نهی از منکر را فقط سلب معنا کرده‌ایم/ گشت ارشاد، چه کسانی را بگیرد!؟

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از ایکنا؛ هفته نخست ماه محرم در تقویم اجتماعی کشورمان، هفته «احیای امر به معروف و نهی از منکر» نامگذاری شده است و همه ساله برنامه‌هایی با محوریت پاسداشت این فریضه الهی در این هفته برگزار می‌شود، درحالیکه به نظر می‌رسد برای تعمیق فرهنگ دعوت به نیکی‌ها و نظارت همگانی بر پالایش کژی‌ها به درک اهمیت جایگاه این وظیفه و فهم روش‌های صحیح اجرای آن، نیاز داریم. از این روی حجت‌الاسلام مهدی خداجویان، فعال فرهنگی کشورمان در گفت‌وگو با ایکنا، نکاتی را درباره وضعیت فعلی امر به معروف و نهی از منکر در جامعه ایران بیان کرد که مشروح آن در زیر می‌خوانید.

حجت‌الاسلام خداجویان در ابتدای سخنان خود با بیان این که بعضی اقدامات درباره امر به معروف و نهی از منکر، به کلیشه تبدیل شده است، گفت: ما اگر در حوزه‌ای وارد شده‌ایم و آن را با عملکرد بد خود، تبدیل به کلیشه کرده‌ایم، حوزه «نهی از منکر» است و اساساً در زمینه «امر به معروف» کار خاصی انجام نداده‌ایم، به نظر می‌رسد ما فقط در زمینه نهی از منکر وارد شده‌ایم، آن‌هم با سلب مطلق یعنی آن چیزی را که نزد عقلا و شرع، منکر است دائما به جای نهی، سلب کرده‌ایم؛ استاد قرائتی مثال زیبایی در مورد نهی از منکر بیان می‌کنند و در این زمینه می‌گویند: اگر می‌خواهیم کسی را از اشتباهی نهی کنیم به جای این که برخورد سلبی با او داشته باشیم کافی است با بیانی خاص، نهی خود را تکرار کنیم مثلاً کسی که درب ماشین خود را باز گذاشته است، کسی با لحن بد به او تذکر نمی‌دهد، بلکه همه به او با تکرار یادآوری می‌کنند که درب ماشین باز است و این برای تو خطر دارد.

این فعال فرهنگی افزود: ما باید در هفته احیای امر به معروف و نهی از منکر و بلکه در تمام زندگی خود که وظیفه شرعی برای انجام واجبات دینی مثل این فریضه داریم، به بخش امر به معروف توجه بیشتری کنیم. مثلاً در امور مربوط به خیریه‌ها و جمع‌آوری جهیزیه، فرهنگ خوبی به وجود آمده است که مردم در شبکه‌های اجتماعی یکدیگر را به انجام این امور دعوت می‌کنند، پس ممکن است که ما بتوانیم در فضایی همدلانه و صمیمی، یکدیگر را به همه نیکی‌ها و ارزش‌های اسلامی‌مان دعوت کنیم. دعوت مردم به دوست‌داشتن یکدیگر، یک امر به معروف است. مگر مولا علی(ع) نفرمود همه انسان‌ها برادر دینی هم یا حداقل، در آفرینش مشترک هستند؟، پس چرا یکدیگر را دوست ندشته باشیم؟، دقت کنیم این که پسر یا دختری را با ظاهر نامناسب ببینیم و از عمل آن‌ها، ناراحت شویم منافاتی با این ندارد که آن‌ها را به عنوان همنوع دوست داشته باشیم. زیرا ناراحتی ما از عمل آن‌ها، از محبت ما به همنوع ناشی می‌شود و نمی‌خواهیم به واسطه آن عمل یا ظاهر ناشایست دچار آسیب شوند.

