فرقه احمدیه، اسلامی که کلا منکر جهاد است!

گروه آئین و اندیشه خبرگزاری فارس- هشتاد و پنجمین همایش ملی سالانه فرقه مسلمانان احمدیه با حضور بیش از سی هزار نفر اخیراً با شعار «اطاعت از حکومت و عشق به کشور وظیفه ای دینی ، اخلاقی و مدنی» در اکرا برگزار شد.

 الحاجی محمد بن صالح ، امیر و رهبر فعلی احمدیه در غنا در سخنرانی افتتاحیه خود با محور قرار دادن  نقش دین در وطن پرستی، تبعیت از دولت و خدمت گذاری به کشور را امری الهی و فریضه ای واجب شمرد! به نظر رهبر احمدیه در غنا، حکومت نماینده خدا و ادامه دهنده مسیر الهی و سیره رسولان می باشد که تبعیت از آن عین عبادت و امری است که با سنت پیامبر اکرم(ص) ملازمت دارد.

میهمان ویژه این همایش رئیس جمهور غنا و شرکت کنندگان مهم  اسقف کاتولیک اکرا، رئیس شورای ملی صلح، دبیرکل شورای مسیحیت غنا، مدیر کل انجمن کلیسایی پنتاکستال بودند.

رهبر احمدیه در این همایش سالانه مراتب بیعت پیروان احمدیه به طور خاص را با رئیس جمهور منتخب اعلام نمود .

* احمدیه غنا در یک نگاه

فرقه احمدیه یکی از تشکیلاتی ترین گرو های دینی اسلامی در غنا است؛. به عبارتی تحریک جدید انجمن احمدیه دارای ۴۴۱ قانون است که وظایفی از جمله برگزاری مجالس سالانه در آن قید گردیده است. فرقه احمدیه جهاد را به کلی قبول ندارد و آن را منتج به خشونت تلقی می کند.

امیر

در تشکیلات احمدیه غنا ،امیر از جانب مرکز بالاترین پست را برعهده دارد  و دارای سه نائب به نام نائب امیر است.دو نائب وی مسئولیت امور اداری و مالی را عهده دار و نائب سوم نیز وظیفه امور تبلیغی و وعظ را برعهده دارد . مجالس ملی، شورا، مبلغین، و جماعات محلی نیز جزو هرم تشکیلاتی احمدیه می باشد .

امیر احمدیه در غنا هم چنین مدیریت امور تبلیغی جماعت را نیز برعهده دارد .بین سالهای ۱۹۲۱ تا ۲۰۰۰ دفتر فعالیت احمدیه در غنا فقط توسط۶ پاکستانی و یک نفر غنایی اداره می شد: الحاجی  مولاناعبدالرحیم نیار(۱۹۲۲-۱۹۲۱)،الحاجی مولوی حکیم(۱۹۲۹-۱۹۲۲) و (۱۹۳۵-۱۹۳۳)، الحاجی مولوی نظیراحمد علی و… بالاخره مولوی عبدالوهاب بن آدم( ۱۹۷۴ تا کنون). در حال حاضر نیز لیست امرای احمدیه غنا در دفتر مرکزی در اکرا نصب شده است .امیر نماینده کامل رهبر اصلی احمدیه در جهان می باشد .

وکالت تعلیم

بخش وکالت تعلیم مسئولیت کلیه امور آموزشی خارج پاکستان را عهده دار و مدیریت همه موسسات آموزشی جماعت احمدیه در تمام کشورها غیر از قاره آفریقا را دردست دارد . در حال حاضر،مدیریت همه موسسات آموزشی در کشورهای آفریقایی به استثنای کالج های میسیونری تحت مسئولیت مرکز تحریک جدیدمجلس نصرت جهان ربوه می باشد.طبق ماده قانونی ۱۳۵ اساسنامه احمدیه تحصیل علم بر همگان واجب به طوری که حداقل توان خواندن و نوشتن را داشته باشند.توجه فراوان احمدیه به تاسیس هرچه بیشتر مراکز آموزشی از ابتدایی تا دانشگاه قابل تامل است .تدوین محتوی متون درسی،امتحانات و مدارک تحصیلی نیز برعهده این بخش می باشد.طبق ماده قانونی ۲۸۵ اساسنامه مزبور مدیریت وکالت آموزشی وظیفه رسیدگی به تمام مراحل آموزشی جوانان را دارد.

