آمار بالای طلاق در مشهد نشان‌دهنده آسان‌ نبودن گفت‌وگو در این شهر است

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از ایسنا، هادی خانیکی در نشستی با عنوان شهر، جامعه، گفت‌وگو (یادمان دکتر محمدامین قانعی‌راد) که شامگاه گذشته در فرهنگ‌سرای کودک و آینده پارک کوهسنگی برگزار شد،با اشاره به سه نوع برخورد با بزرگان پس از مرگ آنها اظهار کرد: گونه اول این است که  پس از مرگ عزیزی خیلی به آن می‌پردازیم و گاهی هم  ممکن است دچار گزافه شویم. گونه دوم این است که فرد را با مرگش تمام شده می‌دانیم.گونه سوم این است که اندیشه های بزرگان را بازخوانی و کارهای ناتمام را تمام کنیم  و نقادانه از آنچه گفته‌اند دنیای جدید بسازیم.این، گونه سوم کار دشواری است زیرا خیلی به وضعیت ذهنی و اجتماعی وابسته است. تاکنون خوشبختانه جامعه علوم اجتماعی ایران  با دکتر قانعی‌راد از نوع سوم برخورد کرده است‌.

وی ادامه داد: اگر برای قانعی‌راد سه مرحله از زندگی به عنوان پیش از بیماری، از بیماری تا مرگ و دوران مرگ تاکنون قائل شویم، می‌توان گفت ایشان از مرگش تا کنون نسبت به دوران بیماری گام‌های رو به جلو برداشته است، همچنین دوران بیماری نسبت به دوران سلامت هم اینگونه بوده است. او در دوران سلامت با خلاقیت و پرکاری می‌درخشد. در دوران سرطان بیشتر گفت و نوشت و حضور فعالانه‌تر در فضای مجازی پیدا کرد.در این دوران دو ساله که گرفتار بیماری شد بیشتر دیده شد.پایان تلاش قانعی‌راد در نقطه مرگ او نیست بلکه آغاز باروری اوست.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: پاییز۹۴ بود که به دعوت پژوهشکده ثامن مشهد به اینجا آمدیم و در جمعی که بجز ما دکتر یوسفی، دکتر اورعی، دکتر زنجانی زاده و…هم حضور داشتند، جلسه  چاره‌اندیشی برای بافت تاریخی مشهد که در معرض تخریب بود را برگزار کردیم. قانعی راد درخصوص نقدهایی که نسبت به مشهد از نظر فرهنگی می‌شود، مسأله اول را معنویت فروشی و نسبت آن با تجاری سازی عنوان کرد. ایشان  بر ضرورت تبدیل مشهد به کانون گفت‌وگوهای اجتماعی تاکید می‌کردند، تعبیری که ایشان به کار برده بود این بود که مشهد شهری شده است خاموش و به دور از نقد و هشدار .سوال ایشان  این بود که چرا جامعه آکادمیک به این مسئله نمی‌پردازد.دغدغه‌ای که دکتر قانعی‌راد در مورد مشهد داشت این بود که چرا  از وضعیت گفت‌وگو خارج شده است.

خانیکی عنوان کرد: از جدی ترین مباحث دکتر قانعی‌راد ضرورت پرداختن  به ضرورت گفت‌وگو با تاکید بر گفت‌وگوی اجتماعی بود. او گفت‌وگوی اجتماعی را معطوف به نقش نهادها می‌کرد.از گفت‌وگو یک امر تزئینی، لوکس و‌….مورد نظر او نبود. بلکه منظور این بود که گفت‌وگو چگونه راهی باشد برای برون رفت از مشکلاتی ‌که گرفتار آنها هستیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی یادآور شد: مشهد دومین شهر بزرگ و شاید یکی از شهرهای پر مسئله ایران است. مشهد نصف وسعت پایتخت و یک سوم جمعیت آن را دارد اما زیر پوست شهر زیارت برخی  آسیب‌های اجتماعی بیشتر از شهرهای دیگر است.

