عدم شناخت معارف الهی، سبب گسترش ریا در جامعه می‌شود

حجت‌الاسلام مهدی اژه‌ای، رئیس دارالقرآن کریم استان اصفهان و استاد حوزه علمیه در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از اصفهان، با اشاره به مفهوم ریا، اظهارکرد: لغت «ریا»در قرآن در رابطه با نمازگزارانی که در نمازشان سست و ریاکار هستند، به کار برده شده است و خداوند در این رابطه می‎فرماید« فَوَیْلٌ لِلْمُصَلِّینَ ؛ الَّذِینَ هُمْ عَنْ صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ ؛ الَّذِینَ هُمْ یُرَاءُونَ».وی ادامه داد: ریاکار یعنی کسی که اعتقاداتش به خداوند محکم نباشد، ولی در اعمال و رفتار، خلاف این را نشان دهد. برهمین اساس انسان مومن  باید تمام کارها، رفتار و کردارش برای خدا باشد و شریکی برای خدا قرار ندهد. اگر این شریک قرار دادن در اصل توحید و عبادت باشد،آن فرد مشرک است، ولی اگر قصد او از نماز و عبادت جلب توجه دیگران باشد، اینجاست که ریا به وجود می‌آید.اژه‌ای با بیان اینکه چنین فردی که در نماز و عبادت و نیتش شریکی برای خدا قرار می‌دهد و اگر چه از نظر ظاهری عبادت می‌کند، اما ریاکار است، تصریح کرد: از ریا به عنوان شرک خفی یاد می‌شود، مثل کسی که نماز می‌خواند تا دیگران بگویند چه نمازخوان خوبی، یا حج می‌رود که حاجی نامیده شود و یا کربلا می‌رود که کربلایی نامیده شود.اژه‌ای بیان کرد: امام صادق(ع) می‌فرماید «هر ریایی شرک است، و هرکسی برای مردم کار کند، پاداشش هم بر مردم است و هرکس برای خدا کار کند، پاداشش هم بر خداست».وی از انواع مختلف ریا، به ریا در اندیشه و عقیده اشاره کرد و گفت: بعضی‌ها می‌گویند من جز خدا کسی را کاره‌ای نمی‌دانم و همواره به خدا توکل می‌کنم، چنین کسانی در کل می‌خواهند بگویند که ما خیلی موحدم؛ که این ریا در عقیده است.رئیس دارالقرآن کریم استان اصفهان ادامه داد: گاهی ریا در صفات اخلاقی است که مثلا فرد می‌گوید من صفات خوب زیادی دارم و از صفات زشت بیزارم، ولی در عمل این صفات زشت را به همراه دارد.اژه‌ای با بیان اینکه ریا در نماز و روزه جزء ریای عبادی به شمار می‌آید، گفت: در روایات بسیار تاکید شده است که مسلمان‌ها باید اخلاص در عمل داشته باشند، یعنی در عمل جز رضای خدا هیچ چیز دیگری را در نظر نداشته باشند.این استاد حوزه علمیه افزود: امام صادق(ع) درباره آیه‌«  فَمَن کَانَ یَرْجُواْ لِقَآءَ رَبِّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلاً صَلِحاً وَلَا یُشْرِکْ بِعِبَادَهِ رَبِّهِ أَحَداً»؛ می فرمایند «کسی که قصدش این است که کار خوبی برای خدا انجام دهد،نباید این کار را برای این انجام دهد که دیگران از او تعریف کنند».رئیس دارالقرآن استان اصفهان مهم‌ترین عامل بروز ریا در فرد را نفس تربیت نشده دانست و گفت: انسان همواره دوست دارد که مورد توجه دیگران قرار گیرد، حتی یک کودک یک ساله هم دوست دارد که توجه دیگران را به خودش جلب کند و این قضیه در نوجوانی در انسان بسیار قوی می‌شود.اژه‌ای ادامه داد: اگر کسی به خوبی خودش را تربیت نکرده باشد، زمانی که کاری خیر و کاری عبادی انجام می‌دهد، قصد جلب توجه دارد، مثلا نماز می‌خواند هم برای انجام وظیفه و هم برای جلب توجه دیگران.اژه‌ای گفت:گاهی برای وارد شدن به برخی ادارات، اگر فرد تظاهر به مذهب داشته باشد بهتر جذب می‌شود و یا زمانی که در مدرسه‌ای حجاب الزامی است،کسی که اعتقادی به این موضوع ندارد آن حجاب را استفاده کرده تا بتواند از امکانات آن مدرسه استفاده کند.استاد حوزه علمیه دیگر عامل به وجود آمدن ریا را عدم شناخت معارف الهی معرفی کرد و گفت:زمانی که انسان نتواند به خوبی خدا را بشناسد، جلب نظر خدا چندان برایش مهم نیست و بیشتر به جلب نظر مردم اهمیت می‌دهد.اژه‌ای تصریح کرد: اگر کسی وارد وادی ریا شد، تبدیل به انسانی مردم فریب می‌شود و این فرد به خود و دیگران دروغ می‌گوید و آن خضوع و خشوعی که برای عبادت لازم است را از دست می‌دهد.وی ادامه داد:گاهی در نماز جماعت شخصی در گوشه‌ای با حالی خودش نماز می‌خواند و در نماز جماعت شرکت نمی‌کند تا خود را مقدس‌تر از دیگران معرفی کند و این نشانه ریاست.اژه‌ای گفت: اگر کسی به مرحله اخلاص در عمل برسد، در مقابل همسر، خانواده و مردم همواره یک چهره دارد و ظاهر و باطنش یکی است. همان‌طور که امیرالمومنین علی(ع) می‌فرمایند«انسان ریاکار سه نشانه دارد:زمانی که مردم را می‌بیند با نشاط و زمان تنهایی کسل است،و دوست دارد در تمام کارها مورد ستایش قرار گیرد».