توجه فراوان تشکیلات احمدیه به تبلیغ و " مطالعه مقایسه ای ادیان" بسیار مورد تاکید است .به عبارتی دیگر، تحصیل علم و به خصوص علوم دینی بر جماعت احمدیه به طور مرتب گوشزد می شود .به همین لحاظ کتب ، مجلات و سی دی های تبلیغی احمدیه در مطالعه مقایسه ای ادیان در غنا در حمایت از افکار احمدیه جانب تامل دارد .

وکالت نصنیف، بخش انتشارات

مسئولیت ترجمه  و نشر قرآن کریم، کتب حدیثی و.. را به زبان های مختلف برعهده دارد .هم چنین ، نشر آثار غلام احمد و علمای جماعت و ترجمه و چاپ آنها به زبانهای مختلف و مهمتر تهیه متون لازم اندیشه ای در برابر چالش های جدید در برابر علوم دینی و افکار احمدیه نیز جزو وظایف این بخش است.

در نمایشگاه کتاب این جماعت در ۲۳ ماه می ۱۹۹۶ در غنا که وزیر اطلاعات وقت میهمان ویژه آن بود آثار بسیاری از افکار احمدیه طی ۱۰۰ سال فعالیت  مورد بازدید کنندگان قرار گرفت .ترجمه های قرآنی به انگلیسی،اسپانیایی،اردو،سواحیلی،فرانسه توسط ناشران احمدیه و نیز ترجمه های دیگر زبانها به زبان های غنایی فانته، آشانته، توی و واله نیز جزو وظایف این بخش می باشد. آثار متعدد در خصوص دین مسیحیت و هم چنین نمایشگاهی از عکس های مساجد متعدد جماعت احمدیه در سراسر غنا به همراه پروژه های درمانی و کشاورزی فرقه در این کشور عرضه شد.

وکالت تبشیر، تبلیغ دینی

وظیفه تبلیغ اسلام و اندیشه احمدیه مهمترین مسئولیت این بخش است .آموزش و تربیت اسلامی بر مبنای تعالیم احمدیه، تاسیس مساجد، پایگاههای تبلیغی نیز جزو وظایف می باشد. برنامه ریزی و برگزاری نشست های سالانه، کنفرانس های بین المللی و از همه بالاتر تلاش برای افزایش روحیه تبلیغی محور کارکردی این وکالت است .در نهایت دیگر وظیفه این بخش عزل و نصب مبلغین و معلمین امور تبلیغی است.

وظایف مبلغین احمدیه

 سه اصل شریعت،تحرک،تعلیم و آمادگی برای مواجهه با شرایط روز اجتماعی،آموزشی، دینی ، اقتصادی و سیاسی و نیز توسعه روابط اجتماعی و آمادگی انجام امر تبلیغی در همه حال و شرایط باید از طرف مبلغین رعایت و انجام شود.

برخی نکات در تبلیغ احمدیه قابل توجه است:

عبارت میسیونر یا میسیونری مورد استفاده در ادبیات احمدیه در اصل برای امور تبلیغی کلیسای متدیست غنا کاربرد داشته و تا مدتها فقط برای تبلیغات مسیحیت بکار می رفته است.این عبارت مفهوم انجام امور تبلیغی در احمدیه را داده و از جانب آنها مورد استفاده قرار می گیرد.( حضور رهبران مسیحی در مراسم سالانه احمدیه در غنا در این مورد قابل ملاحظه است)
تشویق امور تبلیغ احمدیه به انتقال معانی تبلیغی به زبان های بومی مورد استفاده .اصطلاحی که می گوید مردم در محل خود همه چیز را بهتر می فهمنداشاره به همین معنی است.
تلاش بر افزایش تعداد" داعی خدا " برای کارتبلیغی.
تلاش برای رفع شبهات طرح شده علیه اسلام احمدیه .

در کشور غنا این وظیف توسط نائب دوم امیر انجام می شود.مولوی باید حافظ قرآن باشد که بتواند از حفظ قرآن تلاوت کند. محل مرکز تبلیغ احمدیه غنا در نزدیکی کوماسی است. 

باید گفت تبلیغ برای احمدیه لذت بخش و مهم است.محتوی تبلیغ این فرقه دوستها و دشمنان زیادی را برای خود دارد.در دهه ۱۹۸۰،این جماعت با حمایت امیر فعلی خود انجمن مبلغین مسلمان احمدیه را تاسیس نمود.

برگزاری سمینارو جلسات پرسش و پاسخ، تهیه و توزیع مواد تبلیغی : سی دی های تبلیغی،فعالیت رسانه ای نیز از جمله وظایف مرکز امور تبلیغی است.

