حد فاصل میان گرایشات سیاسی و فرهنگی-اجتماعی «علی مطهری»

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از گروه سیاسی خبرگزاری برنا؛ «علی مطهری»، نائب‌ رئیس مجلس شورای اسلامی، را به راحتی نمی‌توان در دوگانه‌ جناحی جاری در کشور گنجاند. برخی گرایش‌ها و اظهارنظرهای او نشان‌دهنده تمایل وی به جریان اصولگرا و برخی از انتقادات و سخنانش، وزنه فکری او را به سوی اصلاح‌طلبان سنگین می‌کند.

خود او اما «مصلح» را به عنوان گرایش فکری خویش معرفی می‌کند و چنین می‌گوید: «مصلح واقعی کسی است که با نقاط ضعف مبارزه کند؛ هرچند از محبوبیت او کاسته شود.»

قرار گرفتن او در نوسان میان اصلاح‌طلبی و اصولگرایی اما برای وی محدودیت‌هایی را نیز ایجاد کرده است. در جریان انتخابات مجلس دهم، «سیدکمال سجادی»، سخنگوی جبهه‌ پیروان، درباره عدم حمایت از وی در مجلس دهم گفت: «اصلاح‌طلبان نیروهای خودشان را در مجلس دهم دارند و از مطهری در مجلس دهم حمایت نمی‌کنند.» با وجود چنین اظهار نظرهایی اما نام وی در لیست امید و در کنار اصلاح‌طلبان قرار گرفت و به مجلس دهم راه یافت.

باتوجه به اظهارنظرهای وی در موضوعات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی شاید بتوان چنین گفت که وی در مسائل اجتماعی به اصولگرایان و در مباحث سیاسی به اصلاح‌طلبان نزدیک است.

در سال ۱۳۸۹، در خصوص حجاب نظراتی را مطرح کرد و مبارزه با بدحجابی از درون دولت را الزامی دانست و گفت: «دولت باید در مبادی ورودی دانشگاه‌ها از ورود دانشجویان بدحجاب جلوگیری کند. محیط دانشگاه محل حضور دانشجویان بد پوشش و محل تحریک غریزه جنسی نیست و دولت هم نباید برخورد با این افراد را به دانشجویان متدین واگذار کند، بلکه خود دولت باید ساز و کاری فراهم نماید تا در مبادی ورودی دانشگاه‌ها از ورود افراد بدحجاب اعم از دختر و پسر جلوگیری شود. مسئولان دانشگاه‌ها نیز در این زمینه تحت تأثیر تبلیغات دشمن قرار نگیرند و با قاطعیت کار خود را انجام دهند. امیدواریم دولت موضع خود را تغییر دهد و با جدیت به نظارت بر مسئله حجاب در جامعه و مسائل دیگری نظیر نظارت بر ساحل دریاها و خرید و فروش سی دی‌های خانمان برانداز بپردازد، چرا که روح و جان انقلاب اسلامی همین مسائل فرهنگی است.»

در سال ۱۳۹۴، با نمایش عکس تعدادی از زنانی که ساپورت پوشیده بودند؛ به تشریح رویکردهای خود در خصوص حجاب و مخالفت با پوشش غالب زنان پرداخت.

پست اینستاگرامی وی درباره رقابت فوتبالی میان ایران و ژاپن در رقابت‌های جام ملت‌های آسیا در سال ۲۰۱۹، نیز کمی فراتر از حدود انتظارات بود. وی با نکوهش نحوه برخورد بازیکنان ایران با بازیکنان تیم مقابل، تنبیه تیم ملی را ضروری دانست و نوشت: «رفتاری که آقایان آزمون و حاج‌صفی و رضائیان از خود نشان دادند و در مقابل چشم مردم جهان قرار گرفت ضربه‌ای مهلک به ملت ایران بود و این افراد باید تنبیه شوند. اینها بازی در تیم ملی را با بازی در کوچه و محله اشتباه گرفته‌اند و نمی‌فهمند که رفتار آنها، رفتار و اخلاق و فرهنگ ملت ایران را به دنیا منتقل می‌کند.»

تنبیه بازیکنان به خاطر نرسیدن به نتیجه مطلوب، و در رقابتی که پارامترهای مختلفی در آن تاثیرگذار است، شاید برای برخی با هیچ متر و معیاری منطقی نباشد.

اخیرا نیز شاهد واکنش وی به انتشار کلیپی از رقص دانش آموزان در مدرسه بودیم. وی در پاسخ به تذکر «اسدالله عباسی»، نماینده مردم رودسر و املش در مجلس، در خصوص پخش این کلیپ با بیان اینکه این پدیده‌ها قابل قبول نیستند، گفت: «اینکه در مدرسه‌ای ترانه‌ای با محتوای بسیار سخیف آن هم با ساز و آواز و بزن و بکوب اجرا کنند و دانش آموزان را وادار به حرکات خاصی کنند آن هم در ساعت رسمی مدرسه، قابل قبول نیست و وزیر آموزش و پرورش باید پاسخ دهد.»

