این مرد دخترتان را باحجاب می‌‌کند

گروه خانواده؛ مریم کمالی‌نژاد*: تا همین چند دهه قبل تصور عامه مردم بر این بود که «تربیت بچه فقط با مادره» حالا اگر این بچه، دختر هم بود که جای هیچ شک و شبهه‌ای در این امر باقی نمی‌ماند. درست است که مادر در خانواده، نقش اصلی تربیت فرزندان را به عهده دارد اما وظیفه مادر، به معنی برداشتن این مسئولیت از روی دوش پدران نیست. تا جایی که در بعضی از موارد تربیتی حتی نقش و رفتار پدران، اثرگذاری بیشتر و بهتری دارد و تربیت را به نتیجهٔ مطلوب‌تری می‌رساند. مختصات و مقتضیات سبک زندگی و تربیت به کلی تغییر کرده است. نه اینکه آدم‌ها و نیازهایشان عوض شده باشد، بلکه آگاهی در زمینه روانشناسی و تربیت کودک، رشد قابل ملاحظه‌ای داشته است. حالا دیگر همه می‌دانیم که مادر به تنهایی نمی‌تواند نتیجهٔ مطلوب تربیتی را به دست بیاورد و تا چه اندازه پدران می‌توانند در این زمینه مسئول و اثرگذار باشند. با این تصور، عجیب نیست که بگوییم بخش قابل ملاحظه‌ای از پایبندی دختران به حجاب و عفاف به رفتار و اعمال تربیتی پدرانشان مربوط می‌شود.

تناقض‌ها را پیدا کنید

اگر مردی هستید که دوست داشتید همسرتان محجبه باشد، اما هنگام انتخاب همسر با خودتان گفته‌اید: « بعداً حجابش را درست می‌کنم» و از کنار نوع حجاب و پوشش همسرتان به سادگی عبور کرده‌اید و در زندگی «نشد» و «نتوانستید» پوشش و حجاب همسرتان را تغییر بدهید و حالا که دختردار شده‌اید می‌خواهید او را فردی محجبه بار بیاورید، کارتان حسابی سخت است. چون هنگام انتخاب همسر باید به این نکته بسیار مهم دقت می‌کردید که این تناقضات کارتان را در آینده سخت می‌کند. بچه‌ها آینهٔ رفتار والدینشان هستند نه بردگانی که فقط «چشم» بگویند و خواسته‌هایمان را اجرا کنند. اگر در خانه شما چنین تناقضی حاکم است،‌ در قدو اول با همسرتان حرف بزنید و از او بخواهید به خاطر آینده دخترتان،‌ نوع پوشش و حجاب خود را بر مبنای توصیه‌های دینی تغییر بدهد.

دخترتان را ببینید و به او افتخار کنید

نظر و نگاه پدر برای دختر بسیار مهم است. اینکه شما او را می‌بینید، متوجه رفتارهای عفیفانه‌اش هستید و بابت حجابی که در ظاهر دارد و عفتی که در رفتارش به خرج می‌دهید به او افتخار می‌کنید، می‌تواند او را در مسیری که در پیش گرفته قدرتمندتر کند. با تکرار روزانهٔ جملات انگیزه دهنده و گاه به گاه دادن هدایای ساده به دخترتان بفهمانید که او را می‌بینید و بابت این رفتارش قدردان او  هستید و به او افتخار می‌کنید. به او بگویید: «هر وقت تو را توی حجاب می‌بینم، حسابی بهت افتخار می‌کنم» ، «از اینکه تو اینقدر پاک و سالم زندگی می‌کنی، به خودم می‌بالم» با خودتان فکر نکنید که فقط با رفتارتان می‌توانید موضوع را به او منتقل کنید. با او حرف بزنید و به صورت کلامی بگویید که دوستش دارید.