واحد سمعی و بصری

دارای وظایف مهمی چون تاسیس کتابخانه سمعی و بصری احمدیه.

*- مناقشه های نظری احمدیه در غنا

در اندیشه احمدیه به رهبری غلام احمدی که خود را همان (حضرت) مهدی(عج) می دانست مورد مناقشه دیگر مذاهب و ادیان قرار گرفت.سالهای بین ۱۹۵۰ لغایت ۲۰۰۰ دو مرحله رهبری احمدیه را در غنا به خود دید .از ۱۹۵۰ تا ۱۹۷۴، میسیونرهای پاکستانی در غنا فعالیت اصلی را برعهده داشتند .در حالی که از ۱۹۷۴ تا کنون رهبری بومی احمدیه را توسط عبدالوهاب آدم  که فردی غنایی است را  به عنوان امیر شاهدیم .

میسیونری پاکستانی احمدیه برای نخستین بار به سال ۱۹۲۱ فعالیت خود را در غنا شروع که تا جولای ۱۹۷۴ ادامه داشت .تغییر امیر پاکستانی به امیر غنایی هیچگونه تغییری را در محتوی فکری حرکت احمدیه را نداد .جدای از برخوردهای فکری احمدیه با اهل سنت و مسیحیت ، تاثیر نفوذ فرهنگ دینی و سیاسی خارجی را در این فرقه بیش از تیجانیه دیده شده است .در دوران پایانی حرکت احمدیه پاکستانی در غنا آموزه های ترکیبی اسلام و مسیحیت را می بینیم.در واقع ، قرآن و انجیل منبع مهم وعاظ و مبلغین احمدیه در تغییر احمدیه پاکستانی به احمدیه بومی در غنا بود . مناقشه آموزه های انجیلی و قرآنی احمدیه یا مسلمانان تیجانیه غنا بحرانی را در جنوب کشور به خصوص کوماسی جایی که اهل سنت و تیجانی در صدد ایستادگی در برابر طرفداران احمدیه بودند را نتیجه داد.

سه عامل مهم در مناقشه های احمدیه در دوران پس از دهه ۱۹۵۰ مهم بود:

در کوماسی،سالاگا، تماله، وا و یندی در غنا جناح مخالف احمدیه اهل تسنن بودند.در شهر "وا" برای نمونه اولین مسجد متعلق به احمدیه که در سال ۱۹۴۴ ساخته شد در محل گوروپیسی در روستای قدیمی با سکنه مسلمانان سنی بود، در حالی که در منطقه سالاگا در شمال غنا(نزدیک تماله)،مولوی نظیر علی در دو مسجد سخنرانی نمود که باعث مناظره با مسلمانان شاخص منطقه گردید.از وی نقل شده که در جریان سفرش به منطقه داگبن غنا و تبلیغاتش توانسته ۱۲۶ نفر از تیجانیه ها و اهل تسنن را به احمدیه جذب نماید.

در شمال غنا،مذاهب سنتی از قدرت بالایی پس از دهه ۱۹۵۰ برخوردار بود اما به نظر می رسید که فعالیتهای احمدیه آن چنان که تیجانیه و اهل تسنن را هدف قرار داده بود با آنها کار خاصی نداشتند.علت عمده هدف قرار ندادن مذاهب سنتی عدم اطلاع طرفداران مذاهب سنتی(آفریقایی) به آموزه های اسلام و مسیحیت بود.

از طرفی فعالیت میسیونری مسیحیت در شمال غنا از سوی استعمار بریتانیا ممنوع شده بود تا خطری متوجه اسلام احمدیه نباشد.به هرحال، این قضیه باعث نشد تا مبلغین احمدیه از دو منبع انجیل و قرآن برای فعالیت تبلیغی خود بهره نبرند، موقعیتی که موجب گردید بسیاری از مردم طرفداران احمدیه در شمال غنا را مسیحی بدانند .

در ابتدای حضور احمدیه در منطقه "وا" در غنا اینگونه تصور می رفت که آنها مرتد بوده و یا به دین مسیحی تغییر کیش داده اند .در حالی که در منطقه " داگبون"محتوی سخنرانی مبلغین احمدیه با متون انجیل و قرآن آنها را به گونه ای مسیحی یا بدعت گذاران مسلمان جلوه می داد .