واکنش وی به همین‌جا ختم نشد، مطهری اخراج مدیران این مدارس را خواستار شد و اظهار کرد: «به عقیده بنده مدیران مدارس باید بلافاصله برکنار شوند. این مسئله قابل تحمل نیست. مخصوصاً با توجه به محتوایی که خوانده می شود معلوم است برنامه ریزی شده است. چطور آموزش و پرورش ما تا این حد غافل است؟»

با بررسی این مصادیق، اظهارات وی و مسائل دیگر، شاید بتوان خطی را در منش و رفتار و گفتار او تشخیص داد. حد فاصلی که میان گرایشات سیاسی و گرایشات فرهنگی-اجتماعی او کشیده شده‌ است.

علی مطهری، در دوره احمدی‌نژاد یکی از منتقدین سرسخت وی بود و تا مدت‌ها پیگیر تخلفات رئیس دولت نهم و دهم در حوزه‌های مختلف بود و اصرار بر محاکمه علنی وی داشت. در مصاحبه‌ای با روزنامه آرمان در این خصوص گفت: «بهترین راه‌این بود که همان ابتدا، وقتی اتهامات آقای احمدی نژاد مطرح شد، قوه قضائیه ‌ایشان را به صورت علنی محاکمه می‌کرد تا هم قوه قضائیه حرف‌هایش را بزند، هم ایشان.» مطهری افزود: «امروز هم دیر نشده است و می‌توانند دادگاهی علنی تشکیل دهند و به اظهارات احمدی‎نژاد پاسخ دهند و مردم هم به داوری بنشینند. لازم است به جای اینکه در فضای مجازی به هم پاسخ دهند، دادگاهی علنی برگزار شود و همه حرف هایشان را بزنند.»

سوگیری‌های وی درباره اتفاقات سال ۸۸ و حواشی آن و همچنین موضوع حصر و لزوم رفع آن از دیگر مصادیقی است که رجوع به آنها نشان از گرایش اصلاح طلبانه وی دارد.

تا جایی که «صادق زیباکلام»، فعال سیاسی اصلاح طلب، درباره وی گفت: «علی مطهری از محمدرضا عارف و محمدرضا تابش اصلاح طلب‌تر است.»

«ناصر ایمانی»، فعال سیاسی اصلاح‌طلب، نیز در مصاحبه‌ای که با روزنامه آرمان داشت در خصوص گرایش سیاسی وی و تلقی عموم در این باره، گفت: «فکر می‌کنم که افکار عمومی آقای مطهری را به عنوان یک اصلاح‌طلب می‌شناسند، یعنی مواضع او به مراتب نزدیک‌تربه اصلاح‌طلبان است تا اصولگرایان. آقای مطهری که در تقسیم‌بندی سیاسی جزو اصلاح‌طلبان محسوب می‌شود و جزو اصولگرایان میانه‌رو هم نیست»

خود او درباره وجوه افتراق و اشتراکش با دو جناح غالب در فضای سیاسی کشور می‌گوید: «شاید وجه اشتراک من با اصلاح‌طلبان همین تاکید بر آزادی بیان باشد و وجه اختلافم با آنها در همین حوزه آزادی‌های اجتماعی است و وجه اختلاف من با اصولگرایان بحث آزادی بیان است که به نظرم آنها اهمیت لازم را به این موضوع نمی‌دهند و وجه اشتراکم با آنها در زمینه آزادی‌های اجتماعی و مسائل فرهنگی است و در اینجا به آنها نزدیک می‌شوم.»

همچنین همواره تصریح کرده‌ است که در نظراتش متاثر از پدرش، آیت‌الله مطهری است: «از همان ابتدای شهادت ایشان تا به امروز، همیشه در حال تدوین یا کار کردن روی آثار ایشان بوده‌ام و هرجا که خواسته‌ام وارد یک مسئله فکری و فرهنگی بشوم به طور طبیعی و گاهی ناخودآگاه آن معانی در ذهنم زنده می‌شود و همانها را دنبال می‌کنم. لذا نگاه من به مسئله آزادی بیان، حجاب، رسانه و مانند اینها بیشتر ناشی از تفکر شهید مطهری است.»

به نظر می‌رسد، وی در بیان تفکرات خود ابایی از چند و چونی جناح‌ها ندارد و اظهاراتش را با خوشآمد افراد دو جناح هماهنگ نمی‌کند و از طعن و ضرب، اصولگرایان و اصلاح‌طلبان در امان نیست. گاه آماج انتقادات اصولگراترین افراد درون نظام قرار می‌گیرد و گاه تیتر یک، تریبون‌های اصلاح‌طلب‌ترین افراد قرار می گیرد. منش شخصی او و انتقادات بی‌باکانه‌اش ورای مسائل جناحی، وجه مثبتی دارد. هر دو جناح از تیررس انتقادات او خارج نیستند. اینکه فردی بتواند بدون مطامع شخصی و به دور از مصلحت‌اندیشی‌های فردی، مسائل کشور را رصد کند و نظرات خود را بدون در نظر گرفتن آینده‌اندیشی و نگرانی از طرد و قبول، بیان کند، نکته مثبتی است که از خلال همه کنش‌های وی می‌توان برداشت کرد.