عیب‌جویی باعث بی‌اعتمادی و سلب آرامش در جامعه می‌شود

حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی کوچک‌زاده، استاد حوزه علمیه اصفهان، در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از اصفهان، با اشاره به مذمت عیب‌جویی در اسلام، اظهار کرد: شخصیت مومن از خانه کعبه بالاتر است و اگر عیبی از مومن دیدیم و آن را برملا کردیم، در حقیقت به خانه کعبه توهین کرده‌ایم.وی افزود: هنر این است که انسان بتواند عیب دیگران را برطرف کند، نه اینکه آنها را برملا سازد، زیرا شخصی که آبرویش رفته و عیبش برملا شده است، در برابر آن مقاومت کرده و دیگر درصدد برطرف کردن عیب خود برنمی‌آید. به لحاظ شرعی و دینی، همه ما موظفیم که شخصیت دیگران را بسازیم و باعث پوشاندن عیوب آنها شویم، نه اینکه با ریختن آبروی آنها شخصیتشان را خدشه‌دار کنیم.حجت‌الاسلام کوچک‌زاده ادامه داد: تا جایی که عیب اشخاص مخفی بوده و کسی از آنها آگاه نیست، بر ما واجب است که عیب آنها را بپوشانیم، اما اگر کسی متجاهر به فسق باشد و علنا گناه کند، در این صورت پرده‌پوشی بر ما واجب نخواهد بود. اگر عیب جویی در جامعه رواج پیدا کند، اعتماد مردم نسبت به یکدیگر سلب خواهد شد و زمانی که امنیت و اعتماد در میان اعضای یک جامعه حاکم نباشد، در آن جامعه کسی نمی‌تواند در آرامش زندگی کند.وی بیان کرد: ممکن است در جامعه رذیلت اخلاقی عیب‌جویی با فریضه امر به معروف و نهی از منکر یکسان تلقی شود، در حالی که شخص عیب‌جو به دنبال پیدا کردن عیوب اشخاص، بیان آنها در نزد دیگران و بردن آبروی شخص است، اما هدف از امر به معروف و نهی از منکر، سازندگی افراد و گوشزد کردن خطای آنها است.استاد حوزه علمیه اصفهان با بیان اینکه امر به معروف و نهی ازمنکر زمانی اثر دارد که مخفیانه بیان شود، گفت: یکی از نکات مهم در امر به معروف و نهی از منکر، توجه به عنصر زمان و مکان است، یعنی در درجه اول آبروی اشخاص باید حفظ شود. این فریضه در تمام مسائل اجتماعی ساری و جاری است و در مسائل سیاسی، تا جایی که جنبه سازندگی داشته باشد، می‌توان وارد شد، ولی تخریب جایز نیست.وی اظهار کرد: آیه ۶ سوره توبه در مورد چگونگی رفتار با دشمنان به پیامبر خطاب می‌کند: «وَ إِنْ أَحَدٌ مِنَ الْمُشْرِکِینَ اسْتَجارَکَ فَأَجِرْهُ حَتَّى یَسْمَعَ کَلامَ اللَّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ ذلِکَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا یَعْلَمُونَ»: «و اگر یکى از مشرکان از تو امان و پناه خواست، پس به او پناه بده تا کلام خدا را بشنود، سپس او را به مکان امنش برسان. چرا که آنان گروهى ناآگاهند (و با شنیدن آیات الهى، شاید هدایت شوند). حتی در ادبیات ما نیز از این قبیل بیانات زیاد آمده است، مثل: با دوستان مروت، با دشمنان مدارا.حجت‌الاسلام کوچک‌زاده حفظ شخصیت افراد را مسأله‌ای مهم در امر به معروف و نهی از منکر برشمرد و تأکید کرد: هدف ما از امر به معروف و نهی از منکر فقط باید سازندگی افراد باشد و به صورت منصفانه اعتقادات آنها را نقد کنیم، نه اینکه انتقاد از افراد به گونه‌ای باشد که شخصیت آنها را زیر سوال ببریم.