شما باید از ظاهر دخترتان هم تعریف کنید

تا وقتی دختربچه‌ها به سن بلوغ نرسیده‌اند، معمولاً ظاهرشان از طرف همه مورد توجه و ستایش قرار می‌گیرد که: چه بچهٔ نازی! چه موهای زیبایی و… اما همین که دخترها پا به سن بلوغ می‌گذراند و به سن تکلیف می‌رسند، بخاطر نوع حیایی که در سبک زندگی ما جاری است، این توجهات کمرنگ می‌شود. این که به‌عنوان پدر، از ظاهر دخترتان تعریف کنید بسیار کار خوبی است. علت آرایش‌های تند و پوشش‌های زننده دوران نوجوانی و جوانی، معمولا چیزی نیست جز فریاد اعتراض «من را ببینید»! اگر شما این خواسته را پیش از اینکه تبدیل به اعتراض از طریق نوع پوشش و آرایش شود، بشنوید و رعایت کنید، بخشی از تربیت را به خوبی انجام داده‌اید. از دخترتان تعریف کنید؛ نه فقط از رفتارهایش، بلکه از ظاهرش هم. شما پدر او هستید! به او بگویید چه موهای زیبایی دارد و یا چقدر با این رنگ و لباس خوشگل شده است و جملاتی از این دست. این محبت و توجه، خاصه از سمت پدر، دختر را از احتیاج به توجه دیگران و جنس مخالف بی‌نیاز می‌کند و اعتماد به نفس او را بالا می‌برد.

دخترتان را در آغوش بگیرید

شما اولین و قدرتمندترین تکیه‌گاه مردانه برای دخترتان هستید. بسیاری از ناهنجاری‌های اخلاقی که در دختران بروز می‌کند ناشی از کمبود محبت و نداشتن پشتیبانی قوی و عاطفی است. شاید شما به عنوان یک مرد نتوانید این مسئله را به خوبی درک کنید، اما اگر پدری مهربان، صبور، قوی و همدل باشید، نصف راه تربیت دخترتان را رفته‌اید. بنابراین از در آغوش کشیدن دختران خود احساس شرم نکنید. او را بارها و بارها در هر سنی که هست، به آغوش بگیرید، ببوسید و مورد عنایت و محبت پدرانه خودتان قرار دهید.

برای خانه قانون داشته باشید

درست است که در خانه و در میان محارم، قوانین و حد و حدود پوشش و حجاب تغییر می‌کند اما هرگز به کلی برداشته نمی‌شود. یعنی دخترها در خانه جلوی پدر و برادرشان نیازی نیست حدود حجاب را که در جامعه رعایت می‌کنند، داشته باشند اما قرار هم نیست به کل بی‌خیال نوع پوشش بشوند. شما می‌توانید این قوانین نانوشته را با آرامش و محبت و با تأیید و مخالفت‌های منطقی برای دخترتان جا بیندازید. همچنین به حریم خصوصی او احترام بگذارید. هنگام ورود به اتاقش در بزنید و به او بگویید که می‌خواستید مطمئن شوید از لحاظ ظاهر و پوشش، آمادگی ورود شما به اتاق را داشته است.

شما جهت دهنده هستید

بچه‌ها از ما الگو می‌گیرند و ارزش‌های ما برای آن‌ها تبدیل به ارزش می‌شود. این جمله را شاید آنقدر شنیده‌اید که دیگر اثر آن را جدی نمی‌گیرید. اما این یک امر مسلم و بدیهی تربیتی است. وقتی حجاب و عفاف دخترانتان برای شما مهم است،حتماً باید به عنوان مرد خانواده،‌ خودتان نیز در نوع پوشش و رفتارتان نزد زنان نامحرم، حدود شرعی را مراعات کنید تا دختر شما در عمل ببیند که پدرش به آنچه می‌گوید عامل نیز هست. از طرفی روابط و رفت و آمدهای‌تان با اقوام و دوستانی که رعایت حجاب و عفاف برای آن‌ها اولویت دارد را بیشتر کنید و با اینگونه خانواده‌ها بیشتر در تماس باشید.