مدیر موسسه فرهنگی «استوا، خط آفرینش» در ادامه گفت: در حدیثی از حضرت رسول(ص) می‌خوانیم که ایشان فرمودند آنقدر جبرئیل در مورد همسایه به من تاکید کرد که من منتظر بودم ببینم همسایه از انسان، ارث هم می‌برد یا نه؟، با وجود این که تاکید اسلام بر همسایه‌ها بسیار جدی است، اما ما یکدیگر به مراعات و احسان به همسایه‌ها دعوت نمی‌کنیم. همینطور نسبت به رعایت حق مردم، دین اسلام بالاترین حساسیت‌ها را دارد و کتاب رساله حقوق امام سجاد(ع) به این مسئله پرداخته است، اما ما یکدیگر را به رعایت حقوق مردم دعوت نمی‌کنیم. مگر امر به معروف جز این است؟، اگر همه یکدیگر را به محبت، دوست‌داشتن، رعایت حقوق مردم، رعایت حال همسایه و … دعوت کنیم، جامعه مملو از نشاط و پویایی می‌شود. تصور کنید در این جامعه پویا و بانشاط، نسبت به وجود زشتی‌ها و کژی‌ها نیز حساسیت وجود داشته باشد و همه برای پالایش جامعه از بدی‌ها، آستین بالا بزنند، بهترین جامعه روی زمین ساخته می‌شود چراکه این جامعه هم آرایشگاه دارد و هم پیرایشگاه. امر به معروف یک آرایشگاه عمومی و نهی از منکر، یک پیرایشگاه عمومی، با بهترین بهره‌وری و بی‌هیچ هزینه است. بر این اساس، قرآن کریم می‌فرماید: «کُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّهٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ»(آل عمران، ۱۱۰)، یعنی شما بهترین امتی هستید که پدید آمده‌اید زیرا امر به معروف و نهی از منکر می‌کنید.

این کارشناس مذهبی تصریح کرد: یک سری از واجبات، بعد فردی ندارد و مربوط به جامعه است. امر به معروف و نهی از منکر، وظیفه‌ای با ابعاد اجتماعی است که ما را ملزم می‌کند، بهترین‌ خوبی‌ها را برای جامعه خود بخواهیم. اگر با این نگاه وارد شویم که این فریضه الهی قرار است جامعه ما را بهتر کند و آرامش و زیبایی را به ارمغان آورد، در آن صورت هم به اهمیت انجام آن آگاه می‌شویم و هم برای اجرای آن، از روش‌های نامناسب و ناراحت‌کننده استفاده نمی‌کنیم.

حجت‌الاسلام خداجویان در ادامه درباره موضوع حجاب در جامعه ایرانی گفت: ما به واسطه این که در حکومت اسلامی زندگی می‌کنیم، باید وظایف اسلامی را رعایت کنیم، داشتن پوشش مناسب برای آقایان و رعایت حجاب برای خانم‌ها وظیفه‌ای اسلامی است که البته در فرهنگ ایرانی ما نیز قدمت طولانی دارد. کسانی که به قصد از بین بردن حجاب و مخالفت با آن، در خیابان اقداماتی کنند و جلوه‌گری آنان برای تعرض به اصل این حکم باشد، طبیعی است که برخورد سلبی هم ایجاد شود اما عمده خانم‌هایی که حجاب شرعی آنان، کامل تلقی نمی‌شود و اصطلاحاً روسری‌شان کمی عقب می‌رود، مخالفتی با اصل حکم و نظام اسلامی ندارند و تنها به تذکر و یادآوری در قالب روش‌های فرهنگی نیاز دارند، من معتقدم در مورد حجاب این دسته از خانم‌ها، اجرای روش‌هایی مثل گشت ارشاد محل تامل است و می‌تواند مورد بازنگری قرار گیرد.

وی تصریح کرد: تنها کسانی که در مقابل نظام اسلامی، بایستند و اخلال ایجاد کنند باید چنین با آن‌ها سلبی برخورد کرد، فلذا گشت ارشاد اگر می‌خواهد کسی را بگیرد، اخلالگران اقتصادی را بگیرد و ببرد!.

گفت‌وگو از مجتبی اصغری

انتهای پیام