نوع فعالیت احمدیه هرچند روسای بومی را جذب می کرد لیکن عموم مسلمانان و گروههای دینی را تاثیر منفی می گذاشت.احمدیه ای که حتی کلیساها را چالش معنوی روبرو می ساخت.
 غالباً احمدیه با حمایتهای حکومتی ( استعمار و پس از آن) برخوردار می شدند. برای نمونه،در دهه ۱۹۴۰ و تا ۱۹۵۷،احمدیه مورد حمایت کامل حکومت در شهرهای شمالی غنا بود.حتی در دهه ۱۹۷۰ حکومت با دخالت پلیس مانع آسیب دیدن جماعت احمدیه از سوی گروههای اسلامی گردید.

مباحثی چون الوهیت و فرزندی مسیح ، گناه و کفاره اصلی مسیح از جمله مناقشات احمدیه با مسیحیان بود.

تبلیغات جماعت احمدیه پاکستانی در غنا نیز نتیجه ای جز ایجاد اختلاف این جماعت را با مسلمانان سنی در مناطقی چون : داگبون،کوماسی و وا نداشت و باعث گردید تا احمدیه طرفداران تیجانیه را مشرکین خطاب کنند و با اهل تسنن هم سفره نباشند.

رهبری بومی احمدیه در غنا

رهبری بومی مولوی عبدالوهاب آدم (فعالیت اولیه در لندن از دهه ۱۹۶۰ تا زمان انتصاب رهبری جماعت احمدیه در غنا)باعث شد تا در سال ۱۹۷۸، شورای امور دینی تاسیس تا با تلاش نوعی چالش با دیگر افکار دینی مخالف نوعی گرایش نوینی در جامعه در جذب به احمدیه به بهانه ادیان مقایسه ای پدید آید.

هم چنین در سال ۱۹۸۹ و در نشست سالانه احمدیه بیان داشت که حضرت مسیح بازگشت دوباره نخواهد داشت و کسانی که براین اعتقاد هستند تا چهار نسل از دنیا می روند تا زمانی که خداوند حالت بی قراری را در قلوب آنها برقرار سازد.

سیاست های تبلیغی مولوی موجب شد تا طرفداران وی علیه جماعت اهل تسنن جبهه بگیرند(دهه ۱۹۸۰) و در برابر مسیحیت مساله دار باشند. برخی مسیحیان نیز با اعتقاد بشارت های احمدیه به دیگر گروههای دینی به تدریج از قرآن و انجیل برای تبلیغ خود بهره بردند .در این میان مبلغان مسلمانی را هم شاهد بودیم که به مسیحیت تغییر کیش داده بودند .

دیگر اتفاقی که افتاد تحول مسیحیت در غنا برای شناخت مجدد اسلام بود (از ۱۹۶۴). برای نمونه،آلفرد افوسو-آشانته، که کشیش مسیحی باپتیست بود و برخی دیگر که اعتقاد داشتند نقش کلیسا بر مبنای بشارت دهی حتی برای مسلمانان است و این که چگونه برنامه های کمیته اونجلیست غنا ، کلیسا را در خصوص درک از اسلام مورد تهدید قرار داده است .

بعدها چالش های ادامه دار احمدیه با مسیحیت و تیجانیه موجب گونه ای رشد احمدیه در بسیاری امور چون علمی، درمانی در سراسر غنا گردید.

بررسی آماری امکانات احمدیه در دو مقطع تاریخی ۱۹۷۴-۱۹۲۱ و ۲۰۰۰ -۱۹۷۵ در غنا نشان می دهد که :

مدارس ابتدایی و متوسطه ، بیمارستانها، مراکز فعالیت تبلیغی و تعداد مساجد رشد بالایی داشتند .فقط تعداد مساجد از ۱۸۴ مسجد به ۴۰۳ مسجد افزایش یافت و به طور کلی در زمینه خدمات اجتماعی پیشرفت قابل ملاحظه ای داشته است.سرمایه گذاری احمدیه در بخش آموزش در غرب آفریقا(گامبیا-۱۹۷۰)با نفوذ الگوی فرهنگ غرب توانست احمدیه را به همراه خدمات اجتماعی مورد نظر جدید مردم غنا قرار دهد.

گردآوری و ترجمه  : محمد حسن ایپکچی – رایزن فرهنگی ایران در غنا

منابع:

-The Muslim Resurgence in Ghana since 1950

Its Eeffects upon Muslims-Christian Relations,Berlin 2006.

-Daily Graphic,Ghana Newspaper,Feb 6, 2017.