطلاعات برداشته و تاکنون ۲ مرحله از این شبکه افتتاح و آغاز به کار کرده است.
وی تصریح کرد: زیرساخت ها در حال تکمیل شدن است و وزارتخانه ها، دستگاه ها، بخش خصوصی و همه، می توانند از این زیرساخت ها استفاده کنند.
روحانی ادامه داد: شفافیت در این بخش مهمترین مساله بوده و لایحه ای نیز برای ایجاد شفافیت در حال تهیه است که همه دستگاه ها، مخارج و درآمدهای خود را در اختیار مردم قرار دهند تا به صورت شفاف مردم بتوانند از واقعیت های دولت مطلع شوند.

*نظر کارشناسان
عضو هیات علمی گروه فناوری اطلاعات دانشگاه علوم و فنون جدید دانشگاه تهران در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد بکارگیری سامانه های هوشمند در دستگاه های اجرایی به روند شفاف سازی امور بسیار کمک می کند و جلو بسیاری از مفاسد را که ممکن است بروز کند، می گیرد.
حسین بوبرشاد ادامه داد: استفاده از سامانه های هوشمند بویژه در سازمان هایی مانند برنامه و بودجه که بودجه طرح های عمرانی را تعیین می کند و تخصیص می دهد علاوه بر پیشگیری از بروز فساد کمک می کند زمان هر طرح عمرانی مشخص شود و این سازمان بتواند به صورت لحظه به لحظه گزارش پیشرفت و نیاز بودجه ای طرح ها را داشته باشد و هر ریال منابع مالی را رصد کند تا از ریخت و پاش های احتمالی جلوگیری کند.
وی اقدام هایی مانند ایجاد سامانه هوشمند در گمرک جمهوری اسلامی را عاملی مهم در پیشگیری از مفاسد دانست.
در همین پیوند، دبیر شورای عالی فضای مجازی نیز دولت الکترونیک را یک خدمت برای مردم توصیف کرد که بسته به خدماتی که ارایه می کند بخش بیشتری از مردم را زیر پوشش قرار می دهد.
ابوالحسن فیروزآبادی گفت: آنچه در دولت الکترونیک اهمیت دارد، فراهم شدن زیرساخت های مورد نیاز است که امید است وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات پیش از توسعه این طرح، زیرساخت ها را دیده باشد.
همچنین یک کارشناس فناوری اطلاعات در این باره یادآوری کرد: سازمان ملل متحد در گزارش سال ۲۰۱۶ میلادی درباره شاخص توسعه دولت الکترونیک (یی.جی.دی.آی-EGDI)، ایران را در جایگاه یکصد و ششم بین ۱۹۳ کشور جهان قرار داد.
«پوراندخت نیرومند» افزود: در سال ۲۰۱۲ میلادی ایران از نظر این شاخص در جایگاه یکصدم جهان قرار داشت.
معاون دولت الکترونیک سازمان فناوری اطلاعات ایران نیز چندی پیش در گفت و گو با ایرنا، موضوع دولت الکترونیک را ایجاد تحول، بازآفرینی، بازمهندسی، بهبود کارآیی و اثربخشی نظام اداری ایران اعلام کرد.
رضا باقری اصل گفت: استفاده از فناوری های تازه ارتباطی و اطلاعاتی در دولت الکترونیک به ویژه اینترنت برای ارائه خدمت به شهروندان با کمترین هزینه و رضایتمندی بیشتر پیش بینی شده است.
وی اضافه کرد: دولت الکترونیک در واقع راهکار میانبری برای ایجاد تحول در نظام اداری کشور به شمار می رود که در اصل ۴۴ قانون اساسی بر آن تاکید شده است.
به گفته وی، نظام اداری ایران بر اساس ۲ شاخص بودجه و نیروی انسانی چندان تغییر نکرده و افزایش سالیانه هزینه های دولت و افزایش بدنه و نیروی انسانی نشان می دهد تاکنون برای تحول نظام اداری و کارآمدی آن اقدام موثری نشده است.

*کلام آخر
گرچه اکنون برخی معتقدند هنوز جایگاه کشور در الکترونیک کردن خدمات دولت مناسب نیست اما تلاش های دولت یازدهم از عزم جدی برای توسعه این فناوری نشان دارد تا در پناه آن افزون بر ایجاد شفافیت در کارها و افزایش رضایت مردمی، زنجیرهای فساد را از دست و پای اقتصاد کشور باز کند تا بتواند بر سرعت خود در ارتقای شاخص های کلان اقتصادی بیفزاید.
به نظر می رسد دستیابی به این خواسته فقط با همراهی دستگاه های اجرایی کار چندان آسانی نباشد و همکاری سایر بخش ها، تحقق آن را سرعت می بخشد.
اکنون باید قوه قضاییه و مقننه در کنار قوه مجریه قرار گیرند تا روند پیوستن کشور به فرآیند الکترونیک با قوت و قدرت بیشتری ممکن شود.

برای آگاهی از آخرین اخبار اقتصادی ایران و جهان با کانال اقتصادی ایرنا در تلگرام همراه شوید:
IRNAeco@
https://t.me/irnaeco
اقتصام**۲۰۷۸*۱۹۶۱* گزارش: محمد مهدی بهرامی* انتشار: مریم مسعود