در مقابل دیگران از حجاب دخترتان حمایت کنید

گاهی ممکن است در جایی یا جمعی حضور داشته باشید که دخترتان بابت حجابش از افراد آن جمع بازخورد منفی بگیرد. اگر حس کردید چنین اتفاقی افتاده است،‌ با صدای بلند در جمع، حمایت خود را از حجاب دخترتان اعلام کنید و همان‌جا از او به خاطر حجابش قدردانی کنید و اعلام کنید که به پوشش باحجاب او به عنوان پدرش افتخار می‌کنید. این حمایت شما می‌تواند همان اندک اثر منفی بازخوردهای آن جمع را دفع کند.

با دختران به خرید بروید

یکی از راه‌های کنترل پوشش دختران،که از وظایف والدین است، مدیریت خرید لباس آن‌ها از ابتدای امر است. از کسی که لباس نامناسبی دارد، نمی‌توان انتظار حجاب مناسب داشت. از طرفی، خرید کردن در سن نوجوانی به همراه پدر،‌ می‌تواند برای دختران جذابیت خاصی داشته باشد. بنابراین هرچند وقت یک‌بار دختر خودتان را با روی خوش به خرید ببرید و در انتخاب لباس، مانتو، شلوار و چادر میزان و نوع حجاب آن لباس را در نظر بگیرید و همان‌جا برای دخترتان از مزایای استفاده از آن لباس‌ها حرف بزنید.

نگاه خودتان را کنترل کنید

همهٔ دختران جامعه را به چشم دختر خودتان ببینید. حجاب و عفاف در مردان و زنان دو عامل کاملاً به هم پیوسته است. نمی‌شود از زنان توقع حجاب داشت و مردان را به حال خود رها کرد. شما به عنوان یک پدر دختردار، نگاهتان را در جامعه کنترل کنید و همه را به چشم ناموس خود ببینید تا دیگران هم به دختر شما به همین چشم نگاه کنند.

عفاف در رفتار را به دختر خود آموزش بدهید

عفاف و حجاب تنها منحصر به پوشاندن مو و رعایت حدود آن نیست. رفتار عفیفانه داشتن لازم و ملزوم حجاب است. بخشی از رفتار عفیفانه دختر شما نیز مربوط به ادب در کلام است. مراقب باشید که جلوی دخترتان از چه کلمات و جملاتی استفاده می‌کنید. نباید ادبیات احیانا نامناسبی را که شاید هنگام حضور در جمع دوستانتان استفاده می‌کنید در خانواده و جلوی دختر و همسرتان به کار ببرید. زیرا نوع و محتوای کلام اعضای یک خانواده شباهت زیادی به هم دارد. بنابراین دختر شما بخش زیادی از عفت در کلامش را از نوع گفتار و ادبیات شما یاد می‌گیرد.

دخترتان را از خانه فراری ندهید

در محیط خانه و خانواده آنقدر سخت‌گیر نباشید که دخترتان به دنبال راه فراری برای نفس کشیدن باشد. به هر حال نوع پوشش در خانه و در میان خانواده باید تفاوت‌هایی با بیرون از خانه داشته باشد؛ اگر چه که رعایت حد و مرزها هم اهمیت دارد. پس اگر دخترتان به لوازم و لباس‌هایی علاقه دارد که استفاده از آن‌ها بیرون از خانه و در مقابل نامحرم مجاز نیست، چه عیبی دارد که اجازه دهید از آن‌ها در خانه استفاده کند و از زیبایی‌اش لذت برده و سرشار شود و دیگر نیازی به خودنمایی در بیرون از خانه نداشته باشد. فراموش نکنید که حس زیبایی‌شناختی در زنان بیشتر است و نباید و نمی‌توان این حس را در آنها سرکوب کرد. دخترها به گیره‌های مو، لاک، لباس‌های رنگی، دامن و … علاقه دارند، اجازه دهید در محیط خانه از آن‌ها استفاده کنند و حتی در خرید آن‌ها برایش پیش‌قدم شوید، اما از همان دوران کودکی برای دخترتان توضیح بدهید که محل استفاده این لوازم و این‌گونه لباس‌ها فقط در خانه است نه جلوی چشم نامحرم یا در خارج از خانه.  

* کارشناس ارشد فلسفه تعلیم و تربیت