وی در خصوص آسیب‌هایی که گفت‌وگو را دشوار می‌کند، بیان کرد: مهمترین شاخصه‌ای که می‌تواند نشان دهد یک جامعه دچار فقر و ضعف گفت‌وگو است، ضعف یا فقر گفت‌وگو در خانواده است. رقم طلاق در مشهد رقم بالایی است که نشان دهنده ین است که گفت‌وگو در این شهر آسان نیست.خراسان رضوی رتبه دوم کشوری را در نزاع دار‌د. نزاع یعنی رگ‌های گردن بجای برهان قوی می‌شود. این موضوع  نشان می‌دهد یکی دیگر از عواملی که عدم گفت‌وگو را مستعد می‌کند نزاع و خشونت است.‌شاخص سوم پیشروی مرزهای ناپایداری از حاشیه شهر به متن توسط حاشیه شهر است.از هر سه نفر در مشهد می‌شود یک نفر را حاشیه نشین قلمداد کرد. شاخص چهارم تخریب سریع و بی‌رحمانه بافت ‌های تاریخی در این شهر است که مسأله‌ای کالبدی و اجتماعی است. بحران‌های زیست محیطی و بحران آب، بی آبی و کم آبی و… از منابع تولید خشونت و وضعیت را از گفت‌وگو خارج کردن است. البته در شرایطی همین موارد می‌تواند یک منبع برای گفت‌وگو باشد. شرایطی در مشهد وجود دارد که امکان گفت‌وگو را تهدید می‌کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اینکه «به تخریب فیزیکی بافت‌ها توجه می‌کنیم اما به اینکه چگونه تجارت، فرهنگ معنوی را در خود هضم می‌کند کمتر توجه می‌کنیم»، گفت:اگر می‌خواهیم به گفت‌وگو برگردیم راهی نداریم جز اینکه به  تخریب‌های فرهنگی و ذهنی بیشتر از تخریب‌های کالبدی حساس باشیم. اینکه دو سازمان‌یابی فضایی متفاوت در مشهد نسبت به گذشته شکل گرفته است امتناع  گفت‌وگو را به وجود آورده است. اینکه در یک شهر زائر را تعریف کنیم  و زائر و شهروند دو انسان باشند که به یکدیگر کاری نداشته باشند طبیعتاً نتیجه‌اش این می‌شود که با دو شهر در یک شهر مواجه باشیم؛ شهری که ویژگی اصلی آن زیارت است و شهری که ویژگی جدید تجارت برای کسب و کار روزمره در آن ایجاد شده است.

وی با اشاره به اینکه حداقل سه زمینه مهم وجود دارد که می‌توانیم آنها را فرصت‌هایی برای گفت‌وگو  قرار دهیم، بیان کرد: اولین  موضوع مقوله زیارت و وجود حضرت رضا در این شهر است. نسبتی که بین امام رضا به عنوان امام گفت‌وگو و رئوف وجود دارد  آنقدر ظرفیت دارد که بتوانیم این ظرفیت را در زندگی مدرن خود بازسازی کنیم. فضای قدسی‌ای که مبتنی بر زیارت است برای ما نگاه نوستالژیک خلق می‌کند. زمینه‌های محبتی را فراهم می‌کند.گفت‌وگو با خاطره مشترک، تعلق مشترک،باور مشترک و… می‌تواند شکل بگیرد.

خانیکی ادامه داد: مشهد امروز یک شهر چند فرهنگی شده است. ارتباطات میان فرهنگی در اینجا بسیار اهمیت دارد. اگر به جهان نگاه کنیم پویایی جهانی در جوامع چند فرهنگی است. کانادا استرالیا به دلیل مواجه فرهنگ‌های مختلف امکان خلق موقعیت‌های جدید را دارند. هم‌آمیزی اجتماعی ممکن شده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی عنوان کرد: موضوع بعدی ماهیت و ظرفیت ابزارهای نوین ارتباطی همچون شبکه‌های اجتماعی است که می‌تواند از درون آنها نهادها و مناسبات نویی آفریده شود . به همین دلیل در مشهد امکان‌هایی برای گفتگو است.فرصت های جدید گفت‌وگو هم وجود دارد فقط باید آن را بشناسیم و گفت‌وگو را عملا جدی بگیریم. منظور از جدی گرفتن این است که گفت‌وگپ فقط موضوعیت ندارد بلکه گفت‌وگو طریقیت دارد یعنی برای ما راه باز می‌کند حتی در شرایط بحرانی.

انتهای پیام