مسأله حجاب به راه‌‌کارهای نتیجه‌بخش نیاز دارد/ باید از لاک نظریه‌پردازی خارج شویم

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از خبرنگار قرآن و فعالیت‌های دینی خبرگزاری فارس، مدت‌ها است که در جامعه شاهد تقلیل مفاهیم دینی همچون حجاب هستیم. به لحاظ اجتماعی این مسأله دارای آثار مخرب و البته پنهانی است که ضرورت دارد تا ضمن بررسی نظری این مسأله، راهکارهای عملی بر آن ارائه شود. اکنون با توجه به اهمیت این مسأله به بررسی ریشه‌ها، عوامل و راهکارهای حل آن در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام محمدحسین مختاری رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی می‌پردازیم.

تقلیل امر دینی به امر اخلاقی و فردی مهم‌ترین دلیل بروز پدیده بدحجابی است

ریشه تقلیل یافتن برخی مفاهیم دینی در جامعه چیست؟

به نظر می‌رسد یکی از دلایل بروز این پدیده اجتماعی، تلاش برخی برای تنزل «امر دینی» حجاب به یک «امر اخلاقی» و فردی است. این مسأله ریشه در بحث رابطه «امر دینی» با «امر اخلاقی» دارد که البته در فلسفه اخلاق مطرح می‌شود. این بحث، به طور خاص از زمانی آغاز شد که جهان غرب سه مفهوم «خدا»، «انسان» و «جهان» را با نگاه بشرانگارانه مورد بررسی قرار داد و فیلسوفان مدرنیته بالاخص کانت تلاش کردند تا نگرش انسان‌گرایانه و سکولاریستی را به حوزه رابطه اخلاق و دین نیز تسری دهند که نتیجه آن تقلیل «امر دینی» به «امر اخلاقی» بود. 

یکی از انتقادات جدی به این رویکرد، تفکیک میان «امر دینی» با «امر اخلاقی» و در نهایت تضعیف «امر دینی» بود. البته وقوع چنین مسأله‌ای در جهان غرب قابل درک است. زیرا کلیسا و کتاب مقدس قادر نبودند نیازهای بشر را برآورده سازند، اما در جهان اسلام اینگونه نیست. زیرا در نگاه اسلامی، «فقه» و «اخلاق» رقیب یکدیگر نیستند، بلکه اخلاق جزئی از دین است و به عبارتی رابطه دین و اخلاق رابطه‌ای ارگانیکی، همچون رابطه تنه درخت با کل درخت است.

هیچ امر اخلاقی و فردی از امر دینی جدا نیست

دین مانند درختی است که ریشه آن عقاید، تنه‌اش اخلاق و شاخ و برگش احکام است. بنابراین، هیچ «امر اخلاقی» و فردی از «امر دینی» جدا نیست؛ چنانکه عکس این نیز صادق است. یعنی نمی‌توان با فردی و اخلاقی دانستن یک مسأله مانند حجاب آن را به حاشیه راند؛ بلکه همه دستورات دینی، از جمله حجاب و عفاف که جزء بدنه اصلی اسلام است، یک «امر واحد» هستند و نمی‌توان با نگاه گزینشی به آن بخشی از دین را به بهانه فردی بودن کنار بگذاریم، زیرا کمال انسان حاصل تعبد به تقید همزمان به همه ارکان و اجزاء «فقه» و «اخلاق» است.  

چرا دشمن اصرار دارد بی‌حجابی را رونق بدهد؟

گرایش روز افزون به اسلام و آموزه‌های اسلامی که مطابق با فطرت پاک انسان است و به ویژه علاقه و گرایش زنان در کشورهای غربی به بحث حجاب سبب شده تا دشمنان، نسبت به گسترش حجاب در کشورهای خود احساس خطر کنند و در صدد برآیند تا این آموزه را در کشورهای اسلامی تضعیف و تخریب کنند تا حجاب نتواند به عنوان یک الگوی ایده‌آل برای زنان غربی مطرح شود. از این رو، بانوان محجبه و عفیفه در کشورهای اسلامی و غربی نقش مهمی در مقابله با برنامه‌های پیچیده دشمنان دارند، زیرا آنان تلاش می‌کنند تا با حذف حجاب، زنان را بازیچه دست شرکت‌ها و مؤسسات تبلیغاتی و مالی کنند و امنیت سرمایه‌گذاری خود را حفظ کنند، اما زنان نباید اجازه تحقق این امر را به آنان بدهند.

مسأله حجاب به راه‌کارهای نتیجه‌بخش و عملی نیاز دارد/ باید از لاک نظریه‌پردازی خارج شویم

چه عواملی میل به بی‌حجابی را در انسان بیشتر می‌کند؟ 

تمایل به بی‌حجابی یک مسأله شناختی-روانی است. مطالعه افراد مبتلا به بی‌حجابی نشان می‌دهد که بیشتر این افراد از یک سو، شناخت درستی از حجاب و عفاف ندارند و به عنوان نمونه حجاب، که سمبل آزادی معنوی است را ضد آزادی می‌دانند و از سوی دیگر، این مسأله در برخی زنان بی‌حجاب یک بحث روانی است که درمان آن نیازمند مشاوره‌های روانشناسی است. طبیعتاً تنها برخورد قهری و خشونت‌آمیز با مسأله بدحجابی نمی‌تواند پاسخگو باشد، بلکه این مسأله نیازمند همیاری و همفکری همه دست‌اندرکاران عرصه‌های فرهنگی کشور است تا با هم‌اندیشی عاجل ضمن بررسی علل تقلیل مفاهیم دینی در جامعه به ویژه حجاب، راهکارهای عملی و نتیجه بخش را برای حل آن ارائه دهند و از لاک نظریه‌پردازی صرف بیرون بیایند.